SAKARYA DEFTERDARLIĞI

KAMU HARCAMA SÜRECİ

Ali SORMAZ Defterdar

31.03.2011

GİRİŞ Kamu Hizmeti: Yönetim hukukunun ana konularından biri olan kamu hizmeti; “Devlet veya diğer amme hükmî şahısları tarafından veya bunların gözetimi ve denetimi devamlı altında umumî ve kollektif ihtiyaçları karşılamak ve tatmin etmek, kamu yararını sağlamak için icra edilen ve umuma arz edilmiş bulunan ve muntazam faaliyetlerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.

Kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçları kamu kaynakları kullanılarak karşılandığından, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması önem arz etmektedir.

Bu sunumda, kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

I. BÖLÜM 5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU’NUN İLGİLİ HÜKÜMLERİ 1) KANUNUN AMACI VE KAPSAMI Bu Kanunun amacı, kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve mali kontrolü düzenlemektir (md. 1).

KANUN KAPSAMINDAKİ İDARELER

GENEL YÖNETİM MERKEZİ YÖNETİM GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (I) SAYILI CETVEL ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER (II) SAYILI CETVEL DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR (III) SAYILI CETVEL SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI 1- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU 2- TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MAHALLİ İDARELER 1- BELEDİYELER 2- İL ÖZEL İDARELERİ 3- BUNLARA BAĞLI VEYA BUNLARIN KURDUKLARI VEYA ÜYE OLDUKLARI BİRLİK VE İDARELER



GENEL YÖNETİM KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ A- MERKEZİ YÖNETİM KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ

(I) SAYILI CETVEL GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ 1) Türkiye Büyük Millet Meclisi 2) Cumhurbaşkanlığı 3) Başbakanlık 4) Anayasa Mahkemesi 5) Yargıtay 6) Danıştay 7) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 8) Sayıştay 9) Adalet Bakanlığı 10) Millî Savunma Bakanlığı 11) İçişleri Bakanlığı 12) Dışişleri Bakanlığı 13) Maliye Bakanlığı 14) Millî Eğitim Bakanlığı

15) Bayındırlık ve İskân Bakanlığı 16) Sağlık Bakanlığı 17) Ulaştırma Bakanlığı 18) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 19) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 20) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 21) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı 22) Kültür ve Turizm Bakanlığı 23) Çevre ve Orman Bakanlığı 24) Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 25) Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı 26) Jandarma Genel Komutanlığı 27) Sahil Güvenlik Komutanlığı 28) Emniyet Genel Müdürlüğü 29) Diyanet İşleri Başkanlığı 30) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı 31) Hazine Müsteşarlığı 32) Dış Ticaret Müsteşarlığı 33) Gümrük Müsteşarlığı 34) Denizcilik Müsteşarlığı

35) Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı 36) Avrupa Birliği Genel Sekreterliği 37) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu 38) Devlet Personel Başkanlığı 39) Özürlüler İdaresi Başkanlığı 40) Türkiye İstatistik Kurumu 41) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 42) Gelir İdaresi Başkanlığı 43) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 44) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 45) Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 46) Tarım Reformu Genel Müdürlüğü 47) Petrol İşleri Genel Müdürlüğü 48) Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü 49) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü 50) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü 51) Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü 52) Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

( II) SAYILI CETVEL ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER A) YÜKSEKÖĞRETİM KURULU, ÜNİVERSİTELER VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜLERİ 1) Yükseköğretim Kurulu 2) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi 3) İstanbul Üniversitesi 4) İstanbul Teknik Üniversitesi 5) Ankara Üniversitesi 6) Karadeniz Teknik Üniversitesi 7) Ege Üniversitesi 8) Atatürk Üniversitesi 9) Orta Doğu Teknik Üniversitesi 10) Hacettepe Üniversitesi 11) Boğaziçi Üniversitesi 12) Dicle Üniversitesi 13) Çukurova Üniversitesi 14) Anadolu Üniversitesi 15) Cumhuriyet Üniversitesi

16) İnönü Üniversitesi 17) Fırat Üniversitesi 18) Ondokuz Mayıs Üniversitesi 19) Selçuk Üniversitesi 20) Uludağ Üniversitesi 21) Erciyes Üniversitesi 22) Akdeniz Üniversitesi 23) Dokuz Eylül Üniversitesi 24) Gazi Üniversitesi 25) Marmara Üniversitesi 26) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi 27) Trakya Üniversitesi 28) Yıldız Teknik Üniversitesi 29) Yüzüncü Yıl Üniversitesi 30) Gaziantep Üniversitesi 31) Abant İzzet Baysal Üniversitesi 32) Adnan Menderes Üniversitesi 33) Afyon Kocatepe Üniversitesi

34) Balıkesir Üniversitesi 35) Celal Bayar Üniversitesi 36) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 37) Dumlupınar Üniversitesi 38) Gaziosmanpaşa Üniversitesi 39) Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü 40) Harran Üniversitesi 41) İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 42) Kafkas Üniversitesi 43) Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi 44) Kırıkkale Üniversitesi 45) Kocaeli Üniversitesi 46) Mersin Üniversitesi 47) Muğla Üniversitesi 48) Mustafa Kemal Üniversitesi 49) Niğde Üniversitesi 50) Pamukkale Üniversitesi 51) Sakarya Üniversitesi 52) Süleyman Demirel Üniversitesi

53) Zonguldak Karaelmas Üniversitesi 54) Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 55) Galatasaray Üniversitesi 56) Ahi Evran Üniversitesi 57) Kastamonu Üniversitesi 58) Düzce Üniversitesi 59) Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 60) Uşak Üniversitesi 61) Rize Üniversitesi 62) Namık Kemal Üniversitesi 63) Erzincan Üniversitesi 64) Aksaray Üniversitesi 65) Giresun Üniversitesi 66) Hitit Üniversitesi 67) Bozok Üniversitesi 68) Adıyaman Üniversitesi 69) Ordu Üniversitesi 70) Amasya Üniversitesi

71) Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi 72) Ağrı Dağı Üniversitesi 73) Sinop Üniversitesi 74) Siirt Üniversitesi 75) Nevşehir Üniversitesi 76) Karabük Üniversitesi 77) Kilis 7 Aralık Üniversitesi 78) Çankırı Karatekin Üniversitesi 79) Artvin Çoruh Üniversitesi 80) Bilecik Üniversitesi 81) Bitlis Eren Üniversitesi 82) Kırklareli Üniversitesi 83) Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi 84) Bingöl Üniversitesi 85) Muş Alparslan Üniversitesi 86) Mardin Artuklu Üniversitesi 87) Batman Üniversitesi 88) Ardahan Üniversitesi

89) Bartın Üniversitesi 90) Bayburt Üniversitesi 91) Gümüşhane Üniversitesi 92) Hakkari Üniversitesi 93) Iğdır Üniversitesi 94) Şırnak Üniversitesi 95) Tunceli Üniversitesi 96) Yalova Üniversitesi 97) Türk-Alman Üniversitesi 98) Yıldırım Beyazıt Üniversitesi 99) Bursa Teknik Üniversitesi 100) İstanbul Medeniyet Üniversitesi 101) İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi 102) Konya Üniversitesi 103) Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi 104) Erzurum Teknik Üniversitesi

B) ÖZEL BÜTÇELİ DİĞER İDARELER 1) Savunma Sanayi Müsteşarlığı 2) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 3) Atatürk Araştırma Merkezi 4) Atatürk Kültür Merkezi 5) Türk Dil Kurumu 6) Türk Tarih Kurumu 7) Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü 8) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu 9) Türkiye Bilimler Akademisi 10) Türkiye Adalet Akademisi 11) Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu 12) Karayolları Genel Müdürlüğü 13) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 14) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü

15) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü 16) Orman Genel Müdürlüğü 17) Vakıflar Genel Müdürlüğü 18) Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 19) Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdürlüğü 20) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 21) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 22) Türk Akreditasyon Kurumu 23) Türk Standartları Enstitüsü 24) Millî Prodüktivite Merkezi 25) Türk Patent Enstitüsü 26) Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü

27) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 28) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı 29) İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi 30) Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı 31) Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı 32) GAP Bölge Kalkınma İdaresi 33) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 34) Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu 35) Meslekî Yeterlilik Kurumu 36) Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı 37) Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı

(III) SAYILI CETVEL DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR 1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 2) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu 3) Sermaye Piyasası Kurulu 4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 6) Kamu İhale Kurumu 7) Rekabet Kurumu 8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu

B- SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI (IV) SAYILI CETVEL 1- Sosyal Güvenlik Kurumu 2- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü

C- MAHALLİ İDARELER 1- Belediyeler 2- İl Özel İdareleri 3- Bunlara bağlı veya bunların kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareler

2- ORTA VADELİ PROGRAM, MALÎ PLAN VE BÜTÇE HAZIRLAMA REHBERİ Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma süreci, Bakanlar Kurulunun Mayıs ayının sonuna kadar toplanarak kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanan orta vadeli programı kabul etmesiyle başlar. Orta vadeli program, aynı süre içinde Resmî Gazetede yayımlanır.

Orta vadeli program ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan orta vadeli malî plan, Haziran ayının on beşine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanır ve Resmî Gazetede yayımlanır.

Bu doğrultuda, kamu idarelerinin bütçe tekliflerini ve yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere; Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi Maliye Bakanlığınca, Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi ise Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanarak Haziran ayının sonuna kadar Resmî Gazetede yayımlanır (md. 16).

3- TANIMLAR: Bütçe: Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi ifade eder. Kamu Geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı sonucu elde edilen gelirler, alınan bağış ve yardımlar, sosyal güvenlik primi kesintileri ve diğer gelirler.

