Transcript บทที่ 1 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสุขภาพ

บทที่ 1
ความรู้พนื้ ฐานเกีย่ วกับสุ ขภาพ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อภิชาติ ไตรแสง
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่ โจ้
องค์ประกอบที่มีอิทธิพล
ต่อสภาวะสุขภาพ
Factors that influence your health status
Assistant Professor APICHART TRAISAENG, Ph.D.
Faculty of Liberal Arts, Maejo University.
อิทธิพลส่ วนบุคคล
(Individual influences)
 วิถีชีวิต (Lifestyle)
 น้ ำหนักของร่ ำงกำย (Weight)
 กำรควบคุมน้ ำหนักของร่ ำงกำย (Diet)
 กำรสูบบุหรี่ (Smoking)
 ควำมเครี ยด (Stress)
 กำรใช้ยำ (Drug abuse)
 พันธุกรรม (Genetics)
อิทธิพลทางสั งคมและการทางาน
(Interpersonal Social, Work influences)
 ความสัมพันธ์กบั บุคคลอื่น (Relationships)
 การสื่อสาร (Communications)
 ความพึงพอใจในงาน (Job satisfaction)
 การสนับสนุนทางสังคม(Social support)
 ความสัมพันธ์ภายในครอบครัว (family interactions)
อิทธิพลทางสิ่ งแวดล้ อม
(Environmental influences)
 อำกำศ (Air)
 น้ ำ (Water)
 อุณหภูมิ (Temperature)
 สำรเคมีที่ทำให้เกิดมลภำวะเป็ นพิษ (Chemical
pollutants)
 สิ่ งแวดล้อมอื่นที่ก่อให้เกิดอันตรำย (Other
environmental hazards)
อิทธิพลของระบบการดูแลสุ ขภาพ
(Health-Care System influences)
 กำรเข้ำถึงรับบริ กำรทำงกำรแพทย์ (Access to medical
care)
 คุณภำพของกำรให้บริ กำร (Quality of care)
 ค่ำใช้จ่ำย (Cost factors)
 ควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยี (Technological
advance)
ความหมายของ “สุขภาพ”
• สุ ขภาพ หมายถึง สุ ขภาวะอันสมบูรณ์ และมี
ความเป็ นพลวัตทั้งทางกาย จิต สั งคม และจิต
วิญญาณ และไม่ ใช่ เพียงการปราศจากโรค และ
การเจ็บป่ วยเท่ านั้น
(องค์ การอนามัยโลก พ.ศ. 2541)
ความหมายของ “Health”
• Health is a complete dynamic state of
physical, mental, social and spiritual wellbeing and not merely the absence of disease
and infirmity
ความหมายของ “สุขภาพ”
สุ ขภาพ หมำยถึง ภำวะของมนุ ษย์ที่สมบูรณ์ ท้ งั ทำงกำย
ทำงจิ ต ทำงปั ญญำ และทำงสัง คม เชื่ อ มโยงเป็ นองค์รวมอย่ำ ง
สมดุล และให้นิยำม “ปั ญญำ” ว่ำหมำยถึง ควำมรู ้ทวั่ รู ้เท่ำทัน
และควำมเข้ำใจอย่ำงแยกได้ในเหตุผลแห่ งควำมดี ควำมชัว่ ควำม
มีประโยชน์และควำมมีโทษ ซึ่ งนำไปสู่ ควำมมีจิตอันดี งำม และ
เอื้อเฟื้ อเผือ่ แผ่
(พระรำชบัญญัติสุขภำพแห่งชำติ พ.ศ. 2550)
มิตสิ ุ ขภาพ
ทางกาย
ทางสั งคม
สุ ขภาพ/
สุ ขภาวะ
ทางจิตวิญญาณ
ทางจิต
มิติสุขภาพ 4 ด้ าน
ไม่เจ็บป่ วย
สุขภำพจิตดี มีควำมสบำยใจ
ร่ ำงกำยแข็งแรง
ไม่พิกำร
เจ็บป่ วยก็ควบคุม
