Transcript Materiał warsztatowy - Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Transfer Technologii
1.
2.
3.
4.
… proces wymiany (współdzielenia)
umiejętności,
wiedzy,
technologii
metod produkcji
pomiędzy: rządami i innymi instytucjami
w celu:
zapewnienia dostępności osiągnięć naukowych i technologicznych dla szerokiego grona
odbiorców,
którzy dzięki temu będą mogli dalej rozwijać je i wykorzystywać w nowych produktach,
procesach, aplikacjach, produktach i usługach.
• Wymiana informacji technologicznych poprzez edukację i szkolenia
• Wykorzystanie produktu/pomysłu z jednej technologii (obszaru) do
rozwiązania problemu w innej
… proces transferu odkryć naukowych z laboratoriów badawczych do sektora
komercyjnego
… komunikacja lub transfer technologii z jednego kraju do drugiego
… wymiana lub współdzielenie wiedzy, umiejętności, procesów i technologii
pomiędzy różnymi organizacjami
• Zdolność:
– pozyskania koncepcji z zewnątrz organizacji (najczęściej instytucji
rządowej lub uczelni/jednostki badawczej)
– i wytworzenia w oparciu o nią nowego produktu
Podsumujmy… Jak ludzie rozumieją „transfer technologii”
•
Co to jest?
–
Wymiana/współdzielenie
•
•
•
•
•
•
–
Zdolność
•
•
•
Pozyskania koncepcji
Wytworzenia w oparciu o nią nowego produktu
Pomiędzy kim?
–
–
–
–
–
•
Umiejętności
Wiedzy
Procesów
Technologii
Metod produkcji
Odkryć naukowych
Uczelnie, jednostki badawcze
Sektor komercyjny
Organizacje rządowe
Kraje
Różne organizacje
W celu?
–
–
zapewnienia dostępności osiągnięć naukowych i technologicznych dla szerokiego grona odbiorców,
którzy dzięki temu będą mogli dalej rozwijać je i wykorzystywać w nowych produktach, procesach,
aplikacjach, produktach i usługach.
Wykorzystanie produktu/pomysłu z jednej technologii (obszaru) do rozwiązania problemu w innej
Dyfuzja Innowacji
Co to znaczy?
… proces, podczas którego nowa idea lub nowy produkt jest akceptowany
przez rynek
Kto i jak rozpowszechnia?
2 pierwsze modele
• Model 2 kroków. Idea płynie
– Mass media > liderzy opinii
– Liderzy opinii > szeroka audiencja
• Efekt „przesączania” (trickle-down)
– Początkowo nowy produkt jest bardzo drogi i dostępny tylko dla
bogatych
– Z czasem staje się coraz tańszy > trafia do mas („iPhone w Tesco”)
Kto i jak rozpowszechnia?
Model Everetta Rogersa
Stopień dyfuzji
… prędkość, z jaką nowa idea rozpowszechnia się od jednego użytkownika do
kolejnego
Co wpływa na stopień dyfuzji
(prędkość rozpowszechniania się idei?)
Everett M. Rogers
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ocena użytkownika korzyści lub przewagi idei/produktu nad innymi
Ryzyko nabycia
Łatwość użytkowania (im prościej tym lepiej)
Szybkość uzyskania korzyści (im szybciej tym lepiej)
Łatwość obserwacji
Możliwość przetestowania
Cena
Poziom koniecznych zmian w zachowaniach/nawykach
Dla innowacji przemysłowych: zwrot z inwestycji
Wartość dodana
Najprościej, dla produktów
Cena - Koszty
W analizie finansowej firm
+ Sprzedaż
– Zakupy
– Koszty Pracy
– Koszty kapitału
Pytanie 1:
jak określić cenę produktu?
Pytanie 2:
jak określić cenę firmy?
wartość
rynkowa
Kapitał Intelektualny
Dyrektor Kapitału Intelektualnego Skandia
wartość księgowa
Gospodarka oparta o wiedzę
Wiedza: produkt czy narzędzie?
