Transcript İHALE SÜRECİ - Kırıkkale İl Özel İdaresi

İHALE SÜRECİ
Mehmet ŞİMŞEK
Maliye Bakanlığı
Genel Müdür Yardımcısı
Kamu Alımlarında Mevzuuat
Düzenlemeleri






2886 sayılı Devlet İhale Kanunu;
Genel bütçeye dahil daireler,
Katma bütçeli idareler,
Özel idare ve
Belediyelerin
-Alım, hizmet, yapım, kiralama ve
taşıma işlemleri ile
-Satım, trampa ve mülkiyetin gayri
ayni hak tesisi işlemlerine
uygulanmıştır.
Kamu İhale Kanununun Kapsamı
- Kanunun amacı,
 kamu hukukuna tâbi olan veya
 kamunun denetimi altında bulunan
veyahut
 kamu kaynağı kullanan
kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları
ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri
belirlemektir.
Kamu İhale Kanununun Kapsamı
İdareler Açısından
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,
 özel bütçeli idareler,
 özel idareler ve belediyeler ile
 bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar,
birlikler (meslekî kuruluş şeklinde faaliyet
gösterenler ile bunların üst kuruluşları hariç),
tüzel kişiler.
b)Kamu iktisadi kuruluşları ile
 iktisadi devlet teşekküllerinden oluşan kamu
iktisadi teşebbüsleri.
Kamu İhale Kanununun Kapsamı
c)Sosyal güvenlik kuruluşları,
 fonlar,
 özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine
kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip
kuruluşlar (mesleki kuruluşlar ve vakıf
yükseköğretim kurumları hariç) ile
 bağımsız bütçeli kuruluşlar.
Kamu İhale Kanunu’nun Kapsamı
d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin
doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da
ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına
sahip bulundukları her çeşit kuruluş,
müessese, birlik, işletme ve şirketler.
e) 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankaların
yapım ihaleleri.(Ziraat, Halk ve Emlak)
Kamu İhale Kanunu’nun Kapsamı
İşlemler Açısından
 - Yukarıda sayılan idarelerin her türlü
kaynaktan karşıladıkları
 mal veya
 hizmet alımları ile
 yapım işlerinin ihaleleri
 Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre
yürütülür:
İhale
İhale : Kamu İhale Kanununda yazılı usul ve
şartlarla
mal veya
hizmet alımları ile
yapım
işlerinin
istekliler
arasından
seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren
ve ihale yetkilisinin onayını müteakip
sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan
işlemleri ifade etmektedir.
Üst Yönetici
- 5018 sayılı kanuna göre üst yönetici:
-
Bakanlıklarda müsteşar,
diğer kamu idarelerinde en üst yönetici,
il özel idarelerinde vali ve
belediyelerde belediye başkanı dır.
- Ancak, Milli Savunma Bakanlığında üst
yönetici Bakandır. (Kanunun 11 md)
İhale ve Harcama Yetkilisi
İhale yetkilisi: İdarenin, ihale ve harcama
yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya
kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri
yapılmış görevlilerini ifade eder.
Harcama yetkilisi; Bütçeyle ödenek tahsis edilen
her bir harcama biriminin en üst yöneticisidir(5018/31).
Taşra teşkilatında ise, ödenek gönderilen
merkez dışı birimlerin en üst yöneticisi harcama
(ihale) yetkilisidir.
İl Özel İdarelerinde
İhale ve Harcama Yetkilisi
 İl özel idaresi bütçesiyle ödenek tahsis edilen her
bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama
yetkilisidir (5302/46).
 İlçelerde bu yetki kaymakam tarafından kullanılır
 Harcama birimleri “Genel Sekreterlik”, “Mali Hizmetler
Müdürü”, vb. Büyükşehirlerde ise daire başkanlıklarıdır (5302/35 ).
 İl özel idarelerinde valinin onayı ve İçişleri Bakanlığının
uygun görüşü üzerine birimlerden kısmen veya tamamen
harcama yetkisi alınarak “genel sekreter yardımcısı” ve
“genel sekretere” verilebilir.
 Harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide
birleşemez. Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini
yürütenler mali işlem sürecinde görev alamazlar (5018/60).
İhale ve Harcama Yetkilisi
 Harcama yetkilileri, yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı
olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki
yöneticilere, kısmen veya tamamen devredebilirler.
 Mal ve hizmet alımlarında 250.000.-TL, yapım işlerinde ise
1.000.000.-TL. aşan harcamalara ilişkin harcama yetkisi
hiçbir şekilde devredilemez.




Harcama yetkisinin devri:
- Yetki devri yazılı olmak zorundadır.
- Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş olmalıdır.
- Harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri alınması mali
hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine
 yazılı olarak bildirilmelidir.
Harcama Yetkisinin Devri Halinde Sorumluluk
Harcama yetkisinin devredilmesi halinde,
harcama talimatının kullanılmasından doğan
sorumluluk, harcama yetkisinin devredildiği
görevliye aittir.
