Transcript project managment(3) - ghaemindustrial.com

‫مدیریت و کنترل پروژه های نرم افزاری‬
‫(قسمت سوم)‬
‫مهندس رضا فهیمی‬
‫(‪Work Breakdown Structure (WBS‬‬
‫ساختار شکست کار‬
‫چه فعالیت هایی باید در یک پروژه انجام شود؟‬
‫‪ WBS‬یک تقسیم بندی سلسله مراتبی و مبتنی بر تحویل شدنی‬
‫هاست‪ .‬برای کارهایی که قرار است تیم پروژه برای دستیابی به‬
‫اهداف پروژه و تحقق تحویل شدنی های آن انجام دهد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫تحویل دادنی ها‬
1 - Project-Oriented Deliverables
‫ در فن آوری‬IT ‫پشتیبانی از مدیریت پروژه و توسعه فرآیندهای‬
)ITPM( ‫ روش پروژه‬- ‫اطالعات‬
DDT(Dataflow Diagram), DSC(Use Case Diagram) : ‫ابزارها‬
2 - Product-Oriented Deliverables
)‫دقیقا چه چیزی قرار است به مشتری تحویل داده شود؟ (محصول‬
DFD(Deliverable Definition Table ),UCS(Deliverable Structure Chart) : ‫ابزارها‬
3
‫‪DDT , DSC‬‬
‫)‪Deliverable Definition Table (DDT‬‬
‫تمام تحویل دادنی های پروژه ها باید یک تعریف روشن و مختصر‬
‫داشته باشند‪.‬‬
‫)‪Deliverable Structure Chart (DSC‬‬
‫پس ازمشخص شدن جدول تحویل دادنی ها ‪DSC‬برای تعریف بسته های کاری‬
‫دقیق به منظور تحلیل زمان و بودجه تعریف می شود‪ .‬که این را‬
‫تعریف شکست کار می گویند‪.‬‬
‫‪4‬‬
Deliverable Definition Table (DDT)
5
Deliverable
Structure
Chart
Initialize & Conceptualize
Business Case
Analysis
Strategic EC Plan
Systems Proposal
6
Electronic
Commerce
Banking Project
Project Charter & Plan
Project Charter & Project Plan
Design
Logical Design
Technical Design
Execute & Control
Construction
EC Application System
Close Project
Final Project Report
Formal Acceptance
Testing
Test Plan
Test Results
Evaluate Project Success
Project Evaluations
Lessons Learned
Implementation
Documentation
Training Program
Conversion Plan
‫‪DFD‬‬
‫)‪Context Dataflow Diagram (DFD‬‬
‫نمایش سطح باال از یک سیستم که فرآیندهای سیستم را با دایره به‬
‫تصویر کشیده و تمام ورودی و خروجی داده ها و اطالعات بین‬
‫سیستم و موجودیتهای خارج از آن را با مربع مشخص می سازد‪.‬‬
‫‪7‬‬
Account Balance Info
Account Balance Request
Product/Service Request
Customer
Cu
sto
Product
t
un
o
c
c
me
o
Fund Transfer Request
Fund Transfer Confirmation
0
E-Commerce
Banking
System
Promotion Info
Usage
Reports
8
Senior
Management
s ac
n
a
Tr
ERP
System
o
Inf
n
io
A
rI
nf
&
Service
Info
Context Data
Flow Diagram
ber
m
Nu
t
Account Info
Transaction Confirmation
‫‪UCD‬‬
‫)‪Use Case Diagram (UCD‬‬
‫در این دیاگرام عملکردهای اصلی و ویژگی های سیستم و کاربران‬
‫مختلف آن شناسائی می شود و همچنین سیستم های خارجی که با آنها‬
‫ارتباط برقرار می شود نیز مشخص می شوند‪.‬‬
‫‪9‬‬
Use Case
Diagram
10
‫مثال ‪WBS‬‬
‫‪11‬‬
Microsoft Project WBS
12
‫قواعد اجباری در تنظیم ساختار شکست کار‬
‫قاعده ‪ 100‬درصد‪:‬‬
‫ ساختار شکست کار باید جامع و مانع باشد یعنی تمام کارهای پروژه‬‫را در خود جای دهد (و کاری از قلم نیفتاده باشد)‬
‫ این قاعده باید عالوه بر ساختار شکست کار در تمام سطوح و‬‫زیرمجموعه های آن نیز برقرار باشد‪.‬‬
