Transcript Choroby-zwi¦ùzane-z-wygasaniem-czynno+ ci-hormonalnej

Choroby związane z wygasaniem
czynności jajników
Przekwitanie i starość
Halina Gadomska
Hypoestrogenizm
•
•
•
•
•
w sutkach
w skórze i tkance podskórnej
w macicy i przydatkach
na sromie
zmiany ogólnoustrojowe
Choroby związane z
hypoestrogenizmem
•
•
•
•
•
W układzie moczowo-płciowym
Osteoporoza pomenopauzalna
Schorzenia układu krążenia
Choroba Alzheimera
Zagrożenia nowotworowe okresu
pomenopauzalnego
• Seksuologia okresu przekwitania
Układ moczowo - płciowy
• W tkance łącznej degradacja wiązań
• włókien kolagenowych
(obniżenie/wypadanie)
• zmiany regresyjne w: -skórze sromu i jej
przydatkach
•
-pochwie (kolpitis
vetularum)
•
-szyjce macicy
(dyspareunia)
Nietrzymanie moczu
• Wysiłkowe nietrzymanie moczu
(niewydolność zwieracza wewn. cewki)
• Naglące parcie - pęcherz nadreaktywny
(zaburzenie m. wypieracza pęcherza
moczowego)
• Nietrzymanie moczu z przepełnienia
(upośledzenie kurczliwości m. wypieracza
w wyniku zab. w CUN)
• Po zabiegach operacyjnych n. rodnego
Diagnostyka nietrzymania moczu
• Wywiad (częstomocz, bolesne oddawanie,
naglące parcie, nietrzymanie)
• Badanie lekarskie: przez pochwę i
odbytnicę oraz neurologiczne
• Testy diagnostyczne: badanie moczu,
cystoureteroskopia, urodynamika
Leczenie nietrzymania moczu
• Operacyjne (podniesienie cewki i szyi
pęcherza - wysiłkowe n.m; odnerwienie
pęcherza moczowego i zwiększenie jego
objętości - naglące n.m.; wszczepienie
sztucznego zwieracza cewki )
• Zachowawcze (farmakologiczne:
sympatykomimetyki, estrogeny;
fizykoterapia, psychoterapia)
Osteoporoza
• Zmniejszenie masy kostnej
• Destrukcja mikroarchitektury kości
•
> ryzyko złamań:
•
kompresyjne kręgów
•
szyjki kości udowej
•
typu Collesa
Osteoporoza
• Wczesna menopauza - nadmierna
aktywność osteoklastów
• Późna menopauza - zmieniona aktywność
osteoblastów
• Utrata kości korowej od 40rż 0,3-0,5%, po
menopauzie 2-3% /rok
• Utrata kości beleczkowej po 35 rż 1,2%
/rok, po menopauzie przyspiesza
Maksymalna masa kostna zależy
od:
• predyspozycji genetycznych (rasa kaukaska,
drobna budowa ciała)
• odżywiania (mało Ca, dużo białka,
alkoholizm, kofeina, nikotyna)
• aktywności fizycznej
• hormonów (sterydów nadnerczowych,
kalcytoniny, estrogenów, androgenów)
Osteoporoza
•
•
•
•
Pomiar masy kostnej BMD:
kość prawidłowa T-score: -1 SD
osteopenia
T-score: -1 a -2,5 SD
osteoporoza
T-score: > -2,5 SD
(normy wg Światowej Organizacji Zdrowia)
Osteoporoza
• Estrogeny skutecznie zapobiegają
złamaniom osteoporotycznym poprzez:
• hamowanie aktywności osteoklastów
• hamowanie produkcji cytokin w
osteoblastach
Osteoporoza
• Zapobieganie: ćwiczenia fizyczne, dieta,
normoestrogenizm
• Leczenie: suplementacja Ca, Vit D3, HTZ
(E, SERMs: tamoksyfen, raloksyfen),
bisfosfoniany
Układ krążenia
• Zmiany wynikające z obniżenia stężenia
E2: -skład lipoprotein
•
-insulinooporność i hiperinsulinemia
•
- w czynnikach krzepnięcia i fibrynolizy
•
- bezpośredni wpływ na naczynia i serce
Choroba Alzheimera
• E redukują tworzenie beta-amyloidu
(przyspieszają metabolizm bialka
prekursorowego)
• E zmniejszają tworzenie płytek nerwowych
(osłabiając odpowiedź białka ostrej fazy)
• E-th osłabia endokrynną odpowiedź na stres
• E-th poprawia przepływ krwi i utylizację
glukozy w mózgu
• E nasilają działanie leków stosowanych w
Zagrożenie nowotworowe
• Druga po chorobach układu krążenia
przyczyna zgonów kobiet
• 95% zgonów na nowotwory jest po 50 rż
• wydłużenie życia
• poprawa ogólnej kondycji zdrowotnej
kobiet
• kumulacja czynników ryzyka
Rak trzonu macicy
•
•
•
•
•
niski wskaźnik umieralności
najczęściej w przedziale wiekowym 50-60
nieprawidłowe krwawienie
Szerokość endometrium w w USGTV
badanie H-P wyskrobin
Czynniki ryzyka raka trzonu
•
•
•
•
•
•
•
wiek
otyłość, cukrzyca, nadciśnienie
niepłodność
późna msnopauza
rozrosty błony śluzowej macicy
niezrównoważona terapia hormonalna
genetyczne zespoły predyspozycji- Lynch II
Rak szyjki macicy
• Najczęściej między 40 a 50 rokiem życia
Rak jajnika
•
•
•
•
90-95% guzów złośliwych jajnika
najczęściej w szóstej i siódmej dekadzie
brak metody przesiewowej
70% rozpoznań w III i IIV stopniu
zaawansowania klinicznego
Rak sromu - czynniki ryzyka
•
•
•
•
•
wiek
przewlekłe stany zapalne
infekcja HPV (6,11)
immunosupresja
palenie tytoniu
Seksuologia okresu przekwitania
• Akceptacja współżycia seksualnego jako
działania prozdrowotnego i opóźniającego
starzenie
• przeobrażenia obyczajowe (zmiana
postrzegania roli kobiety)
• wydłużenie średniego wieku kobiet
Przyczyny zaburzeń seksualnych
po menopauzie
• Zmiany anatomiczne i fizjologiczne
• zmniejszenie napięcia tkanek
• obniżenie stężenia estrogenów i
androgenów
• wpływ leków (np. p/NT)
• uzależnienia
• zespoły depresyjne