مدلهای مديريتي بنگاه
Download
Report
Transcript مدلهای مديريتي بنگاه
MABENA
مدلهای مديريتي بنگاه :مادر ،هولدينگ و
سرمايهگذاري
كاوه ّ
محمد سيروس
Corporation’s Management Models
www.mabena.com
تعريف بنگاه
()Corporation
• بنگاهها ( ،)Corporationsسازمانهايي هستند که محصول-بازار متعددي دارند .يعني چندين واحد کسب و کار
ً
دارند .اين بنگاهها مستقيما در بازار رقابت نميکنند .بلکه اين کار را توسط واحدهاي کسب و کارشان انجام
ميدهند .بنگاهها رقباي زياد و مختلفي در محصوالت-بازارهاي گوناگون دارند.
• A company that owns enough voting stock in another firm to control
management and operations by influencing or electing its board of
directors. also called parent company .
ً
سازماني که داراي حق راي در سازماني ديگر باشد تا از طريق اثرگذاري يا انتخاب اعضاي هيات مديره آن ،بر مديريت
آن اثر گذارد ،شرکت مادر شناخته ميشود.
• A company with controlling shares in other companies
شرکتي با ميزان منافع قابل کنترل در ساير شرکتها
www.mabena.com
فلسفه تشکيل بنگاه
نياز به استقالل بخش ي به
واحدهاي تابعه در فاز
تکامل احساس ميشود.
www.mabena.com
سير تکويني و علل گرايش
•
استفاده از مزاياي سازمانهاي بزرگ و دهه
80
اجتناب ازمعايب آن
90
2000
تعداد بنگاه
10000
35000
200000
مزاياي بزرگ شدن:
معايب بزرگ شدن:
• کاهش هزينه
• رشد غير قابل کنتر ل
• دسترس ي به منابع غني
• نبود امکان تمرکز
• اعتبار ،شهرت و ...
• گستردگي جغرافيايي فعاليتتجاري (دسترس ي به مزيت نسبي مناطق • مشکل شدن ارزيابي
مختلف جغرافيايي)
www.mabena.com
علل گرايش به بنگاه
•پيچيدهتر شدن محصوالت و نياز به استفاده از فناوريهاي مختلف (مثل صنعت خودرو که از
شيشه و پالستيکسازي تا مکانيک و الکترونيک در آن وجود دارد و يا مجموعه خدماتي که شرکت
مادر تخصص ي ارايه ميکند و از خدمات تکنولوژيکي گرفته تا خدمات فني و مهندس ي و حمايتي و ...را
ارائه ميکند).
• مصونسازي سرمايهگذاريها (گسترش فعاليت در زمينههاي مختلف و متنوع تجاري که ار زش
افزوده بيشتري ايجاد ميکند)
• انعطافپذيري بنگاه به منظور خروج راحت از فعاليتهاي غير سودآو ر
• ايجاد امکان سينرژي (تشريک مساعي) که از طريق کمکهاي بنگاه به زيرمجموعهها يا کمک
زيرمجموعهها به يکديگر ميسر ميشود
www.mabena.com
تعريف واحد کسب و کار استراتژيک )(SBU
ديدگاه الي سجف
• SBUقسمتي از بدنه سازماني است که به طور مستقل ،همه وظايف الزم را براي تحقق
کار دنبال ميکند.
رسالت کسب و
• SBUواحدي عملياتي است که مجموعه متمايزي ازمحصوالت يا خدمات را به گروه
ً
کامال شناخته شده دارد.
مشخص ي از مشتريان ميفروشد و رقباي
ي
• استقالل استراتژ
• بازار بيروني
• گروه مشتريان متمايز
• گروه رقباي متمايز
• تاثير تغيير قيمت
www.mabena.com
معيارهاي شناسايي SBU
• قابليت جانشيني محصو ل
• تأثير واگذاري يا انحالل
•مدير ارشد
• تاثير تغيير کيفيت/سبک
مدلهاي مديريتي بنگاه
(مادر) مشارکت فعال کارکنان بنگاه
Financial Holding
Company
Strategy
&Oversight
Active Core Staff
Involvement
ارزش از طريق شناسايي
فرصتهاي محيطي ايجاد
ميشود يا با نزديک بودن
SBUها به مشتري ايجاد/
تقويت بک مدل مديريتي
منظم و با ديسيپلين
مشخص کردن کانديداهاي
خريد
ارزش از طريق نزديکي SBUها
به مشتري ايجاد ميشود
و نيز با مديريت ارتباطات ميان
کسب و کارها با ارتباط دادن
ميان SBUها ،ارزش ايجاد
ميشود و مفاد استراتژيک آنها را
مشخص ميکند.
