Transcript Diapositiva 1

GLOBALNE PROMJENE I PROMJENE
NA FINANSIJSKIM TRŽIŠTIMA:
UTICAJ NA PRIVREDNI RAZVOJ I
RAZVOJ FINANSIJSKIH TRŽIŠTA
Prezentant: MERSUD FERIZOVIĆ
PROMJENE U OKRUŽENJU
tehnološke
promjene
-brža i bolja
komunikacija
-brži i bolji transport
-sve više
informacionih veza
koje povezuju
ljude
međunarodne
ekonomske
Integracije
sazrijevanje tržišta
u razvijenim
Zemljama
pad
komunističkih
i socijalističkih
režima
-sporiji domaći rast
-sve više zemalja
-agresivniji izvoznici
-manje intervencije
države
povezanih sa
kapitalističkim
sistemom
-više privatizacije
-manje tarige-GATT
-valute povezane
fluktuirajućim
kursom
-globalni tokovi
kapitala
GLOBALIZACIJA TRŽIŠTA I EKONOMIJE
više prijetnji
-veća konkurencija
-povećana brzina
više prilika
-veća tržišta
-manje međudržavnih barijera
više značajnih promjena u organizacijama
transformacija; cilj : izbjeći prijetnje i / ili iskoristiti šanse.
transformacije su : reinžinjering, restrukturiranje, programi kvaliteta , integracije
i akvizicije, promjene kulture, te ostale strateške promjene
2
Najznačajniji tipovi procesa globalizacije
•
Pod djelovanjem tržišnih zakona, međunarodnih ekonomskih
organizacija i ustanova, te međunarodnih multinacionalnih kompanija,
sa snažnim poticajima kroz razvoj tehnologije u oblasti informatike i
komunikacija, provodi se ekonomska globalizacija, kao jedan prirodan,
nužan proces rasta međunarodnih tokova roba i kapitala.
•
Finansijska globalizacija = se može definirati kao integracija lokalnog
finansijskog sistema države sa međunarodnim finansijskim tržištima i
institucijama, pa kao takva zahtjeva određenu liberalizaciju domaćeg
finansijskog sektora i kapitalnih transakcija.
3
OSNOVE NA KOJIMA POČIVAJU GLAVNI TOKOVI EKONOMSKIH
INTEGRACIJA