Kamu Gideri: Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, mali ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ve diğer giderler.

Harcama Birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimi ifade eder.

Mali Saydamlık: Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu zamanında bilgilendirilir.

Hesap Verme Sorumluluğu: Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden ve raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.

Üst Yöneticiler; Bakanlıklarda Müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Milli Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumluluklarındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımın önlenmesinden, mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahalli idarelerinde ise meclislerine karşı sorumludurlar.

Üst yöneticiler bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.

4- ÖDENEKLERİN KULLANILMASI Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur: a Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere Maliye Bakanlığı’na gönderilir. Bütçe ödenekleri Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.

b Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını buna göre yaparlar.

c Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.

5- MERKEZ DIŞI BİRİMLERE ÖDENEK GÖNDERME Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri merkez dışı birimlere, ihtiyaçlarında kullanılmak üzere

ödenek gönderme belgesi

düzenlenmek suretiyle ödenek gönderirler. (EK 1)

6- HARCAMA YAPILMASI a-Harcama Yetkisi ve Yetkilisi Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. Ancak, teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından, mahalli idarelerde İçişleri Bakanlığı’nın, diğer idarelerde ise Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurum veya komite kararı ile yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona aittir.

b-Harcama Talimatı ve Sorumluluk Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirme ile görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.

c-Giderin Gerçekleştirilmesi Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.

d- Gelirlerin Toplanması Sorumluluğu Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle görevli ve yetkili olanlar ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur.

II. BÖLÜM:

KAMU İHALE KANUNUNUN GENEL HÜKÜMLERİ A- TANIMLAR: Mal : Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve haklardır.

Hizmet : Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basın ve yayın, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanması ve diğer hizmetleri ifade eder.

Yapım: Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekupaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işlerini ifade eder.

Tedarikçi: KİK’ e göre mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri ifade eder.

Hizmet Sunucusu: KİK’e göre hizmet alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri ifade eder.

Yapım Müteahhidi: KİK’e göre yapım işi ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri ifade eder.

Aday: KİK’e göre ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri ifade eder.

İstekli: KİK’e göre mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesinin teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini ifade eder.

Yerli İstekli: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile T.C. kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilikleri ifade eder.

Yüklenici: KİK’e göre üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi ifade eder.

İdare: İhaleyi yapan bu Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşları İhale: KİK’de yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri ifade eder.

İhale Yetkilisi: KİK’e göre idarenin ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlilerini ifade eder.

Harcama Birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimdir.

Harcama Yetkilisi: Bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.

Yaklaşık Maliyet: İhale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak KDV hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen ihale konusu alımın öngörülen bedelidir.

Eşik değer: Ön ilan, ihale ilanı ve ön yeterlik ilan süreleri ve kuralları ile ihalelere sadece yerli isteklilerin katılmasına veya yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasında kullanılmak üzere 4734 S.K.un 8. maddesinde belirlenen ve aynı kanunun 67. maddesi uyarınca güncellenen parasal limitleri ifade eder.

İhale Dokümanı: İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgileri ifade eder.

Onay Belgesi: İhale usulüyle yapılacak alımlarda kamu ihale mevzuatında standart form olarak belirlenen ihale onay belgelerini doğrudan temin suretiyle veya kamu ihale mevzuatında belirtilen istisnai alımlarda ise alım konusu işin nevi, niteliği varsa proje numarası, miktarı, gereken hallerde yaklaşık maliyeti, kullanılabilir ödeneği ve tertibi, alımda uygulanacak usulü, avans ve fiyat farkı verilecekse şartlarını gösteren harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi ifade eder.

Başvuru Belgesi: Yerli istekliler arasında ihale usulünde ön yeterliğe katılan adaylar tarafından yeterliğinin tespitinde kullanılmak üzere sunulan belgeleri ifade eder.

İş Bitirme Belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu mal, hizmet ve yapım işleri ile benzer işlerdeki deneyimini gösteren ve yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen verilerle değerlendirilen iş deneyimini gösteren belgedir.

Benzer İş: İhale konusu alım veya alımın bölümleri ile nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren aynı veya benzer üretim usul ve tekniği ile üretilen teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işlerdir.

Ön İlan: Yıl içerisinde ihale edilmesi planlanmış işlere ilişkin olarak mali yılın başlangıcını izleyen mümkün olan en kısa sürede yapılan duyurudur.

İhale İlanı: İdarelerin uygulayacakları ihale usulü ve ihalenin yaklaşık maliyetine göre kanunun 13. maddesinde belirlenen ihale sürelerini dikkate alarak mal alımı, hizmet alımı, danışmanlık hizmeti alımı, yapım işleri ve çerçeve anlaşma ihalelerine ilişkin verecekleri ilanlardır.

Teklif: KİK’e göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge veya bilgileri ifade eder.

Açık İhale Usulü: KİK’e göre bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür.

Belli İstekliler Arasında İhale Usulü: KİK’e göre ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür.

Pazarlık Usulü: KİK’de belirtilen hallerde kullanılabilen ihale sürecinin 2 aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usuldür.

Doğrudan Temin: İhale komisyonu kurma ve 10. maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasa fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edilebildiği usuldür.

Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağı: usulü ile ihale komisyonu kurulmadan yapılacak alımlarda alımı yapmakla görevlendirilen kişi veya kişilerce yapılan piyasa fiyat araştırması sonucunda alınan tekliflerin uygun görülen fiyat ile yükleniciyi gösteren ve söz konusu kişi veya kişilerce imzalanan tutanağı ifade eder.

Doğrudan temin

EKAP: İdareler ile kamu alımı sürecine taraf olanların bu sürece ilişkin işlemleri internet üzerinden gerçekleştirebilecekleri ve kurum tarafından yönetilen elektronik ortamı ifade eder.

İhale Süreci: İhale yetkilisince ihale onayının verildiği tarihten itibaren başlayan sözleşmenin taraflarca imzalanıp notere onaylattırılması ve tescili ile noter onayı, tescili gerekmeyen hallerde ise sözleşmenin taraflarca imzalanmasıyla tamamlanan süreçtir.

Sözleşme: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmadır.

Kurul: Kamu İhale Kurulunu ifade eder.

Kurum: Kamu İhale Kurumudur.

B- KAMU ALIMLARINDA UYGULANACAK İLKELER 1. KİK’ DE BELİRTİLEN GENEL İLKELER ŞUNLARDIR: Saydamlık, Rekabet, Eşitlik, Güvenilirlik, Kamuoyu denetimi, İhtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, Kaynakların verimli kullanılması

,

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birlikte ihale edilemez.

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

2. İHALE DIŞI BIRAKILACAK OLAN İSTEKLİLER : İhale dışı bırakılacak olan istekliler 4734 S.K. 10. maddesinde sayılmıştır.(İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilan eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan, kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu ve/veya kesinleşmiş vergi borcu olanlar v.b.)

3. İHALEYE KATILAMAYACAK OLANLAR: İhaleye katılamayacak olanlar ise 4734 S.K.nun 11. maddesinde sayılmıştır.(KİK ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici ve sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar,

ihaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler ve ihaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar ve bu şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri veyahut kendi ülkesinde yada yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar v.b.)

4- İHALE YETKİLİSİ VE HARCAMA YETKİLİSİNİN BELİRLENMESİ: İhale yetkilisi; idarenin ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğunda olan kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileridir.

İhale yetkilisi aynı zamanda harcama yetkilisidir. 5018 Sayılı Kanunun 5436 Sayılı Değişik 31. maddesinin 1 nci fıkrasında bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olarak belirlenmiştir. Bu hüküm uyarınca bütçe sınıflandırması harcama yetkilisini belirleyen temel unsur olmuştur.

Bilindiği üzere kamu idare bütçeleri Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen analitik bütçe sınıflandırmasına göre hazırlanmaktadır. Analitik bütçe sınıflandırması; kurumsal sınıflandırma, fonksiyonel sınıflandırma, finansman tipi ve ekonomik sınıflandırma olmak üzere 4 gruptan oluşmaktadır.

Kurumsal sınıflandırmada 4 düzeyli ve 8 haneli bir kodlama sistemi benimsenmiş olup, birinci düzeyde Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Yüksek yargı organları ile bakanlıklar ve bütçe türleri, İkinci düzeyde birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı doğrudan sorumlu birimler ile bütçe türleri kapsamında yer alan kurumlar, üçüncü düzeyde ana hizmet birimleri gibi ikinci düzeye bağlı birimler, dördüncü düzeyde ise destek ve lojistik birimler ile politika uygulayıcı birimler yer almaktadır.

Buna göre kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde yer alan birimler bütçe ile ödenek tahsis edilen harcama birimlerini bu birimlerin en üst yöneticileri de harcama yetkililerini ifade etmektedir.