با استفاده کردن SBUها از
تخصص بنگاه براي اخذ تصميمات
کليدي ،ارزش ايجاد ميشود
فلسفه
ي
ما يک شرکت سرمايهگذار
هستيم
ما رهبر استراتژيک مجموعهاي از
ماهيتهاي مديريتي هستيم
مدلهاي هولدينگ
مدل : 1
بنگاه مالي
مدل :2
(هولدينگ) استراتژي و مراقبت
ارزش
(از تمرکز تا تفويض اختيار تا تمرکززدايي)
www.mabena.com
مدل :3
هدايت شركتها از طريق تخصص
و کارشناس ي
ما هم مشاور و هم رهبر استراتژيک
مجموعهاي از ماهيت هاي مديريتي
هستيم
مدل :4
(بزرگ) دخالت عملياتي
Operationally Involved
)(Command- and-Control
ارزش از طريق تخصص و کنترل
بنگاه حاصل مي شود
تصميمات کليدي براي SBUها
اتخاذ ميشود
ما مديران کليدي همه زير
مجموعهها هستيم
مدل ا :بنگاه مالي
()financial corporation
اکثر سازمانهاي سرمايهگذاري خصوص ي
• بنگاههايي چون Hanson Trustو
در نقشهاي مديريتي کليدي آنها قر ار
• ارزش :شرکتهاي خوبي براي سرمايهگذاري گلچين و سپس افراد مناسب را
دهيم و يک مدل حسابرس ي منظم و سيستماتيک و سخت براي آنها طراحي کنيم.
دفتر مرکزي خود دارند ( 5تا 7درصد کل کارکنان).
در
بسيار کمي
• افراد
ً
کامال مستقل فعاليت ميکند.
هر شرکت
نياز به مديريت منابع انساني ( )HRMندارند .زيرا
•
• چيزي به نام کميته مديريت يا هيأت عامل متشکل از سران کليدي شرکتهاي عملياتي وجود ندارد و حتي آنها ممکن
همديگر را نديده باشند.
هرگز
است
در کميتههاي عمياتي وابستهاند.
• براي رد و بدل کردن ايدههاي کليدي به مشارکت
• چندان نيازي احساس نميکنند که از نحوه اجراي ايدهها آگاه شوند .تنها کافيست ببينند آيا ارقام مالي آنها محقق
ميشود يا خير.
اکثر شرکتها جذابيت ندارد .زيرا ،واحد عملياتي احساس ايجاد ارزشافزوده براي خود از اين رابطه ندا رد.
• براي
www.mabena.com
مدل :2هولدينگ (استراتژي و مراقبت)
(Holding )Strategy and Oversight
• توسط هولدينگهايي مثل GEاستفاده ميشود.
• فلس فففه آنه ففا اي ففن اس ففت ک ففه ارزش ب ففه دو طري ففق ايج ففاد ميش ففود :وقت ففي ش ففرکتهاي عملي ففاتي فع ففاليتي نزدي فک ب ففه
مشتريان داشته باشند و وقتي دفتر مرکزي بتواند ارتباط موثري ميان واحدهاي عملياتي ايجاد کند.
ً
• هولففدينگ صففرفا در تعيففين اسففتراتژيهاي کيففي و کففالن ،تعيففين خففط مش ف ي ،تعيففين روشهففاي ايجففاد ارزش دخالففت
ميکند (تسهيم بهترين عملکرد ميان آنها ،ايجاد کسب و کارهاي جديد و )...
• يک سيستم مناسب حسابرس ي و ارزيابي عملکرد برقرار ميسازد.
• دفتر مرکزي کوچک دارند ( 15تا 20درصد از کل کارکنان).
• همفاهنگي ميفان کسففب و کارهفا اهميفت بيشففتري پيفدا ميکنفد -ارزش در ايجففاد ارتبفاط ميفان آنهاسففت کفه ميتوانففد
هزينفه داشففتن يففک دفتففر مرکففزي (بنگففاه) را جبفران کنففد (و اگففر چنففين ارزاف ي ايجففاد نشففود ،فلسفففه وجففودي هولففدينگ
زير سؤال ميرود).
www.mabena.com
مدل :3مادر (مشارکت فعال کارکنان كليدي)
(Parent )Active Core Staff Involvement
• توسط سازمانهايي چون Nations Bankاستفاده ميشود.