‫قاعده مبتنی بودن ساختار بر تحویل شدنی ها‪:‬‬
‫ عناصر ساختار شکست کار تحویل شدنی های پروژه را نشان می‬‫دهد‪.‬‬
‫ هر چه عنصری در ساختار شکست کار باالتر باشد باید تحویل شدنی‬‫مهم تر و کالن تری در پروژه باشد‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫تخمین پروژه‬
‫)‪(Project Estime‬‬
‫ایجاد یک مفهوم تقریبی از مقدار‪ ،‬تعداد‪ ،‬اندازه و موقعیت هر چیزی‪،‬‬
‫بدون شمارش واقعی و یا اندازه گیری را تخمین می گویند‪.‬‬
‫زمان ‪ ,‬قیمت و هزینه – فایده سه عنصر اصلی قابل تخمین در پروژه‬
‫ها می باشد‪.‬‬
‫تخمین غیر واقعی زمان ‪ :‬اتالف منابع و عدم تحویل بموقع پروژه‬
‫تخمین غیر واقعی بودجه ‪ :‬عدم تخصیص بودجه کافی و یا افزایش‬
‫بودجه ای که می تواند صرف پروژه های دیگر شود‪.‬‬
‫عدم تخمین واقعی هزینه – فایده ‪ :‬عدم تصمیم گیری صحیح‬
‫‪14‬‬
‫تالش و زمان‬
‫برای تحقق یک تخمین صحیح بایستی دو عنصر تالش و زمان را در‬
‫نظر داشته باشیم‪:‬‬
‫ تالش ‪ :‬میزان کاری که برای اتمام یک فعالیت نیاز است‪.‬‬‫ زمان ‪ :‬شروع یک فعالیت تا پایان آن را دربر می گیرد‪.‬‬‫مثال ‪:‬‬
‫برای تحقق آنالیز و نوشتن بخشی از یک برنامه کاری نیازمند فعالیت‬
‫دو نفر نیروی مجرب (‪ 20‬ساعت کاری= تالش) طی ‪ 5‬روز(طول‬
‫کشیدن زمان فعالیت) می باشیم‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫دقت در تخمین پروژه‬
‫دقت در تخمین با افزایش طول عمر‬
‫پروژه افزایش می یابد‬
‫در حقیقت با افزایش اطالعات‬
‫مربوط به پروژه دقت تخمین آن‬
‫پروژه نیز افزایش می یابد‪.‬‬
‫اطالعات مورد نیاز (‪)%‬‬
‫‪100‬‬
‫‪50‬‬
‫دقت زمان‬
‫‪0‬‬
‫‪100‬‬
‫‪50‬‬
‫‪16‬‬
‫انواع تخمین‬
‫تخمین کل پروژه ‪:‬‬
‫در ابتدای فاز شروع – میزان انحراف مجاز ‪ -25‬تا ‪%75‬‬
‫تخمین بودجه ‪:‬‬
‫در طول فاز برنامه ریزی میزان انحراف مجاز ‪ -10‬تا ‪%25‬‬
‫تخمین معین ‪:‬‬
‫در ابتدای هر بخش پروژه ‪ -‬میزان انحراف مجاز ‪ -5‬تا ‪%10‬‬
‫‪17‬‬
‫روش های برآورد (تخمین)‬
‫‪ ‬سه روش معمول مورد استفاده در برآورد پروژه عبارتند از ‪:‬‬
‫ برآورد باال به پایین‬‫ برآورد پایین به باال‬‫‪ -‬برآورد پارامتری‬
‫‪18‬‬
‫برآورد باال به پایین‬
‫روش باال به پایین یا آنالوگ برای برآورد مقدار در مرحله شروع پروژه‬
‫استفاده شده است‪.‬‬
‫در این روش زمان واقعی‪ ،‬تالش یا هزینه با استفاده از پروژه های قبلی‬
‫مشابه به عنوان پایه ای برای برآورد صورت می گیرد‪.‬‬
‫مراحل ‪:‬‬
‫‪ - 1‬شناسایی پروژه های قبلی که شبیه به پروژه حاضر باشد‪.‬‬
‫‪ – 2‬تعیین ضریب مقایسه ‪ :‬ارزیابی پروژه که تا چه حد بزرگتر یا کوچکتر‬
‫از پروژه مشابه قبلی است‪( .‬به عنوان مثال اگر پروژه حال حاضر ‪50‬‬
‫درصد بزرگتر از پروژه قبلی است پس ضریب مقایسه برار ‪ 1/5‬خواهد بود)‬
‫‪ – 3‬با توجه به ضریب مقایسه طول پروژه و هزینه های آن را محاسبه‬
‫نمائید‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫برآورد پایین به باال‬
‫این روش بسیار دقیق برآورد پروژه در ابتدای فاز برنامه ریزی پروژه‬
‫تهیه و اعمال می شود‪.‬‬
‫‪ wbs - 1‬پروژه تهیه می شود‬
‫‪ – 2‬از فعالیت های سطح پائین ‪ wbs‬شروع و برآورد دقیق هر فعالیت‬
‫انجام می شود و نهایتا جمع تجمعی برآوردها وضعیت برآورد پروژه‬
‫را مشخص می نماید‪.‬‬
‫اتفاق نظر و مشارکت فعال و همکاری‬
‫کارشناسان متعهد پروژه برآوردهای‬
