Transcript Ege Üniversitesi Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü Yazılı Sunum Teknikleri 2005-2006

Ege Üniversitesi
Uluslararası Bilgisayar Enstitüsü
2005-2006
Oryantasyon Programı
Seminer #1
“Yazılı Sunum Teknikleri”
Cengiz GÜNGÖR
Standart ödev formatı
• Ön sayfa (antet) kullanılması şart
•
değildir.
Ödevinizi, eğer kaybederseniz,
bulan kişinin ödevi size veya dersi
veren hocamıza ulaştırabileceği bir
şekilde dizayn ediniz :
–
–
–
–
–
–
Ders kodu ve adı
Dersi veren öğretim üyesi
Adınız soyadınız
Kaçıncı ödev olduğu
Tarih
Sayfa numaraları
• Eklerinizi Ek-A, Ek-B olarak ödevin
arkası ekleyiniz.
UBİ 517-Uzman Sistemler Ödev-2
Dersi veren: Prof.Dr.Bahar Karaoğlan
Hazırlayan: Cengiz Güngör
01/12/2003
Ekler: (Ek-A Algoritmaların çıktısı)
UBİ 517-Uzman Sistemler
1. ..........................
Ödev-2
01/12/2003
Dersi veren: Prof.Dr.Bahar Karaoğlan
Hazırlayan: Cengiz Güngör
(2)
2
Rapor Nedir?
Rapor, çalışmalarınızın geçmişini anlatan,
derlenip toparlanmış bir sunum tekniğidir.
• Her yapılanı içermez,
– Özellikle sonuçsuz kalan çalışmaları koymayın
• Projenizin bir günlüğü değildir,
– Tarih sıralı yazı hoş karşılanmaz
• Üçüncü tekil şahıs ağzından, geçmiş
zamana yönelik yazılır.
3
Raporlarınızda...
Bir hikaye anlatmaktasınız
•
•
•
•
Hikayenizi ilginçleştirin.
Çalışmanızı çok geniş kapsamda gösterin.
Hikayenin bir başı, ortası ve sonu olmalıdır.
Rapor, içerisinde şu süreçleri içerir:
–
–
–
–
Bir iddianın ortaya atılması
İddia ile ilgili akıl yürütmeler
Örnekler
İddianın araştırma ile ispatlanması
4
Bir raporun oluşturulmasında
organizasyonun önemi
• Akıl yürütmeleriniz
•
•
esnasında dinleyiciyi
yönlendirir.
Sunulan her noktanın
açıkça anlaşılmasını
sağlar.
Yazarın güvenilirliğini
ispatlar.
5
Raporun organizasyonu
• Başlık
• Giriş
– Fikrin kısaca anlatımı
• Ana metin
– Cümleler
– Ana noktalar
– Karşıt fikirler
• Sonuç
6
İyi bir başlık
• Dinleyiciyi konuya
hazırlar, ısındırır.
• Okuyucuların ilgisini
konuya çeker
7
Başlık yaratmak
• Dikkati çekmeye çalışır
– Kışkırtıcı bir resim
sunulabilir
– Ana metin veya sonuçta
kullanılan kelimeler veya
örnekler seçilebilir.
– Bir soru sorulabilir
• Çok uzun veya çok kısa
•
olmamalıdır
Kararsız olmamalıdır
8
Başlığı bulmaya bir örnek
Trafik canavarlarını engellemek
istiyorsanız, hangi başlığı seçerdiniz?
• Trafik Canavarlığı
• 90’dan Hızlı Gitmeyin
• Otoban Hastalığı Trafik Canavarlığının Tedavisi
9
Giriş nedir?
• Okuyucuyu yazının
•
•
konu ve amacı
hakkında bilgilendirir.
Dinleyicilerin
dikkatlerini çekmeye
yarar.
Peşinden gelen bölüm
hakkında kısa bir plan
sunar.
10
Giriş oluşturmanın yolları
• Kısa öyküler
• Gerçek veya hayal
•
•
•
•
ürünü örnekler
Sorular
Alıntılar
Şok yaratacak
istatistikler
Çarpıcı resimler
11
Giriş : “Abstract”
• 150 kelime civarında olmalıdır.
• İçeriği :
– Giriş
– Ana hipoteziniz
– Sizin yaklaşımınız ve yöntemleriniz
– Elde ettiğiniz ana sonuçlar
– Son vardığınız nokta
12
Araştırmanın ifade edilmesi
• Yazınızdaki EN ÖNEMLİ
•
•
•
CÜMLEDİR.
Okuyucu yazının ana fikrini
öğrenmiş olur.
Şunu cevaplarsınız: “Neyi
kanıtlamaya çalışıyorum?”
Gerçekçi bir ifade olmayabilir,
zaten yazının devamında
iddianızı ispatlayacaksınız.
13
Araştırmanın ifade edilmesinin rolü
• Okuyucuya fikriniz
•
•
hakkında kılavuzluk
etmelidir.
Genelde giriş bölümünde
yer alır.
Amaca göre ana metinde
veya sonuçta da yer
alabilir.
14
Araştırmanın ifadesine bir örnek
Televizyonlarda V-chip takılı olması ihtiyacını iddia
eden bir tezin ifade edilmesi için aşağıdakilerden
hangisi daha etkindir?
• Ebeveynler, genelde aileleri ile beraber televizyon
seyretmeyecek kadar meşguldürler, oysa V-chip’lerin
yardımıyla çocuklarının izleme alışkanlıkların
gözlemleyebilirler.
• Ailere çocuklarının izleme alışkanlıklarını gözlemlemede
yardımcı olmak için Amerika’da satılan TV setlerinde
V-chip zorunlu bir özellik olmalıdır.
