Transcript Haksız Rekabet Halleri

MUHASEBE
MESLEĞİNDE HAKSIZ
REKABET
TTK’da Haksız Rekabet

Haksız rekabet, aldatıcı ve iyiniyet kaidelerine
aykırı suretlerle iktisadi rekabetin her türlü
kötüye kullanılmasıdır.
Kendi emeği yerine başkasının çabasına ve emeğine
dayanmak,
 Başkalarını karalamak ve kötülemek saiki ile hareket
etmek

TTK’da sayılan Haksız Rekabet
Halleri






Kötüleme;
Gerçeğe aykırı bilgi verme;
Kendisi ile ilgili yanlış ve yanıltıcı bilgi verme;
Yanlış ünvanlar ve mesleki adlar kullanma;
İltibasa yol açma;
Yardımcıları görevlerini kötüye kullanmaya
teşvik etme




Yardımcılardan işletme sırlarını öğrenme;
İyiniyet kurallarına aykırı olarak elde edilen veya
öğrenilen işletme sırlarından faydalanma;
Gerçeğe aykırı bonservis verme;
Kanun, nizamname, sözleşme yahut mesleki ve
mahalli adetlere göre belirlenmiş iş hayatı
şartlarına uymamak. Bir çeşit sosyal dumping.


TTK ile yapılan haksız rekabet hallerine ilişkin
sayım sadece örnekleyici niteliktedir.
Objektif iyiniyet kurallarına aykırı ve diğer
kimselerin müşterilerine, kredilerine, mesleki
itibar ve diğer iktisadi menfaatlereine zarar veren
veya zarar verme tehditi içeren her hareket
haksız rekabet sayılır.
TTK ile Öngörülen Davalar


Haksız rekabetin varlığı için “kusur” şartı
aranmaz ancak bir zarar veya zarar tehdidinin
varlığı şarttır.
Haksız rekabeti gerçekleştirenin kusuru olmasa
dahi açılabilecek davalar:
Haksız rekabetin tespiti davası,
 Haksız rekabetin önlenmesi davası,
 Haksız rekabetin düzeltilmesi davası


Ancak haksız rekabet yapan kişinin kusurlu
olması halinde açılabilecek davalar :
Zarar ve ziyanın giderimi için maddi tazminat
davası,
 Manevi tazminat davası

Haksız Rekabet Davasında
Davacılar


Zarar gören veya görme tehlikesi olan işletme
sahibi,
Ekonomik menfaatleri zarar gören müşteriler,
( Müşteriler bakımından zarar görme tehlikesi
davanın açılması için yeterli değildir)

Mesleki ve ekonomik birlikler : üyelerinin
ekonomik menfaatlerini korumak amacıyla
kurulmuş örgütlerin dava açabilmesi birlik
üyelerinden birinin ekonomik menfaatinin zarar
görmüş olması veya zarar tehlikesine maruz
kalmış olması gerekir.
Birlikler tazminat davası açamaz
Haksız Rekabet Davasında
Davalılar




Haksız rekabette bulunan rakip,
Haksız rekabete konu malları satışa arz eden
veya şahsi ihtiyacından fazla elinde bulunduran
üçüncü kişiler,
Haksız rekabet fiilini işleyen kişiyi istihdam eden
Haksız rekabetin basın yoluyla işlenmesi halinde
basın (yazı işleri müdürü, yayımcı veya matbaacı)
Zamanaşımı


Haksız rekabetten kaynaklanan davalar, dava
hakkının doğuşunun öğrenildiği tarihten itibaren
1 yıl ve herhalde bu hakkın doğumu tarihinden
itibaren 3 yıllık zamanaşımına tabidir.
Ceza kanunları ile daha uzun bir süre
öngörüldüğü hallerde ceza kanunundaki süre
uygulanır.
Cezai Sorumluluk

Kötüleme, gerçeğe aykırı bilgi verme, haksız
mesleki ünvan ve adlar kullanmak, iltibas,
başkalarının yardımcılarını sırları açıklamaya
işlerini yapmamaya teşvik, haksız elde edilen
işletme sırlarından faydalanmak, gerçeğe aykırı
bonservis vermek fiilleri aynı zamanda bir aydan
bir yıla kadar hapis cezası ile de cezalandırılabilir.
Bu fiiller takibi şikayete bağlı suçlardır.
Muhasebe Mesleği Yönünden
Haksız Rekabet

Neden haksız rekabete ilişkin meslek kurallarına
İhtiyaç var ?


mesleğin uzun dönemli güvenilirliğini ve verimliliğini
sağlamak,
sosyal sorumluluğun gereği bakımından. Bu sosyal
sorumluluk mesleğin içinde her aşamada yer alan
herkes(devlet, işletme sahipleri ve yöneticileri, meslek
üyeleri, Odalar) için en doğru ve ortak menfaate hizmet
eden davranış biçimini benimsemeyi gerektirir.

