Transcript Bologna Süreci - Ege Üniversitesi

EGE ÜNİVERSİTESİ
BOLOGNA SÜRECİ UYUM
ÇALIŞMALARI
Prof. Dr. Süheyda ATALAY
5-6 Mayıs 2010
BOLOGNA SÜRECİ
19 Haziran 1999 : Bologna Deklerasyonu
AMAÇ: Avrupa ülkelerindeki yükseköğretim sistemlerinin
yeniden yapılandırılması
Bilgi tabanlı toplumu oluşturma
Bilgi tabanlı ekonomiyi oluşturma
NİHÂİ HEDEF (2010)
1) Avrupa Yüksek Öğretim Alanı(EHEA-AYA) ve
2) Avrupa Araştırma Alanı (ERA) oluşturmak
Yüksek hareketlilik (öğrenci, akademik ve idari personel),
Birbiri ile karşılaştırılabilir ulusal eğitim sistemleri,
Birbiri ile çok iyi ilişkilendirilmiş öğretim ve araştırma etkinlikleri
İç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetlenen ve izlenen süreç
BOLOGNA SÜRECİ
Ülkelerin ulusal şartları ve kültürleriyle uyumlu olmak kaydıyla, Avrupa
genelinde ortak deneyimlerin paylaşılması, ortak hedeflere ulaşmak
üzere işbirliği yapılması ve birbirinin deneyiminden faydalanılması
yoluyla gerçekleşmesi planlanan Bologna Süreci çalışmaları yeni bir
sistemin uyarlaması değil, var olan sistemlerin ortak bir paydada
buluşturulmasından ibaret olan “eğitim-öğretimde yenilenme”
hareketidir.
Bologna Süreci
 kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir derece sisteminin







uygulanmasını,
lisans, yüksek lisans ve doktora olmak üzere 3 dereceli bir sistemin
uygulanmasını,
üniversiteler arasında ortak bir kredi sistemi oluşturulmasını (Avrupa
Kredi Transfer Sistemi- AKTS European Credit Transfer System- ECTS),
üniversiteler arasındaki öğrenci ve öğretim üyesi hareketliliğinin
önündeki engellerin kaldırılmasını,
yükseköğretimde öğrenci katılımının sağlanmasını,
yükseköğretimde ortak diploma vermenin teşvik edilmesini,
kalite güvencesinde Avrupa boyutunun oluşturulmasını,
yükseköğretimde Avrupa boyutunun kazandırılmasını
amaçlamaktadır
BOLOGNA SÜRECİ
Tarihçe

Bologna Deklerasyonu, 1999 (29 ülke)

Prag Bildirgesi, 2001 (32 ülke, Türkiye’nin katılımı)

Berlin Bildirgesi, 2003

Bergen Bildirgesi, 2005

Londra Bildirgesi, 2007 (46 ülke)

Leuven Bildirgesi, 28-29 Nisan 2009 (46 Bologna ülkesi +10)
Avrupa dışındaki ülkelerin de yükseköğretim sistemlerini
etkilemektedir.

Budapeşte-Viyana, 2010 (Kazakistan’ın katılması ile 47 ülke +10)
-----------------------------
4
BOLOGNA SÜRECİ
“YETERLİLİKLERE
VE
ÖĞRENME ÇIKTILARINA
DAYALI
PROGRAM GELİŞTİRME SÜRECİ”
Girdi temelli eğitim sistemi
Çıktı temelli eğitim sistemi
AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
(EQF)
TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRETİM
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Çıktıları
(Program Yeterlilikleri)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Çıktıları
(Program Yeterlilikleri)
Program Çıktıları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Çıktıları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Ders
Ders
Öğrenme Çıktıları
Öğrenme Çıktıları
Öğrenme Çıktıları
Öğrenme Çıktıları
İş Yükü
AKTS Kredisi
İş Yükü
AKTS Kredisi
İş Yükü
AKTS Kredisi
İş Yükü
AKTS Kredisi
6
TEMEL KAVRAMLAR


Yeterlilik
Bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu
o program için öngörülen program çıktılarının
kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir otorite tarafından
basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü
belgedir.
Yeterlilikler Çerçevesi
Yeterlilikleri öğrenme çıktılarına göre sınıflandıran ve
organize eden yapıdır.
7
TEMEL KAVRAMLAR


Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Ulusal Yeterlilikler çerçevelerinin ilgi tutulabileceği
ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliliklerini birbiriyle
ilişkilendirebileceği şemsiye (üst) çerçevedir.
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi:
Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlilikleri göz önünde
bulundurularak, herhangi bir temel alandaki
yeterliliklerin, ilgili paydaşların görüşleri alınarak belirli bir
düzen içinde yapılandırıldığı bir sistemdir.
8
TEMEL KAVRAMLAR


Program Eğitim Amaçları
Bir programın eğitsel misyonunu nasıl
planlamayı sağladığını ve paydaşlarının
gereksinimlerinin nasıl karşılayacağını bildiren
açık, genel ifadelerdir.
Program Çıktıları (Program
Yeterlilikleri) Öğrencilerin programdan
mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken
bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan
ifadelerdir.
9
YETERLİLİKLER
PROGRAM ÇIKTILARI
ÖĞRENME ÇIKTILARI
• Eğitim amaçları , bir programın eğitsel misyonunu
nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının
Ulusal düzeyde
yükseköğretim
gereksinimlerini
nasıl
karşılayacağını
bildiren açık,
Ulusal
Yeterlilikler
Çerçevelerinin
yeterlilikleri
genel
ifadelerdir.arasındaki
yeterlilikleri
gözönündeilişkiyi
bulundurularak
ilgi
tutulabileceği
ve
bu
sayede
• Programın
eğitim
amaçları,
mezunların
bir programı
açıklayan,
ulusal
ve
uluslararası
herhangi
bir
meslek
alanındaki
bitirmelerini
izleyen
birkaç
yıl
içinde
farklı ülkelerin
yeterliliklerini
paydaşlarca
tanınan
ve tanımlayan ifadelerdir.
gerçekleştirmeleri
beklenenleri
yeterliliklerin
ilgili paydaşların
görüşleri
birbirleriyle
ilişkilendirilebileceği
ilişkilendirilebilen,
yeterliliklerin
• Programın
öngörülen eğitim
amaçlarını belirli
şemsiye
(üst)
çerçevelerdir.
alınarak
düzen
içerisinde
sağlayabilmesi
için bir
programdan
beklenen “program
bir
düzenbelirli
içerisinde
yapılandırıldığı
bir
çıktıları” nın belirlenmesi gerekir.
yapılandırıldığı
bir sistemdir.
sistemdir.
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi
Bölüm Misyonu
Paydaş Görüşleri
Temel Alan Yeterlilikleri
Eğitim Amaçları
Program
çıktıları;(Mezunlar,
öğrencilerin
Dış paydaş
görüşleri
işverenler,
programdan mezun oluncaya kadar
kazanmaları gereken bilgi ve becerileri
İç paydaş
görüşleri (Öğretim üye ve
tanımlayan ifadelerdir.
Program Çıktıları
Ders
meslek odası temsilcileri, danışma kurulu)
elemanları, bölüm personeli, öğrenciler, ..)
Öğrenme Çıktıları
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ(TYYÇ)
LİSANS
1. Ortaöğretimde kazanılan yeterlikler üzerine kurulan, alanındaki en
güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve
diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve
kavrayışa sahip olmak, bunları kullanabilmek (BİLGİ)
2. Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri
kullanabilmek, Alanındaki kavram ve düşünceleri bilimsel
yöntemlerle inceleyebilmek, verileri yorumlayabilmek ve
değerlendirebilmek, sorunları tanımlayabilmek, analiz edebilmek,
kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilmek.
(BECERİLER)
3. Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilmek ve
meslektaşları ile iletişim kurabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel
Düzeyi: B1 Düzeyi) (KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER)
4. Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve
iletişim teknolojilerini kullanabilmek (Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansı Düzeyi: İleri Düzey) (KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER )
YAPILMASI PLANLANAN ÇALIŞMALAR
 Bologna Süreci kapsamında, yükseköğretim kurumlarındaki eğitimöğretim programlarının öğrenme çıktılarını (learning outcomes) yüksek
öğretim ulusal yeterlilikleri çerçevesi ve temel alan yeterliliklerine bağlı
olarak tanımlanması amaçlanmaktadır. Buna göre üniversitemizde