• Ekonomia wiedzy > wiedza jako produkt
• Gospodarka oparta o wiedzę > wiedza jako narzędzie
dane
informacje
wiedza
2 ekonomie: tradycyjna i wiedzy
• Zużycie aktywów (amortyzacja): materia się zużywa, wiedza
przyrasta (choć nie zawsze )
• Znaczenie odległości:
– Maleje (wirtualne rynki i organizacje)
– Lub rośnie: klastry wiedzy skoncentrowane wokół centrów
2 ekonomie: tradycyjna i wiedzy
• Inne znaczenie barier (prawnych, podatkowych). Przykład:
SecondLife.com
• Wiedza i informacje są bardziej „płynne” – łatwiej przenikają
różne bariery
• Wiedzę dużo trudniej utrzymać (trudniej niż np. tokarkę)
2 ekonomie: tradycyjna i wiedzy
• Wartość towarów bardziej nasyconych wiedzą jest wyższa
• Wartość/cena wiedzy mocno zależy od kontekstu (silniej niż
dla tradycyjnych towarów). Ta sama informacja/wiedza ma
różną wartość dla różnych osób, a nawet tej samej osoby w
różnych momentach/sytuacjach
2 ekonomie: tradycyjna i wiedzy
• Kapitał ludzki odgrywa dużo większą rolę niż w tradycyjnej
ekonomii
• Dużo istotniejsza niż kiedyś jest też komunikacja:
– Struktury społeczne, sieci 2.0 i 3.0
Co jeszcze ciekawego?
• Ekonomia informacji 
• Kreatywna destrukcja (xerox, polaroid, wal-mart, kaseta > CD
> MP3, walkman, huffingtonpost, Google fast-flip, e-book
readers, etc.)
• Open-source, open-hardware > open innovation
• Personal Computer > Personal Service
• Augmented reality
IV rewolucja? Fale Tofflera
• I: agrarna
• II: przemysłowa
• III: informacyjna
• IV:
???
Przyszłość edukacji?
Badania i rozwój: firmy i regiony
Raport Booz & Co 2009
1. Analiza 1000 największych firm (globalnych)
2. Wzrost wydatków na BiR o 5,7%, przy wzroście
sprzedaży o 6,5%
3. 2007: +10%, średniorocznie przez 5 lat: 7,1%
4. Ok. 70% firm zwiększyło wydatki na BiR
Wydatki na R&D 2008:
+5,7% > do poziomu 532 mld USD
Kluczowe wnioski
•
•
•
•
•
•
•
•
1000 badanych firm wydało ok. 81% globalnych badań na R&D (w sumie: 532 z 660 mld USD)
90%: innowacje są krytyczne dla ożywienia po kryzysie
70%: utrzymało poziom bądź zwiększyło wydatki na R&D
Firmy z TOP 100: zwiększyły wydatki na R&D o 3,2% przy jednoczesnej redukcji wszystkich
kosztów o 1%
Wydatki firm z TOP 20 stanowiły 26% wydatków wszystkich z 1000 badanych firm.
70% wydatków koncentrowało się w 3 branżach: komputery/elektronika (28%), zdrowie (23%)
i samochody (16%)
60% firm z branży samochodowej obniżyło wydatki na R&D
Wydatki na R&D jako procent sprzedaży:
–
–
–
–
•
Regiony:
–
•
Zdrowie: 12%
Oprogramowanie/Internet: 11,4%
Telecoms: 1,4%
Chemistry/Energy: 0,9%
EU (+6,3%)+ Ameryka Płn (+6,5%) + Japonia (+0,5%): 94% wszystkich wydatków
Inwestycji jest więcej, ale są mądrzejsze
–
–
–
–
70% koncentruje się na poprawie analiz zmian potrzeb klientów
50% deklaruje większą awersję do ryzyka przy projektach R&D
40% koncentruje się na udoskonaleniu procesów biznesowych
40% usprawniło procesy zabijania złych projektów R&D i koncentracji na obiecujących
Indeks S&P 500
25 z nich > najkrótsze cykle rozwojowe nowych produktów
> w czołówce od 1990 r.