โรคได้
พิกำรก็ใช้อุปกรณ์
ช่วยเคลื่อนไหว
ได้
ในครอบครัว
สดชื่น ร่ าเริ ง แจ่มใส
ไม่เครี ยด ไม่วิตกกังวล
มีกำลังคล่องแคล่ว ทางกาย (physical)
ทางจิต (mental) ไม่ซึมเศร้า
กระฉับกระเฉง
ไม่เจ็บป่ วยทางจิต
ไม่ติดยาเสพติด แอลกอฮอล์
ทำงำนได้ ช่วยเหลือ
ตัวเองได้
สุ ขภาพ/สุ ข
ภาวะ
(Health/Wellbeing)
ในที่ทำงำน อยูร่ ่ วมกันด้วยดี
ในสังคม เอื้ออำทร ช่วยเหลือ
กัน
ทางสั งคม (social)
ไม่ทำร้ำยกัน
เข้าใจสรรพสิ่ งตามความ
เป็ นจริ ง
เข้าถึงความดีงามถูกต้อง
มีคุณธรรม ไม่เห็นแก่ตวั
ทางจิตวิญญาณ/
ปัญญา (spiritual) มีความสงบสุขภายในจิตใจ
ความเชื่อมโยงระหว่ างสุ ขภาพทางกายกับมิติสุขภาพอืน่ ๆ
การเจ็บป่ วยทางกาย
(เช่น เอดส์ มะเร็ ง อัมพาต ไตวาย
พิการ)
จิต
วิตกกังวล
กลัวตาย กลัวสูญเสี ย
ขาดรายได้
รู้สึกมีปมด้อย ไร้ค่า
ท้อแท้ สิ้ นหวัง
ซึมเศร้า
คิดอยากฆ่าตัวตาย
คิดอยากทาร้าย หรื อแก้
แค้น (เช่น ผูป้ ่ วยเอดส์)
สั งคม
ถูกให้ออกจากงาน
ญาติรังเกียจ
สังคมรังเกียจ
เข้าสังคมไม่ได้
หรื อแยกตัวเอง
จิตวิญญาณ (ปัญญา)
ขาดความฉลาดรู ้เท่าทัน
ไม่เข้าใจสรรพสิ่ งตามความเป็ นจริ ง
เข้าไม่ถึงความดีงามถูกต้อง
ไม่มีความสงบสุ ขภายในจิตใจ
ความเชื่อมโยงระหว่ างสุ ขภาพทางจิตวิญญาณ (ปัญญา) กับมิติสุขภาพอืน่ ๆ
จิตวิญญาณ (ปัญญา)
มีความฉลาดรู้เท่าทัน
เข้าใจสรรพสิ่ งตามความเป็ นจริ ง
เข้าถึงความดีงามถูกต้อง
มีความสงบสุขภายในจิตใจ
จิต
นอนหลับสนิท
สบายใจ อารมณ์ผอ่ นคลาย
ไม่มีความเครี ยด วิตกกังวล หรื อ
ซึมเศร้า
รู้สึกตัวเองมีคุณค่า
กาย
หลัง่ ฮอร์โมนเอาดอร์ฟินและฮอร์โมนกลุ่ม
อื่นๆที่มีผลดีต่อสุขภาพ
เพิ่มภูมิคุม้ กันโรค
มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี
รู้จกั แสวงหาบริ การสุขภาพอย่างเหมาะสม
ปลอดภัย และประหยัด
ร่ างกายแข็งแรง
ควบคุมโรคได้ถา้ เจ็บป่ วย
สั งคม
อยูร่ ่ วมกับผูอ้ ื่นด้วยดี
เอื้ออาทร ช่วยเหลือกัน
มีกลุ่มเพื่อนรักษ์สุขภาพ
มีครอบครัวอบอุ่น
มีแรงสนับสนุนจาก
ครอบครัว และสังคม
สุ ขภาวะทางสั งคม
สุ ขภาวะทางกาย
(Social Health)
(Physical Health)
สุ ขภาวะทางปัญญา
(Intellectual Health)
สุ ขภาวะทางจิต
วิญญาณ
(Spiritual Health)
สุ ขภาวะทางอารมณ์
(Emotional Health)
มาตรการรองรับแผนส่ งเสริมสุ ขภาพ
การดาเนิ นงานเพื่อการส่ งเสริ มสุ ขภาพให้บรรลุตามจุดมุ่งหมาย จา เป็ น
ต้องสร้าง มาตรการรองรับเพื่อสนับสนุน ดังนี้
1. การสร้างนโยบายสาธารณะเพื่อส่ งเสริ มสุ ขภาพ
(Build Healthy Public Policy)
2. การสร้างสิ่ งแวดล้อมสนับสนุน (Create Supportive Environment)
3. การเพิ่มความสามารถของชุมชน (Strengthen Community Action)
4. การพัฒนาทักษะส่ วนบุคคล (Develop Personal Skills)
5. การปรับปรุ งบริ การสุ ขภาพ (Reorient health Services)