• Bu yazıda bir V-chip tanımlanmakta ve Amerikan yapımı
TV setlerinde V-chip’lerin kullanılışı anlatılmaktadır.
15
Ana metin paragrafları
ve konu cümleleri
• Ana metindeki paragraflar, önsözde
ortaya atılan iddiaları yavaş yavaş inşa
edecek şekilde ilerlemelidir.
• Her paragrafta, paragrafın ana fikrini
gösteren cümleler, konu ile de organize
olmalıdır.
• Dinleyicilere konunuzla ilgili daha önce
yapılan çalışmaların geçmişine ait kısa
sunuşlar yapmanız gerekmektedir.
Böylece onları hem konunuza, hem de
anlatım devam ederken
karşılaşabilecekleri karışıklıklara
alıştırmış olursunuz.
16
Ana metin paragrafları
Paragraflar amaca göre pek çok
değişik sırada verilebilir:
• Genelden özele bilgiler
• En önemli noktalardan
en düşük önem taşıyan noktalara
• Zayıf iddialardan to en güçlü iddiaya
17
Antisav önerileri
• Tersi görüşü olanlarla yapılan
•
•
tartışmalar inandırıcı bir savın
oluşturulmasında çok
önemlidir.
Sizin yazar olarak ne kadar
güvenilir olduğunuzu gösterir.
Böylece araştırmanızı pek çok
yönden yapmış ve bu sonuca
ulaşmış olduğunuz anlaşılır.
18
Antisav önerileri
• Ana metin parçaları
•
içerisinde değişik
konumlarda verilebilir.
Şunlardan birisini
seçebilirsiniz :
– Tüm ana noktalarınızı zıt
iddialara karşıt olarak
oluşturun.
– Açıkça kendi iddianızı
söyledikten sonra antisav
önerilerini sunun.
19
Etkin antisav
• Antisavınızı sunarken dinleyicileri
•
•
sinirlendirmeyin.
Karşıt görüşte olanlar
olabileceğini kabul etmiş
görünmeniz, onların fikirlerine
saygılı olduğunuzu gösterir.
Nazik kalmaya özen gösterin.
– Kaba ve şiddetle reddeden bir dil
kullanmanız, dinleyicilerin iddianızı
dikkatle dinlemeksizin sizi başarısız
bulmalarına neden olur.
20
Ana metinle araştırmanın
birleştirilmesi
• Araştırılan materyaller
iddianızı ispatlamanıza ve
karşıt görüşlerin doğru
olmadığını kanıtlamanıza
yarar.
• Araştırmalarınızın esas
konunuzu desteklediğine
emin olunuz.
21
Varılan sonuç
• Vardığınız sonuçlar, yazınızdaki
•
•
ana noktaları tekrar
belirtmelidir.
Uygun bir anda belli olayları
tekrar anlatmanız veya
geleceğe yönelik kurgular
yapmanız uygun olacaktır.
Vardığınız sonuçtan hareketle
yeni iddialar ortaya atmaktan
kaçının.
22
Tez / Proje Yazımı
Tez Projesi Formu (Proposal)
Tez projesinin öğrenci tarafından alınışı :
• Bilim sınıfında olan öğrenciler 2. dönem sonunda
derslerini bitirip, gerekli olan kredi toplamını sağladıkları
anda, proje konularını belirleyip, yeni dönemin kayıt
zamanından önce, Fen Bilimleri ’ne gönderilmek üzere
tez projesi formu doldururlar.
• Fen Bilimleri onay verdikten sonra öğrenci tez aşamasına
girer.
24
Tez Projesi Formu (Proposal) Örneği
25
Tez Projesi Formu (Proposal) Örneği
26
Tez Projesi Formu (Proposal) Örneği
27
Tez Yazımına Hazırlık
1. Danışmanınız ile ilk görüşme :
• Tezin tam metni üzerine bir karara varılabilir
veya bir sonraki görüşmeye bırakılabilir.
• Genelde bu aşamada, başlangıç olması için az
sayıda kaynak ve web sayfası linki danışman
tarafından verilir.
28
Tez Yazımına Hazırlık
2. Konu hakkında daha önce yazılmış olan kaynakların
araştırılması :
Burada amaç kaynaklar dizininde kullanacağımız, tezimiz
ile ilişkili daha önce yapılmış yayınları belirlemektir.
• Ege Üniversitesi kütüphane linki :
http://www.ege.edu.tr/kutuphane/index.html
• İris sistemi için gerekli plugin :
http://iris.ege.edu.tr/download/ica/ica32.exe
• İris sistemi :
http://iris.ege.edu.tr/iris
29
Tez Yazımına Hazırlık
3. Web taraması :
Web üzerinde pek çok kaynağa, hatta full-text yayınlara
ulaşmak mümkündür örneğin :
http://citeseer.nj.nec.com/cs
Fakat arama yaparken çok dikkatli olmak, arama
motorlarına gerekli keyword’leri doğru girmek gereklidir.
Aksi taktirde son derece alakasız kaynaklara ulaşırsınız.
30
Tez Yazımına Hazırlık
4. Literatür okuma :
• Okuduklarınızdan ufak notlar alın.
• Elinizde fotokopi olarak notlar varsa fosforlu
•
kalemlerle önemli yerleri belirleyin.
Konunuzu ilgilendiren, önemli bulduğunuz
referansları da araştırın.
31
Tez Yazımına Hazırlık
5. Kaynak bulunamazsa :
• Bir arama işleminden hiçbir sonuç dönmemesi çok zor bir
•
•
•
ihtimaldir, keyword’lerinizi kontrol ediniz. Veya
keyword’lerinizi değişik şekilde dizerek tekrar arama
yaptırınız.
Yazar adı ile yapılan aramalarda daha kesin sonuçlar
alırsınız.
