Transcript Krzystek - fundusze

Plan zajęć





Budżet UE
Polityka regionalna
Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności
Kwalifikowalność geograficzna
Inicjatywy wspólnotowe
Literatura


Jankowska A., Kierzkowski T., Knopik R.:
„Fundusze strukturalne Unii Europejskiej”,
CH Beck 2009.
Filipek A.: „Fundusze Unii Europejskiej”,
Warszawa 2009.
BUDŻET UE
- 12% - cła (tzw. tradycyjne zasoby własne
Unii), pobierane od towarów sprowadzanych
spoza UE
- 11% z dochodów z VAT – jest określony
procent, który dane państwo ma zapłacić Unii od
środków pochodzących z podatku VAT
- 76 % ze środków uzależnionych od dochodu
narodowego
każdego
z
państw
członkowskich. Jest to obecnie największe
źródło środków finansowych Unii Europejskiej
- ok. 1% - podatki od wynagrodzeń
pracowników instytucji Unii Europejskiej,
składki wpłacane przez państwa spoza Unii
Europejskiej do niektórych programów unijnych
oraz
kary
finansowe
nakładane
na
przedsiębiorstwa za łamanie prawa konkurencji i
innych przepisów
ZASADA SOLIDARNOŚCI


Płatnicy netto: Niemcy, Szwecja,
Austria, Holandia, Włochy, Francja,
Finlandia i Wielka Brytania
Płatnicy brutto: reszta
POLSKA


2007 rok – 7,8 mld euro, po odjęciu
naszej składki – 5,1 mld euro
Lata 2007-2013 – Polska otrzyma 87 mld
euro, a do budżetu UE odda 22 mld euro.
65 mld euro „na czysto”
WYDATKI UE
BUDŻET UE


Budżet roczny (przypomina budżety
narodowe)
Budżet wieloletni - tzw. perspektywa
finansowa (ustala jedynie limity)
POLITYKA REGIONALNA




PKB per capita w UE – ok 29 tyś. USD
PKB w 10% najbogatszych regionów UE
był w 2004 roku 5 razy większy niż w 10%
najbiedniejszych regionów
Inner London – PKB per capita 303%
średniego PKB w UE
N-E Rumunia - PKB per capita 24%
średniego PKB w UE
POLITYKA REGIONALNA?


Brak definicji legalnej!
Polityka regionalna UE jest tematycznie
uporządkowanym, wytyczanym przez ośrodek
decyzji, działaniem mającym na celu, przy
pomocy zespołu instrumentów prawnych i
finansowych, usunięcie dysproporcji w rozwoju
gospodarczym i społecznym regionów w UE oraz
zapewnienie zrównoważonego wzrostu
wszystkich jej obszarów z zachowaniem jej
wewnętrznej spójności ekonomicznej i
społecznej (Maciej Rudnicki: Polityka regionalna
UE)
POLITYKA REGIONALNA

Celem jest osiągnięcie spójności
gospodarczej i społecznej poprzez:



Restrukturyzację
Modernizację
Wzrost konkurencyjności terenów
najbiedniejszych
ROZWÓJ POLITYKI REGIONALNEJ

Traktat Rzymski (1957 r.)





tytuł XVII Traktatu;
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
(powstał w 1975 r.)
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
(powstał w 1964 r.)
Europejski Fundusz Społeczny
głównie koordynowanie polityk regionalnych
państw członkowskich
ROZWÓJ POLITYKI REGIONALNEJ

1973 – akcesja Danii, Wielkiej Brytanii,
Irlandii
Europejskiemu Funduszowi Orientacji i
Gwarancji Rolnej oraz Europejskiemu
Funduszowi Społecznemu nadano charakter
regionalny
ROZWÓJ POLITYKI REGIONALNEJ

Jednolity Akt Europejski (1986 r.)


Dodano do Traktatu tytuł „Spójność
gospodarcza i społeczna”
Zasada koncentracji – osiągnięcie spójności
społecznej i gospodarczej poprzez
koncentrację na 6. celach (z czasem dodano
7.)
ROZWÓJ POLITYKI REGIONALNEJ

Traktat z Maastricht (1992 r.)




Spójność społeczna i gospodarcza to jeden z
trzech filarów Unii Europejskiej
Powołano Fundusz Spójności (to nie fundusz
strukturalny!)
Utworzono Finansowy Instrument Wspierania
Rybołówstwa (fundusz strukturalny w latach
2000-2006)
Agenda 2000 – redukcja liczby celów z 7.
do 3.
ŻRÓDŁA PRAWA





Artykuł 3
(dawny artykuł 2 TUE)
1. Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów.
2. Unia zapewnia swoim obywatelom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i
sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w której zagwarantowana jest swoboda
przepływu osób, w powiązaniu z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli
granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak również zapobiegania i zwalczania
przestępczości.
3. Unia ustanawia rynek wewnętrzny. Działa na rzecz trwałego rozwoju Europy,
którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen,
społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego
zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości
środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowotechniczny. Zwalcza wyłączenie
społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, równość
kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka. Wspiera
spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między
Państwami Członkowskimi. Szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i
językową oraz czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy.
ŻRÓDŁA PRAWA