> inwestycja w cały S&P 500: 1990: 1 000 USD
2004: 4 500 USD
> inwestycja w cały S&P top 25: 1990: 1 000 USD
2004: 40 000 USD
Globalny indeks innowacji
Boston Consulting Group + National Ass. of Manufacturers
1.
2.
3.
4.
Ankieta: 1 000 osób (wyższe kierownictwo)
Wywiady: 30 osób
Porównanie przyjazności innowacyjnej 110 krajów i 50 stanów US
Składowe oceny:
1. Inwestycje w innowacje (inputs)
1. Regulacje prawne i polityka fiskalna
2. Polityka edukacyjna
3. Środowisko innowacyjne
2. Rezultaty innowacji (outputs)
1. Patenty
2. Transfer technologii
3. Produktywność
4. Wpływ innowacji na wzrost ekonomiczny
Globalny indeks innowacji: 03.2009 duże kraje
W 40 makroregionach:
Mieszka 18%
ludności
Wytwarzane jest
66% światowego PKB
Powstaje 85%
wszystkich innowacji
Polska: wyczerpują się proste rezerwy wzrostu
gospodarczego
Rosną koszty pracy
• nie mamy już tanich pracowników
•nie będziemy mieli taniej energii
Musimy odnawiać
infrastrukturę energetyczną >
Dynamiczny rozwój Azji
• Nie tylko prosta produkcja, ale też
zaawansowane technologie
Konkurencja ze strony młodej • versus nasze, starzejące się
Afryki
społeczeństwo
Pozostają więc innowacje…
… a te powstają w metropoliach
W Polsce pokutuje stary paradygmat podziału:
miasto-wieś
Większe i mniejsze miasta nawzajem od siebie zależą, większe dostarcza atrakcyjnych usług (kultura, sport),
wysoko wydajnych miejsc pracy, a mniejsze miasta lub obszary wiejskie dostarczają pracowników, ale także
miejsce rekreacji lub bezpiecznej rezydencji
Gdy poziom urbanizacji jest wysoki, zanikają różnice w poziomie konsumpcji między obszarami miejskimi i
wiejskimi. Przyszłością i nadzieją jest metropolia !!!
42
Postęp dokonuje się tam, gdzie w nocy jest intensywnie jasno
Ziemia w nocy, rok 2000, z archiwum NASA
43
Opracowany po raz pierwszy raport o kapitale intelektualnym Polski ukazał smutną
rzeczywistość. Polska jest w ogonie Europy w dziedzinie kapitału intelektualnego
co znacznie ogranicza nasze szanse rozwojowe w globalnej gospodarce opartej
na wiedzy. Potrzebne są zmiany !!!
44
45
Kapitał intelektualny studentów obniża mała
liczba polskich uczelni na liście szanghajskiej
(uczymy dużo, ale słabej jakości), niska liczba
artykułów naukowych i bardzo niski poziom
wydatków sektora prywatnego na badania i
rozwój
Kapitał intelektualny dorosłych obniża niski
poziom zatrudnienia
w sektorach średnich i nowoczesnych technologii,
niski poziom umiejętności komputerowych i
bardzo niska ilość patentów
46
kapitał intelektualny?