Harcama yetkilileri, yardımcıları veya
kendisine en yakın üst kademe yöneticileri
arasından bir veya daha fazla sayıda
gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi
düzenlemekle görevlendirir.
Gerçekleştirme Görevlisi
 Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı
üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin
alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin
yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için
gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini
yürüten kişilerdir.
 Harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılarak
her bir işlem daha önceki işlemlerin kontrolünü
içerecek şekilde tasarlanıp uygulanır.
İHALE SÜRECİ
İhtiyacın Ortaya Çıkması
 İhale süreci ihtiyacın ortaya
çıkmasıyla başlar
 İhtiyacın doğru tespit edilmesi
önemlidir
Yaklaşık Maliyet
İdarece her türlü miktar ve fiyat araştırması
yapılarak KDV hariç olmak üzere belirlenir
 Dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde
gösterilir
 İhale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmez,
isteklilere ve ihaleyle resmi ilişkisi olmayan
kişilere açıklanmaz
 İhale konusu işin öngörülen bedelini ifade eder
 İhale dokümanı hazırlanmadan ilan yapılamaz
Yaklaşık Maliyetin Hesaplanması
 Kamu kurum ve kuruluşlarından fiyat isteyerek,
 Piyasada malı üreten, pazarlayan gerçek veya
tüzel kişilerden fiyat veya proforma fatura
isteyerek,
 Önceki dönemlerdeki alımın güncelleyerek,
 Kamu kurum ve kuruluşlarının internet
sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak
Şartname
 İdari Şartname
 Teknik Şartname
 Sözleşme Tasarısı
 Kısacası ihale dokümanı hazırlanır.
İhale Usulünün Tespiti
 Uygulanacak İhale usulü belirlenir
 Açık ihale usulü
 Belli istekliler arasında ihale usulü
 Pazarlık usulü
Açık İhale Usulü
 Temel ihale usulüdür
 Bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür
 Burada açıklık, tekliflerin açık olmasını değil,
ihalenin herkese açık olmasını ifade etmektedir.
 Açık ihale usulünün dışındaki usuller
kullanılacaksa, gerekçesi ihale dokümanında
mutlak belirtilir.
Belli İstekliler Arasında İhale Usulü
 Yapılan ön yeterlik değerlendirmesi
sonucunda davet edilen isteklilerin
teklif verebildiği usuldür
Yapım, hizmet ve mal alım ihalelerinden işin
özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji
gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün
uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık
maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım işi
ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir.
Belli İstekliler Arasında İhale Usulü
 Yeterli bulunan bütün isteklilere, teklif fiyatını
da içeren asıl tekliflerini hazırlayabilmeleri için
davet mektubu gönderilir
 İhaleye davet edilebilecek aday sayısının 5
ten az olması veya teklif veren istekli
sayısının 3 ten az olması halinde ihale iptal
edilir
 Teklif veren istekli sayısının üçten az olması
durumunda,
 ihale dokümanı gözden geçirilerek yeterliği
tespit edilen istekliler tekrar davet edilerek
ihale sonuçlandırılabilir
Pazarlık Usulü
a)Açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulü ile
yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması
b)Doğal afetler, salgın hastalıklar , can/mal kaybı tehlikesi gibi ani ve
beklenmeyen veya önceden öngörülemeyen olayların ortaya
çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması
c)Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya
çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının
zorunlu olması
d)İhalenin, ar-ge sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime
konu olmayan nitelikte olması
e)Mal/hizmet alımıyla yapım işinin özgün ve karmaşık olması
nedeniyle teknik/malî özelliklerinin gerekli netlikte belirlenememesi
f) Yaklaşık maliyeti (2011 yılı için) 127.154.-TL ye kadar
olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.
Pazarlık Usulü
 (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması
zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli
davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte
vermeleri istenir.
 (a), (d) ve (e) bentlerinde, ihale dokümanına göre yeterliği tespit
edilen istekliler,
 İşin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri
hususlarında fiyatı içermeyen ilk tekliflerini sunar.
 İdarenin ihtiyaçlarını karşılayacak yöntem ve çözümler
üzerinde ihale komisyonu her bir istekli ile görüşür.
 Görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi üzerine, şartları
netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de
içerecek şekilde tekliflerini vermeleri istenir.
Pazarlık Usulü
 (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılacak
ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere
isteklilerden son yazılı fiyat teklifleri alınarak
ihale sonuçlandırılır
 (b), (c) ve (f) bendi kapsamında yapılan mal
alımlarında, malın sözleşme yapma süresi
içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun
bulunması halinde, sözleşme yapılması ve
kesin teminat alınması zorunlu değildir.
