Transcript Moczenie nocne u dzieci

Moczenie nocne u dzieci
• Moczenie nocne jest najczęstszym po
schorzeniach alergicznych-przewlekłym
schorzeniem zdrowotnym.
• Każdej nocy 300000 dzieci w Polsce
kładzie się spać z obawą , że znowu rano
obudzi się w mokrym łóżku.
• U dzieci moczących się stwierdzono niską samoocenę, dzieci
czują się chore i ograniczone przez schorzenie, samotne i
upokorzone, pojawiają się zaburzenia emocjonalne i problemy
psychiczne, mają trudności z koncentracją i gorszy kontakt z
rówieśnikami.
• Moczenie nocne to choroba całej rodziny zaburza jej
funkcjonowanie, budzi w rodzicach poczucie winy, wstydu i
bezradności.
• Dziecko jest narażane na odrzucenie, bywa pozbawiane
przyjemności, zawstydzane, karane słownie a nawet fizycznie.
• Utrzymujące się moczenie naraża budżet domowy na długotrwałe,
wysokie koszty związane z ciągłym praniem bielizny i pościeli
oraz wymianą materacy i łóżek.
• Świadoma kontrola mikcji rozwija się u dziecka z
wiekiem. Między 1rż a 2rż dziecko uświadamia
sobie potrzebę oddawania moczu. W wieku 3 lat
może powstrzymać na chwilę opróżnianie
pęcherza a około 4rż potrafi oddać mocz na
polecenie, a w wieku 5-6 lat kontroluje oddawanie
moczu po różnym stopniu wypełnienia pęcherza.
• W pierwszej kolejności wykształca się
umiejętność kontroli oddawania moczu w dzień,
później dzieci uzyskują kontrolę oddawania
moczu podczas snu.
• Moczenie nocne jest to mimowolne oddanie
moczu w trakcie snu zdarzające się częściej niż
2 razy w tygodniu u dziecka, które skończyło
5 rok życia.
• Dziecko może się moczyć każdej nocy-nawet
kilka razy. Moczenie nocne może być
nieregularne, sporadyczne np. kilka razy w
tygodniu.
• Moczenie może być objawem zakażenia dróg
moczowych, wady anatomicznej układu
moczowego, nieprawidłowej czynności pęcherza i
cewki moczowej.
Moczenie
• Pierwotne - od urodzenia
• Wtórne - po osiągnięciu kontroli pęcherza
moczowego, min 6 m-cy kontroli wcześniej, na tle
psychogennym
Moczenie wtórne przyczyny
• zaburzenia czynności pęcherza
- zaburzenia neurogenne w wyniku organicznych zmian w
układzie nerwowym
- nieneurogenna dysfunkcja pęcherza moczowego
• zmiany organiczne w drogach moczowych
- zakażenie układu moczowego
- wady anatomiczne dróg moczowych
- kamica układu moczowego
• choroby przebiegające z wielomoczem
• zaburzenia emocjonalne
• alergia pokarmowa
• zespół bezdechu sennego
• uporczywe zaparcie
Moczenie
• izolowane - moczenie jest jedynym objawem,
dziecko się moczy w nocy od urodzenia, nie
popuszcza moczu w ciągu dnia, nie występuje
naglące parcie, mimo mokrego łóżka sen jest
nieprzerwany
• objawowe - musi towarzyszyć jeden z
poniższych objawów :
 silne parcie na pęcherz
 popuszczanie moczu
 mikcja przerywana
Pierwotne izolowane moczenie nocne 85%
przypadków
Przyczyny moczenia
• opóźnienie kontroli nad czynnością
pęcherza
• zaburzenia mechanizmów kontrolujących
odruch świadomej mikcji –izolowane
• towarzyszące opóźnionemu rozwojowi
psychoruchowemu
 opóźnienie wdrążania nawyków higienicznych i
przedłużone używanie pieluch jednorazowych(powyżej
3rż)
 poliuria nocna
Przyczyny moczenia cd.
