Transcript Proto-sunu8 (Sarcocystidae)

Sarcocystidae,
Toxoplamatidae




Fakültatif veya zorunlu heteroksen gelişir.
Sonkonakları genellikle memeli veya kanatlı karnivorlardır.
Arakonaklar eti yenen hayvanlardır.
Oocystleri Isosporoid tipdir.
 Sarcocystidae
Sarcocystis
Frenkelia
 Toxoplasmatidae
Toxoplasma
Neospora
Hammondia
Besnoitia soyları vardır.
Sarcocystis Enfeksiyonları
Sarcocytosis
 Sonkonak: Karnivor hayvanlar ve insan
İnce barsak propria mukozasında yerleşir
 Arakonak: Sonkonağın avı konumunda olan
veya eti tüketilen hayvanlar (ruminant, domuz
gibi)
Önce damar endotellerinde (takizoitler), sonra
kaslarda (bradizoit, kistozit, kas kistleri) bulunur.
Sarcocystis, morfoloji
 Oocyst:
 Dışkı ile atıldığında
ince cidarlı olduğu
için parçalamıştır.
Sporokistleri
genellikle görülür.
Sporokistler:12 x 8
mikron
Tachyzoite (takizoit)
Bradyzoite (Bradizoit, kistozoit,
kas kistleri
Makrokistler, bir kaç cm
Mikrokist, 700 mikron-1 mm
Etlerde Sarcocystis kistleri
Sarcocystis, yaşam
çemberi, Sonkonakda
 Karnivorlar kaslarında bradizoit bulunan etleri
yiyerek enfekte olur.
 İnce barsakda serbest kalan bradizoitler
propria mukozaya girer.
 Hemen gametogoni başlar.
 Oocyst oluşur.
 Sporlanma yine barsakda olur.
 Sporlanmış oocystlerin cidarı parçalanır ve
genellikle sporokist olarak atılır. Bazen oocyst
olarak da atılır.
Sarcocystis, yaşam
çemberi, Arakonakda
 Sporokistler ağız yolu ile alınır, enfeksiyon oluşur.
 İnce barsakta sporozoitler serbest kalır, bağırsak duvarından
geçerek mesenter arterlere girer.
 Mezenter arterlerin endotel tabakasında 1. nesil şizogoni olur.
(merozoit 1 = taşizoit 1’ler),
 Bunlar tüm vücuda dağılır, kapillar damar endotellerinde 2. nesil
şizogoni olur. (merozoit 2 = taşizoit 2’ler),
 Dolaşımdaki mononükleer hücrelerin sitoplazmasında
endodyogeni ile merozoit 3 ( taşizoit 3) ler oluşur.
Etkenin hızlı çoğalma dönemi sona erer.
Buraya kadar olan akut sarcocystosis dönemidir.
Sarcocystis, yaşam
çemberi, Arakonakda
 Dolaşımdaki merozoit 3 (takizoit 3) ler kalp, iskelet
kasları ve sinir dokuya girerek kistler oluştururlar. Bu
doku kistlerinin oluşması ile etkenin yavaş çoğalma
dönemi başlar (Kronik sarcocystosis).
 Kistlerin içinde, yuvarlak ve enfektif olmayan
metrositler meydana gelir. Kistin içinde localar oluşur.
 Metrositlerden muz dilimi şeklindeki bradizoitler
meydana gelir. Böylece kist olgunlaşır.
 Kistler birkaç yıl canlı kalabilir.
 Sonkonağın enfeksiyonu sadece içinde bradizoit
bulunan olgun kistlerle olur.
Sarcocystis türlerinde hayat siklusu-sırası ile;
Karnivor-sonkonak (köpek, kedi)
Dışkı ile sporocyst atılır
Arakonak (sığır, koyun gibi) ağız yolu ile alır
Damar endotellerinde 2 nesil merogoni( şizogoni ), endodyogeni
Taşizoitlerin oluşması (hızlı çoğalma-akut dönem)
Kaslarda bradizotlerin oluşması (yavaş çoğalma, kronik dönem)
Bu kistleri taşıyan arakonak etlerinin sonkonaklar tarafından yenmesi
İnce barsaklarda gametogoni, oocyst oluşması
Sorogoni, sporlanmış oocystlerin cidarının parçalanması
Sporocystlerin dışkı ile atılması.
Klinik-Patolojik Bulgu
 Arakonaklarda:
 Akut sarcocystosis:
Önemli bulgular yoktur. Takizoitlerin oluştuğu
dönem.
 Kronik sarcocystosisi:
Kaslarda doku kistlerinin oluştuğu dönem.
Genellikle klinik belirti olmaz. Hafifi şekilde
myozitis.
Sonkonaklarda: Tipik bulgu yok.
Sarcocystosisi’de
epidemiyoloji
 Sonkonakta parazite karşı immunite gelişmez,
reenfeksiyonlar olur.
 Sorogoni sonkonakta olur. Sporocystler dışkı
ile atıldığında arakonak için enfektiftir.
 Sporokistler dış şartlara okldukça dayanıklı,
 Doku kistleri uzun süre canlı kalır. Bu nedenle
arakonaklarda enfeksiyonun prevalansı çok
yüksektir (%100 lere varmaktadır),
 Sonkonaklar sadece arakonak doku kistlerini
alarak enfekte olurlar.
Sığırlarda Sarcocystosis
 Sonkonaklarını köpek, kedi ve insanları
yaptığı sırası ile;
 Sarcocystis cruzi (S.bovicanis)
 Sarcocystis hirsuta (S.bovifelis)
 Sarcocystis hominis (S.bovihominis)
 *Sığırlarda doku kistleri mikroskobiktir.
 Doku kist duvar özelliklerine göre ayrımı
yapılır.
Sığır sarcocystosis
Klinik-Patolojik Bulgular
 S.bovicanis patojendir.
 İntermittent ateş, süt veriminde azalma,
dispne, kondisyon kaybı, ishal, hiper
salivasyon, mukozalarda kanamalar.
 Gebeliğin son döneminde abort,
 Dalmeny hastalığı (Doğal sarcocystosis)
Koyunlarda Sarcocystosis
 Sonkonaklığını köpeklerin yaptığı;
 Sarcocystis tenella (S.ovicanis)
 Sarcocystis arieticanis
Doku kistleri mikroskobik (1-2mm)
 Sonkonaklığını kedilerin yaptığı;
 Sarcocystis gigantea (S.ovifelis)
 Sarcocystis medusiformis
Doku kistleri makroskobik (1 cm)
Sarcocystis tenella-mikrokist
Koyunlarda;
S.tenella patojendir.
Anoreksi, abort, ataksi,
ensefalomyelitis
Sarcocystis giganteamakrokist-oesophagus
Domuz;
Sarcocystis miescheriana (S.suicanis),
S.suihominis,
Doku kistleri makroskobik
S.porcifelis,
Doku kistleri mikroskobik
Klinik olarak;
Kilo kaybı, kas titremeleri, mozitis,
topallama, dispne, deride döküntüler
Atlarda;
Sarcocystis fayeri
S.equicanis
S.bertrami
Sonkonakları köpek.
Tanı:
SARCOCYSTOSİS=SARCOSPORİDİOSİS
Sonkonakta dışkıda sporocystleri,
Sporlanmış oocystler (ince cidarlı,
içinde 2 adet sporokist, 4 er adet
sporozoit)
Tedavi:
Amprolium
Halofuginon
Salinomisin
Arakonakta;
Kontrol
Biyopsi ve nekropsi örneklerinde
Histopatolojik yöntemler,
Kaslardaki kistler 65 derece
sıcaklıkta enfektivitesini
kaybeder.
Serolojik testler
Çiğ et sonkonaklara verilmez.
Moleküler biyolojik yöntemler (PCR)
Equine Protozoal
Myeloensefalitisi (EPM)






