Transcript TAEKWONDO`da Yaralanmalardan Korunma ve Tedavi İlkeleri

TAEKWONDO DA YARALANMALARDAN
KORUNMA VE TEDAVİ İLKELERİ
Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) Hastalık Tanımları
Sağlık: Ruhsal ve bedensel durumun yeterli olması.
Hastalık: Ruhsal ve bedensel durumun bozulması
(sağlığın bozulması)
Yetersizlik: Fonksiyonel düzeyde organ bozukluğu
(bacak kaybı-organ düzeyinde olan bozukluk
Özürlülük Bireysel düzeyde yeteneğinin azalması
(yürüyememek).
Engellilik: Toplumsal düzeyde kişinin yeteneğinin
azalması (işine gidememek)
Yaşlı insanların sigaradan kangren olması (hastalık),
ayağını kaybetmesi (yetersizlik), yürüyememesi
(özürlülük) işine gidememesi işinden olması ise
engelliliktir.
Yaralanma; sporcunun spor yaparken yani o anki
geçirmiş olduğu durumdur.Yaralanma tedavi
edilebilir.
Sakatlanma:Buna özürlülük te diyebiliriz. Kişinin
bireysel yeteneğini kaybetmesidir. Fonksiyon
bozukluğudur. Kalıcıdır.

Sağlık Korunmadığı zaman kaybedilen bir
boyuttur. Ayrıca sağlık geliştirilebilir bir özellik
taşır. Yaş, çevre ve kalıtım gibi daha birçok
özellik genel olarak tüm bireylerin sağlığını
etkilemektedir.Herhangi bir sağlık sorununun
fiziksel, psikolojik ve ekonomik sonuçları
bulunmaktadır. Çoğu zaman bir sporcunun
yaralanmasının ardından sadece antrenman ve
yarışma kayıpları akla gelmektedir. Oysa ödenen
bedel daha geniş bir perspektiften ele
alındığında, önce yakın (Sporcunun kendisi,
ailesi, antrenörü) ve daha sonra uzak çevre
(yaşadığı ülkenin vatandaşları, hatta dünya spor
kamuoyu) dikkate alındığında sanılanın çok
üzerindedir. Örneğina; Olimpiyat Oyunları ya da
Dünya şampiyonasına bir sporcunun yaralma
nedeniyle katılamaması bu müsabakanın izlenme
oranını düşürebilecek, çeşitli sağlık giderleri
ekonomik kayıplar doğurabilecektir.

Yaralanma nedeniyle spora katılmamanın fiziksel
ve ekonomik sonuçları oldukça açıktır. Bireyleri
spora yönlendirmenin doğal bir sonucu olarak
yaralanma olasılığı da yükselmiştir. Avrupa
Konseyi
Koordineli
Spor
Araştırmaları
Grubunun 1980 li yıllarda başladığı spor
yaralanmalarının Önlenmesi Projesi bu konuda
yapılan en geniş ölçekli çalışmadır (Scientifik
Report, 1993)

Sporda sağlıkla ilgili sektörel
gelişim de; sporun diğer alanlarına
paralel olarak bilim ve teknolojiden
destek
alarak
bulunduğumuz
noktaya
gelmiştir.
Spor
malzemelerinin, sentetik zeminlerin
performans açısından optimum
olanakları sunmasının yanı sıra, kashareket sisteminin yaralanmalardan
korumasına, spor yaralanması
sonrası yapılan tedavilerin optimum
sürede spora dönüşü sağlayacak
yönde
gelişmesinden,
spor
eğitiminde sağlığı koruyucu yönde
müfredat geliştirilmesine kadar
detaylandırılabilecek bir çok konu
burada sayılabilir.
SPORA ÖZEL YARALANMA

Sporcuların yaralanmaları diğer
grup insanlardan pek farklı
değildir.Fakat her sporda az yada
çok o spora özel yaralanma tipleri
vardır. Bu durum Sporcuları tedavi
ederken
ve
yaralanmanın
oluşmasını önlemede oldukça
önemlidir. Sporcuların tedavisi ile
uğraşan doktorlar o sporun
antrenman
tekniklerini
ve
kurallarını bilmeli, egzersizlerin
fizyolojik temeli kadar işin yarış
kısmı ile de aşina olmalıdır.Ancak
bu şekilde sporcuların güvenini
kazanabilir ve onların yeniden
spora dönmelerinde rol oynayabilir.
SPORA ÖZEL YARALANMA


Sporda yaralanmaların önlenmesi ile
ilgili olarak sağlıklı bir yaklaşımda
bulunabilmek için öncelikle bazı temel
kavramların ele alınması önem
taşımaktadır.
TRAVMA:Vücut dokuları üzerine dış
veya iç kökenli, tek ya da tekrarlayan,
fiziksel (mekanik) etkenlerin ortaya
çıkardığı bozulmalara genel olarak
“Travma” denir. Travmanın spor
yaralanması olarak tanımlanabilmesi
için sporcunun başına spor yaparken
meydana gelmiş olması, antrenman
yapmayı, müsabakalara girmeyi veya
müsabakada beklenen performansı
göstermeyi engellemesi gerekir.

Merdiven inerken burkulan ayak
bileği bir spor yaralanması değildir.
Sporcunun başına gelmiş olsa bile
istatistiklerde spor yaralanması
olarak yer almamalıdır. Avrupa
Konseyi tarafından benimsenen
tanımlamada; spor yaralanmasının
tıbbi tedavi gerektirir- ve bir
maliyet yüklenmesi de açıklamalara
eklenmiştir.”Sadece ağrı” olarak
nitelenen bazı rahatsızlıklar tam bir
yaralanma
sınıflamasına
girmemektedir. Sporda istenilen
performansa
ulaşabilmek
ve
yaralanmalardan korunmak için en
temel
faktör olan antrenman
travmaya, dolayısı ile yaralanmaya
yol açabilmektedir (Ergen, 1986)
Risk faktörleri

Travmaya yol açabilen, engellenmesi mümkün olabilen ve yaralanmaya etki
eden Risk Faktörleri iç ve dış olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır.
İÇ (BİREYSEL) ETKENLER
Deformiteler
Örn:Pes planus, kavus, dizde varus-valgus
Kondisyon
Dayanıklılık
Sürat (F.U.B)
Beceri
Esneklik (F.U.S)
Kuvvet
Önceki yaralanmalar
Psikolojik durum
Kişilik, motivasyon, konsantrasyon, stresle başa
çıkabilme
Fiziksel yapı
Boy, ağırlık, eklem özelliği
Vücut kompozisyonu
Yaş
Antrenman yaşı
Cinsiyet
(Mechelen, 1992)
Risk faktörleri
DIŞ (ÇEVRESEL) ETKENLER
Spora bağlı etkenler
Spor dalı, tipi (temas, mücadele..)
Risk alma süresi
Takım arkadaşları ve rakibin durumu
Spor alanı, sahası, zemini
Zeminin (tatemi) kayganlık durumu,
tutuculuk
ışıklandırma
Güvenlik önlemleri
Donanım
Spor araç, gereçleri (ellik, yastık…)
Koruyucu giysiler (Kask, kuki vs.
Genel amaçlı malzemeler (ayakkabı gibi)
Hava koşuları
Sıcaklık, nem, yükselti
Antrenör
Yönlendirme, davranış
Antrenman yanlışlıkları
Hakem
Kurallar
(Mechelen, 1992)
Yaralanmanın Önlenmesinde
Genel Uygulamalar












1- Tıbbi Kontroller
2- Isınma ve soğuma
3- Esneklik egzersizleri
4- Yaralanma sonrası spora dönüşün
planlanması
a- Tam ve ağrısız hareket açıklığı
(ROM) kazanmış olması
b- Kas kuvvetinin, esnekliğin,
yaralanma öncesi düzeye dönmüş
olması
cSpor
tekniğinin
tam
uygulanabilmesi
d- Antrenman yapabilecek dayanıklılık
düzeyine erişmiş olması
5- Oyun kuralları
6- Spor alanları
7- Spor malzemeleri
8- Sağlık bilgisi eğitimi
YARALANMANIN CİDDİYETİ