Öte yandan 5018 Sayılı Kanunun 5436 sayılı kanunla değişik 31. maddesinin 2. fıkrasında teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisinin üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından, mahalli idarelerde içişleri bakanlığının, diğer idarelerde ise maliye bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebileceği ayrıca hüküm altına alınmıştır.

a) Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Harcama Yetkilileri: (EK 2) Teşkilat Yapısı Üst Yönetici Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi Harcama Yetkilisi Milli Savunma Bakanlığı Başbakanlık, Bakanlık Müsteşarlık Genel Müdürlük Başkanlık Genel Sekreterlik Yüksek Mahkemeler ve Sayıştay Kurul Kurum Bakan Müsteşar Müsteşar Genel Müdür Başkan Genel Sekreter Başkan Başkan Başkan Kurul Başkanlığı Genel Müdürlük Başkanlık Müstakil Daire Başkanlığı Müşavirlik Özel Kalem Müdürlüğü Merkez Kurul Başkanlığı Genel Müdürlük Müstakil Daire Başkanlığı Başkanlık Müşavirlik Özel Kalem Müdürlüğü Kurul Başkanlığı Müstakil Daire Başkanlığı Daire Başkanlığı Başkanlık Müdürlük Müşavirlik Akademi Başkanlığı Birim Kurul Başkanlığı Müstakil Daire Başkanlığı Daire Başkanlığı Müşavirlik Daire Başkanlığı Genel Sekreterlik Özel Kalem Müdürlüğü Genel Sekreterlik Denetim ve İnceleme Grupları Müstakil Daire Başkanlığı Müşavirlik Bakan tarafından belirlenen yetkililer Kurul Başkanı Genel Müdür Başkan Daire Başkanı Müşavir Özel Kalem Müdürü Başkan Kurul Başkanı Genel Müdür Daire Başkanı Başkan Müşavir Özel Kalem Müdürü Kurul Başkanı Daire Başkanı Daire Başkanı Başkan Müdür Müşavir Akademi Başkanı Birim Amiri Kurul Başkanı Daire Başkanı Daire Başkanı Müşavir Daire Başkanı Genel Sekreter Özel Kalem Müdürü Genel Sekreter Genel Sekreter Daire Başkanı Müşavir

Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Milli Savunma Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığında görev unvanları itibariyle merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu idarelerin üst yöneticileri tarafından belirlenir ve bunlar mali hizmetler birimi ile muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.

b) Merkez Dışı Birimlerde Harcama Yetkilileri: 5018 Sayılı Kanunun 22. maddesi uyarınca kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri merkez dışı birimlerine ödenek gönderme belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler. Ödenek gönderme belgesi ile ödenek gönderilen merkez dışı birimlerin en üst yöneticileri harcama yetkilisidir.

(EK 3)

Ödenek Gönderme Belgesiyle Ödenek Gönderilen Birim Bölge Müdürlükleri veya eşdeğer birimler İl Müdürlükleri veya eşdeğer birimler İlçe Müdürlükleri veya eşdeğer birimler Harcama Yetkilisi Bölge Müdürü veya eşdeğer yetkili İl Müdürü veya eşdeğer yetkili İlçe Müdürü veya eşdeğer yetkili

Malmüdürlüklerinde ve ilçe özel idarelerinde harcama yetkilisi kaymakamdır.

Çeşitli bakanlık ve kuruluşlara bağlı; ilköğretim, ortaöğretim ve dengi okullar, başkanlık, hastane, dispanser, sağlık ocağı, sağlık merkezi, müze ve kütüphaneler, ceza ve tevkif evleri gibi birimlere ödenek gönderme belgesi ile ödenek gönderilmesi halinde bu birimlerin okul müdürü, başhekim, tabip, başkan, müdür gibi unvanlara sahip en üst yöneticileri harcama yetkilisidir.

Teşkilat Yapısı Üniversite ve İleri Teknoloji Enstitüleri Müsteşarlık Genel Müdürlük Merkez Başkanlık Kurum Kurul Enstitü c) Özel Bütçeli İdarelerde Harcama Yetkilileri:

(EK 4)

Üst Yönetici Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi Harcama Yetkilisi Rektör Müsteşar Genel Müdür Merkez Başkanı veya Genel Sekreter Başkan Başkan Kurul Başkanı Başkan, Genel Müdür veya Müdür Genel Sekreterlik Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Fakülte Yüksekokul Meslek Yüksekokulu Enstitü Hastane Merkez Bölüm Müstakil Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Kurul Başkanlığı Müstakil Daire Başkanlığı Müdürlük Hukuk Müşavirliği Şube Müdürlüğü Genel Sekreterlik Başkanlık Müdürlük Hukuk Müşavirliği Genel Sekreterlik Müstakil Daire Başkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği Müdürlük Genel Koordinatörlük Grup Başkanlığı Kurul Başkanlığı Genel Sekreterlik Müstakil Daire Başkanlığı Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Enstitü Müdürlük Merkez Başkanlık Üniversitelerarası Kurul Genel Sekreterlik Müstakil Daire Başkanlığı Daire Başkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği Müdürlük Koordinatörlük Genel Sekreter Daire Başkanı Hukuk Müşaviri Dekan Müdür Müdür Müdür Başhekim Müdür Başkan Daire Başkanı Hukuk Müşaviri Kurul Başkanı Daire Başkanı Müdür Hukuk Müşaviri Şube Müdürü Genel Sekreter Başkan Müdür Hukuk Müşaviri Genel Sekreter Daire Başkanı Özel Kalem Müdürü Hukuk Müşaviri Müdür Genel Koordinatör Grup Müdürü Kurul Başkanı Genel Sekreter Daire Başkanı Daire Başkanı Hukuk Müşaviri Müdür Müdür Başkan Başkan Ü.Kurul Başkanı Genel Sekreter Daire Başkanı Daire Başkanı Özel Kalem Müdürü Hukuk Müşaviri Müdür Koordinatör

Teşkilat Yapısı Kurum d) Sosyal Güvenlik Kurumlarında Harcama Yetkilileri: (EK 5) Üst Yönetici Başkan Genel Müdürlük Genel Müdür Bütçeyle Ödenek Tahsis Edilen Harcama Birimi Kurul Başkanlığı Genel Müdürlük Müstakil Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Uzmanlık Kurul Başkanlığı Daire Başkanlığı Hukuk Müşavirliği Harcama Yetkilisi Kurul Başkanı Genel Müdür Daire Başkanı Hukuk Müşaviri Uzman Kurul Başkanı Daire Başkanı Hukuk Müşaviri

e) Mahalli İdarelerde Harcama Yetkilileri: 5302 sayılı İl Özel idaresi Kanununun 35. md.ne göre, İl özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar, insan kaynakları, hukuk işleri birimlerinden oluşur.

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 46. maddesinde İl Özel İdaresi Bütçesi ile ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olarak tanımlanmış, ilçelerde bu yetkinin kaymakam tarafından kullanılacağı belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun 48. md. göre Belediye teşkilâtı, yazı işleri, malî hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşur.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 21. md. göre büyükşehir belediyesi teşkilâtı; genel sekreterlik, daire başkanlıkları ve müdürlüklerden oluşur.

5393 sayılı Belediye Kanununun 63. maddesinde, belediye bütçesi ile ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olarak tanımlanmıştır.

5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu uyarınca da mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkilisi olarak tanımlanmıştır.

Mahalli İdarelerde kurumsal sınıflandırmanın 3. ve 4. düzeyinden ödenek tahsis edilen ana hizmet birimleri ve yardımcı hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimlerinin en üst yöneticilerinin harcama yetkilisi olarak belirlenmesi ve yetki-sorumluluk tesisinin buna göre yapılması gerekmektedir.

Ancak, teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan ve bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan mahalli idarelerde harcama yetkilisi üst yönetici veya üst yöneticinin belirleyeceği kişiler tarafından İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilir.

5724 sayılı 2008 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun “Yatırım Harcamaları” başlıklı 8’inci maddesinin (4)’üncü fıkrasının; “2008 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projelerden Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının uygun görüsü ve ilgili Bakanın onayı ile il özel idarelerince valinin yetki ve sorumluluğunda gerçekleştirilmesi uygun görülenlerin bedelleri, münhasıran proje ile ilgili harcamalarda kullanılmak üzere hizmetin ait olduğu il özel idaresine ödenir.

Bu kapsamda yürütülecek projelerin etüt, keşif ve kontrol hizmetleri ilgili bakanlık ve genel müdürlüğün il teşkilatlarınca yapılır. Bu projelerin ihale edilmek suretiyle yaptırılması ve bedellerinin ödenmesi ise valinin onayı ile il özel idarelerince gerçekleştirilir.

Bu projelerden mahalli hizmet niteliği taşıyan işler, bu fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde program ve proje safhasında da valilerin yetki ve sorumluluğuna devredilebilir.” hükmü uyarınca yapılacak harcamalarda, harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve ihale yetkilisinin kimler olacağı ile ihaleden yasaklama kararlarını verecek idare, ilan giderlerinin hangi kurum bütçesinden karşılanacağı, hakediş raporlarını onaylayacak makamın ne şekilde belirleneceği ve söz konusu alımların ön mali kontrol işlemlerinin hangi birim tarafından yapılacağına ilişkin tereddütlerin oluşması üzerine konuyla ilgili Maliye Bakanlığı’ndan alınan görüş doğrultusunda Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nca hazırlanan 2008/20 Genelge’de;

“ 1 Harcama Yetkilisi: … il özel idare hesabına aktarımı işlemlerinde il milli eğitim müdürü, aktarımı sağlandıktan sonra kullanımında ise il özel idare bütçelerinde bu ödeneklerin tahsis edildiği birimlerin en üst yöneticilerinin harcama yetkilisi olması gerekmektedir.

2 Gerçekleştirme Görevlisi: … il özel idare hesabına aktarımı işlemlerinde il milli eğitim müdürü tarafından ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirilen kişi, aktarımı yapıldıktan sonra kullanımında ise il özel idare bütçelerinde bu ödeneklerin tahsis edildiği birimlerin harcama yetkililerinin yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendilerine en yakın üst kademe yöneticilerinin ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlisi olması gerekmektedir.

3 İhale Yetkilisi: … yukarıda birinci maddede belirlenmiş bulunan harcama yetkilileri aynı zamanda ihale yetkilisi olacaktır.

