Transcript Eπιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία

Κάπνισμα και Υγεία
Παρασκευή Αργυροπούλου-Πατάκα
Μπούτου Αφροδίτη
Σχηματική αναπαράσταση των τεσσάρων σταδίων εξέλιξης της
πανδημίας του καπνίσματος
Lopez et al, Tobacco Control, 1994
Επιπολασμός καπνίσματος
στους άνδρες
Mackay J, et al The Tobacco Atlas, 2006
Επιπολασμός καπνίσματος
στις γυναίκες
Mackay J, et al The Tobacco Atlas, 2006
Επιπολασμός του καπνίσματος στην Ελλάδα (2006)
Καπνιστές:
Μη
καπνιστές:
41%
42%
Πρώην
καπνιστές:
17%
EE:
Καπνιστές: 32%
Μη Καπνιστές: 47%
Πρώην Καπνιστές: 21%
ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_272c_en.pdf
Υπόδειγμα Θανάτων που Προλαμβάνονται ή Αναβάλλονται
μέσω της Μείωσης των Παραγόντων Κινδύνου
35.000
30.000
Θάνατοι που
Προλαμβάνονται
ή Αναβάλλονται
(N)
25.000
24680
20.000
15.000
10.000
4710
5.000
7235
0
Διακοπή
Καπνίσματος
Μείωση
Μείωση Αρτηριακής
Χοληστερόλης
Πίεσης
Unal B et al. BMJ. 2005;331:1–6.
Κάπνισμα και μείωση προσδόκιμου επιβίωσης

Μακροχρόνιο κάπνισμα
οδηγεί σε ↓ προσδόκιμου
κατά 10 έτη
Διακοπή καπνίσματος στα
60, 50, 40, ή 30 έτη οδηγεί
σε ↑ του προσδόκιμου
κατά 3,6,9 ή 10 έτη
100
88
Survival From Age 60 (%)

80
Nonsmokers
71
60
65
Cigarette Smokers
40
26
32
20
2
5
0
40
50
60 70 80
Age (years)
90
100
Doll et al. BMJ. 2004;328:1519-1527.
Περίπου ένας στους τρεις θανάτους ανδρών μέσης
ηλικίας οφείλεται στο κάπνισμα
24.000 Έλληνες κάθε χρόνο
χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του καπνίσματος!!!
www.deathsfromsmoking.net
WHO, European HFA-DB, 2006
Επιλεγμένες αέριες χημικές ουσίες παραγόμενες από
καύση φύλλων καπνού
Αέριες ουσίες
mg/τσιγάρο
Carbon monoxide
Carbonyl sulphide
Benzene
Toluene
Formaldehyde
Acrolein
Acetone
Pyridine
Ammonium
Nitric oxides
Nicotine
Phenol
Aniline
Cadmium
Polonium
Ποσότητα κύριας
στήλης
>4000
10.000 – 23.000
18 – 42
12 – 42
160
70 – 100
60 – 100
100 – 250
16 – 40
50 – 130
100 – 600
1000 – 2500
60 – 140
0,36
0,1
0,04
Επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία
● Αναπνευστικά νοσήματα
● Σεξουαλική
δυσλειτουργίαΥπογονιμότητα
● Καρδιαγγειακά
νοσήματα
● Επιπλοκές κατά την
εγκυμοσύνη και τον
τοκετό
● Καρκίνος
● Έλκος ΣτομάχουΔωδεκαδάκτυλου
● ΟδοντιατρικάΑισθητικά προβλήματα
● Επιδείνωση άλλων
παθολογικών
καταστάσεων
Κάπνισμα και Καρκίνος

Ευθύνεται για :
 87% των καρκίνων του πνεύμονα
 30% όλων των καρκίνων
 Σημαντικός παράγοντας κινδύνου για Ca ουροδόχου κύστης,
παγκρέατος, μαστού, στομάχου