47
Firmy
Firmy
Przykład:
Skandia
Leif Edvinsson
wartość
rynkowa
Kapitał Intelektualny
Dyrektor Kapitału Intelektualnego
Skandia
wartość księgowa
Kraje
Kraje
Przykład:
Polska
Zespół Doradców Strategicznych Premiera RP
Kraje
Przykład:
Kraje Arabskie
Nick Bontis
Przykład:
Izrael
Edna Pasher
Miasta
Przykład:
Madryt (Hiszpania)
Jesus Pomeda, Carlos Moreno,
Cecilia Rivera
Miasta
Przykład:
Mataro (Hiszpania)
Josep Maria Viedma Marti
Regiony
Przykład:
Lubelszczyzna
Relacje: Miasto > Biznes
Zachęty podatkowe
Współpraca biznes –
nauka, potencjał
innowacyjny
Jakość infrastruktury
drogowej i
komunikacja ze
światem
Efektywność działania
klastrów
E-urząd
Kosztochłonność
Potencjał miasta
Liczba studentów
Jakość infrastruktury
telekomunikacyjnej
Efektywność
procesów wsparcia
Creative class
Swoboda
prowadzenia
działalności
Wykwalifikowani
pracownicy
Rezultaty > gospodarka i finanse
Wartość
inwestycji
zagranicznych
Liczba
patentów
Udział
sektora
high-tech
(LQ > 1)
Wzrost
średniej
płacy/stawek
Wzrost
liczby miejsc
pracy
Budżet miasta
%PKB na
BiR
Eksport/mieszkańca
Liczba firm /
100
mieszkańców
PKB/mieszkańca
Wartość dodana
na mieszkańca
Wzrost konkurencyjności firm
Wydajność
pracy
Wskaźnik
zatrudnienia
Udział
sektora usług
(LQ> 1)
Budżet
miasta/mieszkańca
Rezultaty > atrakcyjne miasto
Koszty
Ekologia i
środowisko
Sport
Zamożność
Kultura
Zdrowie
Spójność
społeczna
Przestrzeń
Bezpieczeństwo
Satysfakcja
z życia
Relacje z otoczeniem
Infrastruktura
Wiedza i innowacje
Procesy wsparcia
Przyjazność
Wykwalifikowani
pracownicy
Jeśli
będziemy
dobrze
zarządzać…
… i w efekcie
stworzymy
dobre
warunki dla
biznesu…
Rozwój i wzrost
konkurencyjności
Nowe miejsca pracy
Wzrost płac i stawek
Wzrost przychodów do
budżetu
… to
wygeneruje
on dużo
nowych i
dobrych
miejsc
pracy…
Rezultaty dla
mieszkańców
Procesy wewnętrzne
Rezultaty
gospodarcze
Potencjał środowisk
Warunki dla
biznesu
Potencjał miasta
Inny punkt widzenia
Atrakcyjne miasto
Jakość życia
Spójność i
zrównoważony rozwój
Kultura i wizerunek
… co
wpłynie
na jakość
życia w
mieście.
Metropolia 1
Metropolia 2
Transfer nauka<>biznes
74
Studium przypadku:
Stanford Medical Device Network
Informacje podstawowe
• Data powstania: 1997 r.
• Misja sieci:
– inicjacja i moderowanie wynalazczości,
– patentowanie i rozwój w fazie początkowej urządzeń
medycznych
• Wyniki po 10 latach funkcjonowania: wzrost
liczby odkryć o 450%, podczas gdy w innych: o
83%
Aktorzy
•
•
•
•
•
•
Pracownicy naukowi
Studenci
Osoby z doktoratem
Lekarze, pracownicy klinik
Inwestorzy
Przedsiębiorcy z branży
Kluczowy czynnik sukcesu: dobrze przemyślane i zaplanowane
aktywności, czyli konkretne projekty do zrealizowania
• „Daj im coś ciekawego do roboty, a sami stworzą świetną sieć”
• „Nie zachęcaj do „jakichś” aktywności, ale daj konkretne zadania do
wykonania”
• Duży nacisk położono na interdyscyplinarność. Aby osiągnąć ten
cel, zorganizowano kursy, które były sumą seminariów
prowadzonych przez pracowników różnych wydziałów i adresowane
były do studentów różnych szkół/wydziałów.
• W całej koncepcji kluczową rolę odgrywają studenci.
– Jako osoby często bardzo inspirujące, ze świeżymi pomysłami i dużą
pozytywną energią oraz poczuciem humoru
– Jako żywe łączniki pomiędzy różnymi wydziałami, z których każdy miał
swoją specyficzną domenę badań oraz kulturę organizacyjną.