‫پروژه را دقیق ترارائه خواهد داد‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫برآورد پارامتری‬
‫روش پارامتری که به آن روش مبتنی بر اشیاء نیز گفته می شود به‬
‫منظور تهیه برآورد قطعی و همچنین برای تأئید روش برآورد پایین‬
‫استفاده می شود‪.‬‬
‫این روش از مفهوم ساده زیر تبعیت می کند‪:‬‬
‫اگر میزان تالش مورد نیاز برای انجام یک فعالیت خاص و برای‬
‫یک شیء خاص شناخته شود‪ ،‬پس تالش الزم برای انجام کلیه فعالیت‬
‫ها و برای همه اشیاء مشخص می شود‪.‬‬
‫مقدار تالش برای یک فعالیت با استفاده ازاستاندارد قابل استخراج‬
‫بوده و یا از تجربیات قبلی نیز مشخص می گردد‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫روش های برآورد و تخمین‬
‫سه روش و تکنیک جهت تهیه برآورد‬
‫ روش متوسط ​​برآورد وزنی‬‫ روش برآورد اجماع (دلفی)‬‫‪ -‬روش نسبت فاز (روش مکاشفه ای)‬
‫‪22‬‬
‫روش متوسط ​​برآورد وزنی )‪(OPM‬‬
‫در روش متوسط ​​برآورد وزنی برای هر فعالیت سه برآورد آماده می‬
‫شود‪.‬‬
‫برآورد اول‪ :‬بهترین حالت (خوش بینانه = ‪Optimistic )O‬‬
‫برآورد دوم ‪ :‬بدترین حالت (بدبینانه = ‪Pessimistic )P‬‬
‫برآورد سوم ‪( :‬متوسط = ‪Median .)M‬‬
‫برای برآورد کلی از فرمول زیر استفاده می شود‪:‬‬
‫‪ = (O + 4M + P ) / 6‬برآورد هر فعالیت‬
‫‪23‬‬
‫روش برآورد اجماع‬
‫‬‫‪-‬‬
‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬
‫جلسه توجیهی برای اعضای تیم برآورد پروژه برگزار می شود‪.‬‬
‫لیستی از اجزای کارهای پروژه )‪ (WBS‬به اعضای تیم فوق ارائه‬
‫می شود‪.‬‬
‫هر عضو تیم برآورد به طور مستقل برای هر فعالیت برآورد های‬
‫‪ M ،O‬و ‪ P‬ارائه می دهد‪( .‬خوش بینانه – بدبینانه – متعارف)‬
‫هر عضو تیم براساس فرضیات و ا ستانداردهای مورد نظر خود‬
‫برآورد خود را برای اعضای دیگر تیم توضیح می دهد‪.‬‬
‫براین اساس برآوردهای تجدید نظر شده تولید می شود‪.‬‬
‫میانگین برآوردهای ‪ OPM‬محاسبه می شود‪ .‬و نهایتا با استفاده از‬
‫فرمول روش وزنی برآورد نهایی محاسبه می گردد‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫روش نسبت فاز(مکاشفه ای)‬
‫در این روش براساس زمان های اختصاص داده شده به هر فعالیت‬
‫(برآورد) و منظم سازی آن ها به صورت باال به پائین و یا بهره مندی‬
‫از مفهوم این زمان ها در منظم سازی به صورت پائین به باال به هر‬
‫فاز پروژه درصدی از کل پروژه را نسبت می دهند‪.‬‬
‫(این روش دقیق نمی باشد)‬
‫فاز‬
‫نسبت (درصد)‬
‫برنامه ریزی‬
‫‪30‬‬
‫کد نویسی‬
‫‪20‬‬
‫تست و آزمون‬
‫‪25‬‬
‫نصب و بهره برداری‬
‫‪25‬‬
‫‪25‬‬
26
‫مدل برآورد مهندسی نرم افزار‬
‫اندازه‬
‫برآورد‬
‫برنامه‬
‫تأثیر‬
‫گذارها‬
‫پیچیدگی‬
‫‪27‬‬
‫اندازه گیری نرم افزار‬
‫‪ ‬روش های اصلی اندازه گیری نرم افزار به شرح ذیل‬
‫می باشد‪:‬‬
‫‪ ‬نقاط تحلیل تابعی‬
‫‪ ‬شمارش تعداد خط برنامه‬
‫‪ ‬روش پهنای باند دلفی‬
‫‪ ‬روش منطق فازی‬
‫‪ ‬روش پروب‬
‫‪ ‬روش استاندارد‬
‫‪28‬‬
LOC=Line Of Code
#define
#define
#define
main ()
‫تعداد خطوط برنامه‬
‫در این برنامه چند خط کد نویسی وجود دارد؟‬
LOWER 0 /* lower limit of table */
UPPER 300 /* upper limit */
STEP 20
/* step size */
/* print a Fahrenheit-Celsius conversion
table */
{
int fahr;
for (fahr=LOWER; fahr <= UPPER; fahr=fahr+STEP)
