Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci

Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Badanie ogólne moczu

A. Barwa B. Przejrzystość C. Odczyn D. Ciężar właściwy E. Cukier

F. Białko G. Ciała ketonowe

H. Bilirubina/Urobilinogen I. Osad:Leukocyty, Erytrocyty, Wałeczki, Bakterie, Skł.mineralne

Fizjologiczny osad moczu o odczynie kwaśnym. Widoczne pojedyncze kryształy szczawianu wapnia

Badanie ogólne moczu

Leukocyturia

A. Zakażenie układu moczowego B. inne (toczeń układowy, ostre kzn, C. cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek)

Atypowe zakażenie układu moczowego: Gruźlica, Chlamydia, Ureaplasma, Grzyby, Adenowirusy itd.

Posiew moczu

Badanie mikrobiologiczne moczu

ZNAMIENNA BAKTERIURIA A.

Środkowy strumień:100 tys./ml Jałowe woreczki – wartość diagnostyczną ma tylko wynik jałowy.

Zespół nerczycowy

Idiopatyczny zespół nerczycowy

• 1. Rozpoznanie (wykluczenie wordzonych, genetycznie uwarunkowanych ZN !) • 2. Biopsja?

• 3. Leczenie

:

Zespół nerczycowy

steroido-oporny



Biopsja nerki



Modyfikacja leczenia immunosupresyjnego

Webb et al.. Childhood steroid-sensitive nephrotic syndrome: does the histology matter? Am J Kidney Dis. 1996;27:484-8.

Pierwotny FSGS-

IF

w biopsji nerki

• Ekspresja

IgM i C3

w sklerotycznych obszarach

Odpowiedź na steroidy (w pierwszych 8 tygodniach) w leczeniu zespołu nerczycowego u dzieci stanowi czynnik rokowniczy

Badanie ogólne moczu/DZM

Białkomocz

Białkomocz fizjologiczny

< 4 mg/m 2 /h < 100 mg/m 2 /24 h

< 150 mg/24 h( niezależnie od wieku) Mikroalbuminuria (albuminuria?)

20 - 200



g/min.

30 - 300 mg/24 h

albumina/kreatyniny w porcji moczu

<30 mg/g

Białkomocz Marker uszkodzenia nerek

Mikroalbuminuria/białkomocz

Cz. ryzyka chorób sercowo-naczyniowych Cz. prognostyczny postępu chorób nerek

Dlaczego białkomocz jest „zły”?

Detlef O Schlondorff, KI 2008

Białkomocz A. stały

Izolowany białkomocz

  przejściowy ortostatyczny  czynnościowy

Jeden z głównych objawów chorób układu moczowego lub objaw izolowany

Clinical Paediatric Nephrology w modyfikacji własnej Białkomocz Przypadkowy białkomocz Potwierdzenie białkomoczu Brak przyczyn pozanerkowych białkomoczu TAK Wykładniki choroby nerek ?

Obserwacja białkomoczu Stały izolowany białkomocz Białkomocz ortostatyczny Brak białkomoczu USG nerek, klirens kreatyniny, białko og., cholesterol,TG, C3, C4, RF, LE, IgG, IgA, IgM, Leczenie nefroprotekcyjne ANA, dsDNA, ASO, HbsAg, a-HCV, HIV, CMV, EBV Wymaz z gardła, konsultacja laryngologiczna Biopsja nerki

Efekt biologiczny angiotensyny II

Jak stwierdzamy białkomocz?

Białkomocz

Metody określania ilości wydalanego białka w moczu

A.