4 Hakediş Raporunu Onaylayacak Makam: …eğitim binalarının yapımına ilişkin hakediş raporlarının onaylanması işleminin, vali tarafından kontrolünün yapılması amacıyla görevlendirilen kurumca gerçekleştirilmesi uygun görülmüştür.

5 İhalelerden Yasaklama Kararını Verecek İdare: … valinin yetki ve sorumluluğunda il özel idarelerince gerçekleştirilen ihalelerde, ihaleden yasaklanmayı gerektiren yasak fiil ve davranışlarda bulundukları tespit edilen istekliler hakkında ihalelerden yasaklama kararının İçişleri Bakanlığı tarafından verilmesi ve bu kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından kaynaklanan ilan giderlerinin de İçişleri Bakanlığı bütçesinden karşılanması gerekmektedir.

6 Ön Mali Kontrolü Gerçekleştirecek Birim: …ön mali kontrolün ilgili il özel idaresinin mali hizmetler birimi tarafından yapılması gerekmektedir.”

Yukarıda yapılan değerlendirmeye bağlı olarak Sayıştay’ın14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Genel Kurul kararında “Kanundan veya işin gereğinden kaynaklanan bu tür görev paylaşımlarında aktarılan ödeneğin kullanım yetkisi ve bu ödeneklerle yerine getirilen işlemlerin gerçekleştirilmesi görevi, ödeneği devralan idareye veya birime geçeceğinden, harcama yetkisinden doğan sorumluluğun da, genel harcama yetkililerinin sorumluluğu çerçevesinde, ödenek aktarımının yapıldığı idare veya birimin harcama yetkilisine ait olması gerekmektedir.

Bu nedenlerle, mevzuatta yer alan bazı hükümler nedeniyle kamu idareleri arasında veya idarelerin değişik birimleri arasında iş veya hizmet ilişkisine bağlı olarak yapılan ödenek aktarımlarında, harcama yetkisinden doğan sorumluluğun, ödenek aktarılan birimin en üst yöneticisi olduğuna oy birliğiyle karar verilmiştir.” denilmektedir.

5- GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİNİN BELİRLENMESİ : Gerçekleştirme görevlileri harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler ve yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar. Harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirir.

a) Merkez Teşkilatında Gerçekleştirme Görevlisi: Bakanlık, müsteşarlık, başkanlık, genel sekreterlik merkezlerinde kurumsal sınıflandırmanın 3. ve 4. düzeyinde yer alan birimlerin en üst yöneticileri ve harcama yetkilileri (ihale yetkilisi) olan kurul başkanı, genel müdür, başkan, müstakil daire başkanı, özel kalem müdürü, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendilerine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla personeli gerçekleştirme görevlisi olarak tayin edebilirler.

b) Taşra Teşkilatında Gerçekleştirme Görevlisi: Bakanlık, müsteşarlık, başkanlık, genel sekreterlik ve genel müdürlük şeklinde örgütlenen birimlerin taşra teşkilatlarının il müdürlerinin takdirleriyle kendilerine unvan bakımından en yakın personel tarafından gerçekleştirme görevliliği (gider tahakkuk memurluğu) yürütülür. Ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme görevlileri, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol yaparlar. Bu gerçekleştirme görevlileri tarafından yapılan kontrol sonucunda ödeme emri belgesi üzerine “kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür.” şerhi düşülerek imzalanır.

6- MUHASEBE YETKİLİSİ : Muhasebe hizmeti; gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para veya parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere geri verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtların yapılması ve raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir. Muhasebe Yetkilisi; muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu, usulüne göre atanmış sertifikalı yöneticidir.

Memuriyet kadro unvanlarının muhasebe yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.

Merkez ve Taşra Teşkilatında Muhasebe Yetkilisi : Kamu kurumlarının merkez teşkilatlarında yapılan harcamalarda Maliye Bakanlığına bağlı merkez saymanı veya saymanlar, taşra birimlerinde ise Defterdarlık Muhasebe Müdürü, Malmüdürleri ve Saymanlık Müdürleri Muhasebe Yetkilisidir.

III. BÖLÜM: KAMU ALIMLARINDA İHALE SÜRECİ

Bu bölümde, kamu hizmetlerinin sunuma hazır hale getirilmesinde ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde takip edilecek ihale süreci 12 aşamada ele alınmıştır.

1. AŞAMA : İHTİYACIN ORTAYA ÇIKMASI Kamu alımları süreci, ihtiyacın ortaya çıkması ile başlar. Ancak bu ihtiyaç idarenin yerine getirmekle yükümlü olduğu görev veya hizmetlerin gerekleri doğrultusunda önceden planlanmış olmalıdır ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında . Böyle bir yaklaşım satın alma sürecinde kanunda belirtilen temel ilkeleri hayata geçirmeyi de mümkün kılacaktır. Bilindiği üzere idare diğer temel ilkelerin yanı sıra karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu nedenle ilk adım olarak ihtiyacın doğru tespit edilmesi büyük önem arz etmektedir.

İdarece tespit edilen ihtiyacın karşılanması, mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin bütçesinde yeterli ödeneğe sahip olunması ile mümkündür. çıkılamaz .

İstisnalar hariç ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye

2. AŞAMA : ŞARTNAMELERİN HAZIRLANMASI Ortaya çıkan ihtiyacın karşılanması için gerek duyulan mal ve hizmet alımı ile yapım işi için ikinci aşama bunların niteliklerinin detaylı olarak tespit edilmesidir parçasıdır.

. Tespit edilen niteliklere teknik şartnamede yer verilir. Teknik şartnameler ihale dokümanının bir Teknik şartnamelerde idarenin isteğinin açık, net ve tereddüde yer vermeyecek şekilde belirtilmesi gerekir .

Belirlenecek teknik kriterlerin verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerekir.

Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması halinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir. Mal alım ihalelerine ait teknik şartnamenin hazırlanmasında mal alımı ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 14. maddesinde belirtilen hususların dikkate alınması gerekmektedir. (EK 6)

Örnek KİK Kararları:

• •

İdari şartname ile teknik şartnamedeki düzenlemeler arasındaki çelişki nedeniyle ihalenin iptaline ilişkin 27.10.2008 tarih ve 2008/UH.II 4344 sayılı karar.

Teknik şartnamede belli bir marka ya da modelin tanımlanmasının ihalede rekabeti engelleyeceğine ilişkin 13.10.2008 tarih ve 2008/UH.II-4175 sayılı karar.

3. AŞAMA : YAKLAŞIK MALİYET Yaklaşık maliyet ihale yapılmadan önce; idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç tutularak hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmeyen, isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayan, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ön görülen bedelini ifade eder. Ödenek miktarı belirlenirken yaklaşık maliyet tutarına katma değer vergisi de dâhil edilir. (EK 7)

İdareler yaklaşık maliyeti dikkate alarak idarenin kamu ihale kanununun 8. maddesinde hükme bağlanan ve her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere yenilenen eşik değerlerin altında kalıp kalmadığını belirler.

Hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde yerli istekliler lehine, mal alımı ihalelerinde ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Kurum tarafından yerli malı olarak belirlenen malları teklif eden istekliler lehine, % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması; yaklaşık maliyeti eşik değerlerin altında kalan ihalelere ise sadece yerli isteklilerin katılması hususlarında ihale dokümanına hüküm konulabilir. Ortak girişimlerin yerli istekli sayılabilmesi için bütün ortaklarının yerli istekli olması gereklidir.

a) Mal Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması: Mal alımlarında yaklaşık maliyetin, KİK in 9. maddesi ile MAİUY ne göre tespit edilmesi gerekmektedir. Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir. İdareler alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle aşağıdaki bentler çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle mal alım ihalelerinde yaklaşık maliyeti hesaplarlar.

• • •

İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

İdare, alım konusu mala ilişkin olarak bütçe uygulama talimatlarında ve/veya sağlık uygulama tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

•

İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise TUİK tarafından yayımlanan uygun endeksten yararlanmak suretiyle bu alımlara ilişkin fiyatları güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

•

İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından internet sayfalarında yayınlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

b) Hizmet Alımlarında Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması: Hizmet alımlarında yaklaşık maliyetin, KİK in 9. maddesi ile HAİUY ne göre tespit edilmesi gerekmektedir. Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir. İdareler alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle aşağıdaki bentler çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle hizmet alım ihalelerinde yaklaşık maliyeti hesaplarlar.

• • • • •

Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar, İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar, İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar, İhale konusu işi oluşturan hizmet kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar, Bütçe uygulama talimatlarından ve/veya sağlık uygulama tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar.

c) Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması: Yapım İşlerinde yaklaşık maliyetin, KİK in 9. maddesi ile YİİUY ne göre tespit edilmesi gerekmektedir. Yapım işi ihalelerinde yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespitinden önce aşağıda yer alan çalışmaların yapılması gerekmektedir:

• • • • • •

Arazi ve zemin etüdünün yapılması, Proje zorunluluğu (bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin projeleri), Mahal listesi hazırlanması, Metraj listelerinin hazırlanması, Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması, Anahtar teslimi götürü bedel işlerde teknik tarif ve özelliklerin tespiti.

Yaklaşık maliyetin hesaplanmasında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir. Değerlendirmeye alınmayan fiyat bildirimleri ile proforma faturaların değerlendirmeye alınmama gerekçeleri de hesap cetvelinde belirtilir. İdareler yapımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle aşağıdaki bentler çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yapım işi ihalelerinde yaklaşık maliyeti hesaplarlar.

    

İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar, Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler, İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler, İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri.

İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının yönetmeliğin 9. maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara %25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir.

Her üç yaklaşık maliyet hesabında da; Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle onay belgesi ekinde ihale yetkilisinin onayına sunulur.

İhale Komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulüyle yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

• •

Örnek KİK Kararları: Onay belgesinde yaklaşık maliyete yer verilmemesinin 4734 sayılı kanuna aykırı olduğuna ilişkin 19.06.2003 tarih ve 2003/UK.Z-155 sayılı karar.

İhaleye ilişkin yaklaşık maliyet hazırlanmadan, bir önceki yılın hesabının esas alınmasının 4734 sayılı kanuna aykırı olduğuna ilişkin 21.05.2003 tarih ve 2003/UK.Z-91 sayılı karar.

4. AŞAMA : UYGULANACAK İHALE USULÜNÜN TESPİTİ İhale, kamu ihale kanununda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisinin üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri ifade etmektedir.

Uygulanacak ihale usulü idare tarafından belirlenir. Bu belirleme yapılırken öncelik açık ihale usulü ne verilir. Ancak, yapılacak işin türü, niteliği, uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi, yaklaşık maliyeti ve ivediliği gibi kriterler esas alınarak kanunda belirtilen hallerde belli istekliler arasında ihale usulü veya ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü pazarlık usulü ile de ihale yapılabilir.

İHALE USULÜNÜN BELİRLENMESİ

(EK 8)

•

Örnek KİK Kararları: İhale usulünün doğru tespit edilmesine ilişkin 20.10.2008 tarih ve 2008/UM.I-4282 sayılı karar.

– –

İhaleye yapım işi olarak çıkılması gerekirken mal alımı olarak çıkıldığı İhaleye 4734 sayılı kanun kapsamında çıkılması gerekirken istisna kapsamında çıkıldığı görülmüştür. İhalenin iptali gerekir.

•

Taşımalı ilköğretim okulları yemek alımının öğretmenevi ve akşam sanat okulları ile protokol yapılarak karşılanmasının 4734 sayılı kanuna aykırı olduğuna ilişkin 03.11.2008 tarih ve 2008/UH.I-4565 sayılı kararı.

–

Öğretmenevi ve akşam sanat okullarının 4734 sayılı kanunun 3. maddesinin (e) fıkrası kapsamında değerlendirilebilmesi için bu okulların eğitim sonucu üretim yapmaları ve gerçekleştirilecek alımın da doğrudan eğitime yönelik çerçevede bizzat üretilen mal ve hizmetlerle ilgili olması gerekmektedir.

İHALE USULLERİ a) Açık İhale Usulü: Açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Açık ihale usulü kavramıyla tekliflerin açık olması değil, ihalenin herkese açık olması ifade edilmektedir. Bu ihale türünde teklifler kapalı zarf içinde idareye verilir. İhale sırasında istekli ile hiçbir konuda pazarlık yapılmaz. Açık ihale usulü temel ihale usulüdür. İdare öncelikle bir ihaleyi açık ihale usulü ile yapıp yapamayacağını belirler. Diğer ihale usullerinin uygulanabilmesi için kanunda belirtilen koşulların gerçekleşmesi gerekir.

b) Belli İstekliler Arasında İhale Usulü: Belli İstekliler Arasında İhale Usulü, yapılacak ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. İşin özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım işi ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir.

Bu ihale usulünün uygulanmasında ihaleye davet edilebilecek aday sayısının 5 ten az olması veya teklif veren istekli sayısının 3 ten az olması halinde ihale iptal edilir.

• •

Örnek KİK Kararları: Belli istekliler arasında ihale usulünde aday sayısının 5 ten aşağı düşmesi halinde ihalenin iptal edileceğine ilişkin 12.04.2005 tarih ve 2005/UY.Z-703 sayılı karar.

DSİ genel müdürünün yönetim kurulunda üye olduğu TEMSAN A.Ş. nin DSİ genel müdürlüğünün açtığı ihaleye katılamayacağına ilişkin 12.05.2005 tarih ve 2005/UY.Z-930 sayılı karar. ( Bu nedenle teklif sayısı 2 ye düştüğünden)

c) Pazarlık Usulü: Pazarlık usulü ile yapılacak ihaleler, kanunun 21. maddesinde sayılan başlıklar itibariyle aşağıdaki gibidir: 1) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması 2) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması

3) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması 4) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması 5) İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin belirlenememesi 6) İdarelerin yaklaşık maliyeti 2011 yılı içinde 127.154,00-TL’ye (Yüzyirmiyedibin yüzellidört Türk Lirası) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları

Yaklaşık maliyeti bu limitin altında olsa bile yapım işlerinde bu bende göre pazarlık usulü ihale edilemeyecektir. Ayrıca bu bende göre yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10 unu KİK’in uygun görüşü olmadıkça aşamayacaktır.

Yukarıda yer alan ( 2,3 ve 6 ) numaralı bentlerde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az 3 istekli davet edilerek yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.

( 1,4 ve 5 ) numaralı bentlere göre yapılacak ihalelerde ise ihale dokümanında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre yeterliği tespit edilen istekliler, öncelikle ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hususlarda fiyatı içermeyen ilk tekliflerini sunarlar. İdarenin ihtiyaçlarına en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerinde İhale komisyonu her bir istekli ile görüşür. Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde tekliflerini vermeleri istenir.

Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır. ( 2,3 ve 6 ) numaralı bentlerin kapsamında yapılan mal alımlarında malın sözleşme yapma süresi içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.

• •

Örnek KİK Kararları: 4734 sayılı kanunun 21/b maddesi gereğince ihalesi yapılan alıma davet edilmediği halde teklif verebileceğine ilişkin 26.06.2006 tarih ve 2006/UM.Z 1526 sayılı karar.

Ani ve beklenmeyen durumlar dışında 4734 sayılı kanunun 21/b maddesinin kullanılamayacağına ilişkin 27.10.2008 tarih ve 2008/UM.I-4406 sayılı karar.

•

Açık ihalenin iptal edilmesi üzerine pazarlık usulünde yapılan ihaleye açık ihalede teklifi ikinci en avantajlı teklif olarak değerlendirilen firmanın çağrılmamasının 4734 sayılı Kanunun 5. maddesinde belirlenen rekabet ilkesine aykırı olduğuna ilişkin 30.12.2003 tarihli ve 2003/VK.2-890 sayılı karar.

5. AŞAMA : İHALE VE ÖN YETERLİK DOKÜMANLARI Bu aşamada, seçilen ihale usulüne göre, açık ihale ve pazarlık usulünde ihale dokümanı, belli istekliler arasında ihale usulünde ise ayrıca ön yeterlik dokümanı hazırlanır. İhtiyaç konusu alımın ihalesine teklif verilmesine ilişkin şartlar ile yeterlik kriterleri ve diğer bilgi ve belgelere ihale ve ön yeterlik dokümanında yer verilir. Bu nedenle idareler hazırladıkları ihale ve ön yeterlik dokümanlarında bulunması gereken hususların açık, net ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmasına özen göstermelidir.

İhale onayı alınmadan önce ihale ve ön yeterlik dokümanlarının hazırlanması gerekmektedir. İdareler, yapacakları ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. İsteklilere talimatları içeren ihale ve ön yeterlik dokümanlarının da idarelerce bu çerçevede hazırlanması zorunludur.

• • • • •

İhale veya Ön Yeterlik Dokümanının İçeriği; İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Teknik Şartname, İhale konusu işin niteliğine göre idarece belirlenen standart formlar, Gerekli diğer bilgi ve belgeler, den oluşur.

•

Örnek KİK Kararı: İdari şartname ile sözleşme tasarısında yer alan hükümler arasında çelişki bulunması halinde ihalenin iptal edileceğine ilişkin 08.07.2008 tarih ve 2008/UH.Z-2911 sayılı karar.

• • •

a) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler: Bankalardan temin edilecek belgeler, Bilanço veya eşdeğer belgeler, İş hacmini gösteren belgeler.

• • • • • • •

b) Mesleki ve Teknik Yeterliğe ilişkin belgeler: Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler, İş deneyimini gösteren belgeler, Yetkili satıcılığı veya imalatçılığı gösteren belgeler, Satış sonrası servis, bakım ve onarım hizmetleri ile yedek parça sağlanması, Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler, imalat belgeleri ve kapasite raporu, Organizasyon yapısı ile kalite kontrolden sorumlu teknik kuruluşlara ilişkin belgeler, Kalite ve standart ile ürünlerin piyasaya arzına ilişkin belgeler.

• • •

c) Mal ve hizmet alımları ile yapım işi ihalelerinde sözleşme tasarısı: İdareler ihale dokümanının ekinde sunulacak sözleşme tasarısının hazırlanmasında ilgili uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan tip sözleşmeyi esas alır. Sözleşme tasarı türleri; Götürü bedel Teklif birim fiyat Çerçeve anlaşmaya dayalı olarak münferit sözleşme olmak üzere idare tarafından biri seçilmek suretiyle sözleşme tasarısı düzenlenir.

6. AŞAMA : İHALE ONAYININ ALINMASI İhale Onayının Alınması: İhale onayının alınmasından önceki aşamalar ihaleye çıkılabilmesi için gerekli hazırlıkları içermektedir. Bu adımları gerçekleştirmiş olan idare artık ihaleye çıkmaya hazırdır. İhale konusu işe ilişkin yaklaşık maliyet hesap cetveli, şartnameler, sözleşme tasarısı, teknik şartname ve diğer doküman ihale onay belgesine eklenir ve bu belge ihale yetkilisinin onayına sunulur.