• فلسفه مادر نسبت به نحوه و محل ايجاد ارزش ،تغييري اساس ي پيدا ميکند.
• اين عقيده راسخ وجود دارد که مشارکت کارکنان مادر در فرايندهاي تصميمگيري واحد کسب و
ک ف ففار اس ف ففتراتژيک ( )SBUباع ف ففد عملک ف ففرد بهت ف ففر SBUميش ف ففود .ل ف ففذا دفت ف ففر مرک ف ففزي و SBUه ف ففا در
حسابرس ي نتايج با هم سهيم ميشوند.
• از آنجفا کففه بفه تخصفصهاي بيشفتري نيففاز اسفت ،مففادر در ايفن سففازمانها وسفيع ميشففود ( 25تففا 30
درصد کل کارکنان) و تفويض اختيار به مديران عملياتي کمتر ميشود .در واقع ،بنگاه مثل مشفاور يفا
ناظر براي SBUها عمل ميکند.
• اغلففب در سففازمانهايي ديففده ميشففود ،ريسففک فففردي باالسففت يففا خففط و مففرز ميففان کسففب و کارهففاي
مستقل ،مبهمتر ميشود.
www.mabena.com
مدل :4بزرگ (دخالت عملياتي يا فرماندهي و کنتر ل)
(Large)Operationally involved or command-and-control
• توسط سازمانهايي مثل شرکت الکتريک امرسون استفاده ميشود.
• فلس فففه آنه ففا اي ففن اس ففت ک ففه بنگ ففاه ب ففا مش ففارکت بس ففيار فع ففال در تص ففميمگيري در س ففطو عملي ففاتي
واحدهاي تابعه ميتواند ايجاد ارزش کند.
• اغل ففب در کس ففب و کاره ففاي س ففاده ي ففا کس ففب و کاره ففايي ک ففه تح ففت مق ففررات خ ففا دولت ففي فعالي ففت
ميکنند ،مشاهده ميشود.
• مشففارکت وسففيع در فعاليتهففاي کسففب و کارهففا باعففد ايجففاد دفتففر مرکففزي بففزرگ ( 35تففا 40درصففد
کل کارکنان) و در نتيجه خودمختاري ضعيف براي مديران SBUها ميشود.
www.mabena.com
انتخاب مدل مناسب
ارتباط بين SBUها
همپوشاني در مشتريان ،منابع ،ريسک در مقابل تنوع و تفاوت
فاکتورهاي مختلف ممکن است با
هم در تضاد باشند
آنچه مدل
بايد باشد
فاکتورهاي بازار ،تصميم را به سمت
راست بيشتر متمايل ميسازند
پويايي بازار
محيط باثبات و بدون تغييردر مقابل محيط به سرعت متغير
ساختار
فاکتورهاي دروني ممکن است
تصميم را به سمت چپ متمايل
سازد
ميتوان اين فاکتورها را
"اصال
تاثيرات ارتباطات ميان SBUها و در دسترس بودن مديران
آنچه مدل
ميتواند باشد
شدني" ناميد .
سبک مديريتي
نظريه سبک مديريتي اقتضايي
پذيرش
نظام ارزيابي عملکرد ،تفکر رقابتي در SBUها و ..
www.mabena.com
پروفاييي از يک بنگاه
مدلهاي مديريتي مختلف بنگاه
ابعاد
ميزان
ارتباط
SBUها
پوياييهاي
بازار
ساختار
سبک
پذيرش و
آمادگي
مدل 1
مدل2
مدل3
مدل4
ي
مشتر
متفاوت
همپوشاني
منابع
منحصر
مشترک
ريسک
قابل حفظ در SBU
قطعيتبازار
غير قطعي و پيچيده
متاثر کردن همه SBUها
باثبات و مشخص
موضوعات استراتژيک
متفاوت
گزارش مالي SBUها
شفاف
غيرشفاف
ساختار واحد کسب و کار
طبيعي
غيرطبيعي
سبک رهبري CEO
مدل مديريتي
رهبر
تفويض
همپوشاني
مدير
دستوري
آمادگي SBUها
توسعهيافته
توسعهاندک
آمادگيبنگاه
تکامليافته
ضعيف
www.mabena.com
الزمه حرکت به سمت مدل ( 2هولدينگ):
مديريت تحول
•
•
•
•
•
سادگي و شفافيت مدل 2در عمل ،الزامات بسيار در بر دارد .مدل 2فقط يک فلسفه نيست .بلکه
روش زندگي شرکت است .اين مدل نيازمند تجهيز مجدد و اساس ي مديران بنگاه و واحدهاي کسب و کار
است.