ทีม่ า Ottawa charter, 1986 อ้ างใน วสั นต์ ศิลปสุ วรรณ. 2540, 66-68
แนวคิดเกีย่ วกับข่ ายงานด้ านสุ ขภาพ
สิ่ งแวดล้อม
วัฒนธรรม
ปัจจัยทาง
พันธุกรรม
สถานภาพทาง เศรษฐกิจสั งคม
ความสุ ขสบาย
สุ ขภาพ
ปราศจากการเป็ นโรค
แบบแผนการดาเนินชีวติ ระดับบุคคล
กายภาพ
บริการทาง
สุ ขภาพ
+ ความรู้
+ ความเชื่อ
+ ค่ านิยม
+ ทัศนคติ
+ ลักษณะทางประชาชน
+ การเข้ าถึงการบริการดูแลสุ ขภาพ ที่
มีคุณภาพและเสี ยค่ าใช้ จ่าย
+ ทักษะและความสามารถ
+ ทรัพยากรทางสุ ขภาพทีเ่ ป็ น
ประโยชน์
+ พันธะทางสั ญญาทางสุ ขภาพ
ของชุมชน/รัฐ
+ ความสามารถทางด้ านทักษะ
ทางกาย อารมณ์ และจิตใจ
+ การสนับสนุนทางครอบครัว
กลุ่มเพือ่ น/ครู อาจารย์
+ การเข้ าถึงข้ อมูลทางสุ ขภาพ
และการศึกษาทีเ่ กีย่ วข้ องกับ
สุ ขภาพ
แบบจาลองการปฏิบัตทิ างสุ ขภาพโดยภาพรวม
ประเภทของการปฏิบตั ิทางสุ ขภาพ
- ประจาเป็ นกิจวัตร
- กึง่ ประจา (บ่ อย ๆ)
- เฉพาะเจาะจง บางครั้ง
ข้ อมูลย้ อนกลับ
ปัจจัย เอือ้ / ยับยั้ง
สิ่งแวดล้อม : กายภาพ : วัฒนธรรม สภาพเศรษฐกิจสังคม
บุคคล : ทักษะ : ความสามารถทางร่ างกาย
- ปฏิสัมพันธ์ ทางสังคม
- การกาหนดควบคุมตนเอง
ข้ อมูลย้ อนกลับ
พฤติกรรมความตั้งใจ
ระบบความเชื่อ ระบบการจูงใจ
ระบบบรรทัดฐาน
ที่มา : ประยุกต์ จาก Tones & Tilford 1994, หน้ า 91
อ้างใน วสันต์ ศิลปะสุ วรรณ. 2540, หน้ า 89
ทฤษฏีการตัดสิ นใจแบบที่นิยมทั่วไป
กิจกรรมนาสู่ เป้ าประสงค์
ความสามารถในการปฏิบตั ิจริง
กิจกรรมในอดีต
ความพึงพอใจ
แรงจูงใจภายใน
แรงจูงใจภายนอก
บรรทัดฐาน
ความตั้งใจ
การจูงใจตนเอง
พฤติกรรม
สุ ขภาพ
เตรียมวางแผน
การวางแผน
การยอมรับ
การคงสภาพ
การรับรู้ ความสามารถแห่ งตน
(Self-efficacy)
การรับรู้
1. ความสามารถควบคุมได้
2. อุปสรรคต่ าง ๆ
แบบจาลองปฏิสัมพันธ์ ทางพฤติกรรมสุ ขภาพของผู้ใช้ บริการ
องค์ ประกอบเดียวเฉพาะบุคคล
องค์ ประกอบของปฏิสัมพันธ์
ระหว่ างผู้ใช้ -เจ้ าหน้ าทีท่ างสุ ขภาพ
ตัวแปรต่ าง ๆ ภูมิหลังของบุคคล
1
ตัวแปรทางประชากร
คุณลักษณะต่ าง ๆ
2
อิทธิพลทางสังคม
3
ประสบการณ์ การดูแล
สุ ขภาพ
สิ่งแวดล้อม
4
ทรัพยากร
แรงจูงใจ
ภายใน
บุคคล
การประเมิน
การรู้คดิ ของ
ตนเอง
การตอบโต้
ด้ านจิตใจ
ของตนเอง
การสนับสนุน
ด้ านจิตใจจาก
เจ้ าหน้ าที่
ข้ อมูลข่ าวสาร
ทางสุ ขภาพ
ที่จดั ขึน้
การควบคุม
การตัดสินใจ
ของผู้ใช้
ศักยภาพของ
วิชาชีพและ
เทคโนโลยีที่ใช้
ส่ วนที่ไม่ เกิดซ้า
องค์ ประกอบของผลลัพธ์
ทางสุ ขภาพ
1. การใช้ บริการทางสุ ขภาพ
2. ดัชนีสภาวะสุ ขภาพทางการ
รักษาพยาบาล
3. ความรุนแรงของปัญหาการ
ดูแลสุ ขภาพ
4. การยึดมั่นปฏิบัตติ ามข้ อ
กาหนดทางสุ ขภาพ
5. ความพึงพอใจการดูแล
ทางสุ ขภาพ
การสร้ างสั งคมอยู่เย็นเป็ นสุ ข