eğitim-öğretim veren bütün ön lisans, lisans ve lisansüstü
programlarını yürüten birimlerin;
 Üniversitemizin misyon, vizyon ve hedefleri ile iç ve dış paydaşların
görüşleri dikkate alınarak nasıl bir mezun profilinin amaçlandığını
gösteren Program Eğitim Amaçları’nı yazmaları,
 Programın eğitim amaçlarına ulaşabilmek için mezunların ne tür
yeterliliklere (qualifications) sahip olmaları gerektiğinin açıklandığı
Program Çıktılarını (Program Yeterlilikleri’ni) belirlemeleri,
 Belirlenen program çıktılarına ulaşmak için hangi derslerin verilmesi
gerektiğine karar vermeleri,
 Eğitim-Öğretim Planlarında yer alan/alacak her bir ders için
“Öğrenme Çıktıları”nı Yazmaları,
YAPILMASI PLANLANAN ÇALIŞMALAR
 Her bir derse ilişkin Öğrenme Çıktıları’nın Program Çıktıları’ndan
hangisi/lerini sağladığını belirleyerek Ders Öğrenme Çıktıları
ile Program Çıktıları’nı İlişkilendirmeleri,
 Ders öğrenme çıktılarını göz önüne alarak üniversitemizce
belirlenen ortak formata uygun olarak ders öğretim planlarını
hazırlamaları,
 Ders öğrenme çıktılarına ulaşabilmek için gerekli iş yükünü ve
AKTS kredilerini hesaplamaları,
 Her programın programlarını tanıtıcı bilgiyi ve ders öğretim
planlarını Türkçe ve İngilizce olarak hazırlamaları,
 Ders öğrenme çıktıları ile program çıktılarının uyumu için
Program Kalite Güvence Sistemini kurmaları gerekmektedir.
 Üniversitemiz bu süreçleri 2009-2010 öğretim yılı içinde
tamamlayarak bir sonraki öğretim yılında uygulamaya geçirmeyi
ve 15 Ocak 2011 tarihine kadar AKTS Etiketi için başvuru
yapmayı planlamaktadır.
DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI
Ulusal Yeterlilikler
Çerçevesi
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Çıktıları
Ders A
Öğrenme
Çıktıları
Ders B
Öğrenme
çıktıları
Ders C
Öğrenme
Çıktıları
Ders D
Öğrenme
Çıktıları
(Öğretenin ne anlattığına değil, öğrenenin ne kazandığına
dayanan öğrenme)
PROGRAM ÇIKTILARINI ÖĞRENME
ÇIKTILARI İLE İLİŞKİLENDİRME
PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ PÇ ….
1
2 3
4 5
6
7
8
9 10 11 12 13
D1
X
D2
X
D3
X
D4
X
X
X
X
X
X
X
X
D5
X
D6
X
D7
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
….
 Öğrenme/öğretme biçimleri ile izlenebilir ve ölçülebilir ders çıktılarını karşılama
ÇALIŞMA TAKVİMİ
İŞ PAKETİ
I
TAMAMLAMA TARİHİ
Öğrenme Çıktılarına bağlı olarak eğitim-öğretim planlarının düzenlenmesi /tasarlanması
1
Programın eğitim amaçlarının belirlenmesi
15 Mart - 14 Mayıs 2010
2
Program çıktıları ve program çıktılarıyla tutarlı derslerin
belirlenmesi
3 Mayıs -31 Mayıs 2010
3
Derslerin
öğrenme
çıktılarının
yazılması
(derslerde
kazandırılması hedeflenen beceri ve yetkinlikler)
4
Öğrenme çıktıları ve program çıktılarının ilişkilendirilmesi
5
Ölçme ve değerlendirme yöntemleri
6
İş yükünün hesaplanması
7
AKTS/ ECTS kredilerinin belirlenmesi
8
Ders öğretim planlarının hazırlanması
II
Eğitim- öğretim programlarının ilgili kurullarda onaylanması
III
Kalite süreçlerinin uygulanması
1
Ölçme araçlarının uygulanması
2
Program ve öğrenme çıktılarının gözden geçirilmesi
3
İş yüklerinin ve AKTS kredilerinin gözden geçirilmesi
4
Ders öğretim planlarının gözden geçirilmesi
1 Haziran -15 Temmuz 2010
Ocak 2011 -
PROGRAMIN TANITIMI
TÜRKÇE
BÖLÜM/FAKÜLTE/PROGRAM TANITIMI
Kuruluş
 Kazanılan Derece
 Derecenin Seviyesi (Ön Lisans , Lisans, Yüksek Lisans, Doktora)
 Kabul ve Kayıt Koşulları
 Önceki Öğrenmenin (formal, in-formal, non-formal) Tanınması Hakkında Kurallar
 Yeterlilik Koşulları ve Kuralları
 Program Profili
 Program Çıktıları
 Mezunların İstihdam Profilleri (örneklerle)
 Üst Derece Programlarına Geçiş
 Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme
 Mezuniyet Şartları
 Çalışma Şekli (Tam Zamanlı, e-öğrenme )
 Adres ve İletişim Bilgileri (Program Başkanı, AKTS/DS Koordinatörü)
 Bölüm Olanakları
PROGRAMIN TANITIMI
GENERAL DESCRIPTION