printf(“%4d %6.1f\n”, fahr, (5.0/9.0)*(fahr-32));
}
29
‫‪LOC‬‬
‫زبان سطح باال = کد کمتر= ‪ LOC‬کمتر‬
‫زبان سطح پائین= کد بیشتر= ‪ LOC‬بیشتر‬
‫‪30‬‬
‫تحلیل نقاط تابعی‬
‫‪FP = Function Point‬‬
‫با توجه به عدم دقت زیاد ‪ LOC‬تحلیل نقاط تابعی نرم افزار برای‬
‫برآوردهای پروژه معرفی می شود‪:‬‬
‫ این روش توسط آلن آلبرشت در شرکت آی بی ام طراحی و ارائه شد‬‫ گروه بین المللی کاربران تحلیل تابعی نیز از این روش استفاده می‬‫کند‬
‫‪ FP‬واحدی برای اندازه گیری‬
‫سایز نرم افزار‬
‫تخمین قیمت نرم افزار‬
‫طراحی زمان بندی نرم افزار‬
‫‪31‬‬
‫اجزای نقطه تابعی‬
: ‫ جزء اصلی نقاط تابعی عبارتند از‬5 
 EI: External Input
 EO: External Output
 EQ: External Query
 ILF: Internal Logic File
 EIF: External Interface File
32
‫پارامترهای مورد نظر برای تحلیل نقاط تابعی‬
‫‪33‬‬
34
‫جدول محاسبه وزن ‪ FP‬ها‬
‫‪35‬‬
‫عوامل ضریب تعدیل ارزش‬
‫‪VAF=Value Adjustment Factors‬‬
‫‪ 14 ‬عامل تعدیل ارزش به شرح ذیل می باشد‪:‬‬
‫‪ ‬ارتباط داده ای‬
‫• به روز رسانی آنالین‬
‫‪ ‬پردازش داده های توزیع شده‬
‫• پردازش مجتمع (پیچیده)‬
‫‪ ‬کارآیی‬
‫• قابلیت استفاده مجدد‬
‫‪ ‬پیکربندی‬
‫• سهولت نصب و راه اندازی‬
‫‪ ‬نرخ داده‪/‬گرفته (تراکنش)‬
‫• سهولت عملیاتی‬
‫نفوذ ندارد‬
‫‪ ‬ورودی داده های آنالین‬
‫• چندین سایت‬
‫نفوذ خیلی کم‬
‫• تسهیل تغییر‬
‫‪ ‬بهره وری کاربر نهایی‬
‫نفوذ کم‬
‫مقدار هر کدام از عوامل فوق براساس درجه نفوذ )‪(DI‬‬
‫نفوذ متوسط‬
‫تعیین می شود‪.‬‬
‫نفوذ زیاد‬
‫‪FP = UFP * VAF‬‬
‫نفوذ خیلی زیاد‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪36‬‬
‫مثال‪ :‬تعیین ‪UAF‬‬
‫‪37‬‬
38
39
‫)‪COstructive COst Model (COCOMO‬‬
‫‪ ‬مدل ‪ COCOMO‬پیش بینی تالش و طول مدت پروژه بر اساس‬
‫ورودی های مربوط به اندازه سیستم و در نتیجه و تعدادی از‬
‫”پارامترهای هزینه ای پروژه که بر بهره وری تاثیر می گذارد می‬
‫باشد‪.‬‬
‫این مدل در سه سطح ‪ :‬سازمانی ‪ /‬نیمه جدا شده ‪ /‬تعبیه شده تعریف می‬
‫شود‪.‬‬
‫سطح مدل‬
‫سازمانی‬
‫نیمه جدا شده‬
‫تعبیه شده‬
‫(توان دستورالعمل) ‪N‬‬
‫(ثابت ) ‪C‬‬
‫‪1.05‬‬
‫‪2.4‬‬
‫‪1.12‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1.20‬‬
‫‪3.6‬‬
‫‪40‬‬
‫معادله تالش ‪:‬‬
‫)ماه ‪ -‬نفر( ‪PM = C * (KDSI)n‬‬
‫)‪ 152‬ساعت کاری =(تعداد ماه نفر = ‪PM‬‬
‫‪,‬ثابت = ‪ C‬‬
‫)‪(DSI‬دستورالعمل های منبع تحویل شده * ‪ KDSI = 1000‬‬
‫ثابت = ‪ n‬‬
‫معادله بهره وری ‪:‬‬
‫)‪ (DSI) / (PM‬‬
‫معادله زمان بندی (برنامه)‪:‬‬
‫)ماه( ‪ TDEV = C * (PM)n‬‬
‫تعداد ماه هایی که برای توسعه نرم افزار در نظر گرفته می شود = ‪ TDEV‬‬
‫معادله میانگین تأمین نیرو‪:‬‬
‫)نیروهای تمام وقت نرم افزاری (‬
‫)‪(PM) / (TDEV‬‬
‫‪41‬‬
‫زمان بندی‬
‫‪Scheduling‬‬
‫هنگامی که وظایف (از ‪ )WBS‬و اندازه ‪ /‬تالش (از برآورد) شناخته‬
‫شد بایستی ‪:‬‬
‫ اهداف اولیه شامل ‪:‬‬‫بهترین زمان ممکن‬
‫حداقل هزینه‬
‫کمترین ریسک‬
‫ و اهداف ثانویه شامل ‪:‬‬‫بررسی گزینه های جایگزین‬
‫استفاده موثر از منابع‬
‫ارتباطات‬
‫مشخص گردد‬
‫‪42‬‬
‫تعاریف‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اولویت‪ :‬فعالیتی که بایستی قبل از فعالیت دیگر انجام گیرد‪.‬‬