การซ้ อนกันขององค์ ประกอบของความอยู่เย็นเป็ นสุ ข 3 ระดับ
รายได้
การทางาน
การศึกษา
สั งคม วัฒนธรรม
ครอบครัว
สิ่ งแวดล้อม
ระดับมหาภาค
ระดับจุลภาค
ระดับปัจเจก
หลักประกัน
ชุ มชนเข้ มแข็ง
เศรษฐกิจ
การพัฒนามนุษย์
การบริหารจัดการ
การเมือง
สุ ขภาพร่ างกาย
สุ ขภาพปัญญา
สุ ขภาพจิต สั งคม
การสร้ างสั งคมอยู่เย็นเป็ นสุ ข
ความเชื่อมโยงกันระหว่ างองค์ประกอบของความอยู่เย็นเป็ นสุ ขทั้ง 3 ระดับ
ระดับมหาภาค
ความก้าวหน้ า
ความก้าวหน้ า
ทางเศรษฐกิจ ของทรัพยากรมนุษย์
ปัจจัยดารงชีวติ ที่พอเพียง
รายได้ การงาน
หลักประกันปัจจัยสี่
ความเจริญทาง
สังคมวัฒนธรรม
การบริหาร
จัดการที่ดี
การอนุรักษ์ ทรัพยากร
ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ระดับจุลภาค
ความรู้และศักยภาพ
ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้ มแข็ง
ในการเรียนรู้
สุ ขภาพร่ างกายดี
สุ ขภาพจิตดี
สุ ขภาพสังคมดี
สุ ขภาพปัญญาดี
สิ่งแวดล้อมดี
ระดับปัจเจก
ประเด็นความเป็ นอยู่เย็นเป็ นสุ ขจากตัวชี้วดั ต่ าง ๆ ในปัจจุบัน
ประเด็นความเป็ นอยู่เย็นเป็ นสุ ขจากตัวชี้วดั ต่ าง ๆ ในปัจจุบัน(ต่ อ)
ประเด็นความเป็ นอยู่เย็นเป็ นสุ ขจากตัวชี้วดั ต่ าง ๆ ในปัจจุบัน (ต่ อ)
ขั้นหรูหราฟุ่ มเฟื อย
ขั้นบั่นทอนตัวเอง
ขั้น
สะดวก
ขั้นพอ
ค่าใช้ จ่ายในการ
บริการ
ความสุ ข ประกอบด้ วยองค์ ประกอบของความเป็ นอยู่ทดี่ ี ดังนี้
•ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางใจ
•ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางกาย
•ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางสังคม
•ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางจิตวิญญาณ
องค์ ประกอบของความเป็ นอยู่ทดี่ ี 4 ประการ
ร่ างกาย
ความเห็นใจ
เศรษฐกิจ
สภาพแวดล้ อม
ทางกาย
ทัศนะการมองโลก
ทางจิตวิญญาณ
ผลประโยชน์
ส่ วนตัวน้ อยลง
ความเป็ นอยู่ทดี่ ี
ทางใจ
ความเครียดลดลง
ความมีสติ
สุขภาพใจทีด่ ี
ทางสังคม
ครอบครัว
ชุมชน
สันติสุขทางวัฒนธรรมและทางสั งคม
องค์ ประกอบของความเป็ นอยู่ทดี่ ี 4 ประการ
ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางกายครอบคลุมถึงสุ ขภาพทางกาย,
เศรษฐกิจแบบพอเพียง, ระบบนิเวศที่สมบูรณ์
ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางใจครอบคลุมถึงความเครี ยดลดลง,
ความมีสติ, สุ ขภาพใจที่ดี
ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางสังคมครอบคลุมถึงการอยูร่ ่ วมกันอย่าง
เป็ นสุ ขในครอบครัว, ชุมชนและสังคม, สันติสุขและการ
พัฒนาทางวัฒนธรรม
ความเป็ นอยูท่ ี่ดีทางจิตวิญญาณครอบคลุมถึงความเห็นใจ,
ทัศนะ การมองโลกที่ถูกต้อง, ความเห็นแก่ตวั น้อยลง
ตาราง การเปรียบเทียบระหว่ างลักษณะของตัว
แบบการพัฒนา GDP กับ GDH