Doğrudan Temin Edilebilecek
İhtiyaçlar
a)İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından
karşılanabilmesi
b)Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaçla ilgili özel
hakka sahip olması
c)Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle
uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu
olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak
düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek
sözleşmelerle ilk alım yapılan kişiden alınması
d)Büyükşehir sınırları içinde bulunan idarelerin
38.144.- TL, diğerlerinin 12.709.-TL yi aşmayan
ihtiyaçları ile temsil faaliyetleri kapsamında yapılacak
konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar
Doğrudan Temin Edilebilecek
İhtiyaçlar
e)İdarelerin ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı
veya kiralanması
f) Özelliğinden ve belli süre içinde kullanılma
zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan
veya acil durumlarda kullanılacak olan ilaç, aşı, serum,
anti-serum, kan ve kan ürünleri ile ortez, protez gibi
uygulama esnasında hastaya göre belirlenebilen ve
hastaya özgü tıbbî sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf
malzemeleri alımları.
g)Milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülen
uyuşmazlıklarla ilgili davalarda, Kapsamdaki
idareleri temsil ve savunmak üzere Türk/ yabancı
uyruklu avukatlardan yapılacak hizmet alımları
Doğrudan Temin Edilebilecek
İhtiyaçlar
h) 4353 sayılı Kanunun 22 ve 36 ncı maddeleri uyarınca Türk
veya yabancı uyruklu avukatlardan hizmet alımları ile fikri ve
sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası kuruluşlar
nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımları.
ı) Türkiye İş Kurumunun, 4904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin
(b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları
ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesinin
yedinci fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları,
i) Seçimlerin yenilenmesine veya ara seçime ya da Anayasa
değişikliğinin halkoyuna sunulmasına karar verilen hallerde;
Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak filigranlı oy pusulası
kağıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım
hizmeti alımı, mahalli seçimlerde ise İl Seçim Kurulu
başkanlıkları tarafından alınacak oy pusulası basım hizmeti
alımı.
Doğrudan Temin Usulü
Doğrudan Teminde;
 İlan yapılması
 Teminat alınması
 İhale komisyonunun kurulması
 Yeterlik kurallarının aranması zorunlu
değildir.
 İhale yetkilisince görevlendirilecek kişi
veya kişiler tarafından piyasada fiyat
araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir
İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları
İhaleye katılacak isteklilerden,
 Ekonomik yeterliklerinin,
 Malî yeterliklerinin,
 Mesleki ve teknik yeterliklerinin
Belirlenmesine ilişkin olarak bilgi ve belgeler istenebilir
İhale Onay Belgesi
İhale edilecek işle ilgili olarak idarelerce
 İhtiyacın belirlenmesine ilişkin belgeleri
 İdari ve Teknik Şartname ile sözleşme tasarısını
 Yaklaşık maliyet hesap cetveli
onay belgesine eklenir ve bu onay belgesi ihale
yetkilisince onaylanır
İlan Türleri
1- Ön ilan: İdarelerin, yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen
eşik değerlere eşit veya bu değerleri aşan ve açık ihale veya belli istekliler arasında
ihale usullerinden biriyle aynı Kanunun 13 üncü maddesinde belirlenen süreleri
dikkate alarak gerçekleştirecekleri ihalelere ilişkin verebilecekleri ilanlardır.
2- İhale ilanı: İdarelerin, uygulayacakları ihale usulü ve ihalenin yaklaşık
maliyetine göre Kanunun 13 üncü maddesinde belirlenen ilan sürelerini dikkate
alarak mal alımı, hizmet alımı, danışmanlık hizmet alımı, yapım işleri ve çerçeve
anlaşma ihalelerine ilişkin verecekleri ilanlardır.
3- İhale düzeltme ilanı: Kanunun 26 ncı maddesi gereğince ilanın
yayımlanmasını takip eden süreler içinde hatalı hususlar için verilecek ilanlardır.
4- İhale iptal ilanı: İdarelerce, gerekli görülen hallerde veya ihale
dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel teşkil edecek ve
düzeltilmesi mümkün olmayacak hususların tespit edildiği hallerde Kanunun 16 ncı
maddesi kapsamında ihale saatinden önce iptal edilen ihalenin duyurusuna yönelik
verilecek ilanlardır. Sadece 16 maddeye göre yapılan iptaller yayımlanacaktır.
5- İhale sonucunun ilanı: İdarelerin 4734 sayılı Kanun kapsamında
gerçekleştirdikleri ihalelerinin sonuçlarına ilişkin bilgileri içeren ilanlardır.