Eski basım yayınlar arasında konuyla ilgili olanları
okuyarak araştırmak gerekebilir. Bu durumda sadece
“Introduction” veya “Giriş” kısımlarını inceleyin.
YÖK dökümantasyon merkezi hiç bulunamayan kaynaklar
konusunda yardımcı olabilmektedir.
32
Tez Yazımına Hazırlık
6. Konunuzu gözden geçirin :
• Tez metninizin daha önce basılmış başka bir
•
•
metnin aynısı olmamasına özen gösterin. Ne
kendinizi, ne de danışmanızı zor durumda
bırakmak istemezsiniz.
Konunuzu fazla derine inmeden detaylandırın.
Konunuza değişik bir bakış açısı getirmeye
çalışın.
33
Tez Yazımına Hazırlık
7. Tezinizi planlayın :
• Ana başlıkları ve alt başlıkları çıkartın.
• Bunların hangi sırada sunumu daha iyi olur
•
•
düşünün.
Konular arasında bir bütünlük oluşturmaya
çalışın.
Danışmanınızla yapacağınız ikinci görüşme için
bir taslak (outline) çıkarın.
34
Tez Yazımına Hazırlık
8. Danışmanınız ile ikinci görüşme :
• Taslağınızı danışmanınız ile inceleyiniz.
• Dikkat etmeniz gereken ya da muhtemel
•
noktalar için aldığınız geribeslemeleri not alın.
Emin olmadığınız noktaları tartışın.
35
Tez Yazımına Hazırlık
9. Makalelerden notlar çıkartma :
• Her alt başlık için bir boş sayfa ayarlayın.
• Kafanızdaki taslakla ilgili olan makaleleri tekrar
•
•
gözden geçirin.
Önemli noktalar hakkında kaynağı ile beraber
not düşün. (Kaynağı belirtirseniz sizi
sahtekarlıkla suçlamaları imkansız hale gelir).
Bu adımlar araştırmanızın konularının birbiriyle
bağlantısını görmek üzere diyagramlar ve akış
şemaları oluşturmanızı sağlar.
36
Tez Yazımına Hazırlık
9. Makalelerden notlar çıkartma :
• Zihninizde bir resim oluşturduğunuza emin olun
•
•
(açık olmayan noktalar ile ilgili daha fazla
okuyun).
Hipotezler için deneysel kanıtı not alıp
almadığınıza emin olun.
Çelişen bilgileri netleştirmeye çalışın (fakat
sonuçta ortaya doğru bir cevap
çıkmayabileceğini göz önünde bulundurun.)
37
Tez Yazımına Hazırlık
10. Yazmaya başlama :
• Kısa notlarınızı kullanın.
• Giriş ve diğer bölümleri sıra ile yazmanız
gerekli değildir.
• Yazdıkça referansları dahil edin.
• Sizin alanınızda uzmanlığı olmayan iş
arkadaşlarınız ve personel için bir resim
oluşturmaya çalışıyorsunuz, bu yüzden
yazınıza yeteri kadar açıklama ekleyin.
38
Tez Yazımına Hazırlık
11. Tezin ilk karalaması :
• Bilimsel yazım rehberi kullanın
- Ege Üniv. Fen Bilimleri Ens. Yüksek Lisans Tez Yazım
Kılavuzunu okuyun.
- Bu slaytları dikkatli okuyun.
- Yazım kılavuzu olarak basılan, yayınlanan diğer
yayınları da inceleyebilirsiniz. (Örneğin:
http://www.tuba.gov.tr/kitap34.html)
• Giriş bölümünüz tezinizin konusunu açıkça belirtmelidir.
39
Tez Yazımına Hazırlık
11. Tezin ilk karalaması :
• Yazdıkça referansları dahil edin.
• Bölümler arası bağlantıları açıkça ortaya koyun.
•
•
(Yukarıda anlatıldığı gibi,...)
Yaptığınız araştırmayı değerlendirmeye hazırlıklı olun
(soru gelmesi durumlarına hazır olun), örnek soru: “Biz
bu araştırmayı nerelerde kullanabiliriz?”
veya “Her durumda sunulan sonucu verir mi?” gibi.
Sonuç bölümünde konuyu toparlayın. Bu bölümde
yapılan araştırma ile ele alınmayan noktalar ortaya konur,
üzerinde daha fazla araştırma yapılması gereken noktalar
belirtilir.
40
Tez Yazımına Hazırlık
12. Danışmanınız ile üçüncü görüşme :
• Muhtemelen danışmanınızın çok miktarda öneri
•
•
ve yorumu olacaktır.
Danışman dışındaki mesai arkadaşlarınızdan da
yazdıklarınızla ilgili yorumlar alınmalıdır.
Danışmanınızın önerilerinin çoğunluğunu yazının
son versiyonuna dahil etmenizde büyük fayda
vardır.
41
Tez Yazımına Hazırlık
13. Araştırmanızın tarihçesini (log’unu) tutma :
• Neden bu konuyu seçtiniz?
• Başlangıç referanslarınız verilmelidir.
• Araştırma yöntemleri ve sonucun kullanılabilirliği
•
•
•
belirtilmelidir.
Anahtar referansların konu ile ilişkisi belirtilmelidir. (Bu
konudan kimler ne yapmış? Sizin yaptıklarınız konunun
neresini çözüyor gibi)
Katıldığınız seminerleri veya mitingleri buraya
ekleyebilirsiniz.
Giriş bölümünde tüm bu tarihçeyi kısaca verebilirsiniz.
42
Tez Savunması
• Kısa bir konuşma hazırlayın (en fazla 45 dakika).
• Konuşmanızda tüm tez konularını içermeye
•
•
•
çalışmayınız.
Konuşmanız konu hakkında kısa ve öz bilgileri
vermelidir.