‫همزمانی‪ :‬فعالیت هایی که می تواند همزمان با فعالیت دیگر انجام‬
‫شود(موازی)‬
‫اعالن و تاخیر زمانی‬
‫ تاخیر بین فعالیت ها‬‫ زمان مورد نیاز قبل یا بعد از یک فعالیت‬‫نقاط عطف ‪: milstones‬‬
‫ این نقاط دارای مدت زمان صفر می باشند‬‫ نقاط بحرانی را در زمان بندی شما نشان می دهند‬‫این نقاط به صورت مثلث معکوس یا الماس نمایش داده می شوند‬
‫اغلب برای نمایش نقطه "بررسی" و یا "تحویل” به کار می رود‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫تعاریف‪/‬ادامه‬
‫زودترین زمان پایان )‪Early Finish date (EF‬‬
‫‪ ‬در روش مسیر بحرانی‪ ،‬زودترین زمانی که ممکن است بخش های ناتمام یک فعالیت (یا پروژه)‬
‫می تواند به پایان برسد‬
‫‪ ‬زودترین زمان شروع )‪Early Start date (ES‬‬
‫در روش مسیر بحرانی‪ ،‬زودترین زمانی که ممکن است بخش های ناتمام یک فعالیت (یا پروژه)‬
‫می تواند شروع شرود‬
‫‪ ‬دیرترین زمان پایان )‪Late Finish date (LF‬‬
‫‪ ‬در روش مسیر بحرانی دیرترین زمانی که ممکن است یک فعالیت بدون اینکه زمان پایان پروژه‬
‫تأخیر داشته باشد پایان یابد‪.‬‬
‫‪ ‬دیرترین زمان شروع )‪Late Start date (LS‬‬
‫‪ ‬در روش مسیر بحرانی دیرترین زمانی که یک فعالیت بدون تأخیر در کل پروژه می تواند شروع‬
‫شود‪.‬‬
‫‪44‬‬
‫نمودار گانت ‪ -‬نقطه عطف‬
‫‪45‬‬
‫نقطه عطف‬
‫‪46‬‬
‫زمان تأخیر‬
‫زمانی که یک فعالیت می تواند تا شروع فعالیت بعدی تأخیر داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪TS = TL – TE‬‬
‫زمان کل تأخیر = ‪ Ts‬‬
‫زودترین زمانی که یک فعالیت می تواند تحقق یابد = ‪ TE‬‬
‫دیرترین زمانی که یک پروژه می تواند تحقق یابد = ‪ TL‬‬
‫‪47‬‬
‫تکنیک های زمان بندی‬
‫• روش تجزیه و تحلیل ریاضی‬
‫ نمودار شبکه ‪ :‬طراحی و توسعه در سال ‪1950‬‬‫نمایش گرافیکی از کارهای الزم برای تکمیل یک پروژه‬
‫به تصویر کشیدن جریانی از وظایف و روابط‬
‫‪PERT =Program Evaluation and Review Technique‬‬
‫روش ارزیابی و بازبینی‬
‫روش مسیر بحرانی ‪CPM =Critical Path Method‬‬
‫‪GERT=Graphical Evaluation and ReviewTechnique‬‬
‫روش ارزیابی و بازبینی گرافیکی‬
‫‪48‬‬
‫نمودار شبکه در ‪ms-project‬‬
‫‪49‬‬
‫روش ‪bar chart‬‬
‫ نمودار نقطه عطف‬‫‪ -‬نمودار گانت‬
‫‪50‬‬
‫نمودارهای شبکه ای‬
‫‪ ‬دو فرمت کالسیک‬
‫فعالیت در فلش‬
‫فعالیت در گره‬
‫‪AOA :Activity On Arrow‬‬
‫‪AON : Activity On Node‬‬
‫در ا ین نمودارها‪:‬‬
‫نمایش هر فعالیت با یک شناسه (معموال یک حرف ‪ /‬کد)‬
‫مدت زمان (واحد مانند روز)‬
‫‪ 1‬شروع و ‪ 1‬پایان‬
‫زمان شروع از چپ به راست تحقق می یابد‬
‫‪51‬‬
‫نمودارهای شبکه ای‬
‫‪52‬‬
‫نمودارهای شبکه ای‬
‫‪ ‬در نمودارهای ‪AOA‬‬
‫وقایع با دایره نمایش داده می شود‬
‫فلش ها فعالیت ها را نمایش می دهند‬
‫‪ADM= Arrow Diagram Method‬‬
‫‪ ‬در نمودارهای ‪AON‬‬
‫فعالیت ها در گره ها نمایش داده می شود‬
‫گره ها با دایره یا مستطیل نمایش داده می شود‬
‫اطالعات فعالیت ها در گره ها نوشته می شود‬
‫فلش ها وابستگی بین وظایف را نمایش می دهند‪.‬‬
‫‪PDM= Precedence Diagram Method‬‬
‫‪53‬‬
‫روش مسیر بحرانی ‪CPM‬‬
‫‪ ‬مجموعه ای خاص از وظایف پی در پی که تاریخ اتمام پروژه به آنها‬
‫بستگی دارد‪.‬‬
‫به عبارت دیگر‬
‫"طوالنی ترین مسیر در کوتاه ترین زمان را مسیر بحرانی گویند "‬