İhale İlan Süreleri ve Kuralları
(Kik: madde 13)
İhale
Usulleri
Açık
İhale
Belli İstekliler Arasında
İhale
(
Pazarlık
21/ b-c-f İlan
Zorunlu Değil
Yaklaşık
maliyeti
eşik
değerlere eşit
veya bu
değerleri
aşan ihaleler
İhale
tarihinden
en az
40 gün
önce
Kamu İhale
Bülteninde
Ön yeterlilik
ilanları son
başvuru
tarihinden en
az
14 gün önce
Kamu İhale
Bülteninde
Eşik Değerler
Davet mektubu
ihale gününden
en az 40 gün
önce
Mal / Hizmet Alımları
)
İhale
tarihinden
en az
25 gün önce
Kamu İhale
Bülteninde
Yapım İşleri
Kanun Kapsamındaki Genel ve Özel
Bütçeli İdareler
699.270.-TL
25.640.021.-TL
Kanun Kapsamındaki Diğer İdareler
1.165.451.-TL
25.640.021.-TL
İhale İlan Süreleri ve Kuralları
İhale Usulleri
Açık İhale
Belli İstekliler
Arasında İhale
Pazarlık
( 21/ b-c-f
İlan
Zorunlu Değil
)
1- Yaklaşık maliyeti
eşik değerlerin
altında ve
76.291.-TLye kadar
olan mal ve hizmet
alımları ile
152.588.- TL kadar
olan yapım işleri
İhale
tarihinden
en az 7 gün
önce
ihalenin ve işin
yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
en az ikisinde
Davet
Ön yeterlilik
İhale tarihinden
mektubu
ilanları son
en az
ihale
başvuru
7 gün önce
tarihinden en az gününden ihalenin ve işin
en az 7 gün
7 gün önce
yapılacağı
önce
ihalenin ve işin
yerde çıkan
yapılacağı yerde
gazetelerin en
çıkan gazetelerin
az ikisinde
en az ikisinde
2- Yaklaşık maliyeti
76.291.-TL ile
152.588.- TL
arasında kalan mal
ve hizmet alımları
ile 152.588.- TL ile
1.271.609.-TL
arasında kalan
yapım işleri
İhale
tarihinden
en az 14 gün
önce
işin yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
birinde ve KİB
Ön yeterlilik
ilanları son
başvuru
tarihinden en az
7 gün önce işin
yapılacağı yerde
çıkan gazetelerin
birinde ve KİB
Davet
mektubu
ihale
gününden
en az 14
gün önce
İhale tarihinden
en az 14 gün
önce işin
yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
birinde ve KİB
İhale İlan Süreleri ve Kuralları
İhale Usulleri
3- 152.588.- TL
üzerinde ve eşik
değer
altında kalan mal
ve
hizmet alımları ile
1.271.609.-TL
üzerinde ve eşik
değerin altında
olan yapım işleri
Açık İhale
İhale tarihinden
en az 21 gün
önce
işin yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
birinde ve KİB
Belli İstekliler Arasında
İhale
Ön yeterlilik
ilanları son
başvuru
tarihinden
en az 7 gün
önce
işin yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
birinde ve KİB
Davet
mektubu
ihale
gününden
en az 21
gün önce
Pazarlık
( 21/ b-c-f İlan
Zorunlu Değil )
İhale tarihinden
en az 21 gün
önce
işin yapılacağı
yerde çıkan
gazetelerin
birinde ve KİB
İlan
 Kanunun 13/1.fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendine
göre ilan edilecek ihaleler için;
 - Yukarıdaki şekilde yapılan ilana ilave
olarak aynı
zamanda Kamu İhale Kurumunun web sayfasındaki
kamu satın alma platformunda kamu ihale
bülteninden ayrı olarak yayımlanacaktır.
 - İdareler, ihale tarihinden en az sekiz gün önce (1+7)
kamu ihale kurumuna web sayfası üzerinden
göndereceklerdir.
 - Düzenlenen ilanların, yayınlanmak için kuruma hiç
gönderilmemesi veya geç gönderilmesi halinde, söz konusu
ilanlar yenilenmedikçe ihale veya ön yeterlik
gerçekleştirilemeyecektir.
İlan Sürelerinde Kısaltma
İlanların, elektronik araçlar ile hazırlanması
ve gönderilmesi halinde, açık ihale usulündeki
40 günlük ilan süresi 7 gün kısaltılabilir.
 İlan ile ihale ve ön yeterlik dokümanına
Elektronik Kamu Alımları Platformu
üzerinden doğrudan erişimin temin edilmesi
halinde, 40 günlük ilan ve davet süresi 5 gün
kısaltılabilir.
İhale Komisyonu
 İhale yetkilisi ilan ve davet tarihini izleyen üç gün
içinde ihale komisyonunu kurar.
 İhale komisyonu en az 5 kişiden oluşur
 Biri başkan
 İkisinin ihale konusu işin uzmanı olması
zorunludur
 Birinin muhasebe veya malî işlerden sorumlu
personel
 Asıl ve yedek üyelerin isimleri onayda belirtilir
 İdarede yeterli sayı veya nitelikte personel
bulunmaması halinde Kanun kapsamındaki
idarelerden komisyona üye alınabilir
 İhale işlem dosyasının birer örneği, ilan veya daveti izleyen üç
gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.
İhale Komisyon Kararları
 İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır
 Komisyon kararları çoğunlukla alınır
 Başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından
sorumludur
 Kararlarda çekimser kalınamaz
 Karşı oy kullanan üyeler, gerekçesini karara
yazmak ve imzalamak zorundadır
 Yaklaşık maliyeti güncelleyerek onu esas
alabilir,
 Komisyonda görevli olanların görev yerinin
değişmesi.