Yardımcı bazı materyalleri hazır bulundurun.
Konunun daha iyi anlaşılması için geriye dönük
olarak “Bu konuda daha önce neler yapılmış?”,
kısaca vermelisiniz.
43
Tez Yazım Kılavuzu
Kaynak: Fen Bilimleri Ens. Tez Yazım Kılavuzu 1998
44
Biçim ve Görünüş
1. Kağıdın Niteliği :
• En az 80, en çok 100 gr/m2 birinci hamur beyaz kağıt.
• Kesildikten sonra 16x24 cm ebatlarında olmalıdır.
• Kapak tez yazımı bittikten sonra Fen bilimleri
Enstitüsünden alınır.
• Yüksek lisans için yeşil, doktora için turuncu kapak
verilir.
45
Biçim ve Görünüş
2. Sayfa Düzeni (Kesildikten sonra) :
•
•
•
•
Üst kenardan
Sol kenardan
Alttan
Sağ Kenardan
3 cm
2.2 cm
2 cm
1.3 cm
46
Biçim ve Görünüş
47
Biçim ve Görünüş
3. Sayfa Numaları :
• Üst kenardan
1 cm
• Tek sayfalarda sağdan,
•
•
•
•
çift sayfalarda soldan 1.3 cm
İç kapak, kabul, onay ve ek
sayfalar numaralanmaz.
Özet, abstract, teşekkür,
içindekiler dizini, çizelgeler dizini,
simgeler ve kısaltmalar dizini
sayfaları (III,IV,V,VI,...) gibi
büyük romen rakamları ile,
Giriş bölümüyle başlayan diğer
sayfalar ise (1,2,3,...) şeklinde
numaralandırılır.
Numaraların yanına nokta,
etrafına parantez vs. konmaz.
48
Biçim ve Görünüş
4. Anlatım : açık ve yalın, üçüncü tekil şahıs ağzından, mümkünse edilgen (pasif)
biçimde yapılır. Yazım kuralları konusunda kararsız kaldığınız konularda kaynak
olarak Türk Dil Kurumu İmla Kılavuzu ve kurumun internet adresi
http://www.tdk.gov.tr/imla kullanınız.
5. Yazıların Niteliği :
• Times New Roman (Türkçe), Arial Tur, Courier Tur karakterler kullanılacaktır.
• Kağıtların her iki yüzü de kullanılır.
• Noktalama işaretlerinden sonra bir boşluk bırakılmalıdır.
• Kullanılacak karakterler büyüklükleri şöyle seçilir :
İç kapakta tez adı (kısa ise büyütülebilir)
13 (koyu)
Bölüm başlıkları
13 (koyu)
Tez metni
12
Çizelgeler (zorunlu kalınırsa 8’e dek inilebilir)
12
Alıntılar (münkünse italik tercih edilmelidir)
10
Dipnotlar, şekil altı ve resim altı yazılar
10
49
Biçim ve Görünüş
6. Satır Aralıkları, Paragraf Düzeni :
Paragraflara 1 cm içeriden başlanır, satır araları şu şekilde belirlenir :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tez metninde
Özel sayfalar ve bölüm başlıklarından sonra
Altbölüm başlığı ile ilk paragraf arasında
Anaböiüm ve altböiümlerden sonra
Paragraf aralarında
Resimleme öncesinde
Resimleme açıklaması ile resimleme arasında
Resimlemelerde açıklama satırları arasında
Resimleme açıklamasından sonra
Alıntı öncesi ve sonrasında
Alıntı satırları arasında
Dipnot satırları arasında
18pt
24pt
24pt
30pt
18pt
36pt
24pt
12pt
24pt
24pt
12pt
12pt
50
Biçim ve Görünüş
Word için Style Listesi :
• Normal
Times New Romen T, 12 pt, English (US), Justifıed, Line Spacing
At Least 12 pt, Space After 6 pt, Widow/Orphan Controt. Tab
Stops: 1 cm.
• TOC1
Normal, All Caps, Flush Left, Space After 12 pt, Keep WithNext,
Tab Stops: 12,5 cm..., Right Flush.
• TOC2
TOC1+Not Ali Caps, Indent: Left 0,4 cm, Space After 6 pt.
• TOC3
TOC2+Indent: Left 1,1 cm, Space After 0 pt.
• 1.derece başlık Normal+Font:13 pt, Bold, All Caps, Flush Left, Line Spacing At
Least 18 pt, Space After 6 pt, Page Break Before, Keep With
Next, Auto Numbering.
• 2.derece başlık 1. derece Başlık+Not All Caps, Space After 6 pt, Not Page Break,
Auto Numbering.
• 3.derece başlık 2. derece Başlık+Auto Numbering.
• paragraf
Normal+Line Spacing At Least 18 pt.
• bölüm sonu
Paragraf+Space After 18 pt.
• resim
Normal+Centered, Space Befor 24 pt.
• resimyazısı
Normal+Centered, Space After 24 pt.
• Alıntı
Normal+Font:10 pt, Italic, Indent Left 1,5 cm, Space After 12 pt,
Space Before 12 pt.
• dipnot
Normal+Font: 10 pt.
51
• kaynak
Normal+Indent: Hanging 1 cm.
Biçim ve Görünüş
7. Ana Bölümler ve Alt Bölümler:
Ana bölüm ve alt bölümlerle bağ
iyi kurulmalı, sıralamada önceliğe
dikkat edilmeli, başlıklarda
gereksiz ayrıntıya girilmemeli,
başlıklar bir satırı geçmemelidir.
• Ana bölümler daima yeni bir
•
•
•
•
sayfadan başlatılıp, başlığı büyük
harfle yazılır.
(Örneğin 2.BİRİNCİ DERECE...)
2. derecede her kelime büyük
harfle başlar.