(EK 9)

• • • • • • • • • • •

İhale onay belgesinde; İşin adı, tanımı ve niteliği, İşin miktarı, Yaklaşık maliyet, Kullanılabilir ödenek tutarı, Yatırım proje numarası (varsa), Bütçe tertibi , Avans verilecekse şartları, İhale usulünün adı, İlanın şekli ve adedi, Fiyat farkı ödenecekse dayanağı Bakanlar Kurulu kararı, İhalenin yerli ve yabancı isteklilere açık olup olmadığı, bilgilerinin belirtilmesi gerekir.

• •

İhale İşlem Dosyası: İdare, ihalesi yapılacak her iş için bir ihale işlem dosyası düzenler. Bu ihale işlem dosyası sürekli işleyen bir dosya olup, ihale süresince ihalesi yapılacak işle ilgili tüm işlemlere ait bilgi ve belgelerin muhafaza edileceği dosyadır. İhale işlem dosyasının içinde; İhale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli, Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemenin gerekçelerinin yer aldığı açıklama belgesi,

• • • •

İhale ve/veya ön yeterlik dokümanının basım maliyetinin, dokümanın posta yoluyla satılmasının öngörülmesi halinde ise ayrıca posta maliyetinin tespitine ilişkin belge ve bilgileri içeren tutanak, İlan ve/veya davet metinleri, Şikâyet başvuruları ile bu başvurular üzerine idare tarafından alınan kararlar ve bunların bildirimine ilişkin belgeler, İtirazen şikayet başvurusunda bulunulmuş ise başvuruya ilişkin olarak idare ile Kamu İhale Kurumu arasındaki tüm yazışmalar ve Kurumun verdiği kararların onaylı örnekleri,

• • • •

Aday veya istekliler tarafından sunulan başvurular veya teklifler, İhale komisyonu tutanak ve kararları, Sözleşme bedelinin KİK nun 53. maddesinin (j) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen miktarı aşması durumunda bu bedel üzerinden hesaplanacak tutarın kurumun banka hesabına yatırıldığına ilişkin makbuzun aslı, İhale süreci ile ilgili diğer belgeler.

İdare, o aşamaya kadar yapılmış işlem ve belgelerden oluşan ihale işlem dosyasının birer örneğini, gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla, ön yeterlik/ihale ilanını veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verir.

7. AŞAMA : İHALE KOMİSYONUNUN KURULMASI : İhale yetkilisi, ihaleyi gerçekleştirmek üzere, ihale ilanı veya ön yeterlik ilanı ya da davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde ihale komisyonunu oluşturur.

İhale komisyonu en az beş (5) üyeden oluşur. İhtiyaç konusu mal ve hizmet alımı ile yapım işinin niteliği dikkate alınarak, komisyondaki üye sayısı gerektiği kadar, tek sayıda olmak şartıyla arttırılabilir.

• • •

Bu üyelerden: biri başkan en az ikisi ihale konusu işin uzmanı, biri muhasebe veya mali işlerden sorumlu bir personel olmalıdır.

Komisyondaki iki uzmandan biri de ihale komisyonu başkanı olarak görevlendirilebilir.

İhale komisyonunun idare personelinden oluşturulması esastır. Ancak, ihaleyi yapan idarede yeterli sayıda veya nitelikte personel bulunmaması halinde KİK kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.

İhale Komisyonunun Kuruluş Zamanı : Uygulama Yönetmelikleri ve Kamu İhale Genel Tebliğine göre ihale komisyonunun ihale ilanı veya ön yeterlik ilanı ya da davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde oluşturulması ve bu süre içinde kendilerine ihale işlem dosyasının birer örneğinin verilmesi gerekir. Komisyonun kurulmasına ilişkin azami süre budur. Komisyon daha önce de kurulabilir.

• • • • • •

İhale Komisyonlarının Karar Alması : KİK’in 6. maddesine göre; İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır.

Komisyon kararları çoğunlukla alır.

Kararlarda çekimser kalınamaz.

Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur.

Karşı oy kullanan komisyon üyeleri gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.

İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır. Komisyon üyeleri ihale karar sürecinde bu hususlara dikkat etmek zorundadırlar.

• • •

Örnek KİK Kararı: İhale komisyonunun zamanında görevlendirilmediğine ilişkin 26.08.2008 tarih ve 2008/UH.Z-3529 sayılı karar.

İhale komisyonunun eksik üye ile toplanmasına ilişkin 01.05.2006 tarih ve 2006/UY.Z-1098 sayılı karar.

İhale yetkilisinin amiri durumunda bulunan birinin ihale komisyonuna üye olarak görevlendirilmesi ve komisyonun oluşumuna ilişkin 10.07.2006 tarih ve 2006/UY.Z-1605 sayılı karar.

• • •

İhale komisyonu üyelerinin geç görevlendirilmesine ilişkin 10.10.2005 tarih ve 2005/UH.Z- 1929 sayılı karar.

İhale yetkilisinin ihale komisyonu yerine geçerek teklif zarflarını açmasına ilişkin 27.05.2003 tarih ve 2003/UK.Z-103 sayılı karar.

Memur olmayan birinin ihale komisyonunda görevlendirilmesine ilişkin 27.08.2008 tarih ve 2008/UH.Z.I-4426 sayılı karar.

8. AŞAMA : İHALE VE ÖN YETERLİK İLANLARI İdareler adına yapılacak ihalelerde ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını, açıklık ve rekabetin oluşmasını sağlayan araçlardan en önemlisi ilandır. İhale ilanları, ihale dokümanında yer alan bilgiler esas alınmak suretiyle standart ihale ilan formlarına uygun olarak hazırlanır.(EK 10-11) KİK’ in 62. maddesinin (f) bendine göre, ihale dokümanı hazırlanmadan ilan yapılamaz. İlan sürelerinin hesaplanmasında ilanın yayınlandığı gün dikkate alınır; ihale günü ve son başvuru günü ise dikkate alınmaz.

İhale Usulleri İhale İlan Süreleri ve Kuralları a) Yaklaşık maliyeti eşik değerlere eşit veya bu değerleri aşan ihaleler Açık İhale İhale tarihinden Bülteninde en az 40 gün önce Kamu İhale Belli İstekliler Ön yeterlik ilanları son başvuru tarihinden İhale Bülteninde en az 14 gün önce Kamu

(EK 12)

Davet mektubu ihale gününden en az 40 gün önce Pazarlık (21/B-C F de İlan Zorunlu Değil) İhale tarihinden Bülteninde en az 25 gün önce Kamu İhale b) 1 Yaklaşık maliyeti eşik değerlerin altında ve 66.154,00 TL. ye kadar olan mal ve hizmet alımları ile 132.311,00 TL. kadar olan yapım işleri ihalesi 2 Yaklaşık maliyeti 66.154,00 TL. ile 132.311,00 TL. arasında kalan mal ve hizmet alımları ile 132.311,00 TL. ile 1.102.622,00 TL. arasında kalan yapım işleri ihalesi İhale tarihinden ikisinde en az 7 gün önce ihalenin ve işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin en az İhale tarihinden en az 14 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde 3 132.311,00 TL. üzerinde ve eşik değer altında kalan mal ve hizmet alımları ile 1.102.622,00 TL. üzerinde ve eşik değerin altında olan yapım işleri ihalesi İhale tarihinden en az 21 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde Ön yeterlik ilanları son başvuru tarihinden en az 7 gün önce ihalenin ve işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin en az ikisinde Ön yeterlik ilanları son başvuru tarihinden en az 7 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde Ön yeterlik ilanları son başvuru tarihinden en az 7 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde Davet mektubu ihale gününden en az 7 gün önce Davet mektubu ihale gününden en az 14 gün önce Davet mektubu ihale gününden en az 21 gün önce İhale tarihinden ikisinde en az 7 gün önce ihalenin ve işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin en az İhale tarihinden en az 14 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde İhale tarihinden en az 21 gün önce işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin birinde ve Kamu İhale Bülteninde

• • • •

İhale İlanlarında Bulunması Zorunlu Hususlar İhale dokümanında belirtilmeyen hususlara ilanlarda yer verilemez. İhale ilanlarında aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur: İdarenin adı, adresi, telefon ve faks numarası, İhalenin adı, niteliği, miktarı, Mal alım ihalelerinde teslim yeri, hizmet alımı ve yapım ihalelerinde ise işin yapılacağı yer, İhale konusu işe başlama ve bitirme tarihi,

• • • • •

Uygulanacak ihale usulü, ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgelerin neler olduğu Yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler İhalenin sadece yerli isteklilere açık olup olmadığı ve yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağı, İhale dokümanının nerede görüleceği ve hangi bedelle alınacağı, İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı,

• • • • •

Tekliflerin ihale saatine kadar nereye verileceği, Teklif ve sözleşme türü Teklif edilen bedelin %3 ünden az olmamak üzere isteklilerce belirlenecek tutarda geçici teminat verileceği, Tekliflerin geçerlilik süresi, İhaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceği

İlanın Uygun Olmaması KİK’ in 13 (ihale ilan süreleri ve kuralları ile ön ilan), 24 (ihale ilanlarında bulunması zorunlu hususlar) ve 25 (ön yeterlik ilanlarında bulunması zorunlu hususlar) nci maddelerindeki hükümlere uygun olmayan ilanlar geçersizdir. Bu durumda ilan bu maddelere uygun bir şekilde yenilenmedikçe ihale veya ön yeterlik yapılamaz.