Συνέχιση του καπνίσματος μετά τη διάγνωση:
 Επηρεάζει την απάντηση στη θεραπεία
 Επιδεινώνει την ποιότητα ζωής
 ↑ πιθανότητας υποτροπών
 ↓ προσδόκιμου επιβίωσης
C. Lerman. J Clin Oncol (23) 2 ; 2005
Ετήσιος Επιπολασμός καρκίνου του πνεύμονα σε άντρες
<45 ετών
Ε.Ε. : 2,5/ 100.000
πληθυσμού
Ελλάδα: 4,1/ 100.000
πληθυσμού
International Agency for Research on Cancer, Lyon 1997
Κάπνισμα και αναπνευστικό

Χρόνια βρογχίτιδα

ΧΑΠ

Επιδείνωση άσθματος
 Αφορά το 8 –12 % των καπνιστών
 Ηλικία > 40 έτη
 οικονομικό κόστος
 απουσίες από εργασία
 ποιότητα ζωής
ERS/ELF. European Lung White Book 2003
Αιτίες θανάτου στις
Δυτικο-Ευρωπαϊκές Χώρες
1990
1. Ischaemic heart disease
2010
1. Ischaemic heart disease
2. Cerebrovascular disease
2. Cerebrovascular disease
3. Lung cancer
3. Lung cancer
4. Pneumonia
4. COPD
5. COPD
5. Pneumonia
6. Colon and rectum cancers
6. Colon and rectum cancers
7. Stomach cancer
7. Stomach cancer
8. Breast Cancer
8. Cirrhosis of the liver
9. Road traffic accidents
9. Breast cancer
10. Cirrhosis of the liver
10. Road traffic accidents
ERS/ELF. European Lung White Book 2003
Αιτίες θανάτου στις
Ανατολικο-Ευρωπαϊκές Χώρες
1990
1. Ischaemic heart disease
2010
1. Ischaemic heart disease
2. Cerebrovascular disease
2. Cerebrovascular disease
3. Lung cancer
3. Lung cancer
4. Pneumonia
4. COPD
5. Stomach cancer
5. Stomach cancer
6. Road traffic accidents
6. Road traffic accidents
7. Self-inflicted injuries
7. Pneumonia
8. COPD
8. Colon and rectum cancers
9. Colon and rectum cancers
9. Self-inflicted injuries
10. Cirrhosis of the liver
10. Cirrhosis of the liver
ERS/ELF. European Lung White Book 2003
Κάπνισμα και καρδιαγγειακό σύστημα
Νικοτίνη
Συμπαθητικό
νευρικό
σύστημα
ΑΠ, ΚΣ 
Συσταλτικότητα
μυοκαρδίου
Αγγειοσύσπαση
Μονοξείδιο
άνθρακα
CO – Hb 
Υποξία ιστών
Υποξία μυοκαρδίου
Ισχαιμία μυοκαρδίου
Οξύ έμφραγμα
Βενζοπυρένια
Γλυκοπρωτεϊνες
Αιμοπετάλια
Ινωδογόνο , ομοκυστείνη
Ρίζες οξυγόνου
Καταστροφή
ενδοθηλίου
Αθηρογένεση
Υπέρταση
Περιφερική αρτηριακή
αποφρακτική νόσος
μυοκαρδίου
Αιφνίδιος θάνατος
 αγγειακό εγκεφαλικό
επεισόδιο
Κάπνισμα και θνησιμότητα από στεφανιαία
νόσο
Relative Risk (95% CI)a
12
Δοσοεξαρτώμενη!!!!
10
8
5,4
6
3,7
4
2
1.0
1,7
0
Nonsmokers
a The
1-14/Day
15-24/Day
25/Day
Cigarettes/Day
Current Smokers
probability of an event (developing a disease) occurring in exposed people compared with the probability of the event
in nonexposed people. Adjusted for age.Willett et al.
N Engl J Med. 1987;317(21):1303-1309.
Κάπνισμα και ΑΕΕ