3. derecede ilk kelime ve özel
isimler büyük harfle başlar.
4. derece 3. ile aynı fakat altı
çizilmelidir.
4. dereceden daha ileri
geçilmemelidir.
52
Biçim ve Görünüş
8. Değinmeler
Metin içindeki değinmeler (atıf) yazarın soyadı ve kaynağın yayım tarihiyle
yapılmalıdır. Gerekiyorsa, takılar yayın yılına değil, yazar soyadına yapılmalıdır.
Değinmelerde şu üç yol izlenebilir:
• Çok sayıda veri kullanılıyorsa 0,25'e kadar düşen korelasyon katsayısı anlamlı
•
•
•
•
sayılabilir (Gürtan, 1977).
Gürtan (1977), çok sayıda veri kullanıldığında 0,25'e kadar düşen korelasyon
katsayısının anlamlı sayılabileceğini belirtmektedir.
Gürtan'a (1977) göre çok sayıda veri kullanıldığında 0,25'e kadar düşen
korelasyon katsayısı anlamlı sayılabilmektedir.
Değinmelerde şu değişik durumlarla karşılaşılabilir:
Tek yazarlı kaynağa değinme: Yukarıdaki örneklerden birine uyulmalıdır.
İki vazarlı kaynağa değinme: Türkçe kaynakta yazar soyadları arasına "ve",
yabancı kaynakta ise ilgili yabancı dildeki karşılığı konulmalıdır.
• (Akgün ve Tüzemen, 1984)
• (Busacker and Saaty, 1965)
53
Biçim ve Görünüş
• İkiden fazla vazarlı kaynağa değinme: Türkçe kaynaklarda ilk yazarın
•
•
•
soyadından sonra "vd", yabancı kaynakta "et al." kısaltması kullanılır.
• (Akal vd., 1985)
• (Moder et al., 1983)
Aynı anda birden fazla kaynağa değinme: İki kaynak arasında noktalı virgül
kullanılır.
• (Yeşilada, 1978; Akal vd., 1985)
• (Moderetal., 1983; Triable, 1982)
Aynı yazarın değişik tarihlerdeki yayınlarına aynı anda değinme: Değişik
yayınların tarihleri arasına virgül konulmalıdır.
• (inan, 1966, 1969)
Aynı yazara ve aynı yıla ait iki kaynağa değinme: Yayın tarihinden sonra
sırasıyla a,b,... harfleri kullanılır.
• (Hahn, 1968a; 1968b)
54
Biçim ve Görünüş
• Bir kaynak içinde değinilen diğer bir kaynağa değinme: Önce ilk kaynağa
•
•
değinilir, daha sonra ilk değinmeyi yapan yazar belirtilir. Değinme şu değişik
biçimlerde olabilir:
• Burgess'e (1962) göre günlük işçi sayılarının kareleri toplamı kaynak
dengelemesinde etkili bir ölçü olmuştur (Gülerman,1970).
• Kaynak dengelemesinde etkili bir ölçü günlük işçi sayıları kareleri
toplamıdır (Burgess, 1962; Gülerman'dan, 1970).
• Gülerman (1970), Burgess'e (1962) atfen kaynak dengelemesinde
etkili bir ölçünün günlük işçi sayıları kareleri toplamı olduğunu
söylemektedir.
Bir kaynak içinde geçen, ancak, ilgili yayının bilinmediği kaynağa değinme.
• Burgess'in, kaynak dengelemesinde, günlük işçi sayıları karelerinin
toplamından yararlandığı bilinmektedir (Gülerman, 1970).
Sözlü ve yazılı görüşmeye değinme: Görüşme yapılan kişinin ilk adının baş
harfi de yazılmalı ve aşağıdaki örneklerden birisine uygun olmalıdır.
Gerekiyorsa, görüşülen kişi ya da kişiler hakkında dipnot olarak aydınlatıcı
bilgiler verilebilir.
• (Y. Büyükerşen, 1985, sözlü görüşme)
• (O. Ünsaç, 1970, yazılı görüşme)
• i. Tekeli'ye göre (1980, sözlü görüşme) ilk Türk yüklenicileri...
55
Biçim ve Görünüş
• Değinilen ya da izleyen sayfalarda yer alan resimlemelere değinme:
•
•
Aşağıdaki örneklerden birine uygun olmalıdır:
• Saat hareketinin tersi yönündeki dönüşler pozitiftir (Şekil 2.4).
• Saat akrebi hareketinin tersi yönündeki dönüşler (Şekil 2.4) pozitiftir.
• Pozitif dönüşler Şekil 2.4'de gösterilmiştir.
• Şekil 2.4'deki dönüşe göre pozitif yön...
• Veriler arasında regresyon analizi de yapılmıştır (Çizelge 4.5).
• Veriler arasındaki regresyon analizi sonuçları (Çizelge 4.5) ilişkinin
varlığı...
• Veriler arasındaki regresyon analizi sonuçları Çizelge 4.5'de
verilmiştir.
Daha önce değinilmiş, önceki sayfalarda yer alan resimlemelere değinme.
Bu durumda örneklerde görüleceği üzere "Bakınız" anlamında "Bkz."
kullanılmalıdır.
• (Bkz. Şekil 1.3)
• (Bkz. Çizelge 3.5)
Bir başka yayından alınan bir resimlemeye değinme: Resimlemeye ilişkin
açıklamadan sonra ilgili yayma değinilmelidir.
• Şekil 2.2 kesikli seri üretim tipleri (VVild'den 1971)
56
Biçim ve Görünüş
9. Kısaltmalar ve Simgeler : Çok gerekli olursa, “Kısaltmalar Dizini”,”Simgeler
Dizini” veya ikisi birarada “Kısaltmalar ve Simgeler Dizini” olarak “Çizelgeler
Dizini” ‘nden sonra verilmelidir. Genel kaide olarak kısaltmaların sonuna nokta
koymayınız.