Glavni tokovi ekonomskih intergracija : međunarodni tokovi roba i
međunarodni tokovi kapitala, te njihov rast počivaju na:
a)
potrebama i njihovom rastu u zemljama
b)
razlikama između domaće potrošnje i proizvodnje,
c)
razlikama između investicija i štednje,
d)
politikama zemalja u vezi sa a, b i c.
4
TOK PROMJENA NA SAVREMENOJ FINANSIJSKOJ SCENI
1
rastresita struktura imovine
2
jednostavnu struktura kreditnih odnosa radikalno mijenja sekuritizacija
finansijsko tržište
3
4
5
6
7
dodatnu snagu u procesu promjena ugrađuje misija posrednika
banka je osnovna finansijska institucija koja djeluje na tržištu kapitala, a i sama doživljava
promjene
finansijsko tržište doživljava mnoštvo inovacija u: instrumentima, tehnikama, strukturi
finansijskih posrednika
razvitak sekundarnog tržišta daje podstrek u širenju finansijskih instrumenata ( posebno na
berzi )
globalizacija
Internacionalizacija
a) izrazita internacionalizacija tokova novčanog kapitala
b) brzo, veoma silovito su ojačali privredni subjekti (kompleksi) Amerike, Japana, Evrope, a
postali su: faktor i vertikala procesa internacionalizacije, faktor profilirane deregulacije
novčanih i finansijskih tokova i bankarskog posredovanja
c) snaga i finansijski ritam osnaženih privrednih subjekata ( kompleksa ) tendira
prema glavnim finansijskim centrima
d) velikim finansijskim subjektima, osnaženim privrednim subjektima, treba široki
prostor gdje bi mogli prodavati, preprodavati finansijske instrumente
e) razvijene telekomunikacije;razvijene telekomunikacije omogućuju brzo, značajno (po
obimu, vrstama)završenje poslova i transakcija, a pretpostavka su za globalizaciju
finansijskih tržišta
f) ubrzan proces formiranja bankarskih holdinga
g) deregulacija i liberalizacija ubrzavaju proces internacionalizacije
5
ATRBUTI FINANSIJSKE SADAŠNJICE
•
•
•
•
internacionalizacija
finansijska tržišta su sve organizovanija i transparentnija
postoji mogućnost brzog pokretanja novca i informacija
postoji mogućnost istovremenih transakcija na svim glavnim
novčanim tržištima, tržištima kapitala
• snažan razvoj finansijskih centara, golema ekspanziona snaga
pojedinih epicentara, u prvom redu SAD
• astronomski iznosi prometa ( oni izražavaju brojne operacije
finansijskog posredovanja)
6
ATRBUTI FINANSIJSKE SADAŠNJICE - 2
• stalni proces stupanja u finansijske odnose,
• razvoj finansijskog posredovanja (finansijska tržišta su ambijent
djelovanja posrednika, razvoj i diverzifikacija motiva različitih
subjekata,
• raznovrsnost i stalan rast finansijskih transakcija,
• proces mutacija je izvanredno brz,
• promet na sekundarnim tržištima je enormno veći od
primarnih,
• najorganizovaniji oblik finansijskih tržišta je berza, na koji se
stavlja i najveći naglasak i odvlači pažnja sa drugih segmenata
finansijskog sistema
7
BROJNE PROMJENE NA FT
•
Brojne promjene na savremenim konfiguracijama FT vezane su
pored internacionalizacije za:
 sekuritizaciju,
 deregulaciju i
 konglomerizaciju.
•
Silovita sekuritizacija gotovo svih dugovanja i potraživanja stvorila
je novi finansijski ambijent.
•
Operacije na globalnim tržištima moguće su uz određenu
finansijsku liberalizaciju i deregulaciju.
8
PROMJENE NA FT I NOVI PRISTUPI U UPRAVLJANJU
• Promjene na finansijskim tržištima dovele su do novih pristupa u
upravljanju
 finansijama,
 rizicima,
pa posljedično tome u svoj povezanosti ukupnog razvoja, razvoja
upravljanja sa finansijama, razvoja tržišta i instrumenata,
 razvijaju se i snaže brojni finansijski posrednici.
 Posebno upečatljivi podaci se mogu iznijeti za razvoj fondova za
upravljanje ulaganjima i upravljanja sa rizicima.
9
PERIDIZACIJA PROMJENA U BANKARSTVU
•
Promjene u svijetu, posebno vezane za bankarsko poslovanje mogli bismo
periodizirati na slijedeće značajne periode:
 period svjetske ekonomske krize od 1929 do 33 godine, te
 svjetske finansijske i ekonomske krize do sedamdesetih godina prošlog
vijeća,
 sedamdesete,
 osamdmesete i
 devedesete godine prošlog vijeka do danas.
10
POTREBA I CILJEVI UPRAVLJANJA SA RIZICIMA
•
•
Sve promjene u krajnjem
nameću potrebu upravljanja
rizikom.
Ciljevi upravljanja rizikom u
organizaciji, pa tako i
bankarskoj organizaciji, su
dvostruki i odnosni na
 poboljšanje finansijskog
poslovanja, te
•
upravljanje rizicima i prinosima
osnovna funkcija u bankarstvu
 osiguranje da institucija ne
pretrpi neprihvatljive
gubitke.
11
RIZIK - PONOVNO PODSJEĆANJE
•
stara kineska mudrost:
 rizik je opasnost, ali i
 mogućnost.
12
RAZLOZI STRUKTURALNIH PROMJENA FS
•
glavni razlozi strukturnih promjena finansijskog sektora:
 finansijske deregulacije
i
 tehnološke promjene.
13
MANIFESTIRANJE STRUKTURALNIH PROMJENA FS
•
Značajne strukturne promjene finan. sektora se manifestiraju kroz:
 konsolidaciju unutar i između pojedinih FT,
 sve veće prekogranične tokove finansijskih usluga,
 pojavu sasvim novih finansijskih proizvoda,
 redefiniciju uloga ponuđača finansijskih usluga, te pojavu novih
tokova distribucije uključujući i e-financije.
14
KRIZE, FINANSIJSKE KRIZE I PROMJENJENI USLOVI GLOBALNOG
OKRUŽENJA
•
Kriza je ogledalo nesklada.
•
Zbog promjenjenih uslova u globalnom okruženju (snažna, nečuvena
globalizacije a FS ima i igra jednu historijsku, široku ulogu u ukupnoj
ekonomskoj aktivnosti zemalja ) sadašnja finansijska kriza razvija se i
 brže i
 drugačije
od drugih velikih kriza koje su pogodile posebno razvijene zemlje u
skorijem vremenu.
15
PREGLED GLAVNIH FINANSIJSKIH KRIZA
OD 1980 GODINE
•
u periodu od posljednjih 40 godina zabilježeno je 125 sistemskih bankarskih
kriza
područja krize
godina
1980. - te
1989 - 91
1990.
1992. – 93.
1994. – 95.





1997. - 98
1998.


2001. – 02.
2008.