Akut ve Konik olarak karşılaşılan spor
yaralanmaları ciddiyet derecesine göre
üç şekilde görülmektedir (HlobilMechelen, 1987).
1. Derece: 1-7 gün kadar etkinliklere katılma sınırlılığı oluşturur. HAFİF
2. Derece: 7-21 gün kadar sınırlanmaya yol açar
ORTA
3. Derece: 21 günden daha sonra uzun ya da kalıcı yaralanma durumudur CİDDİ

Kronik
yaralanmalar
genellikle
tekrarlayan ve iç kökenli travmalar
(kemik stres kırıkları, tendinosizler
gibi), akut yaralanmalar ise ise tek ve dış
kökenli travmalara (hematom, kemik
kırıkları gibi) bağlıdır. Ancak bunların
dışında da örneklere rastlanabilir.
Spor yaralanmalarının
ciddiyetinin
yorumlanabilmesi için bazı faktörlerin
detaylı
olarak
incelenmesi
gerekmektedir;
1. Spor yaralanmasının özelliği: Çekme,
zorlanma, kopma, kontüzyon, çıkık,
yarı çıkık, kırık, çatlak, açık yara,
enfeksiyon, enflamasyon,
2. Tedavinin süresi ve özelliği
3. Spora katılamama süresi
4. Çalışma-iş süresi kayıpları
5. Kalıcı sakatlık
6. Direkt (tedavi) ve indirekt (iş gücü kaybı)
maliyetleri

Yaralanmaların Önlenmesi İçin Temel Noktalar
Yaralanmalar, yoğun ve uzun süreli fiziksel eğitimlerde ortaya çıkan büyük problemlerdir. Fakat
bu yaralanmaların çoğu eğitim salonunda gerekli tedbirler alındığında önlenebilir niteliktedir.
Uygun çevrenin oluşturulması, yeterli ön ısınma ve bitirme eksersizleri, rasyonel programlama,
vücudun her bölümünün dayanıklılığının artırılması, koruyucuların giyilmesi, ustalıklı eğitim
yönetimi vs. yaralanmaların önlenmesinde vazgeçilemez unsurlardır.
"Bazı durumlarda önleme ilaç ve tedaviden yüz kere etkilidir" sözünde olduğu gibi, önleme
tedbirleri uygulanmalı ve acil durum kutusu ve acil durumlar için acil telefonu hazır
bulundurulmalıdır.
¨ Yaralanmaların engellenmesi için kontrol listesi
· Eğitim alanı tam olarak hazır mı?
· Zemin durumu ve ekipmanlarla ilgili olarak herhangi bir düzensizlik var mu?
· Öğrencilerin hazırlanması doğru bir şekilde mi?
· Isınma eksersizleri yeterli mi?
· Kyorugi uygulamasında koruyucular doğru olarak giyildi mi?
· Müsabıklar teknik düzeylerine ve fiziksel durumlarına göre eşleştirildi mi?
· Müsabıklar karşılıklı olarak heyecan ile teşvik edildiler mi?
· Kyorugi kuralları doğru olarak anlaşıldı ve gözlemlendi mi?
· Günün eğitiminin miktarı uygun mu?
· Uygulama esnasında yaralanan öğrenci var mı?
· Öğrenciler eğitim sonuçlarından memnun mu?
TAEKWONDOCULARDA GÖRÜLEN
YARALANMA TİPLERİ
Her sporun kendine özgü yaralanma tipleri vardır
Taekwondo da görülen yaralanmalar:
Kas yaralanmaları
Tendon yaralanmaları
Ligaman yaralanmaları
Kemik doku yaralanmaları (Kırıklar)
Eklem yaralanmaları
Damar yaralanmaları (Arterial trombozis, anevrizma)
Cilt yaralanmaları (deri enfeksiyonları)

Ramazanoğlu F. ve arkadaşlarının 80 elit
Taekwondocu üzerinde yapmış olduğu
araştırmasında
şu
sonuçlar
bulunmuştur:

Tablo 1: Taekwondocuların Yaralanmaya Maruz Kaldıkları
Yer

Taekwondocuların % 58.3‘ünün müsabakalarda, %
36.7’sinin de antrenman esnasında yaralanmaya
maruz kaldıkları anlaşılmıştır.
70
60
58.3
50
%
36.7
40
Tablo 2: Antrenmanda Yaralanmaya Sebep Olan
Faktörler:
FA K T Ö R LE R
1-Antrenman Yaptığım
Arkadaşımın Bilinçsiz
Hareketi
2-Koruyucu Malzeme
Kullanmamaktan
3-Antrenmandan Önce
Yetersiz Isınma
4-Aşırı Yüklenme Nedeniyle
5-Antrenmanlara Düzenli
Devam Etmemekten Dolayı
6-Antrenman Salonun
Düzensiz ve Yetersiz Oluşu
7-Diğer Sebepler
_____________________________
______________
30
Sayı
30
%
26.8
27
24.1
25
22.3
15
6
13.3
5.3
5
4.7
4
____
_
3.4
___
__
100
20
5.0
10
30
0
%
1
2
3
20
10
0
1
2
3
4
5
6
7
Tablo 3: Müsabakada Yaralanmaya Sebep Olan
Faktörler:
Sayı
%
FAKTÖRLER
35
30.4
1-Rakibin Kural Dışı Teknik
Yapması Nedeniyle
2-Hazırlık Döneminde
Yetersiz Antrenman
3-Müsabaka Öncesi Yetersiz
Isınma
4-Hakemlerin Tehlikeli
Pozisyonları Geç Durdurması
5-Hazırlık Döneminde Aşırı
Yüklenme
6-Müsabaka Zeminin
Bozukluğundan
7-Diğer Sebepler Nedeniyle
8-Antrenörün Yanlış Taktiği
Nedeniyle
%
30
18
15.6
16
13.9
15
13.0
13
11.3
9
7.8
5
4
4.5
3.

Taekwondocuların
Yaralanmaya
Kaldıkları Vücut Bölgeleri:
Vücut Bölgeleri
1-Ayak Bölgesi
2-Diz
"
3-El ve El Bileği
Bölgesi
4-Kalça "
5-Yüz Bölgesi
6-Göğüs Bölgesi
7-Dirsek Bölgesi
8-Diğer Vücut
Bölgeleri
%
40
30
20
20
10
10
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
3
4
5
6
7
8
Maruz
Sayı
44
22
15
%
40.
20.
13.
10
6
5
4
4
9.1
5.5
4.5
3.6
3.6
__
Bu Araştırma sonucunda şunları söyleyebiliriz:

-Taekwondo sporunda, özellikle antrenör ve sporcuların ilk yardım ve
tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmaları, yaralanmaların daha
ileri seviyelere ulaşmasını önleyecektir.

-Antrenmanlardaki alıştırmalarda uygun kilodaki eşler arasında
karşılaştırma yapılmalıdır.

-Yasaklanmış bölgelere kural dışı teknikler uygulanmamalı ve yarışma
kurallarına uyulmalıdır.

-Yaralanmaya meyil vermemek için yarışmalar ve antrenmanlar öncesi
ısınma mutlaka yapılmalıdır.