10. Ara notlar: “örnek1“, (örnek2) veya -örnek3- şeklinde olabilir.
11. Alıntılar: Bir kaynaktan aynen alıntı yapılacaksa 24pt boşluk verilip, sol
kenar boşluğundan 1,5 cm, paragraf başlıkları için 2,5 cm içeriden başlamalıdır.
12. Dip Notlar: Metnin içinde yazılması halinde konuyu dağıtıcı, okumadaki
akıclığı engelleyeci nitelikteki çok kısa açıklamalardır. Dip notların detay için
kılavuza bakınız.
57
Resimlemeler
• Çizelge, fotoğraf, grafik, histogram, harita ve benzerleridir.
• Metin ile anlatımı güç olan noktalarda kullanılır, gereksiz yere
•
•
•
•
•
•
•
•
•
kullanılmamalıdır.
Üzerindeki tüm çizgi, işaret, simge, sayı ve yazılar çıplak gözle kolayca
seçilebilir ve okunabilir büyüklükte olmalıdır.
Resimler metnin çerçevesi içinde ortalanmalıdır.
Birden çok resim aynı sayfada ise (a),(b),(c) harfler konulmalıdır.
Sayfadan büyük resimler ekte verilebilir.
Bölümün numarası ile birlikte kullanılmalıdırlar örneğin Bölüm.3 ’te isek
Çizelge 3.1, Şekil 3.2 şeklinde olmalıdır.
Çizelge açıklamaları hemen çizelgenin üstünde olmalı ve çizelge bu
açıklamanın son satırı ile çizelgenin üst kenarı arasında 24pt uzaklık olmalıdır.
Açıklamaların kendisi 12pt aralıkta yazılmalı ve paragraf başı yapılmamalıdır.
Yani 2-3. satırlarda ilk satırla aynı hizadan başlamalıdır. Font olarak 10 veya 8
punto kullanılabilir.
Açıklama kısa ve öz tutulmalı, metin içinde ortalanmalıdır.
Çizelge altındaki yazılar da çizelgeden 24pt sonra başlamalıdır.
58
Dış Kapak
• Kapak Fen Bilimlerinden alınacaktır.
Tezin ciltlenmesi:
• Tez yazımı tamamlanır.
• Tezini tamamladığına dair
danışmanından yazılı onay alınır.
• Tez savunma jürisinin asil ve yedek
üyeleri toplamından bir fazla
ciltlenmemiş tezi, “yönetmelik ve
yönerge bakımından gereğinin
yapılması için enstitü müdürlüğüne
gönderilmek üzere” ana bilim
başkanlığına bir dilekçe ekinde teslim
edilir.
• Tez savunması başarılı geçerse, tez
metinde jürinin gerekli gördüğü
değişiklikler yapılır.
• Jüri asil üye sayısından 4 fazla
ciltleme yaptırılarak, enstitü
müdürlüğüne aday tarafından elden
teslim edilir.
59
Metnin Düzenlenmesi
A. Özel Sayfalar :
1. İç kapak :
• Tüm yazılar ortalanarak yazılmalıdır.
• Enstitü adı: Yazım alanının üst
ortasına, tek satıra büyük harflerle,
12 pt, bold.
• DOKTORA TEZİ veya YÜKSEK
LİSANS TEZİ: 18 pt aralık sonra,
parantez içinde, ortalanmış, tamamı
büyük harf, 12 pt, bold.
• Tez başlığı: Standart tez kapağı
penceresinden okunacak şekilde, 13
pt, bold. Tez konusu ve içeriğini
eksiksiz olarak yansıtmalı, kısa ve öz
olmalı, başlığın uzun olması halinde
satırlara bölünme anlamlı olmalı (18 pt
aralıkla), satır uzunluğu < 10 cm
olmalıdır.
60
Metnin Düzenlenmesi
1. İç kapak (devam):
• Tezi hazırlayanın adı soyadı: 30 pt
•
•
•
•
aralık sonra, adın ilk harfi büyük,
soyadın tüm harfleri büyük olmak
üzere tek satır halinde, 12 pt, bold.
Anabilim dalının adı: 24 pt aralık
sonra, kelimelerin ilk harfleri büyük, 12
pt, regular.
Bilim dalı kodu7 :18 pt aralık sonra,
12 pt, regular.
Tezin sunulduğu tarih, 12 pt, bold.
İç kapak sayfa numarası (II) olarak
düşünülür, ancak, yazılmaz.
61
Metnin Düzenlenmesi
2. Kabul ve Onay Sayfası: Sayfa numarası III ’dür. Arkasındaki sayfa boş bırakılır.
1998 basımında verilen hali değişmiştir! Fen bilimleri yeni halini kitapçığa ek
olarak vermektedir.
3. Özet ve Abstract Sayfaları: Sayfa numarası V ‘tir. Tezin bir sayfayı aşmayan özeti
yazılır. Özette tez çalışmasının amacı, kapsamı, kullanılan yöntemler ve varılan
sonuçlar açık ve öz olarak belirtilmelidir. “Abstract” sayfa numarası VII ’tir ve
özet sayfası ile aynı içerik ve düzende olmalıdır. Özetin altına anahtar sözcükler
yazılır. Tezimizin konusu uluslararası abstract’ larda hangi sözcüklerle
tanınıyorsa, burada seçilen sözcüklerde buna uygun olmalıdır.
4. Teşekkür Sayfası : Sayfa numarası IX ‘tir. Tez çalışiması ve tezin hazırlanmasında olağan görevi dışında katkıda bulunmuş kişi ve kuruluşlara teşekkür edilir.
Arka sayfası boş bırakılır.
