Transcript Chemioterapia w stomatoogii

CHEMIOTERAPIA W
STOMATOOGII
Definicje



Chemioterapia – używanie leków pochodzenia
naturalnego jak i syntetycznego w celu
zwalczania chorób wywołanych przez drobnoustroje i
pasożyty, a także chorób nowotworowych.
Chemioterapeutyk – substancja stosowana w
chemioterapii
Wskaźnik chemioterapeutyczny - wyraża się
stosunkiem pomiędzy dawką zabójczą dla zarazka a
dawką toksyczną dla wyższego ustroju
Chemioterapia wskazania

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Chemioterapię (Antybiotykoterapię) stosuje się w
stomatologii w przypadku gdy u pacjenta pojawia się :
Gorączka
Silny, narastający obrzęk twarzy
Szczękościsk
Brak poprawy mimo leczenia chirurgicznego bądź
zachowawczego
Zajęcie przestrzeni powięziowych
Zapalenie kości lub szpiku
Obniżenie odporności organizmu
Profilaktyczne podawanie antybiotyku u pacjentów
obciążonych
Chemioterapia - przeciwskazania






mały ,ograniczony ropień,
przetoka jako zejście zakażenia tkanek
okołowierzchołkowych,
suchy zębodół,
zapalenie miazgi,
ograniczone zapalenie ozębnej,
obrzęk wywołany urazem lub działaniem środków
chemicznych stosowanych w leczeniu
endodontycznym.
Sulfonamidy



Chemioterapeutyk bakteriostatyczny o stosunkowo
szerokim spektrum działania
Działania niepożądane to najczęściej wysypki i
reakcje alergiczne ale także wiele innych
Przykład Biseptol
Antybiotyki

Antybiotyki – naturalne, wtórne produkty
metabolizmu drobnoustrojów, które działając
wybiórczo w niskich stężeniach wpływają na
struktury komórkowe lub procesy metaboliczne
innych drobnoustrojów hamując ich wzrost i
podziały.
Antybiotyki podział
Ze względu na działanie na dropnoustroje:
 Antybiotyki bakteriobójcze
 Antybiotyki bakteriostatyczne
Antybiotyki podział
Ze względu na budowę chemiczną:
 Antybiotyki β-laktamowe
 Linkozamidy
 Tetracykliny
 Makrolidy
 Chinolony
 inne
Antybiotyki β-laktamowe


Dzielą się na penicyliny, cefalosporyny,
karbapenemy, monobaktamy
W stomatologii znajdują zastosowanie głównie
penicyliny zarówno w leczeniu ogólnym jak i
preparatach stomatologicznych do stosowania
miejscowego (np. Focalmin)
Penicyliny




Antybiotyki bakteriobójcze, niszczą ścianę
komórkową bakterii.
Stosowane m. in. w zakażeniach jamy ustnej oraz
górnych dróg odechowych.
Jedyne antybiotyki, dla których nie stwierdzono
przeciwskazań u ciężarnych.
Przykłady: Duomox, Amotaks, Amoksiklav (preparat
złożony)
Penicyliny

1.
2.
3.
Działania nieporządane:
Odczyny alergiczne
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Objawy z OUN
Linkozamidy




Antybiotyk działający bakterioststycznie.
Szerokie spektrum działania. Często stosowany w
stomatologii. Dobrze penetruje tkankę kostną.
Najcięższe powikłanie – rzekomobłoniaste
zapalenie jelit
Przykłady: Clindamycinum, Dalacin C
Tetracykliny





Działają bakteriostatycznie
Na ogół dobrze tolerowane przez pacjentów
Zmniejsza ryzyko resorpcji, stosowany w
replantacjach i przy urazach.
Nie wolno stosować u kobiet w ciąży i dzieci do 12
r.ż. – przebarwienia zębów i hipoplazja
W stomatologii najczęściej stosowana Doksycyklina
Makrolidy



Podobne działanie, stosowanie i działania
nieporządane jak w przypadku tetracyklin
Stosowane w przypadku uczuleń na penicyliny
Przykład: erytromycyna
Metronidazol




Antybiotyk stosowany w podejrzeniu lub
potwierdzonym zakażeniu bakteriami beztlenowymi
Jest również składnikiem preparatów
stomatologicznych
Nie można spożywać alkoholu w trakcie leczenia
metronidazolem
Długotrwałe leczenie – czarny język
Antybiotyki peptydowe


Grupa antybiotyków, z których większość ze
względu na znaczną toksyczność stosowane są
wyłacznie miejscowo.
Polimyksyna B, Bacitracyna
Zasady podawania

Antybiotyk przepisuje lekarz. Dostosowuje dawkę,
czas trwania kuracji. Najczęściej antybiotyk należy
przyjmować przez ok. 6-7 dni, niekiedy dłużej.
Objawy zakażenia ustepujące po ok 24-48 h od
rozpoczęcia kuracji nie zwalniają z dalszego
przyjmowania leku. W przypadku niedostosowania
się do zaleceń leczniczych może dojść do
wytworzenia lekooporności.
Lekooporność

Lekooporność – zmniejszona wrażliwość w czasie
na te same stężenia leków w trakcie terapii,
spowodowane na przykład ich
zwiększonym metabolizmem
Działania nieporządane

W przypadku stosowania antybiotykoterapii może
pojawić się wiele różnych działań nieporządanych.
Ważne jest aby w takim przypadku poinformować
pacjenta aby zgłosił się do lekarza w celu zmiany
leku.
Antybiotyki przeciwgrzybicze

1.
2.
3.
Zakażenia grzybicze pojawiają się w jamie ustnej
w związku z:
Użytkowaniem uzupełnień protetycznych oraz
ruchomych aparatów ortodontycznych
Stosowaniem leków ogólnych np.
antybiotykoterapia
Schorzeń zmniejszających odporność organizmu
Antybiotyki przeciwgrzybicze




Mogą być stosowane miejscowo i ogólnie
W stomatologii stosuje się leczenie miejscowe na
błonę śluzową oraz protęzę
Z antybiotyków pochodzenia naturalnego stosuje
się najczęściej nystatynę i natamycynę.
Z antybiotyków pochodzenia syntetycznego np.
mikonazol, ketokonazol
Nystatyna




Stosowana w formie zawiesiny bądź tabletek
Pacjent stosuje lek ok. 4 razy dziennie unikając
spożywania pokarmów kwaśnych
Długość leczenia wynosi ok. 3 tygodni
Działania nieporządane to najczęściej zaburzenia
żołądkowo-jelitowe oraz odczyny alergiczne
Bibliografia









Mutschler E., Geisslinger G, Kroemer HK . Farmakologia i toksykologia Mutschlera. MedPharm
2010.
Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla
studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001.
Janiec W.: Kompendium farmakologii. PZWL, Warszawa, 2010
Cenajek-Musiał D, Okulicz-Kozaryn I.: Stany zagrożenia życia – postępowanie lecznicze i leki
stosowane w ratownictwie medycznym. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2004.
Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2011.
Kryst L. (red) Chirurgia Szczkowo twarzowa. PZWL., Warszawa 2007
Arabska-Przedpełska B., Pawlicka H.: Współczesna endodoncja w praktyce, wydanie I,
Bestom Łódź 2011
Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów
Stomatologii. PZWL Warszawa 2008. Wydanie III (dodruk)
Piątowska D.: Kariologia Współczesna. Postępowanie kliniczne. Med. Tour Press, Warszawa
2009.
DZIĘKUJE