• nadmierna podaż płynów w godzinach
wieczornych
• nieprawidłowy dobowy rytm wydzielania
hormonu antydiuretycznego - nie dostateczne
wydzielanie wazopresyny w nocy a co za tym
idzie niedostateczne zagęszczanie moczu przez
nerki.(pierwotne izolowane moczenie nocne)
 zbyt mała objętość czynnościowa pęcherza
 zbyt głęboki sen lub trudności z wybudzeniem się
Epidemiologia
• wstydliwy problem
• w Polsce dzieci 5-14rż 300.000
• częstość zależy od wieku
5rż-15-20%
7rż-10%
10rż- 6-7%
12rż-3%
>15rż- 1-2%
• chłopcy > dziewczynki
Etiologia
• zaburzenia emocjonalne
• błędy wychowawcze ze strony rodziców
Mniejsza objętość czynnościowa pęcherza
 opóźnione dojrzewanie mechanizmów regulujących czynność
dolnych dróg moczowych
 mimowolne skurcze pęcherza w trakcie wypełniania- gwałtowne
parcie
 dzieci moczą się obficie w drugiej części nocy
 moczenie dzienne, parcie naglące, częstomocz, objaw krzyżowania
nóg
• Zwiększenie ilości moczu nocnego
 zaburzenia wydzielania wazopresyny
 czynniki genetyczne (gdy jedno z rodziców moczyło się – 44%
szans że dziecko będzie, a gdy oboje >77%, dzieci „obciążone”
lepiej reagują na leczenie)
• Kontrola oddawania moczu przez min 4 dni - karta
kontroli (godz. oddania moczu, obj. moczu ml, napoje
ml, naglące parcie, nietrzymanie moczu/moczenie bielizny
w dzień, godz. i ilość moczu podczas wysadzania w nocy)
SCHEMAT
DIAGNOSTYCZNY
ZUM -
3x badanie ogólne moczu, 3-krotny posiew moczu ZUM
ZUM +
usg jamy brzusznej z oceną zalegania moczu po
mikcji
-
wywiad w kierunku moczenia wtórnego
Postępowanie
niefarmakologiczne
+
+
Badanie biochemiczne, DZM, Pomiar RR
Konsultacja neurologiczna
Postępowanie farmakologiczne
Konsultacja psychologiczna
Desmopresyna
Konsultacja urologiczna
Rekomendacje
schemat postępowań
Wywiad
Badanie pacjenta
BEZ ODCHYLENIA OD NORMY
ODCHYLENIE OD NORMY
Badania dodatkowe
Pierwotne izolowane moczenie nocne
Inne formy nietrzymania moczu
Desmopresyna
1 tabl 0,2 mg przed snem
Kontynuacja
leczenia
Zwiększenie dawki
2 tabl. 0,2 mg przed
snem
Brak
efektu
leczenia
Konieczna dalsza
diagnostyka i
leczenie
specjalistyczne
Badania dodatkowe
1.
2.
3.
4.
5.
6.
mocz badanie ogólne i posiew
mocznik
kreatynina
jonogram
glikemia na czczo
DZM (bilans płynów, ocena ilości moczu z
każdej mikcji)
85% pacjentów ma prawidłowe badania
dodatkowe
Rola Psychologa
• bezcenna
• zaburzenia emocjonalne nie są przyczyną
pierwotną a skutkiem
• niska samoocena, nadmierna nerwowość,
stres rodzinny, izolacja społeczna.
• ukrywanie moczenia nocnego jest
przyczyną nerwic i zaburzeń
emocjonalnych u dzieci.
Leczenie
Faza wstępna
• Zmiana trybu życia i diety dziecka oraz stosowanych
przez opiekunów metod wychowawczych.
• Nie pojenie dziecka w nocy.
• Unikanie podawania napojów gazowanych po
południu oraz owoców i jarzyn przed snem.
• Dziecko powinno rozpoczynać noc z pustym
pęcherzem.
• Dziecko powinno uczestniczyć w prowadzeniu
zeszytu obserwacji, w którym zapisywane są noce
"suche".
• Nie używanie pieluch lub pieluchomajtek u po 3 r.ż.
Alarmy dźwiękowe
Bardzo przydatne w ćwiczeniu
świadomej kontroli nad oddawaniem
moczu. Ponieważ są drogie i trudno
dostępne zaleca się wysadzanie
dziecka na nocnik przy dźwięku
budzika po 3 pierwszych godzinach
snu. U całkowicie wybudzonego
dziecka pożądany efekt uzyskuje się
zazwyczaj po miesiącu; niecałkowite
wybudzenie i wysadzanie śpiącego
dziecka utrwala jedynie jego
dotychczasowe nawyki.
Leczenie
farmakologiczne
• desmopresyna (syntetyczny analog
wazopresyny tabl. 0,2mg i 0,1mg przed
snem, 2 godz. przed i 8 godz po
ograniczamy podaż płynów)
• zmniejszona pojemność pęcherza
moczowego
oksybutyna (lek antycholinergiczny
0,3mg/kg >5rż w 2-3 dawkach)
Sukces leczenia gdy ilość nocy mokrych
zredukuje się o 90% a mniej niż 50% to
brak odpowiedzi na zastosowaną terapię.
Po skutecznym leczeniu moczenia samoocena
dziecka wzrasta i normalizuje się.