ً
هولدينگ خود را از موضوعات عملياتي خارج ميسازد و صرفا بر استراتژي ،خط مش ي و گفتگو با
واحدهاي کسب و کار حول مفاد و تعهدات استراتژيکشان تمرکز ميکند.
واحدهاي تابعه نيز بايد تفکر رقابتي و کسب و کار را در شکل دهند و الزامات رقابتپذيري را در خود
تقويت کنند.
خدمات کسب و کار نظير حقوق ،مزايا ،حسابداري ،مديريت منابع انساني (برونسپاري ،تفويض يا
حذف) ميشوند .لذا ،در هولدينگ ،واحد قوي و منسجم مديريت منابع انساني ،نظام دستمزد و
پاداش ،نظام مديريت استراتژيک و ...شکل ميگيرد.
فعاليتهايي که در هولدينگ باقي ميماند ،نيز طوري تغيير ميکند که نشانگر جهتگيري خط
مش يگذاري هولدينگ باشد .اين تغييرات باعد تعريف مجدد نقش مديران هولدينگ ميشود.
www.mabena.com
اساس يترين تغييرات در حرکت به مدل 2
•
•
•
•
نحوه تعامالت تيم مديريت و فعاليت روزمره آنها
اختيار و فرايندهاي تصميمگيري
برنامهريزي و بازبيني برنامهها
مسووليتپذيري و ارزيابي عملکرد
• ابعاد و ساختار هولدينگ
www.mabena.com
نحوه تعامالت تيم مديريت و فعاليت روزمره آنها
CFOو واحدهاي کسب و کار
در واحدهاي کسب و کار).
ديگر تحت قلمرو CFOنخواهد بود (واحد مالي
• امور قراردادها
تغيير سبک و ماهيت توابع کنترل ،تدوين خط مش ي مالي سطح با ال و مديريت ريسک.
•
• تدوين سيستم جامع مديريت عملکرد بجاي جمعآوري اطالعات مفصل براي اندازهگيري عملکرد کسب و کارها.
در رهبري استراتژيک شرکت.
مؤثر
• نقش فعال و
واحدهاي کسب و کار
• بيشينه کردن ثروت واحد تجاري از طريق افزايش فروش و سودآوري.
• تحقق جريان وجوه نقد مورد انتظار گروه از شرکت.
• ارايه طر هاي توسعه و استراتژيهاي اصيي در راستاي استراتژي کالن شرکت.
در
تفکر رقابتي
•حياتيترين و ابتداييترين ضرورت پذيرش و درک و اثبات
بر اساس استراتژي کالن مشخص
واحدهاي تابعه ،تدوين برنامههاي استراتژي
شده بنگاه است.
www.mabena.com
ي
اختيار و فرايندهاي تصميمگير
•در سازمان مدل ،2ماهيت و ميزان تفويض تغيير ميکند .چه کس ي اختيار و مسؤوليت اتخاذ چه تصميمي
را دارد؟ آيا ميتوان شخص ي را استخدام کرد؟ چه کس ي را بايد استخدام کرد؟ قيمتگذاري قراردادها
چگونه صورت گيرد؟ براي تضمين صحت گزارشهاي مالي به چه ميزان مميزي نياز داريم؟ و .......
• اين حقوق (تصميمگيريها) توسط ريسک مرزبندي ميشود CEO .مايل است چه ميزان از چه نوع
ريسکي را تمرکززدايي کند؟
• در يک مدل خودگردانتر ،تعريف ريسک شفافتر و متمايزتر ميشود .سيستم مديريت ريسک منسجم،
الزمه حرکت به سمت مدل 2است .بدون آن CEO ،در مقابل حوادث آسيبپذير است.