‫مسیر بحرانی مسیری است که هر تاخیری در هر فعالیت باعث تأخیر‬
‫در کل پروژه خواهد بود‪.‬‬
‫همه پروژه ها یک مسیر بحرانی دارند‬
‫تسریع در انجام وظایف غیر حساس به طور مستقیم در کوتاه شدن‬
‫پروژه ها نقشی ندارد‪.‬‬
‫‪54‬‬
‫روش مسیر بحرانی ‪CPM‬‬
‫‪55‬‬
‫روابط وابستگی وظایف‬
 ‫( پایان به آغاز‬FS=first to start)
 ‫( شروع به شروع‬SS=start to start)
 ‫( پایان به پایان‬FF=finish to finish)
 ‫( شروع به پایان‬SF=start to finish)
56
‫مثال ‪ /‬مرحله ‪1‬‬
‫‪57‬‬
‫محاسبه زودترین شروع و زودترین پایان‬
‫‪ ‬برای تعیین شروع زود هنگام (‪ )ES‬و پایان زود هنگام (‪ )EF‬هر‬
‫فعالیت ‪:‬‬
‫شروع از چپ به راست‬
‫اضافه کردن زمان ها در هر مسیر‬
‫قانون‪ ES :‬برای کار بعدی برابر با بزرگترین ‪ EF‬مرحله قبل‬
‫‪58‬‬
‫مثال ‪ /‬مرحله دوم‬
‫‪59‬‬
‫محاسبه دیرترین زمان پایان و دیرترین زمان شروع‬
‫‪ ‬برای محاسبه زمان دیرترین زمان پایان (‪ )LF‬و دیرترین زمان‬
‫شروع (‪)LS‬‬
‫ از آخرین گره شروع می کنیم‬‫ جفت عددهای پائینی را محاسبه می کنیم‬‫‪ -‬زمان فعالیت را از زودترین زمان شروع گره کم می کنیم‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫مثال ‪/‬مرحله سوم‬
‫‪61‬‬
‫مثال ‪/‬مرحله ‪4‬‬
‫‪62‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫اولویت‬
‫‪-‬‬
‫طول زمان‬
‫‪4‬‬
‫فعالیت‬
‫‪A‬‬
‫‬‫‪A‬‬
‫‪A‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬
‫‪D‬‬
‫‪B, C‬‬
‫‪2‬‬
‫‪E‬‬
‫جدول فعالیت ها )‪(WBS‬‬
‫‪65‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫نمایش گرافیکی‬
‫‪C‬‬
‫‪T‬‬
‫)زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت(‬
‫‪ :‬فعالیت‬
‫)فلش(‬
‫‪ :‬وقایع‬
‫)گره(‬
‫‪66‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫‪:‬اولویت‬
‫فعالیت های ‪B‬و ‪C‬بر فعالیت ‪ E‬اولویت دارند‬
‫‪B‬‬
‫‪E‬‬
‫‪C‬‬
‫ابتدابایستی فعالیت های ‪ B‬و ‪ C‬انجام سپس انجام کار (دایره) تحقق‬
‫یافته و اولویت انجام فعالیت ‪ E‬بعد از این مراحل است‬
‫‪67‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫اولویت‬
‫‬‫‬‫‪A‬‬
‫‪A‬‬
‫‪B, C‬‬
‫‪68‬‬
‫طول زمان‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫فعالیت‬
‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬
‫‪D‬‬
‫‪E‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫دراین شکل ابتدا و انتهای پروژه مشخص ولیکن فعالیت های ‪ A‬و ‪ D‬و ‪C‬‬
‫نقششان در این گراف ابهام دارد‪.‬‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬
‫ابهام در پایان؟؟؟‬
‫‪B‬‬
‫‪E‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪A‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دراین مرحله وقایع (دایره) تثبیت شده اند تا خروجی مورد نظر به دست آید‪.‬‬
‫ممکن است عملیاتی در پروژه بصورت مصنوعی و ساختگی در چارت‬
‫قرار گیرد (مثل فعالیت ‪)C‬همان طور که در اسالید قبل مشاهده شد دو‬
‫فعالیت ‪ D‬و ‪ C‬با نام فعالیت ساختگی ‪ Dummy‬ظاهر شده اند‪.‬‬
‫‪A‬‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪E‬‬
‫‪70‬‬
‫‪B‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫در گراف زیر زمان هر فعالیت نیز اضافه شده است‪.‬‬
‫‪D‬‬