TYTUŁ XVIII
SPÓJNOŚĆ GOSPODARCZA, SPOŁECZNA I TERYTORIALNA

Artykuł 174



(dawny artykuł 158 TWE)
W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii rozwija ona i prowadzi działania
służące:



wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej.
W szczególności Unia zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych
regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych.
Wśród regionów, o których mowa, szczególną uwagę poświęca się obszarom
wiejskim, obszarom podlegającym przemianom przemysłowym i regionom, które
cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub
demograficznych, takim jak najbardziej na północ wysunięte regiony o bardzo niskiej
gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, trans graniczne i górskie.
ŻRÓDŁA PRAWA





Rozporządzenie
Rozporządzenie
Rozporządzenie
Rozporządzenie
Rozporządzenie
1080/2006
1081/2006
1082/2006
1083/2006
1084/2006
OBECNE CELE POLITYKI
REGIONALNEJ



Konwergencja
Konkurencja regionalna i zatrudnienie
Europejska współpraca terytorialna
CEL: KONWERGENCJA


Przyspieszenie rozwoju najsłabiej
rozwiniętych regionów
Podnoszenie ilości i jakości inwestycji w
kapitał rzeczowy i ludzki, rozwój
innowacyjności i społeczeństwa opartego
na wiedzy, podnoszenie zdolności
adaptacyjnych do zmian gospodarczych i
społecznych, ochrona i poprawa jakości
środowiska naturalnego oraz zwiększenie
wydajności administracji
CEL: KONWERGENCJA

Regiony objęte otrzymują wsparcie z:



Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Europejskiego Funduszu Społecznego
Funduszu Spójności
CEL: KONWERGENCJA




2 poziom w Nomenklaturze Jednostek
Terytorialnych dla Celów Statystycznych
(NUTS)
PKB per capita mierzony wg. siły
nabywczej poniżej 75% średniego PKB 25
państw członkowskich
84 regiony
282,8 mld euro – 81,5% środków
CEL: KONKURENCYJNOŚĆ
REGIONALNA I ZATRUDNIENIE


Wspieranie zatrudnienia oraz przemian
zmierzających do zwiększenia konkurencyjności
gospodarek objętych nim regionów
Przewidywanie zmian społecznych i
gospodarczych, rozwój społeczeństwa
informacyjnego, inwestycja w innowacje i
przedsiębiorczość, ochrona środowiska, oraz
promocja zatrudnienia poprzez wsparcie
tworzenia miejsc pracy, poprawę jakości pracy i
inwestycje w kapitał ludzki
CEL: KONKURENCYJNOŚĆ
REGIONALNA I ZATRUDNIENIE

Regiony objęte otrzymują wsparcie z:


Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego
Europejskiego Funduszu Społecznego
CEL: KONKURENCYJNOŚĆ
REGIONALNA I ZATRUDNIENIE

Wszystkie regiony, które nie są:



Objęte celem Konwergencja
Objęte wsparciem przejściowym w ramach
celu Konwergencja
Korzystają ze wsparcia przejściowego dla
regionów finansowanych z funduszy
strukturalnych w ramach celu
Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie
CEL: EUROPEJSKA
WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA



Efekt wzrostu liczby granic wewnętrznych i
zewnętrznych Unii
Wsparcie projektów o charakterze
międzynarodowym
Promocja wspólnych rozwiązań i strategii
lokalnych i regionalnych wspierających
najważniejsze unijne polityki, wspieranie
integracji pomiędzy regionami oraz
wymiana doświadczeń w zakresie rozwoju
obszarów miejskich, wiejskich i nadmorskich
CEL: EUROPEJSKA
WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA

3 obszary wsparcia:





Umacnianie współpracy transgranicznej
Umacnianie współpracy transnarodowej
Umacnianie współpracy międzyregionalnej
Regiony objęte tym celem otrzymują
wsparcie tylko z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego
Cel realizowany na całym terenie Unii
CEL: EUROPEJSKA
WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA

Programy realizowane w ramach tego celu
muszą obejmować co najmniej 2 państwa
członkowskie
FUNDUSZE STRUKTURALNE
I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Społeczny

Fundusz Spójności



308 mld euro w latach 2007-2013
209 mld euro w latach 2000-2006
FUNDUSZE STRUKTURALNE



Wyrównanie dysproporcji i dążenie do
osiągnięcia spójności społecznej i
gospodarczej całej Unii Europejskiej
Wspierają regiony
Wsparcie zwykle w postaci bezzwrotnej
pomocy finansowej stanowiącej refundację
wcześniej poniesionych wydatków
EUROPEJSKI FUNDUSZ
ROZWOJU REGIONALNEGO