โรค (Diseases)
 โรคทางกาย (Physical disease) ความเจ็บป่ วยที่เกิดขึ้นกับร่ างกาย
 โรคทางใจ (Mental disease) ความเจ็บป่ วยที่เกิดขึ้นเนื่องจากความ
ผิดปกติทางจิตใจ และอารมณ์ เกิดความเครี ยด และความวิตกกังวล
บางคนมีบุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
 โรคทางจิตวิญญาณ (Spiritual disease) เป็ นโรคที่เกิดจากกิเลส
ภายในส่ วนลึกของจิตใจ ซึ่งมาจากความรู ้สึกว่ามี "ตัวเรา" และ
"ของเรา" เกิดจากอัตตา หรื อ อหังการ คือความรู ้สึกว่าเป็ นตัวเรา
(egoism) ความรู ้สึกว่าเป็ นของเรา เมื่อใดที่มีความเป็ นอัตตา(self)
เกิดขึ้น ผลที่ตามมาคือ ความเห็นแก่ตวั (Selfishness)
คุณลักษณะทีส่ าคัญของบุคคลทีม่ ีสุขภาพจิตดี
การบังคับตนเอง (Self control) ต้องมีความสามารถในการ
บังคับความอยาก หรื อความต้องการของตนเอง คนเรายังต้อง
รู ้ จกั บังคับแรงขับทางเพศ หรื อทางสร้ างสรรค์ (sexual or
creative
drive) และแรงขับ ทางก้า วร้ า ว หรื อ ทางท าลาย
(aggressive or destructive drive) ให้อยูใ่ นระดับที่สังคมยอมรับ
และไม่เป็ นผลเสี ยต่อสภาพจิตของตนเอง แรงขับทั้งสองอย่างนี้
ทางพุทธปรัชญาเรี ยกว่า โลภะ (greed) และ โทสะ(anger)
คุณลักษณะทีส่ าคัญของบุคคลทีม่ สี ุ ขภาพจิตดี
ประสบการณ์ จติ วิญญาณ (Spiritual experiences)
หมายถึงจิตส่ วนลึกของจิตใจ สิ่ งที่ทาให้คนเรามีสุขภาพจิต
เสื่ อมโทรม คือ ความโลภ ความโกรธ และความหลง
คุณลักษณะทีส่ าคัญของบุคคลทีม่ ีสุขภาพจิตดี
ความเข้ าใจตนเอง (Self understanding) หมายถึง คนเรา
ต้องมีความเข้าใจอารมณ์ ความคิด ความรู ้สึก ความต้องการ
แรงจูงใจ รวมทั้งนิสยั และบุคลิกภาพของตนเอง มีการสารวจตนเอง
หรื อการพินิจภายใน (introspection) โดยเฉพาะอย่างยิง่ การมองดู
สภาพจิตของตนเองให้เข้าใจ ยิง่ เราเห็นจิตเรามากเท่าไร เราก็ยอ่ มมี
ความเข้าใจตัวเราเองมากขึ้นเท่านั้น
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ
1. ดูแลรักษาร่ างกายและของใช้ ให้ สะอาด






อาบน้ าทาความสะอาดร่ างกายทุกวัน อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
สระผมอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
ตัดเล็บมือเล็บเท้าให้สะอาดและสั้นอยูเ่ สมอ
ถ่ายอุจจาระเป็ นเวลา
เสื้ อผ้าสะอาด ไม่อบั ชื้นและเหมาะสมตามฤดูกาล
จัดวางของใช้ท้ งั ที่บา้ นโรงเรี ยนและที่ทางานอย่างเป็ นระเบียบ
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
2. รักษาฟันให้ แข็งแรงและแปรงฟันทุกวันอย่ างถูกต้ อง





แปรงฟันอย่างถูกวิธีทุกวันวันละ 2 ครั้งในตอนเช้าและก่อนนอน
ถูฟันหรื อบ้วนปากหลังรับประทานอาหารทุกครั้ง
หลีกเลี่ยงการกินลูกอม ทอฟฟี่ และขนมหวานที่มีน้ าตาล