Testy paskowe B. + 30 mg/dl C. ++ 100 mg/dl D. +++ 300 mg/dl E. ++++ 2000 mg/dl

Białkomocz

Metody określania ilości wydalanego białka w moczu

A. Dobowa zbiórka moczu na białko (mg/kg/dobę lub g/dobę) B. Stężenie białka w pojedynczej porcji moczu C. Wskaźnik B/Cr w moczu (współczynnik Ginsberga)

Białkomocz

Współczynnik Ginsberga

Pierwsza ranna próbka moczu

B/Cr<0,2

do 2 r.ż do 0,25 wcześniaki do 0,5 B/Cr>0,25 = białkomocz B/Cr>2 = zespół nerczycowy

Białkomocz

A. Fałszywie dodatnie

1. zagęszczony mocz 2. odczyn zasadowy (pH>8) 3. krwiomocz, ropomocz, bakteriomocz 4. zanieczyszczenie zw. amonowymi i detergentami

5. Fałszywie ujemne

6. rozcienczony mocz 7. odczyn kwaśny (pH<4,5) 8. nie-albuminowy białkomocz

Białkomocz A. Ortostatyczny: < 1 g/24 h ( towarzyszy hiperlordozie, ↑ ciś filtracji w zastoju żylnym w dolnej połowie ciała) Próba pionizacyjna B. Czynnościowy (zwiększona filtracja przez kłębuszek) 1. wysiłek fizyczny 2. gorączka 3. drgawki 4. stres 5. zimno 6. zastoinowa niewydolność krążenia

Białkomocz Przyczyny białkomoczu: 1.

Kłębuszkowy

zmiany strukturalne błony filtracyjnej utrata ład ujemnego błony filtracyjnej wzrost ciśnienia filtracji nadmiar prawidłowych lub obecność nieprawidłowych białek niskocząsteczkowych

2. Cewkowy

tubulopatie (zmniejszone wchłanianie zwrotne białek niskocząsteczkowych np.alfa1, β2- mikroglobulina, retinol, lizozym) niedokrwienne uszkodzenie cewek nabyte choroby cewkowo-śródmiąższowe 3. Sekrecyjny (nadmiar mukoproteiny, lub IgA)

4. „Z przelewu” (przeładowania)

szpiczak mnogi i inne gammapatie rabdomioliza i hemoliza jatrogenny

Białkomocz Stopień nasilenia białkomoczu: Lekki – < 0,5 g/ m 2 /24 h Średni – 0,5 – 1 g/ m 2 /24 h Ciężki – >1 g/ m 2 /24 h - zespół nerczycowy

Białkomocz Zespół nerczycowy – zespół objawów nie choroba

>50 mg/kg/24 h lub > 40 mg/m 2 /h

Zespół nefrytyczny Krwiomocz/Krwinkomocz, obrzęki, nadciśnienie tętnicze, skąpomocz (azotemia), mierny białkomocz Białkomocz i/lub krwinkomocz

KRWINKOMOCZ

Badanie ogólne moczu

Erytrocyturia

Krwinkomocz > 5 erytrocytów przy 400-krotnym pow.

Krwiomocz widoczny gołym okiem (0.5 ml krwi w 1 litrze moczu)

A. Uwaga !!!

B.

Krew w moczu może pochodzić spoza ukł. moczowego C. (z przew. pokarmowego, narządu rodnego) D. Zmiana zabarwienia moczu (zagęszczenie moczu, spożycie karotenów, E. buraków, barwników spożywczych, wit. B, lub stany chorobowe tj. alkaptonuria, methemoglobinemia, hemoglobinuria, hiperurikozuria)

Krwinkomocz Przyczyny:

A. Kamica i stany zagrożenia kamicą układu moczowego oraz idiopatyczna hiperkalcuria B. Kłębuszkowe zapalenia nerek

C. Wady układu moczowego D. Zakażenie układu moczowego E.

F.

Guzy Skazy krwotoczne G. Wysiłek H. Urazy

Krwiomocz

Krwinkomocz Standardy Medyczne (www.imed.pl)

Badanie ogólne moczu

Cukromocz

A. Przekroczony próg nerkowy /> 180 mg/dl/ B. Cukrzyca C. Jatrogenny D. Tubulopatie E. Substancje redukujące (glukoza, galaktoza, fruktoza)

Badanie ogólne moczu

Ciała ketonowe

A. Kwasica ketonowa B. Głodzenie C. Anoreksja D. Odwodnienie E. Wrodzone choroby metaboliczne