Aktywności
• Bezpośrednio powiązane z odkryciami:
– Analiza potrzeb: przekształcenie potrzeby klinicznej w
pomysł
– Odkrycie: rozwój pomysłu w prototyp/wynalazek
– Patentowanie: przekształcenie wynalazku w patent
– Innowacja: przekształcenie patentu w komercyjne
rozwiązanie.
• Pośrednio powiązane z odkryciami: seminaria,
warsztaty grupowe i inne podobne wydarzenia
Zarządzanie relacjami z otoczeniem
•
Jednostki uczelni:
– Wydziały
– Usługowe jednostki organizacyjne uniwersytetu
•
Organizacje zewnętrzne
– Organizacje non-profit (publiczne i prywatne, np. fundacje, które są często
istotnymi darczyńcami uniwersytetu)
– Inkubatory
– Korporacje
– Fundusze Venture Capital
– Anioły biznesu
– Firmy prawnicze
•
Osoby indywidualne
–
–
–
–
–
Pracownicy naukowi
Studenci
Absolwenci
Osoby „stowarzyszone”
„Łącznicy”
Formy utrzymywania relacji
• Udział w badaniach
• Finansowanie badań (inwestycje, dotacje,
stypendia etc.)
• Partnerstwa biznesowe, np. z funduszami VC
• Gościnne wykłady, seminaria, warsztaty.
Interdyscyplinarność
Studenci odgrywają szczególną rolę
Rola administracji centralnej:
zainicjuj i odsuń się
• Administracja centralna Uniwersytetu w Stanford
ograniczyła swoje działania jedynie do inicjacji projektów.
W praktyce sprowadza się to do aktywności w 2 fazach:
– Udzielanie grantów wewnętrznych w celu inicjacji różnych
aktywności badawczych. Wartości grantów wahają się od 20 do
160 tys USD
– Wsparcie udanych projektów zainicjowanych w tej fazie w
procesie pozyskiwania funduszy z dużych grantów
zewnętrznych, zamawianych np. przez agendy rządowe, biznes
itp.
Rola Biura Licencjonowania Technologii
(OTL: Office of Technology Licensing)
miejsce, do którego naukowcy mogą zgłaszać
swoje odkrycia i liczyć na ich ocenę i wsparcie
w procesie komercjalizacji
Proces komercjalizacji
•
•
•
Naukowcy zgłaszają nowe odkrycia do OTL
OTL podejmuje decyzję, które z nich skieruje do patentowania i w jakiej formie
(ok. 50% zgłoszeń staje się patentami)
W przypadku decyzji pozytywnej OTL przejmuje proces zarządzania patentem i
jego finansowanie
– Naukowcy muszą odpowiedzieć na pytania OTL w związku z patentem, ale nie muszą
kontaktować się z prawnikami etc.
– W przypadku przyznania patentu, OTL zarządza obsługą komercjalizacji, np.
•
•
•
•
Licencjonowania
Marketingu
Etc.
W przypadku decyzji negatywnej (nie patentujemy odkrycia):
– Prawa własności do odkrycia przekazywane są do odpowiedniej agendy federalnej…
– … która najczęściej przekazuje je z powrotem do wynalazcy. Może on wtedy
komercjalizować odkrycie na własną rękę.
Podział wpływów z komercjalizacji
•
•
•
•
ok. 50% wniosków do OTL staje się patentami.
Z tego ok. 40% (czyli 20% wszystkich zgłoszeń) jest źródłem przychodów
finansowych.
W tej grupie ok. 45% patentów przynosi mniej niż 10 tys. USD rocznie, zaś
42% - więcej niż 100 tys. USD rocznie.