Düzenlemenin amacı ve kapsamı
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali
Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler arasında
tüm meslek üyelerinin menfaatine, dürüst ve
bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.

Haksız Rekabet Tanımı
Serbest muhasebeci ve serbest mali müşavirler
arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya diğer
şekillerdeki dürüstlük kurallarına aykırı
davranışlar veya ticari uygulamalar haksız rekabet
teşkil eder.
Haksız Rekabet Halleri
1.
Dürüstlük kurallarına aykırı beyanlar, tanıtım ve iş
alma yöntemleri; özellikle
1.1 Diğer meslek üyelerine yönelik olarak:
(a) Meslekdaşlarının dürüstlüğü, güvenirliliği ve
tarafsızlığı hakkında yanlış, asılsız beyanlarda bulunma
(b) Meslekdaşlarının hizmetlerini, faaliyetleri hakkında
yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla
kötüleme
(c)Meslekdaşları hakkında, ilgili kuruluşlara asılsız
ihbar ve şikayette bulunma
1.2 Kendisi ile ilgili olarak :
(a) Kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında
gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda
bulunmak;
(b) Sahip olmadığı meslek ünvanını, paye ve
diplomaları kullanmak;
2. Dürüstlük kurallarına aykırı ticari
uygulama ve faaliyetler; özellikle
(a) Meslek ruhsatının kiralanması yoluyla,
meslek üyesi olmayan kişilere faaliyette
bulunma imkanı sağlama;
(b) Genel kabul görmüş muhasebe ilke ve
standartlarına aykırı mesleki faaliyette bulunma,
gereken mesleki özeni göstermeme;
(c) Defterlerini tutmadıkları ve mali tablolarını
düzenlemedikleri mükelleflerin beyannamelerini
imzalama;
(d)
bir diğer meslek üyesi ile sözleşmesi bulunan
müşteriler ile bizzat sözleşme yapmak
amacıyla bu müşterileri mevcut sözleşmelere
aykırı davranmaya veya bu sözleşmeleri
feshetmeye yöneltme;
(e) Bağımlı çalışan meslek mensuplarının birden
çok işletmede mesleki sorumluluk üstlenmesi
(f) İzinsiz olarak faaliyette bulunulması, yetki belgeleri
ve ruhsatları iptal olduğu veya faaliyetleri geçici olarak
durdurulduğu halde mesleki faaliyetlere doğrudan
veya dolaylı olarak devam edilmesi;
(g) yetki belgeleri ve ruhsatları iptal olduğu veya faaliyetleri
geçici olarak durdurulduğu halde ticaret unvanlarında,
ilan ve reklamlarında, mesleki faaliyette bulundukları
intibaını yaratacak kelime veya ibareler kullanılması;
(h) Bir diğer meslek üyesinin işçilerine, vekillerine ve diğer
yardımcı kişilerine, haketmedikleri ve onları işlerini
yerine getirirken yükümlülüklerine aykırı davranmaya
yöneltebilecek çıkarlar sağlayarak veya önererek
doğrudan veya dolaylı menfaat sağlama;
(ı) Bir diğer meslek üyesinin işçileri, vekilleri ve diğer
yardımcı kişileri her türlü vasıtayla meslekdaşın veya
müşterilerinin iş sırlarını ele geçirmeye veya açıklamaya
yöneltme;
(i) Bir şirket tüzel kişiliği altında faaliyette bulunan
meslek üyelerinin, şirket ortak sayısından daha
fazla sayıda şube açması veya şubede sürekli
mesai yapan şirket ortağı meslek üyesinin
görevlendirilmemesi;
3. Dürüstlük kurallarına aykırı ücret uygulamaları ve
mali nitelikli ve diğer menfaatler temin etme;
özellikle
(a) Asgari ücret tarifesi ile belirlenen ücretin
altında ücret talebi;
(b) Ücret niteliğinde olmak üzere yapılacak hizmet
veya iş sonucu elde edilen menfaat üzerinden
ortaklık pay anlaşmaları yapılması;
(c) bir meslek üyesine olan ücret borcunu yerine
getirmeyen iş sahibine diğer meslek üyesinin
hizmet vermesi;
(d) İş sahiplerinden emanet para toplamak, alınan
ücrete karşılık gerçeğe aykırı serbest meslek
makbuzu, fatura düzenlemek;
(e) sözleşme değerinin altında serbest meslek makbuzu
düzenlemek veya hiç düzenlemeyerek az vergi ödemek,
mali yükümlülüklerini yerine getirmemek;
(f) aracılara ücret yahut da herhangi bir çıkar sağlamak
veya vaad etmek suretiyle iş almak;
(g) hizmet verilen iş sahiplerine ait veyaiş sahiplerinden
elde edilen ticari, finansal bilgileri kullanmak suretiyle
ekonomik çıkar sağlamak;
4
Dürüstlük kurallarına aykırı işçi
istihdamı; özellikle
(a) Çalışanlara iş mevzuatında öngörülen ücret
ve sosyal hakları vermeme suretiyle veya
maliyetleri düşürmek için yasal zorunlulukları
yerine getirmeme;
(b) TÜRMOB tarafından belirlenen hizmet ve büro
standartlarına uymama;
(c) Mesleği yapmaları yasaklananları çalıştırmak veya bu
kişilerle her ne şekilde olursa olsun mesleki işbirliği
yapma;
5 İş elde etmek için, reklam sayılabilecek her türlü
teşebbüs ve eylemde bulunmak suretiyle reklam
yasağını ihlal etmek.
6. Kanun ve diğer sair mevzuat hükümlerinin
emredici kurallarına aykırı davranmak suretiyle
rakiplerle rekabette avantaj yaratmak.
Haksız Rekabetin Önlenmesine
Yönelik Tedbirler