‫‪3‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪71‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫مسیر بحرانی مسیری در پروژه است که هرگونه تأخیر تکمیل کل پروژه را‬
‫به تأخیر خواهد انداخت‪.‬‬
‫در گراف زیر مسیر ‪ ACE‬مسیر بحرانی است‪.‬‬
‫‪D‬‬
‫‪3‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪72‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫زودترین زمان شروع هر فعالیت در نقاط عطف زیر آمده است‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪D‬‬
‫‪3‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪9‬‬
‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪73‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪7‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫زودترین زمان شروع(اعداد قرمز) و دیرترین زمان شروع (اعداد زرد) در‬
‫گراف زیر نشانگر این است که هر فعالیت آیا می تواند تأخیر شروع داشته‬
‫باشد (منفی یا مثبت) یا خیر‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪D‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Project‬‬
‫‪B‬‬
‫‪Project‬‬
‫‪End‬‬
‫‪Start‬‬
‫‪5‬‬
‫‪E‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪2‬‬
‫‪74‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫مسیر بحرانی مسیری است که زودترین زمان و دیرترین زمان برای تمام نقاط‬
‫عطف یکسان می باشد و مجموع زودترین زمان هر فعالیت و زمان انجام‬
‫آن فعالیت برابر است با زودترین زمان شروع فعالیت بعدی‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪D‬‬
‫‪3‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪9‬‬
‫‪9‬‬
‫‪75‬‬
‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪7‬‬
‫‪7‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫شروع پروژه‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫همان طور که در گراف زیر مشاهده می شود پروژه زودتر از ‪ 9‬هفته به‬
‫پایان نمی رسد‪.‬‬
‫فعالیت های ‪ B & D‬می توانند ‪ 2‬هفته تأخیر شروع داشته باشند که به این‬
‫زمان سکون یا شناور گویند‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Project‬‬
‫‪End‬‬
‫‪9‬‬
‫‪9‬‬
‫‪76‬‬
‫‪D‬‬
‫‪3‬‬
‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3 C‬‬
‫‪7‬‬
‫‪7‬‬
‫‪A‬‬
‫‪4‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Project‬‬
‫‪Start‬‬
‫مثال‬
‫فعالیت‬
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
‫مدت‬
3
3
4
1
3
2
2
4
1
3
5
‫فعالیت قبلی‬
A
C
B, D
A, B, D
C, F
G
C
E, G
F, H, I
77
‫مثال‬
‫‪B‬‬
‫‪E‬‬
‫‪J‬‬
‫‪F‬‬
‫پایان پروژه‬
‫‪G‬‬
‫شروع پروژه‬
‫‪D‬‬
‫‪C‬‬
‫‪K‬‬
‫‪H‬‬
‫‪78‬‬
‫‪A‬‬
‫‪I‬‬
‫مثال‬
‫‪79‬‬
‫امکان‬
‫جابجایی‬
‫دیرترین زمان‬
‫شروع‬
‫)‪(LS‬‬
‫زودترین‬
‫زمان شروع‬
‫)‪)ES‬‬
‫مدت‬
‫فعالیت‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪A‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪B‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪C‬‬
‫‪1‬‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪D‬‬
‫‪7‬‬
‫‪13‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3‬‬
‫‪E‬‬
‫‪0‬‬
‫‪6‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪F‬‬
‫‪0‬‬
‫‪8‬‬
‫‪8‬‬
‫‪2‬‬
‫‪G‬‬