- Müsabakalarda zorunlu olan koruyucu malzemeler antrenmanlarda da
mutlaka kullanmaya dikkat edilmelidir.
KAS YARALANMALARININ SINIFLANDIRILMASI

Kas yaralanmalarının sınıflandırılması:

1. Parsiyel rüptür (strain): Kasın ileri derecede gerilme
veya kontraksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkar. Kasın kendi
dinamik kuvveti kendi korunma gücünü aşarak
yaralanmasına neden olur. En çok yaralanan kaslar iki
eklemi geçen, yüzeysel yerleşimli ve fiziksel aktiviteye
katılan gastrocnemius, hamstring, quadriceps femoris ve
biceps brachii kaslarıdır. Taekwondo da ısınmadan yapılan
birçok teknikten sonra oluşabilir.

a) 1. derece kas straini: kasın aşırı gerilmesi olarak
tanımlanan bu yaralanma kasın ani eksentrik aktivitesiyle
birbirine paralel olan lifler gerilir. Kas fibrillerinin % 5
inden azında gerilme ve zedelenme vardır.
. Ani ağrı, lokal hassasiyet
. Aktif hareket, germe ve dirence karşı kontraksiyonla ağrı
. Kas gücünde azalma ve ROM kısıtlılığı yoktur.

b) 2. derece kas straini: Direkt darbe sonucu deride,
dokuda, kas fasyasında oluşan süperfisyal yaralanma, kas
ezikleri olarak tanımlanır. Kas fibrillerinin % 8-10 unda
ayrılma vardır.
. Yaralanma anında şiddetli ağrı
. Kas gücünde azalma, hareket kısıtlılığı
. Renk değişikliği (deri üzerinde siyah, mavi ekimoz)
. Kas kontraksiyonu ve pasif germe ile ağrı
KAS YARALANMALARININ SINIFLANDIRILMASI
kas rüptürü: Gerilme ve
kontraksiyon şiddeti fazla olursa kas boyunun
% 25 i gerildikten sonra yırtılır.
. Yaralanma anında hissedilen keskin ve bıçak
saplanır gibi hissedilen ve hareket ile artan
istirahatle azalan ağrı
. Kasta anatomik bütünlük kaybı
. Kas fonksiyonu kaybı ) mekanik nedenlerle
kontraksiyon yapamazlar)
. Yaralanmanın olduğu yerde kas kitlesinin bir taraf
toplanmasıyla lokalize şişlik, hemotom ve
ekimoz (şişlik proksimal yırtıklarda altta, distal
yırtıklarda üstte belirgindir.).
Hazırlayan faktörler:
. Lokal ve genel aşırı yorgunluk (Oluşan laktik asit
performansı limitlemektedir. Bu kimyasal
artıklar koordinasyonu bozarak yaralanma
riskini artırmaktadır).
. Yetersiz antrenman ve yetersiz ısınma egzersizleri

2.Komple
KAS YARALANMALARININ SINIFLANDIRILMASI

3.Kas Hernileri: Kas kılıfının yırtılması
sonucunda kas bu kısımdan dışarı çıkarak
herni oluşturur. Kas yırtılmasından farklı
olarak
kas
kontraksiyonu
sırasında
görülmez, istirahatte görülür. Sıklıkta
uylukta meydana gelir.

4. Kas Krampları: Spazm sonucu ani ve
şiddetli ağrı ve hareket kısıtlığına neden
olur.En sık diz fleksörleri ve baldır
kaslarında ortaya çıkan kas krampının birçok
sebebi vardır.
. Fazla kullanma
. Isınmadan germe uygulamaları
. Aşırı aktiviteye bağlı vücuttan fazla su kaybı ve
buna paralel vücuttaki NA miktarının azlığı
. Isı değişikliği
. Beslenme eksikliği
. Aşırı yorgunluk
KAS YARALANMALARININ SINIFLANDIRILMASI


5. Kas Nodülleri: Kas gevşek olduğu
pozisyonda palpasyonla tespit edilir. Kasın
aşırı
yorulması
ve kas
yorgunluk
maddelerinin kas içinde birikmesi sonucu
ortaya çıkar
6. Kasta Hematom Oluşumu: Kas aşırı
gerildiğinde fibril, konneftif doku ve kan
damarları yırtılacaktır. Fiziksel aktivite ile
kaslara gelen kan akımı 5 kat arttığından
kasın vaskülaritesiyle doğru, tonusu ile ters
orantılı olarak hematom meydana gelecektir.
Oluşan kanama, rüptüre kas fibrilleri
arasındaki teması mekanik olarak azaltarak
iyileşme durumunu etkiler. Kanama ve
rezorpsiyonu enflamasyonu başlatır. Eğer
kanama kontrol edilirse iyileşme hızlı ve tam
olur.
KAS YARALANMALARINDA
TEDAVİ

.
İlk 72 Saat içinde;
İstirahat-Soğuk-Kompresyon-Elevasyon
(RICE:Rest-Ice-Compression-Elevation)
yapılır.
. Yaralanmadan hemen sonra vücut savunma
mekanizması olarak kanamaya karşı
pıhtılaşma cevabı başlar. İlk 24-36 saat
içinde rüptür instabil olduğundan yük
bindirme ve kontraksiyon etkisiyle yeniden
kanama olabilir. O yüzden yüklenmenin
azaltılması gerekir. (bu amaçla alt
ekstremite de koltuk değnekleri, üst
ekstremitede splint kullanılabilir).
.İlk 48-72 saat içinde tekrarlayan mikrotravmaya
neden olduğundan masaj yapılmamalıdır.
.
İntramuskuler-intermuskuler
hematom
ayrımını
yapmak
için
tekrarlayan
muayeneler yapmak gereklidir. 48-72 saat
sonra şu sorulara cevap verilmelidir;
- Şişlik azaldımı ? (azalmadıysa
intramuskuler hematom)
- Kanama yayılıyor ve ekimoz var mı?
- Kontraktil kaabiliyet düzeliyormu ?
KAS YARALANMALARIN DA TEDAVİ

72 saat sonra;
. Elastik bir bandajla tespit
. Lokal ısı (sıcak-soğuk kontrast kullanımı
olabilir)
. Aşağıdaki sırayla aktif kas egzersizleri:
-Yüklenme olmaksızın statik egzersizler
- Yük bindiren statik egzersizler
- Kısıtlı dinamik egzersiz (ağrı eşiğine
kadar aktif ROM egzersizleri)
- Dinamik egzersizler (yüklenmeyi giderek
artırarak)
. Germe egzersizleri (ROM u düzeltmek için)
. Aşamalı artan aktivite ve yüklenme (bisiklet
ve yüzmeyi takiben koşma)
. Spora özgü egzersizler
R I C E

R-(REST)TERK
ETME
VE
DİNLENME:
Antrenmanı anında terk edip dinlenmeye
çekilmek lazımdır. Başka bir eksersize
geçerek incinen bölgeyi korumaya aldığını
zannedip antrenmana devam etmek son
derece
zararlıdır.
Zedelenmeyi
ve
yaralanmayı arttırıp, iyileşme sürecinin
artmasına neden olur. Anında dinlenmeye
çekilip, İncinen bölgeye asla yük
bindirilmemelidir.
I(ICE)
BUZ
TATBİKİ
Buz tatbiki incinen yerdeki iç kanamayı
kesmesi ve kılcal damarlardaki kanamayı
kontrol etmesi bakımından önemlidir.
İncinen yerde deride
bir morarma
görürseniz muhakkak deri altında bir iç
kanama vardır. Buz tatbiki bunun artmasını
önleyen bir uygulamadır. Buz tatbiki günde
2-3 kez olmak üzere 15-20 dakika süre ile
yapılmalıdır. Buz tatbiki asla çıplak deri
üzerine buz sürerek olmamalıdır. Buz bir
torba içinde olmalı direkt olarak çıplak ciltle
temas
etmemelidir.