9. AŞAMA : İHALE VE ÖN YETERLİK DÖKÜMANLARINI GÖRÜLMESİ, SATIN ALINMASI, DEĞİŞİKLİK VE AÇIKLAMA YAPILMASI Ön Yeterlilik ve/veya İhale Dokümanının Görülmesi ve Satın Alınması : İhale konusu alım ile ilgilenen bütün adayların/ istekli olabileceklerin incelemesi ve bilgi sahibi olması için ön yeterlik/ihale dokümanı, idarenin ilanda belirtilen adresi ile yayımlanmışsa resmi internet sitesinden bedelsiz olarak görülebilir. Ancak, ihaleye katılmak isteyen aday/istekli olabileceklerin uygun bir teklif vermelerini temin etmek ve zeyilname düzenlenmesi halinde yapılan değişiklikleri aday/istekli olabileceklere duyurabilmek için ön yeterlik/ihale dokümanını satın almaları zorunludur.

Ön Yeterlilik ve/veya İhale Dokümanında Değişiklik Yapılması: İlan yapıldıktan sonra ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek önceki ilanlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilan olunur.

10. AŞAMA : TEKLİFLERİN SUNULMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ Tekliflerin sunulması ve değerlendirilmesiyle ilgili belgeleri sunuluş şekliyle ilgili esaslar uygulama yönetmeliklerinin “belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddelerinde sıralanmıştır. İdareler bu belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini teklifleri kapsamında sunabilirler.

Teklifleri Oluşturan Belgeler: İstekiler, idari şartname ve teknik şartnamelerde istenilen ihaleye katılımda aranacak zorunlu belgeler ile mali ve ekonomik yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeleri tekliflerine eklerler.

• • • • • •

Tekliflerin Hazırlanması: Teklif Mektubu : İstekliler, idareler tarafından belirlenmiş teklif ve sözleşme türüne göre (standart form) teklif mektuplarını hazırlar. Teklif mektubunun; Yazılı olması, İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, Teklif edilen bedelin rakam ve yazıyla birbirine uygun olarak açıkça yazılması, Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması, Türk vatandaşı gerçek kişilerin T.C. kimlik numarası, tüzel kişilerin vergi kimlik numarası, Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle kişilerce imzalanmış olması zorunludur.

Tekliflerin Geçerlik Süresi: Tekliflerin geçerlik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir. Tekliflerin son verilme tarih ve saati: 4734 sayılı Kanunun 30.maddesinin 3. fıkrasına göre; Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar sıra numaralı alındılar karşılığında idareye verilir. Bu saatten sonra verilen teklifler kabul edilmez ve açılmaksızın iade edilir.

Tekliflerin İhale Komisyonunca Teslim Alınması ve Açılması: İhale komisyonunca belirtilen ihale saatine kadar verilmiş olan teklifler standart form ile tespit edilir ve ihaleye hemen başlanır. İhale komisyonu, teklif sayısını hazır bulunanlara duyurduktan sonra teklif zarflarının Kanunun 30. maddesinde belirtilen şekil şartlarına uygun olup olmadığını incelemeye başlar bu şartlara uygun olmayan zarflar açılmadan ihale dışı bırakılır ve bu durum bir tutanakla tespit edilir.

Ayrıca, söz konusu zarfın ön ve arka yüzünün fotokopisi çekildikten sonra başvuru veya teklif zarfı açılmaksızın iade edilir. Tekliflerin açılması aşamasında hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.

Tekliflerin Değerlendirilmesi : Tekliflerin değerlendirilmesinde öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatın usulüne uygun olmadığı idari şartnamenin “teklif alınması ve açılması” başlıklı maddesine göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.

İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin aday veya isteklilerce sunulmaması halinde bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır.

Aşırı Düşük ve Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Teklifler: Mal ve Hizmet alımları ile yapım işlerinde aşırı düşük teklifin değerlendirilmesi: İhale komisyonu verilen tekliflerden diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

• •

Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşlerinde Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki Teklifler: İhale komisyonu; Yaklaşık maliyet tespit edilirken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını, Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

•

Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını, sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak verilen teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi belirleyerek işin ihalesine veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir hakkına sahiptir.

Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşlerinde Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklif: Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.

İhale konusu malın özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

Ekonomik ve mali yeterlik kriterleri ile iş deneyim belgesi fiyat dışı unsur olarak öngörülemez.

Fiyat dışı unsurlar bir marka veya model esas alınarak sınırlayıcı şekilde belirlenemez. Fiyat dışı unsurlara bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.

Bütün Tekliflerin Reddedilmesi ve İhalenin İptali: İhale komisyonu kararı üzerine idare verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

İhalenin Karara Bağlanması: Yapılan değerlendirmeler sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren istekli üzerinde bırakılır. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği hallerde ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir. İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek ihale yetkilisinin onayına sunar.

(EK 13)

İhale Kararının Onayı: İhale yetkilisi karar tarihini izleyen en geç 5 iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihaleyi iptal eder.

İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır.

•

Örnek KİK Kararı: Somut bilgi ve belgeye dayalı herhangi bir tespit yapılmadan yaklaşık maliyetin üzerinde olan bir teklife ihalenin bırakılması nedeniyle ihalenin iptal edildiğine ilişkin 02.09.2008 tarih ve 2008/UY.I-3673 sayılı karar.

11. AŞAMA : İHALE SONUCUNUN BİLDİRİLMESİ VE SÖZLEŞME YAPILMASI: İhale Sonucunun Bildirilmesi: İhale sonucu ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç 3 gün içinde ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. (EK 14) İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren 21. maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde 5 gün diğer hallerde ise 10 gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.

Sözleşmeye Davet ve Kesin Teminatın Alınması: Kanunun 41. maddesinde belirtilen sürelerin (yukarıdaki süreler) bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren 3 gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye tebliğ tarihini izleyen 10 gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. (EK 15) Taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla sözleşmenin yapılmasından önce ihale üzerinde kalan istekliden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınır.

İhalenin Sözleşmeye Bağlanması: Yapılan bütün ihaleler bir sözleşmeye bağlanır. Sözleşmeler idarece hazırlanır ve ihale yetkilisi ile yüklenici tarafından imzalanır. (EK 16) İhale dokümanında belirtilen şartlara aykırı sözleşme düzenlenemez.

İhale Sonucunun Bildirimi: Bu kanun kapsamında yer alan idarelerin yapım işleri ile mal ve hizmet alımlarının sonuçları (42. maddeye göre yapılan yasaklılık sorgulaması hariç) en geç 15 gün içinde kuruma bildirilir ve kurum tarafından kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olanlar kamu ihale bülteninde yayınlanır.

12. AŞAMA : MALİ HİZMETLER BİRİMİNCE KONTROL VE ÖDEME Genel bütçeden merkezde yapılan alımlara ilişkin dosya kontrolünün, iç kontrol ve ön mali kontrole ilişkin usul ve esaslara ilişkin yönetmeliğin 16 ila 26. maddesinde belirtildiği şekilde yapılmasını içermektedir. Bu nedenle ayrıntıya girilmemiştir.

(EK 17-18)

2011 YILI DAMGA VERGİSİ ORANLARI Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabidir. Aşağıdaki tabloda 2011 yılına ilişkin damga vergisi oranları yer almaktadır:

(EK 19)

Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları Resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtlar Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak carî hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtlar Binde 8,25 Binde 4,95 Binde 8,25 Binde 6,6

2011 YILI GELİR VERGİSİ TEVKİFATI ORANLARI 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre; Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar. (EK 20)

Hizmet erbabına ödenen ücretler ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler için; 9.400 TL'ye kadar % 15 23.000 TL'nin 9.400 TL'si için 1.410 TL, fazlası % 20 53.000 TL'nin 23.000 TL'si için 4.130 TL (ücret gelirlerinde 80.000 TL'nin 23.000 TL'si için 4.130 TL), fazlası % 27 53.000 TL'den fazlasının 53.000 TL'si için 12.230 TL (ücret gelirlerinde 80.000 TL'den fazlasının 80.000 TL'si için 19.520 TL), fazlası % 35 Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden; a. Müellif, mütercim, bilgisayar programcısı ve mucitlerin makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamında yayınlamak veya kitap, CD halindeki eserleri satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek suretiyle elde ettikleri hasılatın; % 17’si, b. Diğerlerinde Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedellerinden % 20’si, % 3 Arazi, bina, maden suları, taş ocakları ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı ile gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen, mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri ve gayrimenkul olarak tescil edilen hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden; Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden; a) Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için, i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için; % 20 % 1 (i) alt bendi dışında kalanlar için; b) Diğer ziraî mahsuller için, i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai mahsuller için; ii) (i) alt bendi dışında kalanlar için % 2 % 2 % 4

2011 YILI KDV TEVKİFATI ORANLARI 91 Seri Sıra No.lu KDV Genel Tebliği ve müteakip KDV Genel Tebliğ’lerinde belirtildiği üzere; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler (vakıf üniversiteleri hariç), kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

bankalar ve özel finans kurumları, kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri), özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar, yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler, birbirlerine karşı ifa ettikleri hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen hizmetlerde katma değer vergisi tevkifatı yapılması zorunludur: (EK 21 - 22)

Yemek servisi, bahçe ve çevre bakım, danışmanlık ve denetim hizmetlerinde (95 no.lu KDV Genel Tebliği) Temizlik hizmetlerinde (95 no.lu KDV Genel Tebliği) Diğer hizmetlerde (91 no.lu KDV Genel Tebliği) Yapım işlerinde (99 no.lu KDV Genel Tebliği Özel güvenlik hizmetlerinde (104 no.lu KDV Genel Tebliği) 1/2 2/3 1/3 1/6 4/5

IV. BÖLÜM: DİĞER HÜKÜMLER

A- DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİ : İhale Usulü olmamakla birlikte kurumlarca sık başvurulan ve Kanunun 22. maddesinde belirtilen ihtiyaçların karşılanması yöntemidir. İhtiyaçların bu usulle temin edilmesinde ilan yapılması ve teminat alınması gerekmemektedir. İhale komisyonu kurma ve 10. madde sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi ve kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edilmesidir. (EK 23)

B -TEMİNAT ÇEŞİTLERİ: 1- TEMİNATLAR a-Geçici Teminat İhalelerde, teklif edilen bedelin %3 ünden az olmamak üzere istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. b-Kesin Teminat Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla sözleşmenin yapılmasından önce ihale üzerinde kalan istekliden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat alınır.

c- Ek Kesin Teminat Fiyat farkı ödenmek üzere ihale edilen işlerde artış tutarının % 6’sı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır. Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle de karşılanabilir.

