Transcript Cechy charakterystyczne państw rozwijających się

WYKŁAD 2
14.03.2010
1
1.
2.
3.
Kraje rozwijające się – problemy z definicją
Kraje rozwijające się – klasyfikacja wg DNB
per capita
Cechy charakterystyczne państw
rozwijających się
2

W literaturze przedmiotu występuje wiele
nazw określających biedne kraje świata:
◦
◦
◦
◦
◦


Kraje słabo rozwinięte
Kraje zacofane
Kraje nieuprzemysłowione
Trzeci Świat
Południe
Terminy te stosowane są w odniesieniu do
grupy około 140 państw Afryki, Ameryki
Łacińskiej, Azji i Oceanii
Mimo różnic pewne cechy wspólne…
3






Klasyfikacja w zależności od GNI (dochód
narodowy brutto) per capita w 2008 roku
Najpopularniejszy „ranking” państw
low income, $975 lub mniej;
lower middle income, $976 - $3,855;
upper middle income, $3,856 - $11,905;
high income, $11,906 lub więcej.
4











Rozwarstwienie dochodów, niski poziom PKB per
capita
Ubóstwo i niedożywienie
Rolniczy charakter gospodarki
Dualizm gospodarczy i technologiczny
Silna presja demograficzna
Szybkie tempo urbanizacji
Niepełne wykorzystanie siły roboczej
Niewystarczający rozwój instytucji
Degradacja środowiska naturalnego
Dziedzictwo kolonialne
Niekorzystne warunki geograficzne
5
WYKŁAD 3
14.03.2010
1.
Wzrost vs. rozwój gospodarczy
2.
Miary wzrostu i rozwoju gospodarczego
3.
Case study: Brazylia i Kostaryka
7

WZROST GOSPODARCZY: zwiększenie
globalnej produkcji dóbr i usług
wytworzonych przez dane społeczeństwo w
określonym czasie
◦ Produkcję zazwyczaj wyraża się poprzez PKB lub
PNB
◦ Ani PKB, ani PNB nie są doskonałe…
◦ Rozwiązanie: PKB lub PNB per capita

ROZWÓJ GOSPODARCZY: pojęcie szersze,
uwzględnia postęp społeczno-techniczny,
wzrost dobrobytu ludności, przemiany
strukturalne w gospodarce
8

Najpopularniejszy miernik: PKB per capita
◦ Choć niedoskonały, obrazuje zwykle również
sytuację w pozostałych kategoriach społecznogospodarczych
◦ Tam, gdzie dochody są niskie, również występują:






Najkrótsza długość życia
Najwyższa śmiertelność dzieci
Wysoki przyrost naturalny
Niski poziom wydatków na naukę
Wysoki odsetek analfabetów w społeczeństwie
Czasem modyfikacja PKB: parytet siły
nabywczej (purchase power parity – PPP)
9


Często łącznie z PKB: indeks wrażliwości
ekonomicznej (economic vulnerability index: EVI)
Pozwala on na ocenę podatności gospodarek
światowych na zakłócenia na podstawie pięciu
zmiennych:
Stopnia koncentracji eksportu
Zmienności dochodów z eksportu
Zmienności produkcji rolniczej
Udziału przemysłu przetwórczego i nowoczesnych usług
w PKB
◦ Wielkości populacji
◦
◦
◦
◦

Modyfikacja EVI: zmienność produkcji rolniczej a
procent populacji dotkniętej katastrofami
naturalnymi
10
11


Nie tylko czynniki ekonomiczne świadczą o
rozwoju
Czynniki społeczne i kulturowe uwzględniają
m.in.:
◦ Indeks zasobów ludzkich (human assets index –
HAI)
◦ Indeks rozwoju społecznego (human development
index – HDI)
12





Rozwój niekoniecznie jest tożsamy ze
wzrostem i vice versa
W biednych krajach wzrost jest warunkiem
koniecznym lecz niewystarczającym do
osiągnięcia celów rozwojowych
Brazylia do końca lat 90. XX wieku: przykład
wzrostu bez rozwoju
Kostaryka: sukces rozwojowy (jedyny tego
typu w Ameryce Łacińskiej)
Ale: ostatnie 10 lat – odwrócenie ról???
13