İhale Komisyonu
 Muayene ve kabul komisyonunda görev alabilirler.
 Memur, sözleşmeli Personel ve İşçilerin
komisyonda görevlendirilmeleri.
 Komisyona yardımcı olmak üzere başka komisyon
oluşturulamaz.
 Ön mali kontrol yapanlar mali işlem sürecinde
görev alamaz.
 Uzman üyelerin durumu,
 İhale sırasında üyenin rahatsızlanması,
 Komisyonun çift belirlenmesi,
İlanda Bulunması Zorunlu Hususlar
İhale dokümanında belirtilmeyen hususlara ilanlarda yer verilemez.














İdarenin adı, adresi, telefon ve faks numarası.
İhalenin adı, niteliği, türü, miktarı.
Mal alımı ihalelerinde teslim yeri, hizmet alımı ve yapım ihalelerinde ise
işin yapılacağı yer.
İhale konusu işe başlama ve işi bitirme tarihi.
Uygulanacak ihale usulü, ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgelerin
neler olduğu.
Yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler.
İhalenin sadece yerli isteklilere açık olup olmadığı ve yerli istekliler lehine
fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağı.
İhale dokümanının nerede görülebileceği ve hangi bedelle alınacağı.
İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı.
Tekliflerin ihale saatine kadar nereye verileceği.
Teklif ve sözleşme türü.
Teklif edilen bedelin % 3'ünden az olmamak üzere, isteklice belirlenecek
tutarda geçici teminat verileceği.
Tekliflerin geçerlilik süresi.
İhaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceği.
Düzeltme İlanı
 13, 24 ve 25 maddelerine uygun olmayan
ilanlar geçersizdir.
 Ancak, ilanın yapılmaması veya ilan sürelerine
uyulmaması halleri hariç,
ilanın 24 ve 25
inci maddelere uygun olmaması durumunda,
idarelerce 25 ve 40 günlük ilan süresi bulunan
ihalelerde,
takip eden 15 gün
diğer ihalelerde ise 10 gün içinde
hatalı hususlar için düzeltme ilânı yapılmak suretiyle
ihale veya ön yeterlik gerçekleştirilebilir.
İhale Dokümanında Değişiklik Yapılması
 İlan yapıldıktan sonra dokümanda değişiklik
yapılmaması esastır. Zorunlu olursa, tutanakla tespit
edilerek iş yeniden ilan olunur (4734/29,55 md).
 Ancak, ilan yapıldıktan sonra, tekliflerin
hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini
etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya
eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce
yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında
değişiklikler yapılabilir.
 Değişiklik, ihale veya son başvuru tarihinden on gün
öncesinde ihale dokümanı alanlara gönderilir
 Tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye ihtiyaç
duyulması halinde, ihale tarihi en fazla yirmi gün
zeyilname ile ertelenebilir.
Tekliflerin Hazırlanması
 Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil
olmak üzere istenilen bütün belgeler bir zarfa
konulur
 Zarfın üzerine
-İsteklinin adı, soyadı veya ticaret
unvanı,
-Tebligata esas açık adresi,
-Teklifin hangi işe ait olduğu ve
-İhaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır
ve
-Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından
imzalanır ve mühürlenir
Teklif Mektubu
 Teklif mektuplarında;
 Dokümanın tamamen okunup kabul
edildiğinin belirtilmesi,
 Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine
uygun olması,
 Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme
bulunmaması,
 Teklif mektubunun ad, soyadı, TC no veya ticaret
unvanı yazılarak imzalanması, gerekir.
 Teklif geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir.
 Bu süre, teklif ve sözleşme koşulları
değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla,
en fazla teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.
İhale Komisyonunun Toplanması
 Komisyon, ihale saatinde eksiksiz olarak toplanır.
 Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine
kadar idareye verilir. Tutanakla komisyona teslim
edilir.
 Komisyonca ihale saatinde kaç teklif verilmiş
olduğu, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen
ihaleye başlanır.
 Zarflar üzerinde yapılan incelemede, uygun
olmayanlar tutanak ile tespit edilerek iade edilir.
 Zarflar isteklilerle önünde alınış sırasına göre açılır.
Teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı
komisyonca açıklanır.
Tekliflerin Alınması ve Açılması
 Belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile
geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı
kontrol edilir.
 Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı
usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit
edilir.
 Hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır.
Bu aşamada;
 Hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez,
 Teklif, düzeltilemez ve tamamlanamaz.
 Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek
üzere oturum kapatılır.
Tekliflerin Değerlendirilme Dışı
Bırakılması
 Belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu
ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı
ilk oturumda tespit edilen isteklilerin
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına
karar verilir
Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte
olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi
eksikliği bulunması halinde,
idarece belirlenen sürede isteklilerden bu
eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak
istenir
Bilgi Eksikliklerinin Tamamlatılması
 Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen
taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, ihale
sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek
nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin giderilmesine
ilişkin belgeler,
İsteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve
kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması
zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine
ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan belgeler
idarelerce tamamlatılacaktır.