62
Metnin Düzenlenmesi
5. İçindekiler Sayfası : Özet sayfasından başlayan tüm sayfalar, anabölüm ve dördüncü dereceden altbölüm başlıkları hariç tüm altbölüm başlıkları yazılır.
“İÇİNDEKİLER” sözcüğü sayfada ortalanır. Bir sayfa aşılırsa diğer sayfalar
“İÇİNDEKİLER (devam)” başlığı ile başlar. 30pt aralık bırakılıp sağa dayalı, altı
çizili “Sayfa” sözcüğü yazılır, 24pt aralık bırakılır. Sonraki satır aralıkları :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Özel sayfa başlıkları arasında
Özel sayfa başlıklarından sonra
Anaböiüm başlığı önce ve sonrasında
Altbölüm başlığı sonrasında
İkinci dereceden altbölüm başlıkları arasında
Ana metnin son altbölümden sonra
EK AÇIKLAMALAR’ın altbölümleri arasında
EK AÇIKLAMALAR’ın son altbölümden sonra
EKLER ile ilk ek arasında
Diğer ekler arasında
24pt
36pt
24pt
18pt
12pt
36pt
12pt
24pt
18pt
12pt
İçindekiler satırlarında son kelimeden sonra bir boşluk verilip, “Sayfa” sözcüğü
hizasına dek noktalar konulur. Sayfa nuraları sağa dayalı olmalıdır.
63
Metnin Düzenlenmesi
6. Şekiller Dizini ve Çizelgeler Dizini : Şekil altı açıklamaların tamamı burada
listelenir.
7. Simgeler ve Kısaltmalar : Tezde kullanılmış, ancak metin içinde açıklanmamış
olan simge ve kısaltmalar bu başlık altında listelenir. Açıklamalr bir satırdan
uzun olmamalıdır.
• Fizik, kimya ve mühendislik gibi bilim kollarında ölçülebilir büyüklüklerin
•
•
•
simgeleri italik harflerle belirtilmesi uluslararası bir kuraldır.
Birimlerin kısaltılmış isimleri,
Kimyasal element ve bileşikleri belirten harfler,
Etiket anlamı taşıyan tüm kısaltmalar dik harflerle yazılır.
64
Metnin Düzenlenmesi
B. Tez Metni :
1. Giriş Bölümü : Çalışmanın amacı, kapsamı, araştırma yöntemleri ve önceki
çalışmalar gibi okuyucuyu konuya hazırlayıcı nitelikteki bilgilerden gerekli
görülenler bu anabölümde verilmelidir, ancak bunlar için altbölüm başlıkları
kullanılmamalıdır.
2. Ana Metin : Tezi “GİRİŞ” ve “SONUÇ” bölümleri arasında kalan kısmıdır. Tezin
anlatımı tam olarak bu kısımda, anabölüm ve altbölümler halinde dizayn edilir.
3. Sonuç : Olabildiğince öz, fakat açık ve seçik olarak bu bölümde yazılmalıdır.
4. Tartışma : Gerekli görülüyorsa ulaşılan sonuçların tartışılması bu bölümde yapılır.
5. Öneriler: Çalışmayı yapanın, ileride aynı ya da ilgili konularda çalışacak kişilere
iletmek istediği öneriler yazılır.
65
Metnin Düzenlenmesi
C. Son Bölüm :
1. Ek Açıklamalar Bölümü : Konunun dağılmaması ve okuma sürekliliğinin engellenmemesi amacıyla dipnotlara konulamamış ek açıklamalr yazılır. Örneğin bir
formulün çıkarılışı verilebilir. Her ek açıklama için uygun bir başlık seçilmelidir.
Gerekirse ek açıklamalar altbölümler halinde yazılabilir.
2. Kaynaklar Dizini :
• Metin içinde değinilen her belgenin, resimlerde yapılan değinmelerin burada
•
•
•
•
•
bulunması gerekmektedir,
Aynı şekilde bu dizinde yer alan her belgenin metin içinde mutlaka değinilmesi
gerekmektedir.
Kaynaklar dizini yazar soyadına göre düzenlenmeli, sıra numarası kullanımalıdır.
Soyadları aynı olan yazarlar için, isminin ilk harfi sıralı olmalıdır.
Aynı yazara ait yayınlar tarih sıralı olmalıdır.
Aynı yazara ait yayınlar aynı yıl ait birden fazla yayınına değiniliyorsa yıl+a,b,c
şeklinde sıralanmalıdır.
66
Metnin Düzenlenmesi
2. Kaynaklar Dizini (devam):
• Dizinin bir sayfadan fazla olması durumunda, diğer sayfalarda “KAYNAKLAR
•
•
•
DİZİNİ (devam ediyor)” başlığıyla başlanır.
Kaynaklar, yayınlandıkları orjinal dilde yazılmalıdır.
Dergi adları italik, yazar adları koyu yazılmalıdır.
Genel kalıplar :
1. Yazar soyadı, virgül, yazar adının baş harfi, nokta ve virgül (soyadın ve adın ilk
harfi büyük).
2. Belgenin yayın yılı ve virgül.
3.Belgenin başlığı ve virgül (dergi ve kitap adlarında kelimelerin ilk harfleri,
makalelerde ise başlığın ilk harfi büyük).
4. Belgenin yayımlandığı yer (her sözcüğün ilk harfi büyük) ve virgül.
S. Cilt ve virgül (varsa sayı no parantez içinde verilir).
6. Yayımlandığı şehir veya ülke ve virgül.
7. Belgenin sayfa sayısı, s ve nokta (yabancı kaynaklarda s yerine p harfi kullanılır).
67
Metnin Düzenlenmesi
2. Kaynaklar Dizini (devam):
Kaynaklarda karşılaşılabilecek değişik durumlar:
• Bir yazarlı Türkçe ve yabancı makaleler: Dergi adından sonra virgül, cilt numarası, (varsa)
parantez içinde sayfası, iki nokta üstüste, yararlanılan sayfalar (veya sayfa) ve nokta.