‫‪0‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪4‬‬
‫‪H‬‬
‫‪9‬‬
‫‪13‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪I‬‬
‫‪6‬‬
‫‪16‬‬
‫‪10‬‬
‫‪3‬‬
‫‪J‬‬
‫‪0‬‬
‫‪14‬‬
‫‪14‬‬
‫‪5‬‬
‫‪K‬‬
‫روش مسیر بحرانی(مثال)‬
‫)‪Critical Path Method (CPM‬‬
‫برای تعیین مسیر بحرانی به طریق زیر عمل نمائید‪:‬‬
‫‪ ‬تمامی فعالیت ها و زمان های انجام آن ها را لیست نمائید )‪(Wbs‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪80‬‬
‫نمودار مسیر بحرانی را برای فعالیت های لیست شده ترسیم نمائید‬
‫زودترین زمان شروع را برای هر نقطه عطف محاسبه نمائید‪( .‬از چپ به راست‬
‫دیاگرام را اسکن نمائید)‬
‫دیرترین زمان شروع را برای هر نقطه عطف محاسبه نمائید‪( .‬از راست به چپ‬
‫دیاگرام را اسکن نمائید)‬
‫مسیر بحرانی را بر روی دیاگرام مشخص نموده و فعالیت های بر روی مسیر‬
‫بحرانی و غیر بحرانی را لیست نمائید‪.‬‬
‫‪PERT/CPM‬‬
‫‪ ‬طول زمان انجام هر فعالیت یک حدس است که می تواند به صورت ‪:‬‬
‫‪ ‬زمان انجام خوشبینانه (کوتاهترین زمان ‪)Ts‬‬
‫‪ ‬زمان انجام بدبینانه (بلندترین زمان‪) TL‬‬
‫‪ ‬زمان انجام متوسط (‪)TM‬‬
‫برای انجام محاسبات روش ‪ PERT‬میانه و واریانس برای هر فعالیت محاسبه‬
‫می شود داریم ‪:‬‬
‫‪81‬‬
‫‪PERT/CPM‬‬
‫زمان محاسبه شده عبارت است از‪:‬‬
‫‪TEST = (TS + 4.TM + TL)/6‬‬
‫و واریانس نیز به صورت زیر خواهد بود‪:‬‬
‫‪2 = (TL – TS)2/36‬‬
‫‪82‬‬
‫‪PERT/CPM‬‬
‫‪83‬‬
‫زمان‬
‫شناور‬
‫دیرترین‬
‫شروع‬
‫زودترین‬
‫شروع‬
‫‪TEST‬‬
‫‪TL‬‬
‫‪TS‬‬
‫زمان‬
‫‪TM‬‬
‫فعالیت‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3.0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪A‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3.0‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪B‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4.83‬‬
‫‪10‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪C‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4.83‬‬
‫‪4.83‬‬
‫‪1.67‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪D‬‬
‫‪8.34‬‬
‫‪14.84‬‬
‫‪6.50‬‬
‫‪3.33‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪E‬‬
‫‪0‬‬
‫‪6.5‬‬
‫‪6.50‬‬
‫‪2.67‬‬
‫‪7‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪F‬‬
‫‪0‬‬
‫‪9.17‬‬
‫‪9.17‬‬
‫‪2.17‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪G‬‬
‫‪0‬‬
‫‪11.34‬‬
‫‪11.34‬‬
‫‪4.17‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪H‬‬
‫‪9.51‬‬
‫‪14.34‬‬
‫‪4.83‬‬
‫‪1.17‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪I‬‬
‫‪6.83‬‬
‫‪18.17‬‬
‫‪11.34‬‬
‫‪3.17‬‬
‫‪6‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪J‬‬
‫‪0‬‬
‫‪15.51‬‬
‫‪15.51‬‬
‫‪5.83‬‬
‫‪12‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪K‬‬
‫‪PERT/CPM‬‬
‫همانطور که از پروژه قبلی مشاهده می شود مسیر بحرانی عبارت‬
‫است از ‪C-D-F-G-H-K:‬‬
‫با زمان برآورد ‪ 21.3‬روز )‪(i.e. 15.51 + 5.83‬‬
‫انحراف معیار مسیر بحرانی عبارت است از مربع ریشه دوم مجموع‬
‫واریانس های بدست آمده‬
‫‪CP =  C2 + D2 + F2 + G2 + H2 + K2‬‬
‫که معادل ‪ 2.36‬خواهد بود‪.‬‬
‫‪84‬‬
‫پایان قسمت سوم‬
[email protected]
•85