 İsteklilere iki iş gününden az olmamak üzere süre verilir.
Bu süre içinde tamamlamayanlar ihale dışı bırakılır ve
geçici teminatı gelir kaydedilir.
Yaklaşık Maliyetin Üzerindeki
Teklifler
İhale komisyonu;
 Yaklaşık maliyet tespit edilirken
değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup
olmadığını
 Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse,
güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını
 Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını
yansıtıp yansıtmadığını
Ekonomik açıdan en avantajlı teklifi
belirleyerek işin ihalesini sonuçlandırır.
Aşırı Düşük Teklifler
 İhale komisyonu, diğer tekliflere veya idarenin
tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı
aşırı düşük olanları tespit eder
 İhale komisyonu;
 -İmalat sürecinin, hizmetin ve yapım yönteminin
ekonomik olması
 -Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve
hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine
getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar
 -Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin
özgünlüğü,
 Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan
yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük
teklifleri değerlendirir.
İhalenin Karara Bağlanması
 Değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin
üzerinde bırakılır
 Ekonomik açıdan en avantajlı teklif,
 sadece fiyat esasına göre veya
 fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet
etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat
dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışı unsurlar
dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale
dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi
ağırlıkları belirlenir.
 Komisyon gerekçeli kararını ihale yetkilisinin
onayına sunar
Yasaklılık Teyidi
 İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan
önce idareler,
 ihale üzerinde kalan istekli ile
 varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci
teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan
yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna
ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek
zorundadır.
 İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda
ihale iptal edilir.
İhale Kararının Onaylanması
İhale yetkilisi,
 karar tarihini izleyen en geç beş iş
günü içinde ihale kararını onaylar veya
gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle
iptal eder.
 İhale; kararın onaylanması halinde
geçerli, iptal edilmesi halinde ise
hükümsüz sayılır.
Kesinleşen İhale Kararlarının
Bildirilmesi
 İhale sonucu, ihale yetkilisi tarafından
onaylandığı günü izleyen en geç üç gün
içinde,
 ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere,
ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir.
 İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden
itibaren; 21/ (b) ve (c) göre yapılan ihalelerde beş
gün, diğerlerinde ise on gün geçmedikçe
sözleşme imzalanamaz.
Sözleşmeye Davet
 21/ (b) ve (c) göre yapılan ihalelerde 5 gün, diğer hallerde
ise 10 günlük sürenin bitiminden veya ön mali kontrol
tarihinden itibaren 3 gün içinde,
 ihale üzerinde kalan istekliye, tebliğ tarihini
izleyen 10 gün içinde , kesin teminatı vermek
suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir.
Yabancı istekliler için bu süreye 12 ilave edilir.
Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale üzerinde kalan
isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup
olmadığının teyit edilmesi zorunludur.
Cezai ve İdari Yaptırımlar
 İhale Dışı Bırakılacak Olanlar
 İhaleye Katılamayacak Olanlar
 Yasak Fiil veya Davranışlar
 İhalelere Katılmaktan Yasaklama
İhale Dışı Bırakılacak Olanlar
a)İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkemece
yürütülen, konkordato ilan eden, işini askıya alan veya
kendi ülkesindeki mevzuata göre benzer durumda olan
b)İflası ilan edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen,
borçlarından dolayı mahkeme idaresinde bulunan veya
ülkesindeki mevzuata göre benzer bir durumda olan
c)Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükmü
uyarınca, kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan
d)Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri
uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan
e)İhaleden önceki 5 yıl içinde, mesleki faaliyetinden
dolayı yargı kararıyla hüküm giyen (4734/10)
İhale Dışı Bırakılacak Olanlar
f)İhale tarihinden önceki 5 yıl içinde, ihaleyi yapan
idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına
aykırı faaliyette bulunduğu idare tarafından ispat edilen
g)İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda
tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan
h)Kanunda belirtilen bilgi/belgeleri vermeyen veya
yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen
i)İhaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan
J)Yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen
İhaleye Katılamayacak Olanlar
a)Geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan
yasaklı olanlarla TMK kapsamına giren suçlardan veya
örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir
ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı
hükümlü bulunanlar (4734/11)
b)İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler
c)İhale yetkilisi ile bu yetkiye sahip kurul görevlileri
d)İhale konusu işle ilgili ihale işlemlerini hazırlamak,
yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevliler
e)İhale yetkilisi, bu yetkiye sahip kurul görevlileri ile ihale
konusu işle ilgili ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek,
sonuçlandırmak ve onaylamakla görevlilerin;
Eşleri, 3.dereceye kadar kan hısımları, 2.dereceye kadar kayın hısımları,
evlatlıkları ve evlat edinenleri
İhaleye Katılamayacak Olanlar
f) c, d ve e de belirtilenlerin ortakları ile şirketleri
 İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan
yükleniciler o işin ihalesine, İhale konusu işin
yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine
katılamazlar
 İdare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne
amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik,
sandık ile bunların ortağı şirketler idarenin açtığı
ihaleye katılamazlar
Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı
bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.
Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit
edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa,
teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.
İhale Aşamasında Haklarında
Yasaklama Kararı Bulunanlar
 İhaleye katılmaları halinde ihale dışı bırakılmaları ve
geçici teminatlarının gelir kaydı,
 İhale yapılmış, karar ihale yetkilisince onaylanmamışsa,
bu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması
ve geçici teminatlarının gelir kaydı,
 Karar onaylandıktan sonra sözleşmenin imzalanmasına
kadar geçen süre içinde bu durum anlaşılırsa kararın
iptali ile kesin veya geçici teminatın gelir kaydı,
 Sözleşme sonrasında durum anlaşılırsa, sözleşmenin
feshi ve hesabın genel hükümlere göre tasfiyesi ile
kesin teminatın ve varsa ek kesin teminatın gelir kaydı,
gerekmektedir.
İhale Aşamasında Haklarında
Yasaklama Kararı Verilenler
 İhale süreci devam ederken, başka bir
idarece yasaklama kararı verilmesi
halinde,
 Kararın RG de yayımından önce teklif
verenlerin teklifi değerlendirme dışı
bırakılarak geçici teminatı iade edilir
 Sürece göre, komisyon kararı veya ihale
yetkilisi onayı iptal edilir ve teminatı iade
edilir. Diğer teklifler değerlendirilir
Yasaklama Süresi
 Bir Yıldan İki Yıla Kadar Yasaklama
 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler
hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak
üzere iki yıla kadar,
 Altı Aydan Bir Yıla Kadar Yasaklama

Üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme
yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar
 Bir Yıldan Üç Yıla Kadar Mahkeme Kararıyla Yasaklama
Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi,
17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan TCK ya göre suç teşkil eden
davranışlarda bulunanlar TCK hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere
yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Suçlu bulunanlar
mahkeme kararıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar
 Sürekli Olarak Mahkeme Kararıyla Yasaklama

Bu Kanunda belirtilen yasak fiil veya davranışları nedeniyle haklarında mükerrer ceza
hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu
sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri, mahkeme kararı ile
sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.
Yasaklama Mercii ve Takdir Yetkisi
 İhalelerde yasaklamayı gerektiren bir
hususun tespiti halinde, yasaklama
kararı verilmesi için durumun ilgili veya
bağlı bulunan Bakanlığına bildirmeleri
gerekmektedir.
 Karar, yasaklamayı gerektiren fiil veya
davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en
geç 45 gün içinde verilir ve RG de
yayımlanmak üzere en geç 15 gün
içinde gönderilir ve yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Doğrudan Teminde
Yasaklama Kararı
 Doğrudan temin bir ihale usulü
değildir
 Alım yapılacak kişi ya da firmanın
ihalelere katılmaktan yasaklı olup
olmadığının teyit ettirilmesi zorunlu
değildir
 Doğrudan teminde Kanunun 58 inci
maddesine göre ihalelere katılmaktan
yasaklama kararı verilmez
İHALELERE YÖNELİK BAŞVURU YOLLARI
Şikayet öncesi çözüm
yolları
Şikayet yolları
Şikayet Öncesi Çözüm Yolları
 1- Zeyilname Düzenlenmesi
 2- İhale Dokümanı İle İlgili
Açıklama Talebi
Şikayet ve İtirazen Şikayet
İhale işlemlerine karşı yapılacak idari
başvurular
 Şikayet ve
 İtirazen şikayet yolu ile yapılır.
 İhale süreci içindeki işlem veya
eylemlerle ilgili olarak idareye yapılan
başvurulara şikayet,
 Kamu İhale Kurumuna yapılan
başvurular ise itirazen şikayet denir.
Şikayet Ehliyeti
İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya
eylemler nedeniyle
bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya
zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia
eden
-aday ve
-istekliler ile
-istekli olabilecekler
şikayet başvurusunda bulunabilir.
I- İdareye Şikayet
 İdareye şikayet başvurusu;
 İhale
yetkilisince
ihale
onayının
verildiği tarihten itibaren; sözleşmenin
imzalanmasına kadar geçen süreçteki
 idari işlem ve eylemlere karşı
 aday,
 istekli veya
 istekli
olabilecekler
tarafından
yapılacak başvurulardır.
Şikayet Başvurusunda Süre
 Şikayet başvurusu
 Şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı
veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen
günden itibaren
 Kanunun 21/(b) ve (c) göre yapılan ihalelere yönelik
başvurularda 5 gün, diğer hallerde 10 gündür.
 Ancak, ilan veya ihale dokümanına yönelik şikayetler,
yukarıdaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru
yapılmadan en geç ihale tarihinden üç iş günü
öncesine kadar yapılabilir.