www.mabena.com
مسؤوليتپذيري و ارزيابي عملکرد
ماموريت
اهداف
مسووليتپذيري و
حسابرس ي
گزارشدهی
بازخور
اصال و تعديل
الهام بخش
شفاف و منسجم
مرتبط با ارزشها و رفتارها
تهاجمي در عين حال قابل دسترس
به شفافي قابل اندازهگيري است
يکپارچه و داراي روابط عيي و معلولي است
به روشني به کسب و کار ،واحدها و مديران القا شده است
در مقابل آن تفويض اختيار وجود دارد
اطالعات به سرعت منتقل ميشود
سيستم گزارشدهي به مسووليتپذيري ارتباط دارد
در صورت لزوم ،هشدارهاي مناسب داده ميشود
بنچ مارک صورت ميگيرد
حلقه بسته ميشود
نمايان
سريع
سازگار
نقشه راهنما
(از انتخاب تا نهادينهسازي مدل مديريتي)
ارايه گزارش عملکرد به بنگاه طبق معاهدات
استراتژيک
تجزيه و تحليل بنگاه براي انتخاب
مدل مديريتي مناسب بنگاه
(نوع 3 ،2 ،1يا )4
طراحي عمليات (نظام مالي ،منابع انساني ،تحقيق و ت وسعه و
)..بر اساس نتايج حاصل از تدوين استراتژي
انتخاب مدل مديريتي مناسب بنگاه
برنامهريزي استراتژيک منطبق با استراتژي کالن بنگاه
تحليل نقاط ناسازگاري با مدل انتخاب
شده و انجام تحوالت دروني در بنگاه
فرهنگ سازي و پذيرش ديدگاه و تفکر رقابتي و
نقشها و وظايف جديد در واحدهاي تابعه
تدوين استراتژي کالن واحدهاي تابعه و استقرار نظام
مديريت عکملکرد
شناسايي و تفکيک واحدهاي تابعه
استقرار نظام مديريت ريسک در بنگاه براي تببين ميزان و حوزههاي
تفويض اختيار
مقدمهاي بر استراتژي سطح بنگاه
استراتژي سطح بنگاه و کسب و کار شرکت کوکاکوال :
”حفظ يا بهبود موقعيت در کسب و کارهاي موجود و افزايش درآمد ساالنه هر سهم و افزايش بازده
داراييها با ورود به کسب و کارهاي مناسب جديد“
استراتژيهاي کالن کسب و کار :
Corporate
level
Business
strategy
نوشابهسازي :ثبات با تالش براي حفظ وضعيت رهبري
مواد غذايي :ثبات با تالش در حفظ سهم بازار آب ميوه يخ زده و قهوه
Operational
strategy
واين :تمرکز با تالش در جهت رساندن رشد سازمان به سطح رشد صنعت
Functional
strategy
www.mabena.com
تجزيه و تحليل ماتريس پورتفوليو
تکنيکي است که کسب و کارها و واحدهاي مختلف يک بنگاه چند کسب و کاره
را در ماتريس ي ترسيم يا طبقهبندي نموده و تحلييي از آن را به مديران عالي بنگاه ارايه ميدهد.
تجزيه و تحليل ماتريس پورتفوليو
مدل پورتفوليوي
تکامل محصول-بازار
تحليل
ريسک
نسبت بازده
ريسک
توزيع مرحله
چرخه عمر
www.mabena.com
ريسک
بازده
GE
DPM
جريان نقدي
انواع کانونهاي
ي
برنامهريز
ي
بازده سرمايهگذار
()ROI
ADL
BCG
ماتريس سبد BCG
ماتريس ( BCGرشد بازار-سهم بنگاه) نخستين ماتريس مدون پورتفوليو
پايه و اساس
منحني تجربه
چرخه عمر محصول
کانون برنامهريزي :جريان نقدي
ستارهها :حفظ سهم بازار (يا گاهي افزايش)
عالمتسوالها :افزايش سهم بازار /واگذاري
گاوهاي شيرده :حفظ سهم بازار (يا افزايش)
سگها :فروش /واگذاري /انحالل
www.mabena.com
مدل GE
نامهاي ديگر
برنده 2
بازنده 1
کسب و کار
متوسط
برنده 3
بازنده 3
بازنده 2
سودآور
ميزان قوت کسب و کار
www.mabena.com
برنده 1
جذابيت صنعت
شبکه برنامهريزي استراتژيک ،نمودار حبابي،
مدل پورتفوليوي جذابيت صنعت و موقعيت
کسب و کار و ...
عالمت
سوال
از صبر و حوصله شما
سپاسگزاريم
www.mabena.com