Transcript энд

ШИНЖИЛГЭЭНИЙ УУСМАЛ
БЭЛДЭХ ЗӨВЛӨМЖ
дисперсийн орчин
ДИСПЕРСИЙН СИСТЕМ
дисперсийн фаз
>100ммк
булингар
(хөвдөс)
1-100ммк
коллоид
уусмал
<1ммк
жинхэнэ
уусмал
Уусмалын концентраци – тодорхой масс болон эзэлхүүнтэй
уусмалд агуулагдаж байгаа ууссан бодисын тоо хэмжээ
• Процентын концентраци (%) - 100г уусмалд агуулагдаж байгаа
ууссан бодисын граммын тоогоор илэрхийлэгдэнэ. Жишээ нь:
20% NaOH-ийн уусмал: 20г NaOH+ 80г ус=100г
• Моляр концентраци (CM) – 1литр уусмалд агуулагдаж байгаа
бодисын молийн тоогоор илэрхийлэгдэнэ.
1моль буюу г-моль нь бодисын молекул жинтэй тэнцүү граммын тоо
Жишээ нь: 1М NaOH уусмал: 40г NaOH
1000мл
• Нормаль концентраци (N) – 1литр уусмалд агуулагдаж байгаа
бодисын г-эквивалент тоогоор илэрхийлэгдэнэ. Эквивалент жин –
нэгж жин устөрөгчтэй нэгдэх буюу нэгдлээс нь халж чадах бодисын хэмжээ
- Дан бодисын эквивалент жин: Э(Na)= 23, Э(O2) = 16:2 = 8г
-
Суурийн эквивалент жин:
Э(NaOH)= MNaOH:1 = 40г
Э(Ca(OH)2)= MCa(OH)2: 2 = 37г
Э(Al(OH)3)= MAl2(OH)3: 3 = 26г
-
Хүчлийн эквивалент жин:
-
Давсны эквивалент жин:
Э(HCl)= MHCl:1 = 36,5г
Э(H2SO4)= MH2SO4 :2 = 49г
Э(Na2CO3)= MNa2CO3 :2 = 53г
Э(Al2(SO4)3=MAl2(SO4)3 :6 = 57г
V1*C1 = V2 *C2 V1/V2 = C2/C1
• Моляль концентраци (Сm) – 1000г уусгагчид агуулагдаж байгаа
ууссан бодисын молийн тоогоор илэрхийлэгдэнэ Жишээ нь:
Cm=2моль/кг NaOH-ийн уусмал:
80г NaOH+ 1000г ус
• Молийн доль – ууссан бодис, уусгагчийн молийн тоог уусмалыг
бүрдүүлэгч бүх бодисын молийн тооны нийлбэрт харьцуулсан
харьцаагаар илэрхийлэгдэнэ.
N1=n1/(n1+n2) N2=n2/(n1+n2)
Жингийн концентраци
•
50%-ийн NaOH-ийн уусмал: 50г NaOH + 50г ус
R5
+4мл ус
10%:
1мл
5мл
X
250 мл;
50 мл 50%-ийн NaOH-ийн уусмал дээр 200мл ус нэмж шингэлнэ
50
10 мл их конц-тай уусмал
10
0
40 мл уусгагч
Тоонолжлолын дүрэм
50 – 10
250 – Х
Х= 2500:50=50 (мл)
• 96%-ийн H2SO4
300мл10%-ийн уусмал бэлдэх
100г – 96г цэвэр бодис
Х - 10 г
Х=1000/96=10,42г
10,42 г H2SO4
100г
10%-ийн уусмал
Х
300г; X=31,26г 96%-ийн H2SO4
m
d = --------; d (96%-ийн H2SO4)= 1,84
V=31,26:1,84=17,0мл
V
17мл 96%-ийн H2SO4 +283мл ус
25%-ийн 300г уусмалыг 40%-ийн 400г уусмалтай
холиход үүсэх уусмалын концентрацийг ол
100г – 25г 1-р цэвэр бодис
300г – Х1;
X1=75г
Х=75+160=235(г)
100г – 40г 2-р цэвэр бодис
400г – Х2;
Үүсэх уусмалын жин:
Х2=160г
m1+m2= 300+400=700 (г)
Үүсэх уусмалын концентраци: 700г – 235г цэвэр бодис
100г – Х;
X=33,6% уусмал
Хүхрийн хүчлийн 95% уусмал ба 20%-ийн уусмалаас
1 литр 50%-ийн уусмал бэлдэх