Şikayet Üzerine Alınan Kararlar
 İdare tarafından yapılan inceleme sonucunda gerekçeli
olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle
giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin
iptaline,
b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale
sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda,
düzeltici işlem belirlenmesine,
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne
uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu
işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem belirlenmesini
gerektirecek hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen
şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında
bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,
 karar verilir.
Kararın Bildirilmesi
 Şikayeti sonuçlandıran karar, en geç üç gün
içerisinde başvuru sahibi ile aday veya isteklilere
bildirilir.
 İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde,
alınan kararın son bildirim tarihini,
 Bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini
izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve
 itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığına ilişkin
Kurumun internet sayfasından sorgulama yapılmadan,
 İtirazen şikayet başvurusu yapılan hallerde ise itirazen
şikayet başvurusu nihai kararla sonuçlandırılmadan
sözleşme imzalanamaz.
II- İtirazen Şikayet
a) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan
kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar
alınmaması halinde,
b) Şikayet başvurusu üzerine idare tarafından şikayet
dilekçesinin kayıtlara alındığı tarih veya sonrasında
herhangi bir nedenle alınan ihalenin iptali kararına
karşı,
c) İtirazen şikayet üzerine Kurul tarafından başvurunun
reddine veya düzeltici işlem belirlenmesine karar
verildikten sonra idare tarafından verilen ihalenin
iptali kararına karşı,
Kuruma yapılan başvurudur.
İtirazen Şikayet Başvurusu
Herhangi bir şikayet veya itirazen şikayet
başvurusu olmaksızın idare tarafından alınan
ihalenin iptali kararlarına karşı Kuruma
itirazen şikayet başvurusunda
bulunulamayacağından,
bu kararlar ancak idari yargı mercilerinde dava
konusu edilebilir.
İtirazen Şikayet Başvurusunda Süre
 İtirazen şikayet başvurusu,
 - ihale sürecinde idareye yapılan şikayet başvuruları
üzerine verilen kararların bildirimini izleyen tarihten
veya
 -on günlük cevap verme süresi içinde idare
tarafından bir karar alınmaması durumunda bu
sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün içinde
 -Şikayet veya itirazen şikayet üzerine ihalenin iptaline
ilişkin olarak idare tarafından alınan kararlara karşı
yapılacak başvurularda beş gün içinde yapılmalıdır.
Kurul Tarafından Alınan Kararlar
 Kurul tarafından gerekçeli olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici
işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi
halinde ihalenin iptaline,
b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve
ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan
durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması,
usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya
şikayete konu işlemlerde ihalenin iptalini veya düzeltici işlem
belirlenmesini gerektirecek hukuka aykırılığın tespit
edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun
Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun
reddine,
 karar verilir.
İtirazen Şikayet Başvurusunda Süre
Kurul; Kanunun 21/(b) ve (c) göre yapılan ihaleler ile
şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal
edilmesi kararına karşı yapılacak itirazen şikayet
başvurularına ilişkin,
bilgi ve belgeler ile ihale işlem dosyasının Kurum
kayıtlarına alındığı tarihten itibaren on iş günü içinde,
diğer itirazen şikayet başvurularında yirmi gün içinde,
nihai kararını verir.
 Kurul tarafından başvurular üzerine verilen bütün nihai
kararlar, karar tarihini izleyen beş iş günü içinde
taraflara bildirime çıkarılır ve bu tarihi izleyen beş gün
içinde Kurumun internet sayfasında yayımlanır.
Süreler
 Süreler;
 a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini, düzeltme ilanı yapılan
hallerde düzeltme ilanının yayımlandığı tarihi, gazetelerde veya
bültende birden fazla yayımlanan ilanlar arasında çelişki olması
halinde son ilan tarihini,
 b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri
için dokümanın satın alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda
ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
 c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda
şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış
olması gerektiği tarihi,
 ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya
bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde
ise bu sürenin bitimini,
 d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında
ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
Şikayet Başvurusunda Süreler
 Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet
başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine
kadar yapılması zorunludur.
 Buna göre şikayetlerin en geç;
 a) İhale veya son başvuru tarihi Pazartesi günü olan ihalelerde, bir önceki
Salı günü,
 b) İhale veya son başvuru tarihi Salı günü olan ihalelerde, bir önceki
Çarşamba günü,
 c) İhale veya son başvuru tarihi Çarşamba günü olan ihalelerde, bir önceki
Perşembe günü,
 ç) İhale veya son başvuru tarihi Perşembe günü olan ihalelerde, bir önceki
Cuma günü,
 d) İhale veya son başvuru tarihi Cuma günü olan ihalelerde, bir önceki
Pazartesi günü,
 mesai saati bitimine kadar yapılması gerekmektedir.
 Ancak ihale tarihinden önceki üç iş günü içerisinde ulusal bayram veya
genel tatil günü bulunması halinde, sürenin hesabında bu günler dikkate
alınarak iş günleri üzerinden hesabının yapılması gerekmektedir.