Latinska Amerika – dugovna kriza koja je počela u Meksiku
SAD; štedno – kreditna kriza
kolaps cjenovnog balona sredstava u Japanu
spekulativni napadi na devize
ekonomska kriza u Meksiku 1994. godine; spekulativni napad
neizvršenje otplata meksičkog duga
devalvacija i bankarska kriza u Aziji
devalvacija rublje i nemogućnost plaćanja duga; Ruska
finansijska kriza
Argentinska ekonomska kriza; raspad bankarskog sistema
globalna finansijska kriza u SAD – ama, prioritetno kao
hipotekarna kriza; od SAD proširena na Evropu
16
RAZUMIJEVANJE UZROČNOSTI KRIZA PREDUSLOV JE ISPRAVNE
POLITIKE
•
Finansijski sistem je kao pokretna traka, kojom, zapravo pomoću koje,
privrede funkcioniraju, pa ako je FS djelomično zaustavljen, blokiran ili
bez prijašnje snage, kao što je to početkom krize, onda ekonomije ne
mogu „raditi“ normalno.
•
Ako je finansijska kriza jedan početni šok koji određuje ulazak u recesiju
zasigurno je da postoje i drugi faktori koji jesu i mogu biti više važni u
produžavanju recesije. Razumijevanje uzročnosti je, dakle, preduslov je
za ispravne politike.
•
Vlade država su intervenirale brzo i pripremale svoje obuhvatne
programe za ublažavanje posljedica finansijske krize i programe za
podizanje ekonomske aktivnosti zemalja.
17
PRIVREDNI I FINANSIJSKI SISTEM
•
Osnovni cilj privrednog sistema je: ostvariti maksimalnu efikasnost.
•
S time u vezi se ističe efikasnost korištenja raspoloživih resursa, odnosno
definisanje uslova za ostvarivanje optimalne alokacije resursa, te potom
usmjeravanja privrednog razvoja i koordiniranja privredne aktivnosti.
•
Ključno je i razvijanje sistema finansiranja procesa reprodukcije.
•
Finansijski sistem je dinamičan sistem, koji je u korelacionoj vezi sa
realnim sektorom.
18
POKAZATELJI RAZVIJENOSTI NACIONALNE PRIVREDE
•
Mjerodavni pokazatelji
razvijenosti nacionalne privrede i
njene uključenosti u savremene
svjetske ekonomske tokove su:
 razvijenost finansijskog
sektora,
 njegova dinamika,
 stabilnost i
 dubina.
•
Nedovoljna efikasnost
finansijskog mehanizma
otežava:
 finansiranje proširene
reprodukcije kao i
 funkcioniranje ukupnog
privrednog sistema.
19
PRIVREDNI RAZVOJ I KLJUČNI PROBLEMI ZA RJEŠAVANJE
•
Privredni razvoj je dinamički proces povećanja stepena zadovoljenja ljudskih
potreba.
•
Privredni razvoj je zapravo proces dugoročnog rasta domaćeg proizvoda .
•
Četiri ključna problema koja treba da rješi politika privrednog razvoja, a to su:
 akumulacija fizičkog kapitala,
 promjena privredne strukture,
 vanjska trgovina ( otvorenost privrede ),
 uloga države i tržišta u procesu privrednog razvoja.
20
PROMJENE I KLJUČNI FAKTOR U PROMJENAMA
 promjene donose probleme koje treba rješavati
 Preduzetništvo treba da postane:
 pokretačka snaga privrednog sistema,
 ključni faktor u promjenama, restrukturiranjima,
izražavano kroz nove strategije, nove oblike
komuniciranja, nove poslovne incijative,
restrukturiranje kompanija, ali isto tako da bude
tolerirano i poticano od okruženja.
 Razvoj naše civilizacije rezultira iz mnoštva preduzetničkih
poduhvata.
21
ZAKLJUČNA RAZMATRANJA
•
Globalizacija je u smislu povezivanja privrednog i kulturnog života diljem
svijeta daleko od onog što je bilo prije.
•
Jaz između bogatih i siromašnih zemalja znatno se proširio sa
tendencijom daljeg proširenja. I ekološki i tehnološki rizici su umnoženi.
•
Globalizacija ne može biti viđena samo kao primarno lice imperijalizma.
•
Doseg i moć multinacionalnih kompanija, čini se, znatna, ali ni one, a ni
pojedine nacionalne vlade, nemaju kontrolu nad makroekonomskim
snagama onako kako bi to htjeli.
22
ZAKLJUČNA RAZMATRANJA -2
•
Ekonomska i finansijska globalizacija su samo neki od tipova
globalizacije.
•
Svjedoci smo odvijanja procesa koji dovode do promjena, promjena
koje donose prilike i prijetnje, promjena kojima se trebamo
prilagođavati, a nekima pokušati upravljati.
•
Nepobitna je činjenica u postojanju veze između privrednog sistema i
finansijskog sistema i potrebi postizanja makroekonomske
stabilnosti.
23
ZAKLJUČNA RAZMATRANJA -3
•
Nije osnovni cilj društava samo opstanak, nego napredovanje, koje
mora biti usklađeno. Društva opstaju ako se razvijaju, a razvoj nije
moguće ostvariti bez inovacija koje se mogu dostizati samo putem
investicija u obrazovanje, u znanje.
•
Odgovornosti su Vlada država da osiguravaju uravnotežen razvoj.
•
Promjene u okruženju otvorile su izazove na dva sektora, i
privrednom i finansijskom.
24
HVALA NA PAŽNJI