C-(COMRESSİON)
KOMPRES
İncinen yere kompres yapmak ve sarmakta
ilk müdahale yöntemlerinden biridir.
Kanama açık ise önce direk yara üzerine
baskı yaparak kanama durdurulur. Durmaz
ise orayı besleyen damarların merkez
noktalarına
basınç
yaparak
kanama
durdurulmaya çalışılır. Kanama durmaz ise
sargı birkaç kez artırılarak ve acı
duyuluncaya kadar sıkılarak kanama
durdurulur. Taekwondo çalışmalarında
turnikeye başvurulacak kanama pek olmaz.
Lif ve yan bağ zedelenmelerinde baskılı
bandaj uygulaması sporcunun evde yapacağı
yöntemlerden biridir. Soğutucu jellerle
baskılı bandaj incinmelerde iyileşme sürecini
azaltır.
E-(ELEEVATİON)
YÜKSELTME
İncinen parça kalp seviyesi üzerinde
tutularak
yer
çekimi
etkisinden
faydalanılarak gerek dış gerek iç kanama
azaltılır.
TENDON YARALANMALARI

Genellikle tendon yaralanmaları direkt
travmadan çok intrensek faktörlere bağlı veya
overuse denilen aşırı kullanım yaralanmaları
sonucu ortaya çıkar. En sık aşil, supraspinatus,
biceps ve patelar tendon yaralanmaları görülür.
Tendon
ünitesi
üzerinde
tekrarlayan
mikrotravmalar tendon enflamasyonuna neden
olur. Aşil tendon yaralanmaları tendonun
kalkaneusa
yapışma
yerinin
2-5
cm
proksimalinde,
supraspinatus
tendon
yaralanmaları humerusa yapışma yerinin 1-2 cm
proksimalinde meydana gelir.
Tendon Yaralanmalarını Hazırlayıcı Faktörler:
-
Isınma yapılmadan ve yetersiz ısınma
sonucunda ani gerilim uygulanması
Tendonun travmadan önce gergin olması
Kaslarda kısalık ve fleksibilite azlığı (tendona
yüksek yüklenmeler iletebilir)
Tekrarlayıcı mikrotravma
Uygun olmayan antrenman koşulları (sistematik
olmayan düzensiz antrenman, sert zemin,
uygun olmayan ayakkabı)
TENDON YARALANMALARININ TEDAVİSİ
Akut tendon rüptüründe; RICE bazen koltuk değneği kullanımı,
akut faz boyunca destek bandajı kullanımı
Egzersiz programında aşamalı artış.
. Kronik tendon yaralanmasında;
- Tedavide anahtar tendon yaralanmasına neden olan faktörün
belirlenmesidir. Ayakkabı bağının sıkı olması nedeniyle ayak
bileği ekstansör tenosinoviti, akromionun ucunun büyük
olması nedeniyle impingement sendromu, Taekwondo da
sıçrama nedeniyle patellar tendinit ve aşil tendinit, gibi
nedenler belirlenmelidir.
Germe egzersizleri: Kronik tendinitlerde en etkili faktör kastendon ünitindeki fleksibilite eksikliği olduğundan spesifik bir
germe programı rehabilitasyonun stratejisinin temelini
oluşturmaktadır.
Eksantrik egzersiz
Destek bandajı (yüklenmeyi önlemek için)
Isı uygulaması
Eklemin normal hareketinden biraz daha
fazla zorlanması sonucu ligamentte
değişik derecelerde yaralanmalar
görülür. Ligaman yaralanması
ligamanın kemiğe yapıştığı yerde
orta kısmına oranla daha fazla
görülür.
Ligaman
yaralanmalarında
sınıflandırma:
1.
2.
3.
Derece: Yaralanma olduğu anda 24
saat içinde orta şiddette ağrı vardır.
Özellikle yaralanma yerine bir stres
uygulandığında lokal hassasiyet
olabilir. Eklemde instabilite yoktur.
Derece: Aktivite esnasında ağrı
nedeniyle kişi aktiviteyi bırakır. Ağrı
ve hassasiyet orta dereceden
şiddetliye
doğru
değişebilir.
Eklemde instabilite yoktur.
Tam/tama yakın ligaman kopması
nedeniyle şiddetli ağrı ve fonksiyon
kaybı vardır. Stres uygulama ile
ligaman
kopabilir.
Doku
devamlılığının kaybına bağlı olarak
ağrı olmayabilir. Cerrahi endikasyon
gerekir.
LİGAMAN YARALANMALARI
LİGAMAN YARALANMALARINDA TEDAVİ
1. Derece yaralanmalarda nonsteroid
antienflamatuar ilaçlar (NSSAİİ)
verilerek, mobilizasyon önerilir.
2. Derece yaralanmalarda
Daha fazla korunma
Kompresyon
NSAİİ
Elevasyon
Orta dereceli hareketin teşviki
(alçı ile immobilizasyon yapılmaz)
3. Derece yaralanmalarda; hastaneye
gönderilmeli
Kırıkların tedavisinde, çevre yumuşak
dokularının
da
zarar
gördüğü
unutulmamalıdır. Hastanın yanında o
anda sağlık elemanı yoksa, antrenörün
yapacakları;
- Açık bir yara varsa steril bir kompresle
örtmek
-En kısa zamanda hastaneye naklini
sağlamak
- Nakil sırasında kırık ekstremitenin doğru
pozisyonda olmasını sağlamak, bunun
için mümkünse atele almak
- Yaralı sporcuya yiyecek, içecek hiç birşey
vermemek (operasyona girecekse)
-Alçılı tespit ya da operasyon sonrası spora
dönüş uzunca bir süre alacağından
(örneğin
alt
ekstremite
kırık
operasyonu takiben en az 6 ay),
sporcunun
genel
kondisyonunun
devamlılığı çok önemlidir. Bu amaçla
rehabilitasyon
programı
uygulanmalıdır.
KIRIKLAR
EKLEM YARALANMALARI
1- SUBLUKSOSYONLAR: Eklem yüzeyleri
arasında bir miktar temasın bulunduğu
tam olmayan dislokasyonlardır. En sık
görüleni akromioklavikular eklemdir.
Bu yaralanmada eklem kapsülü bir
miktar zarar görmüştür ama ligamanlar
sağlamdır. Cerrahi müdahele gerekmez
2- DİSLOKASYONLAR: Eklem yüzeyleri
arasındaki
temas
tamamen
kaybolmuştur. En sık parmak, omuz,
patella ve dirsekte görülür.
Tedavi; Dislokasyonlar, komplike edici başka
bir şey yoksa hemen redükte edilmelidir.
Örneğin omuzda, sinir sıkışması olabilir,
test edilip daha sonra redüksiyon
yapılmalıdır. Dislokasyon kırıkla
birlikte olabilir. Kırıklı dislokasyonda
cilde bası varsa, nekroz olasılığına karşın
acil redüksiyon gerekir. Redüksiyondan
sonra kırığı ekarte etmek ya da
redüksiyondan emin olmak için
radyografi
çekilmelidir.
İyileşmeyi
hızlandırmak
için
hareket
sınırlandırılmalıdır.
AŞIRI KULLANIM YARALANMALARI

Bu tip yaralanmaların çoğu, yoğun
antrenman programlarına bağlı olarak
gelişmektedir. Bundan başka kişisel
özellikler, çalışma tekniği ve ekipman da aşırı
kullanım yaralanmalarına zemin hazırlayan
faktörler arasında sayılabilir.

Aşırı Kullanım Yaralanmaları Nedenleri:
- Aşırı yüklenme:
- Hatalı teknik veya postür
- Hatalı veya kötü nitelikte ekipman
- Uygunsuz postür ya da anatomi
Aşırı Kullanım Yaralanmasında Duyarlı
Dokular
- Kemiklerde stres kırığı,
- Eklemlerde ağrı, duyarlık, hareket kısıtlığı,
- Ligamanlar /aşırı zorlanma)
- Kaslar
- Tendonlar (aşırı zorlanma)
AŞIRI KULLANIM YARALANMALARI

Aşırı Kullanım Yaralanmasının Tedavisi:
- Etkilenen kısım dinlendirilirken, diğer taraflar
çalıştırılır,
- NSAİİ
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon programı
- Lokal enjeksiyonlar
- Egzersiz (yoğunluğu kademeli olarak artırılan)
Aşırı Kullanım Yaralanmasının Önlenmesi:
- Hatalı teknik ya da postürün saptanması
düzeltilmesi,
- Uygun ekipman seçilmesi,
- Aktivite öncesi ve sonrası, ısınma ve germe
egzersizlerinin yapılması
- Uygulama yoğunluğu ve süresinin aşamalı
olarak arttırılması
SPOR YARALANMALARINDA REHABİLİTASYON

REHABİLİTASYON: Doğuştan veya
sonradan olan, fiziksel veya ruhsal
bozuklukların ortadan kaldırılması için
yapılan çalışmaların tümüne denir.