Przychody z patentów i licencji dzielone są w następujący sposób:
– 15% dla OTL
– Pozostałe 85% po równo dla Uniwersytetu, Wydziału i Wynalazców:
•
•
•
•
33% - Uniwersytet
33% - Wydział
33% - Wynalazcy
W efekcie, dla wynalazców pozostaje 28% przychodów. Biorąc pod uwagę, że
jest ich średnio 3 na patent, daje to ok. 9% na głowę, przy czym są to kwoty
niewysokie, rzędu 500 USD/rok z prawdopodobieństwem 9% lub 10,000 USD
/rok z prawdopodobieństwem 8%.
Interesujący wniosek: pieniądze
nie są najważniejsze!
• Średnio wynalazca otrzymuje 9% przychodów
z odkrycia. Pieniądze nie są więc kluczowe.
• Dużo bardziej motywują naukowców:
– możliwość pracy w inspirującym środowisku
(duża rola studentów),
– poczucie sensowności badań (patenty
przekształcają się w konkretne urządzenia)
– osobista satysfakcja i świetna atmosfera.
Kolejne ważne wnioski
• Dla sieci istotna jest bliskość geograficzna:
zarówno współpracujących instytutów, jak i
otoczenia typu sektor przedsiębiorstw, etc. To
oznacza, że pomimo „spłaszczenia świata” na
skutek rozwoju Internetu, jeszcze przez długi czas
o sukcesie badawczym będzie decydowała
lokalizacja, co wspiera koncepcje klastrów wiedzy
i innowacyjności.
• Kluczowa jest interdyscyplinarność badań.
Można to sprawdzić badając liczbę różnych
instytutów zaangażowanych w projekty badawcze.
Wpływ regulacji prawnych na
komercjalizację badań
Model amerykański
•
•
•
W 1980 r. w Stanach Zjednoczonych wprowadzono tzw. prawo Bayh-Dole’a,
zgodnie z którym uniwersytety i instytucje badawcze mają pełne prawo do
wyników publicznie finansowanych badań.
Odrębne przepisy regulują też prawa naukowców do publikowania wyników
badań finansowanych przez sektor prywatny.
Efektem tych regulacji są m.in. następujące zjawiska:
– Uczelnie:
– Stworzyły regulacje i zasady komercjalizacja wyników prowadzonych badań
– Stworzyły dedykowane jednostki za to odpowiedzialne. Dostarczyły w ten sposób
wsparcie w zakresie:
•
•
•
•
Ochrony patentowej
Poszukiwania klientów na licencje
Licencjonowania
Wsparcia administracyjnego (finanse, prawo, etc.) ww. procesów
– Zaczęły rozwijać własną kadrę w celu poprawy procesów komercjalizacji badań poprzez
różne szkolenia, kursy przedsiębiorczości etc.
•
Naukowcy często zakładają własne firmy
Model szwedzki
•
•
W Szwecji, w dokładnym przeciwieństwie do USA, to naukowiec ma pełne prawa do
wynalazku (tzw. Teacher’s Exemption)
Rola uniwersytetów:
– Reprezentują one swoich pracowników w relacjach z biznesem w ramach wynegocjowanych
wcześniej warunków współpracy.
– Warunki te regulują relacje pomiędzy uczelnią, jej pracownikami, przemysłem a przedstawicielem
państwa (najczęściej VINNOVA).
– Często współfinansujące wynalazek firmy mają opcje na prawa do niego, negocjacje w tym
obszarze zajmują jednak dużo czasu
•
Główny problem:
– brak zainteresowania firm wspieraniem procesów komercjalizacji w sytuacji, gdy prawa do
patentów są po stronie wynalazcy
– jego genezą jest konflikt interesów pomiędzy naukowcami a firmami finansującymi badania.
Pierwsi z nich są zainteresowani przede wszystkim publikacjami, podczas gdy ci drudzy:
utrzymaniem wyników badań w tajemnicy.
– brak motywacji uniwersytetów do opieki nad wynalazkami w sytuacji, gdy prawa do nich mają
naukowcy oraz do rozwijania odpowiednich struktur wspierających komercjalizację
Dziękujemy za uwagę