History
qualification awarded
level of qualification (short cycle , first cycle , second cycle, third cycle)
specific admission requirements
specific arrangements for recognition of prior learning (formal, non-formal and
informal)
qualification requirements and regulations
profile of the programme
key learning outcomes
occupational profiles of graduates with examples
access to further studies
examination regulations, assessment and grading
graduation requirements
mode of study (full-time, part-time, e-learning…)
address, programme director or equivalent
Facilities
DERS ÖĞRETİM PLANI
1- Dersin Adı
2- Dersin Kodu
3- Dersin Türü ( Zorunlu, Seçmeli )
4- Dersin Seviyesi ( önlisans, lisans, yüksek lisans , doktora )
5- Dersin Verildiği Yıl ( 1, 2, 3, 4, 5, 6 )
6- Dersin Verildiği Yarıyıl ( 1, 2 )
7- AKTS Kredisi
8- Haftalık Ders Saati (.......saat/hafta )
9- Haftalık Uygulama Saati ( .... saat/hafta )
10- Haftalık Laboratuvar saati (......saat/hafta )
11- Dersin Öğretim Üyesi ( Üyeleri )
12- Öğretim Sistemi ( Örgün, uzaktan eğitim )
13- Dersin Verildiği Dil ( Türkçe, İngilizce, Almanca )
14- Dersin Amacı
15- Dersin Öğrenme Çıktıları
16- Derse Ön Koşul olan ders(ler) ( ön koşul olan dersler varsa yazılması, veya tavsiye
edilen ön koşul olan dersler varsa onların yazılması gerekir, eğer yoksa ”yoktur”
ifadesinin kullanılması uygun olur.)
DERS ÖĞRETİM PLANI
ı
Tavsiye Edilen Program Öğeleri ( tavsiye edilen bazı konular varsa onların yazılması
gerekir, eğer yoksa ”yoktur” ifadesinin kullanılması uygun olur.)
18- Staj ( Bu dersle ilgili herhangi bir staj uygulaması varsa yazılması gerekir, eğer
yoksa ”yoktur” ifadesinin kullanılması uygun olur.)
19-Ders İçeriği
( Kısa bir içerik tanımlandıktan sonra her hafta hangi konuların anlatılacağı
açıklanmalıdır.)
Haftalık Detaylı Ders İçeriği
20- Ders Kitabı/ Malzemesi/ Tavsiye Edilen Kaynaklar
17-
21-Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Öğretme Yöntemleri
Derslere katılma
Laboratuvar çalışması
Klinik Çalışması
Rehberli Problem Çözümü
Ev Ödevi
Seminer
Sunum Yapma
Dönem Ödevi
Rehberli Problem Çözümü
Arazi uygulaması
Yazılı sınav
Sözlü sınav
Quiz
Proje
Kendi Başına Çalışma
22- Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri
DESCRIPTION OF INDIVIDUAL COURSE UNITS:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
course unit title
course unit code
type of course unit (compulsory, optional)
level of course unit (e.g. short, first, second or third cycle; sub-level if applicable)
year of study (if applicable)
semester/trimester when the course unit is delivered
number of ECTS credits allocated
name of lecturer(s)
Objectives of the course
learning outcomes of the course unit
mode of delivery (face-to-face, distance learning)
prerequisites and co-requisites
recommended optional programme components
course contents
Weekly detailed course contents
recommended or required reading
planned learning activities and teaching methods
assessment methods and criteria
language of instruction
work placement(s)
KALİTE GÜVENCESİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR İYİLEŞTİRME
PROGRAM/ABD
Yeni
Öğrenci
YÖN
LEN
DİR
ME
Öğrenci
anketi
Öğretim elemanı
Öğrenme
Programı/Ortamı
Ç
I
K
T
I
L
A
R
Mezunların Değerlendirmesi
İşverenlerin Değerlendirmesi
İyileştirme araçları
Öğrencilerin Değerlendirmesi
Öğrenci
Mezun
Çalışan
Mezun
İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.