1-
REHABİLİTASYONUN İÇERİĞİ:
Yaralanmaların
nedenlerinin
araştırılması,
2- Yaralanmanın olmaması için alınacak
tedbirlerin neler olduğu,
3- Yaralanma olunca neler yapılacağı,
4- Yaralanmadan sonra neler yapılacağı,
5- Hekime gidildikten sonra antrenmana
başlayıncaya kadar neler yapılacağı.
SPOR YARALANMALARINDA REHABİLİTASYON

REHABİLİTASYONUN AMACI:
1- Sporcuyu en erken zamanda spora döndürmek,
2- Enflamasyonu ortadan kaldırmak,
3- Yaralanan bölgenin aktif ve pasif
stabilizasyonunu (normal hareketini) sağlamak,
4- Kas gücünü devamlılığını sağlamak veya kasların
gücünü arttırmak,
5- Kasların koordinasyonunu sağlamak,
6- Kasın enduransını artırmak (kasların hareketleri
tekrarlayabilme yeteneğini artırmak,
7- O spor dalı için uygun olan biyomekaniksel
beceri örneklerini geliştirmek,
8- Kardiyovasküler sistemin (kalp-akciğer sistemi)
dayanıklılığını sağlamak ve bu programın
devamlılığını sürdürmek,
9- Genel sağlık durumunun devamlılığını
sağlamak.Bu durumun içinde fiziksel olduğu
kadar psikolojik durum da var.
Örnek bir Sportif Rehabilitasyon Protokolü:
Ayak bileğinde atroskobik cerrahi
sonrası rehabilitasyon:
1.gün: İstirahat,buz, kompresyon ve bacağı


yüksekte tutma
2. gün: Koltuk değnekleri ile ağırlık vermeden
ayakta durma, izometrik egzersizler
uygulanır, ayak bileğine aşağı-yukarı içe dışa
hareketler yaptırılır.
3-7. gün: Koltuk değnekleri ile ayak
parmaklarının ucuna basarak yürür. Bir
sandalyeye oturur; ayaklar ileri uzatılır, bu
sırada ayaklar yerden kaldırılmaz. Oturduğu
yerde her iki ayak tabanı birbirine bakacak
şekilde içe ve dışa çevrilir. Sandalyede
otururken ayak altında tenis topu ile havlu
ile egzersizler yapılır.
7-13. gün: Duvar önünde germe egzersizleri,
ayak ile takoza inip çıkma, izometrik
egzersizler. Sırtüstü yatarken ayakları duvara
dayayıp, dizler bükülmeden dorsifleksiyon
egzersizi. Otururken ayak altına yerleştirilen
havlu ile ayak dorsifleksiyona zorlanır.