Στο κάπνισμα οφείλεται το 1214% όλων των θανάτων από
ΑΕΕ
Το κάπνισμα μπορεί να εντείνει
την δράση και άλλων
παραγόντων κινδύνου
Μηχανισμοί δράσης καπνίσματος:


Οξέως: επίδραση σε σχηματισμό
θρόμβου
Χρονίως: επίταση αθηροσκλήρωσης
MRI εγκεφάλου με οξύ
ισχαιμικό ΑΕΕ
Goldstein et al. Stroke. 2006;37:1583-1633; http://www.ucihs.uci.edu/stroke/whatisastroke.shtml. Accessed October 19, 2007.
Κάπνισμα και θνησιμότητα από ΑΕΕ (στους
άντρες)
Δοσοεξαρτώμενη!!
60
50,6
Mortality Ratea
50
39,0
40
30,9
30
20
10
0
1-15
aTwenty-year
Hart et al.
≥25
15-24
Cigarettes/Day
Current Smokers
age-adjusted mortality per 10,000 person-years for men. P<.014 for trend.
Stroke. 1999;30:1999-2007.
Κάπνισμα και σακχαρώδης διαβήτης

Οι καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ
τύπου ΙΙ

↑ Ινσουλινοαντοχή ( 15-20% απαιτήσεων)

 Επίπτωση επιπλοκών:
-ΣΝ και περιφερική αγγειοπάθεια
-Αμφιβληστροειδοπάθεια
-Διαβητική νεφροπάθεια
Beziaud et al. Diabetes Metab. 2004;30:161-166
Κίνδυνος ανάπτυξης Σακχαρώδους Διαβήτη
Τύπου ΙΙ
Relative Risk (95% CI)a
3,0
2,5
1,79
2,0
1,71
1,5
1,00
1,0
0,5
0,0
Nonsmokers
Light Smokers
(1-19/Day)
Moderate/Heavy Smokers
(20/Day)
Cigarettes/Day
Current Smokers
aThe
probability of an event (developing a disease) occurring in exposed people compared with the probability
of the event in nonexposed people. Adjusted for age and BMI.
Wannamethee et al. Diabetes Care. 2001;24(9):1590-1595.
Κάπνισμα και γαστρεντερικό

Συχνότερα έλκη-βαρύτερα έλκη

Συχνότερες υποτροπές

Επιδείνωση συμπτωμάτων Γ.Ο.Π

Νόσος Crohn
Eastwood JL.J Clin Gastroenterology 1997
Mahid SS Mayo Clin Proc. 2006
Κάπνισμα και σεξουαλική υγεία
•
♂
•
♀
ανικανότητα,
κακή ποιότητα σπέρματος
28% μικρότερη γονιμότητα,
↓ επιτυχία υποβοηθούμενης γονιμοποίησης,
πρόωρη εμμηνόπαυση
Baird D, Wilcox A. JAMA 1985
Harrison KL et al. Aust NZ J Obstet Gynaecol 1990
Κάπνισμα: αισθητικά και άλλα
προβλήματα
 πρόωρες ρυτίδες
 γκρίζα μαλλιά
 τριχόπτωση
 ↑ περιοδοντικών παθήσεων
 άσχημη οσμή σε μαλλιά και ρούχα
Κινδυνεύουν οι "παθητικοί"
καπνιστές ??
Κάπνισμα και εγκυμοσύνη

Κίνδυνος για αυτόματη αποβολή

Ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης

Πρώιμη ρήξη εμβρυικών μεμβρανών

Κίνδυνος για εμβρυικό θάνατο

Πρόωρος τοκετός

Αποκόλληση του πλακούντα

Αυξημένη νεογνική αιμοσφαιρίνη

Νεογνά λιποβαρή

Αιφνίδιος βρεφικός θάνατος
Andres et al. Semin Neonatol. 2000;5:231-241; Cnattingius. Nicotine Tob Res. 2004;6(suppl 2):S125-S140.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