95
30
50
20
45
75мл – 30мл
1000мл - Х1;
X1 = 30000/75 = 400мл 95%-ийн уусмал
75мл – 45мл
1000мл – Х2;
X2 = 45000/75 = 600мл 20%-ийн уусмал
2 литр 2N азотын хүчлийн уусмал бэлдэх
HNO3
d=1,460г/мл
M(HNO3 )=63 Э=63:1=63г буюу 1N
1N - 63г – 1000мл
2N – X;
X=126г
1000мл
19,09N
19,09 моль/л буюу
100г - 82,4г цэвэр хүчил
Х - 252г; X=305,8г
V=305,8г:1,460г/мл=209,5 мл хүчтэй HNO3
+1790,5мл ус
2000мл
2 литр 2N азотын хүчлийн уусмал бэлдэх
- HNO3 хүчлийн хувийн жинг тогтоох
d=1,460г/мл
19,09 моль/л буюу 19,09N
-
19,09N
2N (R=9,545)
Х – 2000мл //2000:9,545=209,5мл
209,5мл
2000мл
+1790,5мл ус
0,1N давсны хүчлийн уусмалыг 37%-ийн
Э х N x V x 100
(d=1,19) хүчлээс бэлтгэх
Х= ---------------------------dxn
Э – давсны хүчлийн эквивалент
N – бэлтгэх уусмалын нормаль
V – бэлтгэх уусмалын эзэлхүүн, литрээр
d – концентраци ихтэй хүчлийн хувийн жин
n – концентраци ихтэй хүчлийн % концентраци
36,5*0,1*1*100
X= ----------------------- = 8,25 мл HCl
1,19*37
1000мл
Кристаллогидратаас уусмал бэлтгэх.
5%-ийн CuSO4-ийн уусмал бэлтгэх
M(CuSO4*5H2O)=249,68
M(CuSO4)=159,60
5%-ийн уусмал: 100 - 5г цэвэр бодис
249,68 – 159,60
249,68*5
Х - 5;
X= ----------------- = 7,8г
159,6
7,8г CuSO4*5H2O + 92,2мл ус
Эзэлхүүний шинжилгээ. Титрийн
уусмал бэлдэх
Титр концентраци (Т) – 1мл уусмалд агуулагдах граммын тоо
0,1*36,5г= 365г цэвэр хүчил 1000мл
0,1N HCl-ын уусмалын титр: Т = 365/1000 = 0,365
Т(NaOH) =0,004 бол нормаль концентраци: 0,004г NaOH – 1мл
Х
- 1000мл
Х=0,004*1000 = 4г
M(NaOH)=40:
40 – 1N
4 - X; X=0,1N
Титрийн уусмалын засвар тогтоох
0,1N NaOH-ийн уусмалын засвар буюу итгэлцүүр К
10мл 0,1N HCl ---- 10,2мл NaOH
X
---- 1мл;
K=1*10/10,2=0,9804
B
K = ------ ; B – титр нь тогтоогдсон уусмалаас авсан, мл
a
а - титрлэлтэд орсон уусмалын хэмжээ, мл
Титр (T): TNaOH = 0,004 * 0,9804 = 0,0039
TNaOH * 1000
Нормаль: N NaOH= -------------------- = 0,0975N
Э
Исэлдэн ангижрах аргад хэрэглэх уусмал
• Исэлдэх
е- + ангижрах
Перманганометрийн арга
Mn+7 +5e-
Mn+2
(хүчиллэг орчинд)
Mn+7 +3e-
Mn+4
(саармаг ба шүлтлэг орчинд)
М
M – исэлдүүлэгч ба ангижруулагчийн грамм молекул жин
Э = -------------n
n – алдсан буюу нэгдүүлсэн электроны тоо
M (KMnO4) = 158,4; Э= 158,4/5 = 31,61г
0,1N KMnO4 уусмал бэлдэхэд 0,1 * 31,61=3,161г
1cm3 = 1ml
1dm3 = 1L
1M = 1000 mM
1mM = 1000mkM
1ppm = 1mg/kg, 1ppm = 1mg/l
Хромын хольц бэлтгэх
- 9,2г K2Cr2O7-ыг 100мл концентрацтай хүхрийн хүчилд
уусгана.
- 20г K2Cr2O7-ыг 100мл концентрацтай азотын хүчилд
уусгана.