14-24. gün: Lastik bantlarla (Tera-bant)
dorsal/plantar fleksiyon ve
inversiyon/eversiyon egzersizleri. Her iki
ayak üzerinde çömelip kalkma (başlangıçta
destekli, sonra desteksiz); eğimli zemin
üzerinde yürüme. Topuklar ve parmak
uçlarında yürüme. Bu hareketler sırasında
ağrı ve şişlik olmuyorsa ; ayağın iç kenarı
ve dış kenarı ile yürüme alıştırmaları
Germe ve ROM egzersizlerine devam
edilir.Hafif bisiklet çalışmalarına ve
yüzmeye başlanır.
21-28. gün: Yukarıdaki egzersizlere ek
olarak topuklarda yürüme aktarılır. Lastik
bantlarle inversiyon/eversiyon hareketleri
yaptırılır.
1. aydan sonra: düşük tempo ile başlanıp
düz koşu, yan koşu, 8 koşu, hafif sıçrama,
geriye koşu yapılır. Bu tip egzersizler
giderek artırılıp normal sportif aktivitelere
geçilebilir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak parmağı kırıkları)
AYAK PARMAĞI KIRIKLARI:
Bulgu ve belirtiler:
1-Kırık bölgesinde şiddeli ağrı
2-Kırık etrafındaki yumuşak dokularda şişme
3-Gözle görülen şekil değişikliği , deformite
4-Hassasiyet
5-Kan dolaşımının bozulmasıyla uyuşukluk veya
bozukluk.
Nedenler:
Ayak parmağına direkt darbe gelmesi , vurmalar
Ayak parmağının tekme atarken Sauquard a
takılması,Ayak parmağın daki indirek yüklenmeler.
Teknik atarken Ayak parmağının rakibin dirseğine
gelmesi vs.
İyileşme süresi:
Bir kırığın ne kadar sürede iyileşeceğini tahmin
etmek imkansızdır.Bu yaş cinsiyet,önceki sağlık ve
kondisyon durumuna bağlıdır.Ayak parmağı
kırıklarının iyileşme süresi genellikle 6-8 haftadır.Ve
hemen ağırlık vermeye başlayabilirsiniz.Kırık
bölgesinde anormal hareket olmaması ve
röntgenlerde tam kaynamanın
görülmesiyle iyileşmenin tamamlandığına karar
verilir
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak parmağı kırıkları)
TEDAVİ
İlk yardım:
Mümkünse hemen ayak koruyucuyu,veya
antrenmenda iseniz ayakkabıyı çıkarın.Fakat
yaralanan parmağı hareket ettirmeyin.
R.I.C.E kurallaını uygulayın. Dinlenme
,buz,kompresyon,elevasyon
Doktor kırılan kemikleri amelityatla veya
ameliyatsız olarak yerine oturtacaktır.Bu
mümkün olan en kısa zamanda yapılmalıdır.6
saat sonra kanama ve şişlik sebebiyle
dokuların çoğu elastikiyetini kaybeder ve
normal pozisyona gelmeleri zorlaşır.
Tedavinin devamı:
Kırık sahasını hareketsiz hale getirmek
şarttır.Kırılan parmakla yanındaki parmağı
araya bir gazlı bez koyup yapıştırıcı bir bandla
sarn.
İdman veya yarışma öncesinde 3-4 kere 15 er
dakika buz masajı uygulayın .Kryokaft
kullanabilirsiniz.
72 saat sonra sıcak uyglamaya
başlayabilirsiniz.
İlaç:
Doktorunuz genel anestezik ,lokal anestezik
veya adele gevşeticiler verebilir
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak parmağı kırıkları)
Aktivite:
A-Sandalyeye oturulur ayak parmakları boşa
çıkacak şekilde ayaklar bir düzeneğe
konur.Omuz hizasında ayaklar açılır.
Parmak uçları aşağıya doğru bastırılır. 10 sn
süre ile 10 tekrar yapılır.Günde 3-4 kez
tekrar edilir.
B-Bir sandalyeye oturunuz.Ayakları omuz
hizasında açınız.Ağırlık kullanmayınız.Ayak
tabanını kaldırmadan sadece parmakları
yerden kaldırınız.10 sn ile 30 tekrar yapınız.
C-Sandalyeye oturulur ve ayak topukları
birbirine değdirilir.Ağırlık
kullanmayınız.Pozisyon alındıktan sonra
parmak uçları bir cismi tutuyor gibi sıkılır
sonra açılır.10 sn izometrik olarak
çalıştırılır.10 sn süreli 10 tekrar 3 set günde
3-4 kez yapılır.
A
C
B
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği İncinmesi)
Belirti ve bulgular:
Lokal şişlik (derin veya Yüzeysel)
İncinmiş bölge üzerinde ağrı ve hassasiyet;
İncinmiş bölge üzerine basınç
uygulandığında sertlik sissi
Deri altında renk değişikliği , beyazla
başlayıp kırmızı , siyah ve maviye dönüşen
çürükler.
İyileşme süreleri:
Yaralanmanın süresine göre farklılık
gösterse de komplikasyonsuz ayak bileği
incinmeleri genellikle 2-4 günde iyileşir.
Nedenler:
Doğrudan bölgeye yapılan bir darbe veya
rakibin tekmesine maruz kalma
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği İncinmesi)
TEDAVİ
İlk yardım:
Dinlenme ,buz ,kompresyon ,yükseltme (R.I.C.E)
Tedavinin devamı:
Yaralanan bölgeye bir parça tampon koyarak
elastiki bandaj sarın 72 saat kadar yaralanan
bölgeye kompres uygulayın
Kryocuft kullanabilirsiniz.Bir tenis topu
büyüklüğünde buz ile sakatlanan bölgeye dairevi
masaj yapın.Antrenman veya çalışmadan evvel
günde 3-4 kez herbiri 15 er dakikalık masajla
devam edin
72 saat sonra eğer durum iyi ise buz yerine sıcak
uygulamaya geçilir.Isıtıcı lambalar ,sıcak paketler
,sıcak duş ,ısıtıcı kremler ve merhemler ,havuz
tedavisi de kullanılabilir. Şişliği azaltmak veya
rahatlatmak için sık sık ve yüzeysel masaj
yapabilirsiniz.
İlaç:
Hafif rahatsızlıklarda parasetamol , lokal merhem
veya kremler kullanabilirsiniz.
Ağır ağrılar için doktorunuz kuvvetli ağrı kesiciler
reçete edebilir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği İncinmesi)
Aktivite:
A-Sandalyeye oturulur ayaklar birbirinden 10-15
cm açılır. Ağırlık kullanmayınız. Ayak
topukları yerde iken ayak topuğu yerde iken
ayak tabanı yere 45 derece pozisyondan içe
dışa parmaklarla daire çizilir. Günde 3-4 defa
10-30 tekrar yapılır.
B-Bir silindir üzerine denge tahtası
koyunuz.Çıplak ayakla bu düzeneğin üzerine
çıkınız.Ağırlık kullanmayınız. Dengeli şekilde
10 sn kadar durunuz.Günde 3-4 kez 5-10
tekrar yapınız.
C- Yatağa uzanın yaralanmış ayak dışarı taşacak
şekilde düz pozisyonda olsun.Ağırlığı tam
ayağın üst yüzüne gelecek şekilde
yerleştirin.0,5 kg ağırlıkla başlayın Ayak aşağı
yukarı kaldırarak antrenman yapın 10 tekrar 3
set günde 3-4 tekrar yapın. Zamanla tekrarı ve
ağırlığı arttırın.
B
A
C
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği Çıkması)
Belirti ve bulgular:
-Yaralanma anında şiddetli ağrı
-Ayak bileği hareket ettirilmeye çalışıldığında
şiddetli ağrı ve ayak bileği fonksiyonlarının kaybı
-Çıkık kemiklerin anormal pozisyonda
kitlenmesi veya kendiliğinden düzelme
,deformitenin ortadan kalkışı
-Çıkık ,kırık veya burkulmanın üzerinde
hassasiyet
-Şişme ,çürüme (renk değişimi)
-Kan damarları veya sinirlerin kesilmesi, basıya
uğraması veya ezilmesi söz konusu ise his kaybı,
uyuşma veya felç durumu
Nedenler:
-Bilek bölgesi yan tarafına yüklenme, bileği
uygun olmayan bir harekete zorlamak.
-Şiddetli ayak bileği burkulmasının sonucu (aşırı
baskıdan) bağların liflerin kopması
-Tekrar edilen burkulmaların ve yırtılmaların
bağları zayıflatması
-Kuvvetli kas kasılmaları
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği Çıkması)
İyileşme süreleri:
-Kırıkla birlikte olan bir ayak bileği
çıkığının tamamen iyileşmesi için
ortalama 18-20 haftaya ihtiyaç vardır.
-Ameliyat sırasında konulan vida veya
teller genellikle 8-12 haftada çıkarılır.
-İlk defa olan yaralanmaysa , uygun
bakım, ameliyat ve yeterli iyileşme
süreci kalıcı bir sakatlanmayı önler.
-Eğer cerrahi müdahale tercih
edilmemişse ağırlıktan veya zorlamadan
uzak kalmak şartıyla iyileşme süreci 12
haftadır.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği Çıkması)
TEDAVİ
İlk yardım:
Dinlenme ,Buz, Kompresyon, yükseltme (R.I.C.E) yi takip edin
Tedavinin devamı:
Doktor (ameliyatla veya ameliyatsız) çıkık kemikleri mümkün olduğunca normal pozisyona getirir.Bu
işlem yaralanma dan sonra mümkün olduğunca en kısa sürede yapılmalıdır.Çıkmadan 6 saatten sonra
kanama veya vücut sıvısının yer değiştirmesi şoka sebep olabilir. Hem de bazı dokular elastikiyetini
kaybeder ve normal pozisyona dönmeleri zorlaşır.
-Alçı alındıktan sonra en az 6 ay bandajlamaya ihtiyaç vardır.
-Alçı ve dikişler alındıktan sonra banyo yapılmalıdır.
-El topu büyüklüğünde daireler çizerek günde 3-4 kez ve 15 dakika buz masajı uygulayabilirsiniz.
-Eğer sakatlanan bölge iyiye gidiyorsa buzun yerine sıcak uygulayın .Isıtıcı lamba ısıtıcı petler, sıcak
duşlar, ısıtıcı merhem ve kremler kullanın.
-Mümkünse girdap banyosundan faydalanın.
-Sık sık ve hafifçe yapılan masaj şişliği azaltır ve hastayı rahatlatır.
İlaç:
Hafif rahatsızlıklarda
Aspirin, parasetamol ve kullanabilirsiniz.
İhtiyacınız varsa doktorunuz şiddetli ağrılar için kuvvetli ilaçlar yazabilir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Ayak Bileği Çıkması)
A
B
C
Aktivite:
A-B- Bir sandalyeye oturarak ayaklarınızı
birbirinin üzerine koyunuz.Ağırlık
takmayınız Ayaklarınızı dışa doğru
açınız. Açtığınız bu konumda 10 sn
kadar bekledikten sonra ayakları
birbirine dengeli şekilde bastırarak 10
sn tutun.10 tekrar yapınız.Günde 4-5
kez bu antrenmanı yapın
C-Bir sandalyeye oturulur. Ayaklar doğal
şekilde yere temas eder. Ağırlık
kullanmayınız. Ayak tabanı yere temas
eder ve ayak sağa sola hareket
ettirilir.Günde 3-4 defa 10 tekrar 3 set
üzerinden yapılır.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Uyluk Yaralanması)
Taekwondo çok sert tekmelere sahip bir spordur
bu nedenle zaman zaman gerek antrenman
ve gerekse müsabakalarda uyluklara gelen bu
sert tekmeler sonucu uyluk incinmelerinden
başlayıp daha ileri derecede uylukta kas
yırtılmalarına kadar varan seri yaralanmalar
meydana gelebilir.
Sert darbeler sonunda uyluk kaslarımızdaki
kılcal damarlarda kopma meydana
gelebilir.Uyluk kaslarımızda kan damarları ,
tendonlar, sinirler, periost ve kas bağlantı
noktaları vardır. Kanama sonucu uyluk
dokularının ve cildin çürümesi sonucu
incinmeler oluşur.
Yaralanma sonucu: Uyluğumuzda şişme,ağrı,
kan birikmesi sonucu sertlik ve acı
hissi,Renk değişmesi (morluk) ve hareket
güçlüğü meydana gelir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Uyluk Yaralanmaları)
Bu tür bir yaralanma hissettiğinde günde 3-4 kez olmak
üzere 15 dakikalık buz tatbiki uygulayınız.
RİCE kuralı ( Dinlenme, Buz ,Kompresyon,
Elevasyon)
72 saat sonra kendinizi iyi hissediyor ve rahatlamış
iseniz sıcak tatbikine başlayınız,Bu sıcak duş
olabilir, ısıtıcı kremler ve jeller olabilir,sıcak tıbbi
paketler olabilir veya ısıtıcı lambalar olabilir.yine
şişliği azaltmak için bol bol masaj yapmak yararlıdır.
Ancak baldırınızda 10 gün geçmesine rağmen bir
gerginlik varsa, tedaviye rağmen bir ağrı ve şişlik
varsa, parmak tırnakları renginde bir değişiklik
varsa muhakkak doktora görününüz.Çünkü cerrahi
müdahale gerektiren bir yırtılma söz konusu olmuş
olabilir.
İyileşme olmadan asla antrenmana başlamayınız.Bu
yırtılmayı arttırabileceği gibi ileriki dönemlerde
ikinci sakatlanma riskini de çoğaltır.
Doktorunuzun vereceği ilaçları düzenli kullanınız.
Bunlar çeşitli ağrı kesiciler, anestezik iğneler,iltihap
dağıtıcı kortikosteroidler olabilir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR
(Uyluk Yaralanmaları)
Aktivite:
A- Sırt üstü uzanın kollarınızla şekildeki gibi dirseklerden
destek alınız.Çalışması gereken bacak diz tutulu
diğer destek bacak dizi hafif kıvrılır.
*Çalışacak ayağa 1-2 kg arasında ağırlık takınız.
*Bu ağırlık ile beraber bacak düzgün bir şekilde
kalkabilecek en fazla yüksekliğe kadar kaldırılır.
*10 tekrardan 2 şer set yapınız ve günde 3 kez
tekrar ediniz.
B- Sandalye üzerine oturup ayaklarınız ağırlık takınız.
*Ağırlık 2 kg kadar olmalıdır.
*Hareketi kontrollü şekilde yapınız .Ayağı kontrol
ederek yavaş yavaş bacak yere paralel olacak şekilde
ayağınızı kaldırınız.10 sn bu pozisyonda tuttuktan
sonra yavaş yavaş başlama konumuna getiriniz.
*10 tekrardan 25şer set yapınız ve günde 2 kez
tekrar ediniz.
C- Sandalyeden destek alarak şekildeki gibi durunuz
.Ağırlık takınız.
*1 kg dan başlayarak 2,5 ve 3,5 kg kadar çıkınız.
*Ayağınızı geriye doğru en yükseğe ulaşacak şekilde
yavaş yavaş kaldırınız.5 sn bu pozisyonda tutarak
tekrar yavaş yavaş eski konumuna indiriniz.
*10 tekrar ile başlayıp arttırabilirsiniz.Günde 3 kez
yapınız.
B
C
A
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Diz Yaralanmaları)
Dizin yumuşak doku yaralanmaları, en sıklıkla
görülen yaralanmalardır. Bu yumuşak
dokular, tendonlar; Ouadriceps tendonu,
patellar tendon, iliotibial bant, bağlar; Yan
bağlar (kollateral bağlar): medial (iç) ve
Lateral (dış) yan bağlar, Yan çapraz bağlar,
anterior (ön), posterior (arka) bağlar vb
oluşumlardır.