2-TEMİNAT OLARAK KABUL EDİLECEK DEĞERLER: Kamu İhale Kanunu’nun 34. maddesinde sayılan nitelikteki para ve menkul kıymetler.

3- TEMİNAT MEKTUPLARINDA SÜRE VE ŞEKİL: Kamu İhale Kanunu kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu İhale Kurumu yetkilidir. Kanunun 32. maddesine göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi, ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir.

4- KESİN TEMİNAT ve EK KESİN TEMİNATLARIN GERİ VERİLMESİ a Taahhüdün sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi b Mücbir sebeplerin varlığı c İş artışının zorunlu olması d Yüklenicinin ölümü

5- KESİN TEMİNAT VE EK KESİN TEMİNATLARIN GELİR KAYDEDİLMESİ a Prim ve Vergi Borçları b Sözleşmenin izinsiz veya öngörülen süreden önce devredilmesi c Yüklenicinin sözleşmeyi feshetmesi d İdarenin sözleşmeyi feshetmesi e Sözleşmeden önceki yasak fiil veya davranışlar nedeniyle feshi f Yüklenicinin iflas etmesi g Yüklenicinin taahhüdünü ağır hastalık, tutukluluk veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti nedeniyle yerine getirememesi

6- KESİN TEMİNAT ALINMAYACAK DURUMLAR a Pazarlık usulünü düzenleyen Kamu İhale Kanunu’nun 21. maddesinin (f bendi gereğince) mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarında, malın sözleşme yapma süresi içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir. b Bir ihale usulü olmayan doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen satın almalardan dolayı da kesin teminat alınması zorunlu değildir.

C- İHALELERE YÖNELİK BAŞVURU YOLLARI 1- İDAREYE ŞİKAYET: İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler tarafından idareye yapılan başvurulardır.

2- KAMU İHALE KURUMUNA İTİRAZEN ŞİKAYET: Kamu İhale Kanunu’nun 56. maddesi, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Yönetmelik ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Tebliğ uyarınca yine bu metinlerde yazılı hususlara yönelik Kamu İhale Kurumu’na yapılan başvurular itirazen şikayet olarak değerlendirilir.

D- SÖZLEŞMELERİN DÜZENLENMESİ VE UYGULANMASI 1-SÖZLEŞMENİN DÜZENLENMESİ Sözleşmelerin düzenlenmesinde kamu kurumlarınca genel bütçe veya döner sermayeli kuruluşlarda yapılacak sözleşmeler tip sözleşmeleri esas alınarak düzenlenir. Mal ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kurumu’nun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.

2-SÖZLEŞME TÜRLERİ Kamu kurumları tarafından yapılan ihaleler sonucunda, 1- Yapım işlerinde; uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden anahtar teslimi götürü bedel sözleşme, 2- Mal ve hizmet alımı işlerinde, ayrıntılı özellikleri ve miktarı idarece belirlenen işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme, 3- Yapım işlerinde; ön veya kesin projelere ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile birim fiyat tarifleri, mal veya hizmet alım işlerinde ise işin ayrıntılı özelliklerine dayalı olarak idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunup, toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme.

3- SÖZLEŞMEDE YER ALMASI ZORUNLU HUSUSLAR Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 7. maddesinde sıralanmıştır.

4- SÖZLEŞMENİN UYGULANMASI a- Fiyat Farkı Verilmesi: Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesi Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılan 31/12/2002 tarih ve 24980 3. mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihalesi yapılacak hizmet alımlarına ilişkin fiyat farkı hesabında uygulanacak esaslar” a göre hareket edilmesi gerekmektedir. Fiyat farkı uygulamasında dikkat edilmesi gereken husus, ihalelerin idari şartname ve sözleşmelerde bu hususa dair hüküm konulması gerektiğidir.

b-Fiyat Farkı Ödenemeyecek Hizmet Alımları Ve Fiyat Farkı Verilmesi Öngörülmeyen İşler: Araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibariyle kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe, haberleşme hizmetlerine ve danışmanlık hizmetlerinden mali ve hukuki nitelikteki hizmetlerin fiyat farkı ödenmez. İdari şartname ve sözleşmelere aksine hükümler konulamaz.

c-Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri: 4735 sayılı Kanunun 11. maddesi uyarınca; teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır. Mal veya yapılan iş yüklenici tarafında idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri yapılamaz.

• •

d- Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler, İş Eksilişi, İşin Tasfiyesi: d.1. İş Artışı Kapsamında Değerlendirilecek İşler: Mal alımları, hizmet alımları, yapım işlerinde tüm ihale konusu işler için iş artışı veya iş yüklenişi ilk yükleniciye yaptırılabilecektir.

İş artışının aynı yükleniciye yaptırılabilmesi için artışa konu olan işin sözleşmeye dayalı esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik ve ekonomik olarak mümkün olmaması gerekmektedir.

• • •

d.2. İş artış oranları, işin tasfiyesi ve işin eksilişi

d.2.1. İş artış oranları Anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10 u, Birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımları ile yapım işleri sözleşmelerinde ise, sözleşme bedelinin %20 si oranında iş aynı yükleniciye yaptırılabilir.

Birim fiyat sözleşmesi ile yürütülen yapım işlerinde Bakanlar Kurulu bu oranı sözleşme bazında %40 a kadar arttırmaya yetkilidir.

d.2.2. İşin tasfiyesi İş artışının yukarıda yer alan oranlar ve şartlar dahilinde tamamlanmayacağının anlaşılması durumunda ise, iş artışı yapılmaksızın yüklenicinin hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilecektir.

d.2.3. İş eksilişi Sözleşme bedelinin %80 inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici karına karşılık olarak sözleşme bedelinin %80 ile ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5 i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.

E – EKAP UYGULAMALARI Kamu İhale Kurumunca 17 Aralık 2010 tarih ve 27788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ELEKTRONİK KAMU ALIMLARI PLATFORMUNUN KULLANILMASINA İLİŞKİN 1 NOLU TEBLİĞ” gereğince kamu alımları ihalelerine ilişkin işlemler elektronik ortamda yapılmaya başlanmıştır. Söz konusu tebliğin 3 maddesinde ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Buna göre; “3.1. İdareler tarafından gerçekleştirilecek iş ve işlemler”

İdareler EKAP’ı kullanabilmek için Kurumun internet adresinde yer alan ilgili sayfalar yardımı ile İdarelerin EKAP’ı Kullanımına İlişkin Protokolü hazırlayacak ve posta yolu ile ya da elden Kamu İhale Kurumuna ulaştıracaktır.

İdareler yapacakları ihalelere ilişkin iş ve işlemlere başlamadan önce EKAP tarafından sağlanacak sayfalar yardımı ile ihaleye temel teşkil edecek bir ihtiyaç raporu hazırlayacaktır. Hazırlanan ihtiyaç raporu daha sonra ihale dokümanının hazırlanmasında kullanılacaktır.

Kanun kapsamındaki bütün ihalelere ilişkin dokümanların EKAP üzerinden hazırlanması zorunludur. Ayrıca tekliflerin değerlendirilmesi, teyit ve sonuç işlemleri ile sözleşmenin imzalanması ile birlikte sözleşme imzalanan yüklenici ve sözleşmeye ilişkin bilgiler EKAP’a girilir.

F – SONUÇ Sonuç olarak, aşağıdaki şemada da görüldüğü üzere, Kamu alımlarındaki ilk 9 aşama ihale öncesi yapılacak işlemleri, 10 ncu aşama ihale sırasında yapılacak işlemleri, 11 ve 12 nci aşamalar ise ihale sonrasında yapılacak işlemleri kapsamaktadır.

KAMU ALIMLARINDA İHALE SÜRECİ(EK 24)

İHTİYACIN ORTAYA ÇIKMASI ŞARTNAMELERİN HAZIRLANMASI YAKLAŞIK MALİYET UYGULANACAK İHALE USULÜNÜN TESPİTİ İHALE VE ÖN YETERLİK İLANLARI İHALE KOMİSYONUNUN KURULMASI İHALE ONAYININ ALINMASI İHALE VE ÖN YETERLİK DÖKÜMANLARI İHALE VE ÖN YETERLİK DÖKÜMANLARININ GÖRÜLMESİ, SATIN ALINMASI, DEĞİŞİKLİK VE AÇIKLAMA YAPILMASI TEKLİFLERİN SUNULMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ İHALE SONUCUNUN BİLDİRİLMESİ VE SÖZLEŞME YAPILMASI MALİ HİZMETLER BİRİMİNCE KONTROL VE ÖDEME

TEŞEKKÜR EDERİZ.

Ali SORMAZ Defterdar