Denetim
Bildirim
Meslek İçi Eğitim
Meslekle Bağdaşmayan İşler
Denetim

Denetim Kurulu Teşkili
Odalar, kendi bünyelerinde mesleki faaliyetlerin
haksız rekabet teşkil etmeyecek şekilde
yürütülmesini sağlamak ve meslek mensuplarının
uygulamalarını denetleme ile görevli bir meslek
kurulu teşkil edebilirler.
Bildirim
Meslek üyeleri Odalara mevcut müşterilerini
bildirmektedirler. Bu bildirimleri ciddi bir şekilde
takip etmek iş hacmi ve hizmet alt yapısı
arasındaki dengeyi izlemek mümkün olabilir.
Ayrıca, meslek üyeleri iş sahibi ile akdedilen
sözleşmenin olağan dışı sebepler ile sona ermesi
halinde bu durumu derhal Oda’ya bildirmekle
yükümlü kılınabilir.
Meslek İçi Eğitim
Meslek Üyelerinin yılda belirli bir saat
öngörülmek suretiyle bir meslek içi eğitim
programına veya sempozyum veya seminer
programına katılmaları zorunlu kılınabilir.
Belirli bir süre içinde (ör: 2 yıl) bu
yükümlülüğün gerçekleştirilmemesi belgenin
askıya alınması sonucunu doğurabilir.
Meslekle Bağdaşmayan İşler
Meslekle bağdaşmayan işler belirlenebilir. Örneğin,
Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler
karşılığında görülen hizmet ve görevler, sigorta
prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya meslekin
onuru ile bağdaşması mümkün olmıyan her türlü iş
serbest muhasebe ve mali müşavirlik mesleği ile
bağdaşmaz sayılabilir.
Sorumluluk

Oda Bakımından

Oda, yetkili organları vasıtasıyla, haksız rekabet
yaptığı tespit edilen üyeye para cezası dahil Disiplin
Yönetmeliği uyarınca öngörülen diğer disiplin
cezalarından birini uygulayabilir.

Oda, üyelerinin iktisadi menfaatlerini korumak
amacıyla, ihlalin varlığı halinde Türk Ticaret Kanunu
ile öngörülen davaları açabilir :
(a) fiilin haksız olup olmadığının tespiti;
(b) haksız rekabetin men’i;
(c) haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun
ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış
veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu
beyanların düzeltilmesi

Zarar Gören Bakımından
Haksız rekabet yüzünden müşterileri, kredisi,
mesleki itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer
iktisadi menfaatleri bakımından zarar gören veya
böyle bir tehlike ile karşılaşabilecek kişiler
Oda Disiplin Kurulu ve/veya Denetleme Kurulu’na
şikayette bulunabilirler, ve/veya
 Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde haksız rekabete
karşı tanınan dava haklarını kullanabilirler.

ÖNERİ



Disiplin Yönetmeliği ve Kanuna konulacak
hükümle para cezası öngörme. Örneğin : haksız
rekabet yoluyla elde ettiği menfaatin belirli bir
yüzdesi para cezası.
Meslek üyelerinin kendi aralarında haksız rekabet
nedeniyle doğan uyuşmazlıkların çözümünde
tahkim usulü
Reklam yönetmeliği çıkarılması