Powstał w 1975 r.
Finansuje wszystkie programy unijne,
które mają na celu pomoc opóźnionym w
rozwoju regionom
Koryguje podstawowe dysproporcje
regionalne w Unii
Rozporządzenie 1080/2006
EUROPEJSKI FUNDUSZ
ROZWOJU REGIONALNEGO

Środki są wydatkowane na:





Tworzenie i ochrona miejsc pracy
Inwestycje infrastrukturalne
Rozwój regionalny i lokalny
Pomoc techniczna
Projekty z wszystkich 3 celów!
EUROPEJSKI FUNDUSZ
ROZWOJU REGIONALNEGO

W ramach celu 1:







Badania i rozwój technologiczny, innowacyjność
Rozwój lokalny
Ochrona środowiska
Zapobieganie zagrożeniom
Rozwój turystyki, inwestycje w kulturę
Infrastruktura transportowa, energetyczna,
ochrony zdrowia
edukacja
EUROPEJSKI FUNDUSZ
ROZWOJU REGIONALNEGO

W ramach celu 2:




Innowacja, gospodarka oparta na wiedzy
Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom
Usługi transportowe i telekomunikacyjne
W ramach celu 3:

Tworzenie sieci naukowych, rozwój
przedsiębiorczości, współpraca prawna i
administracyjna, wspólna polityka zatrudnienia
regionów, innowacyjna gospodarka
EUROPEJSKI FUNDUSZ
SPOŁECZNY




Powstał w 1957 r.
Ma poprawić jakość i dostępność miejsc
pracy i możliwości zatrudnienia w UE
Promuje zatrudnianie z całej Unii,
zwiększa mobilność geograficzną
pracowników
Rozporządzenie 1081/2006
EUROPEJSKI FUNDUSZ
SPOŁECZNY





Inwestycje w kapitał ludzki
Wspieranie reform edukacji
Poprawa dostępu do edukacji, szkoleń
Realizacja Europejskiej Strategii Zatrudnienia
W Polsce – współfinansuje program Kapitał
Ludzki
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI


Powstał w 1992 r.
Wspiera dwa sektory:
Środowisko




Transport (infrastruktura)
To instrument polityki strukturalnej UE, ale
nie zalicza się do funduszy strukturalnych
Pomoc otrzymują KRAJE, a nie regiony!
Kraje w których DNB per capita jest niższy
niż 90% średniego DNB w 25. krajach UE
Rozporządzenie 1084/2006
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI



Bułgaria, Republika Czeska, Estonia,
Grecja, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta,
Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia i
Słowacja
System przejściowy: Hiszpania
Straciła prawo do wsparcia Irlandia
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI


Wzmacnianie spójności gospodarczej i
społecznej Unii w celu promowania
trwałego i zrównoważonego rozwoju
Niezbędne jest wdrożenie programu
spełniającego kryteria konwergencji
KWALIFIKOWALNOŚĆ
GEOGRAFICZNA


Europa jest podzielona na grupy regionów
NUTS (Nomenclature of Units for
Territorial Statistics - Nomenklatura
Jednostek Terytorialnych do Celów
Statystycznych)
5 poziomów NUTS
NUTS





1 – regiony – grupujące województwa (6)
2 – województwa (makroregiony), (16)
3 – podregiony – zgrupowanie kilku
powiatów (45)
4 – powiaty i miasta na prawach powiatu
(379)
5 – gminy (2489)
INICJATYWY WSPÓLNOTOWE

JASPERS

JESSICA

JEREMIE
JASPERS

wsparcie udzielane potencjalnym
beneficjentom projektów indywidualnych o
charakterze infrastrukturalnym. Do
wsparcia kwalifikują się projekty duże,
czyli takie których całkowita szacunkowa
wartość wynosi co najmniej 25 mln euro w
sektorze środowiska oraz 50 mln w
pozostałych sektorach
JASPERS



Pomoc doradcza przy przygotowaniu
projektów do realizacji
Weryfikacja dokumentacji
Analiza wybranych problemów
JASPERS


Centrala – Luksemburg
3 oddziały regionalne:



Warszawa
Wiedeń
Bukareszt
JESSICA

Przedsięwzięcie:




Komisji Europejskiej
Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Banku Rozwoju Rady Europy
Wspieranie inwestycji służących
zapewnieniu zrównoważonego rozwoju w
miastach
JESSICA


Wspiera partnerstwo publiczno-prawne
Pomoc finansowa przy realizacji inwestycji
infrastrukturalnych, sieciowych,
energetycznych, czy też przy rewitalizacji
JEREMIE


Zwiększenie wykorzystania i efektywności
środków przeznaczonych na wsparcie
sektora małych i średnich przedsiębiorstw
w ramach funduszy strukturalnych
98% przedsiębiorstw w Unii to MŚP
JEREMIE



Zwiększa możliwości finansowania sektora
MŚP
Środki dostępne w postaci funduszy
pożyczkowych, poręczeniowych i w
szczególności fundusze kapitałowe
wysokiego ryzyka
Głównie innowacyjne projekty
Dziękuję bardzo!