Etken Sarcocystis neurona, S.falcatula
MSS’mi sarcosporidiosisi
Orta, Kuzey ve Güney Amerika’da görülmekte.
Atlarda MSS’ne ve kaslara yerleşir.
Atlar atipik arakonaktır.
Atlarda spinal kord, beyin, nöron hücrelerinde
ve lökositlerin sitoplazmasında bulunur.
 Endopoliyogenik yolla çoğalır.
 Kesin sonkonak Opossum’lar, Arakonakları
kedi, kokarca, rakun, armadillo.
Klinik Bulgular
 Şiddetli nörolojik
semptomlar oluşur,
 Sallantılı yürüyüş,
hafif felç, topallık,
ataksi, konstipasyon,
idrarı tutamama, kas
atrofileri, terleme,
zayıflama, tek taraflı
yüz felci, dilde kısmi
felçler,
Patolojik bulgular
 Makropatolojik olarak spinal kord da
hemoraji,ve malacia,
 Mikropatolojik olarak beyin ve medulla
spinalisde perivasküler lenfosit
infiltrasyonuna bağlı nodüler karekterde
beyaz-gri alanlar, nekrotik değişiklikler ve
kanama odakları. Lezyonlar nonsuppuratif karekterdedir.
TANI:
Serebrospinal sıvı ve serum
incelenir.
Western blot tekniği, PCR,
immunoblot analizleri.
Histopatolojik kesitlerde etken
aranır.
Damar endotellerinde gül
benzeri görünümde takizoitler
(şizont, merontlar).
Tedavi
 Pyrimethamine
 Sulfadiazine/trimethoprim
 Klinik belirtiler ortadan kalkana kadar
kullanılır.
Frenkelia Enfeksiyonları
Sonkonak: Şahin gibi yırtıcı kuşlar
Arakonağı: Fare (kemiriciler)
Biyolojisi Sarcocystis’ler gibidir.
Sonkonağı sporlanmış oocyst olarak terkeder.
Arakonakta karaciğerde şizogoni/merogoni geçirir,
MSS nde doku kistleri oluşur.
 Doku kistleri makroskobik olarak görülebilir.
 Bu kistleri (bradizoit içeren) yiyen sonkonakğın
barsağında gametogoni ve sporogoni çoğalması
görülür.
 Karaciğerde nekrotik lezyonlar, perivasküler hücre
infiltrasyonu, MSS nde yangıya yol açarlar.