Makalelerde yayımlandığı şehir veya ülke yazılmaz.
Yeşilada, E.T 1978, Kış koşullarında inşaat, Bayındırlık işleri Dergisi, 44(21 ):31-38
Johnston, D.W., 1981, Linear sheduling method for highway construc-tion,
Journal of the Construction Division, 101:247-261.
• Bir yazarlı Türkçe ve yabancı kitaplar:
•
Bursal, N., 1968, Maliyet Muhasebesi Prensipleri ve Tatbikatı, Yalkın Ofset,
İstanbul, 442s.
Battersby, A., 1979, Network Analysis for Planning and Scheduling, The Mcmillan
Press Ltd., New York, 332p.
İki yazarlı kaynaklar: Yazar adlan arasına Türkçe'de "ve", yabancı kaynakta ilgili dildeki
karşılığı konulmalıdır.
Acar, N. ve Estaş, S., 1986, Kesikli Seri Üretim Sistemlerinde Planlama ve Kontrol
Çalışmaları, MPM Yayınları, 309, Ankara, 356s.
Busacker, R.G. and Saaty, T.L., 1965, Finite Graphs and Netvvorks, McGraw Hill
Book Com., New York, 294p.
68
Metnin Düzenlenmesi
2. Kaynaklar Dizini (devam):
• İkiden fazla yazarlı kaynaklar:
Akal, Z., Eke, N. ve Aksoy, S., 1985, inşaat Endüstrisinde Verimlilik ve !ş Etüdü
Önemi ve Kullanımı, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 317,
Ankara, 156s.
Moder, J.J., Phillips, C.R. and Dawis, E.W., 1983, Project Management with
CPM PERT and Precedence Diagramming, Van Nostrand Reinhold
Company, New York, 398p.
• Çeviriler: Belgenin yayın yılı olarak çeviri yılı alınmalı, daha sonra çevirinin başlığı çevrilmiş
şekliyle verilmelidir. Parantez içinde "Çev.", çevirenin adının ilk harfi ve soyadı yazılmalıdır
(ad ve soyadın ilk harfleri büyük olmalı). Belgenin yayımlandığı yer ve sayfa sayısında
çeviri ile ilgili bilgiler yer almalıdır.
Hahn, J., 1!986, Mütemadi Kirişler, Çerçeveler ve Plaklar, (Çev. E. Çetmeli),
İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, 733, istanbul, 399s.
69
Metnin Düzenlenmesi
2. Kaynaklar Dizini (devam):
• Bir derlemedeki bir kaynağa değinme: Değinilen belgenin başlığındam sonra derlemenin
yer aldığı sayfalar, derlemenin adı, derleyen ;admm ilk harfi, soyadı ve (Der.) yazılır.
Derleyenler birden fazlaysa (Derl.), yabancı dildeki derlemelerde (Der.) ve (Derl.) yerine
(Ed.) ve (Eds.) kullanılır.
Yücel, O., 11982, ihale Yasası uyarınca yapılan inşaatlarda gecikmelerin kaynakları
ve ihalenin boyutları ile ilişkileri, 99-101, Türk inşaat Sektörünün Güncel
Sorunları, Z.Akal, N.Eke ve S.Aksoy (Deri.), Milli Prodüktivite Merkezi
Yayınları, 292, Ankara, 420s.
Behrens, HU., Vogl, D.J. and Jelen, F.C., 1983, The learning curve, 285-3500
Cost and Optimization Engineering, Jelen, F.C. and Black, J.H. (Eds.),
McGraw Hill, New York, 538p.
• Rapor ve tez niteliğinde yayımlanmamış kaynaklar:
Soyuçok, A., 1981, Biyolojik Katı Cisimler için Bir Karışım Modeli, Doktora Tezi,
İTÜ Temel Bilimler Fakültesi, 95s (yayımlanmamış).
Hassan, M.J., 1985, Application of Line Of Balance Technique for Project
Planning and Scheduling in Construction Industry, MSc Thesis, Middle
East Technical University, 146p (unpublished).
70
Metnin Düzenlenmesi
2. Kaynaklar Dizini (devam):
• Yayıma kabul edilmiş ancak henüz yayımlanmamış kaynaklar: Eğer yayımlanacağı yer ve
•
tarih biliniyorsa kaynak olarak gösterilebilir.
Yeşilada, E:., 1986, KKTC'de konut sorunu ve yapımı, TMH, 320 (baskıda).
O'Brien, J J., Kreitzberg, F.C. and Mikes, W., 1985, Network scheduling
variations for repetetive work, Journal of Construction and Management,
111(2) (in press).
Bir kurumun yayımladığı kaynaklar: Kurum adı uzunsa, ad kısaltılır ve kısaltma, kısaltmalar
dizinine alınır.
Bayındırlık Bakanlığı, 1974, Yapı İşleri Birim Fiat Tarifleri, Bayındırlık Bakanlığı
Personeli Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı, 47, Ankara, 156s.
NBA, 1970, Programming House Building by Line Of Balance, The National Building
Agency, London, 24p.
3. Ekler Dizini : Normal sayfadan büyük olan ve tez boyutuna indirilmesi olanaksız
olan proje ve benzeri resimlemeler metinden ayrı olanalr bu başlık altında
verilir.
4. Özgeçmiş : Kompozisyon veya başka bir formda, üçüncü tekil sahıs kullanılarak
adayın hangi ülke vatandaşı olduğu, doğum yeri ve tarihini de içeren
71
biyografyası bu bölümde verilmelidir.