ตรวจสุ ขภาพในช่องปากและฟั นกับทันตแพทย์ อย่างน้อยปี ละ 2 ครั้ง
ห้ามใช้ฟันกัดหรื อขบเคี้ยวของแข็ง
3. ล้างมือให้ สะอาดก่อนกินอาหาร และหลังการขับถ่ าย
 ล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้ง ก่อนและหลังการเตรี ยมหรื อปรุ งอาหาร
 ล้างมือด้วยน้ าสบู่ทุกครั้งหลังการขับถ่าย
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
4. กินอาหารสุ ก สะอาด ปราศจากสารอันตรายและหลีกเลีย่ งอาหาร
รสจัด สี ฉูดฉาด








เลือกซื้ ออาหารสด สะอาด ปลอดสารพิษ
รับประทานอาหารที่เตรี ยมและบรรจุในภาชนะที่สะอาด
รับประทานอาหารที่ปรุ งสุ กใหม่ๆ
หลีกเลี่ยงอาหารที่ใส่ สีหรื อมีสารอันตราย
รับประทานอาหารเป็ นเวลาทุกวัน
กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ในปริ มาณที่พอเหมาะทุกวัน
ดื่มน้ าสะอาดอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
 หลีกเลี่ยงอาหารหมักดองทุกชนิด
 หลีกเลี่ยงของคบเคี้ยวเล่น
 ห้ามใช้ฟันกัดหรื อขบเคี้ยวของแข็ง
5. งดบุหรี่ สุ รา ยาเสพติด การพนัน และการส่ าส่ อนทางเพศ




งดเครื่ องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่สูบบุหรี่ หรื อใช้สารเสพติดอื่น
งดเล่นการพนัน
งดการส่ าส่ อนทางเพศและมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย
วางแผนการมีคู่ครองเมื่อถึงวัยอันควร
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
6. สร้ างความสั มพันธ์ ในครอบครัวให้ อบอุ่น





ทุกคนในครอบครัวช่วยกันทางานบ้าน
ปรึ กษาหารื อและแสดงความคิดเห็นร่ วมกัน
ช่วยกันแก้ปัญหา
เผือ่ แผ่น้ าใจให้กนั ละกัน
สังสรรค์และใช้เวลาพักผ่อนร่ วมกัน
7. ป้องกันอุบัติภัยด้ วยการไม่ ประมาท
 ระมัดระวังและตรวจสอบความปลอดภัยภายในบ้าน
 ระมัดระวังในการขับขี่และใช้การจราจรสาธารณะ ทั้งทางบก ทางน้ า
และทางอากาศ
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
8. ออกกาลังกานสม่าเสมอ และตรวจสุ ขภาพประจาปี




ออกกาลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 ครั้ง
ออกกาลังกายและเล่นกีฬาให้เหมาะสมกับสภาพร่ างกายและวัย
ออกกาลังกายและเล่นกีฬาเพื่อความเพลิดเพลินสนุกสนาน
ตรวจสุ ขภาพประจาปี
9. ทาจิตใจให้ ร่าเริง แจ่ มใส




พักผ่อนและนอนหลับให้เพียงพอ
มีวธิ ี ผอ่ นคลายเมื่อมีเรื่ องไม่สบายใจ
มีงานอดิเรกให้ทายามว่าง
ช่วยเหลือผูอ้ ื่นตามกาลังสมควร
สุ ขบัญญัตแิ ห่ งชาติ (ต่ อ)
10. มีสานึกต่ อส่ วนรวม ร่ วมสร้ างสรรค์ สังคม






ใช้ทรัพยากรต่างๆ อย่างประหยัด
อนุรักษ์และพัฒนาสิ่ งแวดล้อมในชุมชนที่อาศัย
ทิ้งขยะในที่รองรับมิดชิด
หลีกเลี่ยงการใช้วสั ดุอุปกรณ์ที่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่ งแวดล้อม
ใช้ส้วมที่ถกู สุ ขลักษณะ
มีการกาจัดน้ าทิ้งที่ถูกสุ ขลักษณะ