Yaralanmada en sık görülen
mekanizmalar:
· Diz eklemine lateral taraftan gelen veya ön
ayağa medial taraftan gelen darbe

· Dizin hiperekstansiyon veya
hiperfleksiyonuna neden olan darbe

· Direk temas olmadan oluşan dizin dönmesi
Bu oluşumlar içersinde en sıklıkla yaralanan
meniscüsler (iç menisküs), bağlar; (ön çapraz
ve iç yan bağlar).
Dizde kalıcı yaralanmaların % 80 i ön çapraz bağ
yaralanmaları ile ilgilidir.
Dizdeki diğer yaralanmalar; Patellar tendon
kopmaları
Ouadriceps tendon kopmaları

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Diz Yaralanmaları)
Belirtiler:
Şişme ve ağrı oluşur. Kaslarda spazm ve eklem
hareket kısıtlılığı meydana gelir.

Semptomlar ve Teşhis:
· Ağrı

· İncinmiş medial veya lateral kollateral
ligamentte lokal bir hassasiyet

· Dizdeki bir efüzyonda genellikle incinmeden
hemen sonra (travmatik hemartroz veya
efüzyon) eklem şişer

· Eklemin instabilitesi akut safhada nadiren
görülür fakat ekleme yük bindikten sonra
belirginleşir
Tedavi:
RICE uygulanır,
İzometrik egzersizler
Diz ile zeminin direkt temasını engellemek için şok
absorban dizlikler kullanılır.

TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Diz Yaralanmaları)
Aktivite
AUzun pozisyonda yere oturun. Diz altına bir
havluyu rulo yapıp yerleştirin.Ellerinizi geriden
destek alarak vücudu hafif geri yatırın.Diz üzerine
herhangi
bir
ağırlık
koymayın.
Bu şekilde dizinizi havluya doğru bastırın ve bu
şekilde 10 sn kadar tutun ve sonra dizinizi tekrar
gevşetin. Bu şekilde günde 3 defa 10 tekrar 2 set
üzerinden çalışma yapın.Bu şekilde çalışmayı
sürdürün.Eğer dizde bir ağrı hissetmezseniz diz
üzerine sıra ile 1 ,2 veya 3 kilogramlık ağırlıklar
koyarak çalışmaya devam ediniz
B- 20 -25 cm kadar bir bankın yada bir basamağın
yanında durun. Yaralanan dizinize herhangi bir
ağırlık uygulamayın. Yaralanan dizin ayağını bankın
veya basamağın üzerine yerleştirin ve sağlam olan
ayağınızın desteğiyle basamağın üzerine çıkmaya
çalışın.Bunu 10 kez 2 set üzerinden günde 3
tekrar yaparak çalışın.
C-Sandalyede otururken ayak bilekleri arasına bir
kitap sıkıştırın veya ayak bileklerine ağırlık takın
.Ağırlık 2-5 kğ arasında yaralanmanın durumuna
göre değişebilir.2 set üzerinden 15 tekrar
yapın.Günde 3 veya 4 defa uygulamak gerekir.
A
C
B
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Dirsek Yaralanması)
1- Humerus alt ucu kırıkları:
Darbenin geliş istikametine göre humerusun yani üst
kol kemiğimizin alt ucunda yani dirsegimizde
değişik kırılmalar olabilir.Eğer dirseğimiz açık
iklen iki el üzerine düşmelerimizde bu kırılmalar
transverstir (Yani yatay istikamette) ve
humerusun kırılan yan parçası genelde arkaya
kayar.bu radius veya ulnanın humerusa basıncı
sonucu
oluşur.
Eğer dirseğimiz gene açık ve dirsek üzerine
düşmüş isek bu kırık oblik olup (yani daireseldir)
kırık parça dirseğimizden öne doğru kayar.
2-Olekranon-kırıkları
3- Radius başı kırığı
4-Radius boynu kırıkları
5- Bicepsin yapışma yerinde kopma
6
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Dirsek Yaralanması)
Şekil A ve Şekil B yi takip ediniz. Bir kürsüde veya
müsait sandalyede ayaklar aşık vaziyette
oturunuz.Ağırlığınız 2 veya 5 kg arası
olmalıdır.Dirseğinizden destek alarak ağırlığı önce
göğüse doğru kaldırın sonra tekrar geriye indirin.
Göğüse kaldırırken nefes alıp , indirirken nefes
verin.10 ar tekrar olmak üzere 2 set üzerinden
yapınız Günde 3-4 kez bu antrenmanı tekrar ediniz.
İncinme sonrası dinlenme periyodu geçtikten sonra
Dirsek eksersizleri yaparak kol dirseğini eski
formuna ulaştırmak gerekir.Bunun için basit
eksersizler aşağıdaki gibidirler.Şekil C ve Şekil D yi
takip
ediniz.
Masaya dirseğinizi koyarak bir ağorlığı un kısmından
tutunuz.Ağırlık 0,5 veya 1 kg arasında
olmalıdır.Elinizi masa yüzeyinden hiç kaldırmadan
ağırlığı 180 derece döndürmeye çalışın.10 ar tekrar
olmak üzere 2 set üzerinden yapınız Günde 3-4 kez
bu antrenmanı tekrar ediniz.
A
C
B
D
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Omuz Yaralanması)
Taekwondo yüksekten gelen sert ve etkili
tekmelere sahiptir .Bu nedenle sporcular
klavikula ( omuz kemiği) kırılmalarına her an
için hazırlıklı ve tedbirli olmalıdırlar.Klavikula
kemiği kırıkları genellikle orta ve 1/3 dış
kısmından kırılır.En yaygın olanı orta yerinden
kırılmasıdır.Dış kısım kırkları nadiren olur .Bu
kırıklar sıklıkla omuz eklemini de etler.
Clavicula
kırıkları
kendisini
:
*Kırık
bölgesinde
ağrı,
*şişme,
*kırk parçaları birbirinden iyice ayrılmış ise
gözle görülür bir şekil
bozukluğu,
*dokununca
hassasiyet,
*kan dolaşımı zarar görmüş ise etkilenen
tarafın omuz ve kolunda soğukluk ve hissizlik
hissi
ile
belli
eder.
Taekwondoda omuz eklem,i kırılmalarının
önüne geçmek için sporcuların kullandığı
safeguardlarda
değişime
gidilmiş
ve
koruyucular omuz genişliğini örtecek şekilde
düzenlenmiştir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Omuz Yaralanması)
Münkünse kişinin o bölgeye baskı yapan elbise ve
koruyucularını
çıkartmak.
Şok
olasılığına
karşı
battaniye
ile
sarmak.Hemen
buz
tatbiki
yapmak
ve doktora müracaat etmektir.Doktor burada
ameliyatlı veya ameliyatsız olarak kemik
bütünlüğünü sağlar.Bunu sağlamak kemik
kırılmasından hemen sonraki birkaç saat
içinde yapılmalıdır.6 saat geçmesi demek iç
kanama riskini artırabilir ve şoka neden
olabilir.Doku elastiğini kaybettiği için kemik
parçasını yerine kaydırmak zorlaşabilir.
Kemik bütünlüğü sağlanınca doktor size
hareketsizliği sağlamak için boyun askısı
önerir.
Cerrahide konan vidalar bir yıl veya daha
fazla
kalabilir.Ancak
siz
normal
fonksiyonlarınıza ve antrenmanlarınız 4-5
hafta
içinde
dönmelisiniz.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Baş ve Boyun Yaralanması)
Taekwondo sporu kontak bir spor dalı olup
kafaya ve yüze vuruşların sık olduğu bir spor
dalıdır.Her ne kadar baş koruyucuları
kullanılsa bile gelen yüksek güce sahip sert
tekmeler baş ve boyun yaralanmalarına
sebebiyet verebilirler. Spor dallarında baş ve
boyun sakatlanmaları en tehlikeli sakatlanma
gurubundandırlar.Baş yaralanmaları değişik
tiplerde olabilir ön bölgede, yüzde ,ciltte,
kulakta kafatasında yada beyinde zararlar
oluşabilir.
Taekwondo da kafaya arkadan gelen
tekmeler son derece tehlikelidir.Bu nedenle
başa arkadan vuruş yasaktır.Ancak sık olarak
faullü vuruşların yaşandığı göz önüne alınırsa
bu vuruşların etkisini azaltmak için ön
çalışmalar yapılabilir.Bunun en etkili yöntemi
başı
taşıyan
boyun
kaslarının
güçlendirilmesidir.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Baş ve Boyun Yaralanması)
A
C
B
Baş ve Boyun kaslarını kuvvetlendirmek için belli
eksersizler
şunlardır.
A-Bir sandalyeye oturunuz. Başı önce sağa doğru
çeviriniz elinizle başın sağa hareketini zorlayarak
hareket miktarını arttırınız. Yine aynı hareketi bu
kez ters istikamete yani sola doğru yapınız ve gene
elinizle
hareketi
zorlayınız.
B-Başınızı sağa doğru yatırınız ve sağ elinizle başı
solundan çekerek hareketi zorlayınız.Sonra hareketi
aynı şekilde başınızı sola yatırarak yapınız.
C-Ellerinizi başın arkasında kenetleyiniz .Bu şekille
ellerinizle direnç yaparken başı geriye getirmeye
zorlayınız.
Bu hareketleri 10 ar tekrardan yapınız. Başa sert
bir darbe alan ve ciddi bir travma geçiren
sporcu.doktor kontrolü ve izni olmadan
antrenmanlara
başlamamalıdır.
Orta dereceli bir kafa travması geçiren sporcu en az
1-2 hafta dinlenmeli ve daha sonra antrenman
periyoduna
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Kalça Bölgesi Yaralanması)
Yukarı seviye tekmeler taekwondo da
kolay gibi görülen ancak kas guruplarını
çok zorlayan ve gerilmelerine sebep olan
zor tekniklerdir. Bu tekmelerde kalça
eklem bölgesinde aşırı gerilmeler;
sık bölgesel acı ve incinmelere sebebiyet
verir. Kaslarla tendonların birleştiği yerde
ve ligamentlerde zorlanma görülebilir.
Kalça
ekleminde
enflamasyonlar
(Simpfibis pubis, sakro iliac) kalçaya abd
ve add.yaptırıldığında ağrı oluşur.
Taekwondo da nadiren de olsa Pelvis
halkasının bütünlüğünü bozan kırkları ve
kalça
ekleminde
dislokasyonlar
görülebilir.
RICE uygulanır ve kas esnekliği için aktif
germe egzersizleri uygulanır.
TAEKWONDO DA GÖRÜLEN YARALANMALAR (Kalça Bölgesi Yaralanması)
A
B
C
A- Sırt üstü yatarak biz dizinizi yükseltin.Ağırlık
kullanmayınız ve dizinizi kalçanıza doğru
çekiniz.Burada faydalanmak için ellerinizi
kullanabilirsiniz.
Sakatlığın ilk devresinde 10 saniye içinde 10
tekrar yapın yeter.İleriki alışmalarda 10 tekrarı 3
kere tekrarlayınız ve günde bunu 3 defa
uygulayınız Yani diz çekme hareketi gün
boyunca 90 kez yapılmış olmalıdır.
B- Yana yatar pozisyonda olun alttaki eliniz başınızın
altında
olsun.Ağırlık
kullanmayınız.Bu
pozisyonda ayağınızı kaldırabildiğiniz kadar
yukarı kaldırıp indiriniz.5 tekrardan sonra bacak
değiştirin ve diğer ayakla yapınız.5 tekrarı 2 kez
yapın ve bunu günde 3-4 kez yapınız.Yani her
ayak 40 civarında bu eksersizi yapmış olacak.
C- Yüz üstü yatarak bacaklarınızı yan yana
uzatın.Ağırlık
kullanmayınız.Bacaklarınızı
bükmeden yerden en yüksek seviyeye
kaldırmaya çalışın.Yukarıda 5 saniye kadar
tutarak yere indirin.Bunu her iki ayakla da
yapın.10 tekrar günde 3-4 kez yapın.Her ayak
günde 40 kadar bu eksersizi yapmış olsun.
Teşekkürler