Transcript Ölçme Araçlarının Geçerliliği ve Güvenirliği

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
DERSİ
Doç.Dr. Nadir Çeliköz
Yıldız Teknik Üniversitesi
Eğitim Fakültesi
hatırlayalım
Aşağıdaki özelliklerden hangisi, doğrudan
(temel) ölçme yoluyla ölçülebilir?
•
•
•
•
sınıfın başarı ortalaması
sınıftaki öğrenci sayısı
öğrencilerin yetenekleri
öğretmenin öğrencilere karşı tutumu
hatırlayalım
Aşağıdakilerden hangisinde tanımlanan kavram,
diğerlerinden farklıdır?
•
•
a) gözlem sonuçlarının sayı ile ifade edilmesi
b) bir birimi kullanarak, bir varlığın bu birime
göre fakını bulma
•
c) ölçüm ile gerçek durum arasındaki farkı
belirleme
•
d) uygun bir ölçme birimine göre, herhangi bir
büyüklüğün belirtilmesi
•
e) bir özellik ya da oluşumun miktarını tayin
etme
hatırlayalım
Yukarıdaki soruda, diğerlerinden farklı olarak
tanımlanan kavram hangisidir?
•
•
•
•
•
a) ölçme
b) ölçüt
c) ölçme hatası
d) ölçme kuralı
e) niteleme
hatırlayalım
Aşağıdakilerden hangisinde tanımlanan kavram,
diğerlerinden farklıdır?
•
•
a) gözlem sonuçlarının sayı ile ifade edilmesi
b) bir birimi kullanarak, bir varlığın bu birime
göre fakını bulma
•
c) ölçüm ile gerçek durum arasındaki farkı
belirleme
•
d) uygun bir ölçme birimine göre, herhangi bir
büyüklüğün belirtilmesi
•
e) bir özellik ya da oluşumun miktarını tayin
etme
hatırlayalım
Bir öğretmen sınıfını bağıl değerlendirme yöntemi kullanarak
değerlendirmek istiyor. Değerlendirme yaparken
aşağıdakilerden hangisi ya da hangilerini dikkate alması
gerekir?
I ölçütü gruptan bağımsız olarak önceden belirlemesi gerekir
II öğrencilerin bir birlerine göre başarılarını belirlemesi gerekir
III dersin hedeflerine göre belirlemesi gerekir
IV sınıf ortalamasına göre belirlemesi gerekir
a) I – II
b) I – III
c) I – IV
d) II – III
e) II – IV
hatırlayalım
Öğrencilerin başarısı düşük olduğu için her bir
öğrencinin puanına 35 puan ekleyen Tülay
öğretmen ne tür bir hata yapmış olur?
•
•
•
•
•
Sabit
sistematik
tesadüfi
değişken oranlı
sabit oranlı
hatırlayalım
• Bir metrelik çıta kullanılarak 5 metrelik
ölçüm yapıldığında hata ne kadar olur?
•
•
•
•
•
a) 0.5 m
b) 0.05 m
c) 0.005 m
d) 0.0005 m
e) 0.00005 m
hatırlayalım
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
•
•
•
•
•
sistematik hatada, yapılan hata miktarı herkes için
aynıdır
tesadüfi hata, öğrenci notlarını negatif etkiler
bir terazinin, bazı ağırlıkları 500gr fazla tartması
sabit hatadır
bir öğretmenin herkese 10 puan fazla vermesi
sistematik hatadır
tesadüfi hatada bir sistematik yoktur
hatırlayalım
Bir kişinin ağırlığının ton yerine kg ile ölçülmesi,
ölçmede birimlerin .................... olduğunu
gösterir. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi uygun düşer?
•
•
•
•
•
a) eşit
b) genelliğinin yüksek
c) kullanılış amacına uygun
d) doğal
e) standart
hatırlayalım
Aşağıdaki ölçeklerden hangi ikisinde
“birimlerin eşit olduğu” söylenebilir?
•
•
•
•
•
sınıflama-eşit oranlı
sıralama-eşit aralıklı
eşit oranlı-eşit aralıklı
eşit aralıklı-sınıflama
eşit oranlı-sıralama
hatırlayalım
Sıralama ölçeğinin sınıflama ölçeğinden
üstünlüğü nedir?
• toplama ve çıkarma işlemlerinin anlamlı
olması
• büyüklük-küçüklük ilişkisinin bulunması
• ölçek birimlerinde eşitliğin bulunması
• gerçek bir “sıfır” değerinin bulunması
• miktarların birbirine oranının ölçümlerde
korunması
hatırlayalım
Öğrencilerin gruplanması ve sınıflanması amacını
taşıyan değerlendirme türü hangisidir?
•
a) yerleştirme
•
b) yetiştirme
•
c) tanıma
•
d) sonuç
•
e) bağıl
ÖLÇME ARAÇLARI
ÖLÇME ARAÇLARINDA
BULUNMASI GEREKEN ÜÇ
TEMEL NİTELİK VARDIR.
.GÜVENİRLİLİK
.GEÇERLİK
.KULLANIŞLILIKTIR.
GÜVENİRLİK
• Bir ölçme aracının ölçme sonuçlarındaki kararlılık derecesidir.Yani şartlarda
bir değişiklik olmadıkça ölçüm sonuçlarının aynı olması gerekir.
Örnek1;
• birinci ölçümde bir masanın boyu 95 cm
• ikinci ölçümde bir masanın boyu 85 cm
• üçüncü ölçümde bir masanın boyu 110 cm
•Örnek 2;
•birinci ölçümde bir masanın boyu 90 cm
• ikinci ölçümde bir masanın boyu 90 cm
• üçüncü ölçümde bir masanın boyu 90 cm
kararlı değil
kararlı-güvenilir
• Güvenirlik ölçümlerin hatasızlık derecesi ya da gerçeği yansıtma derecesidir
•Ölçmede güvenirlik; öğrencilerin aldıkları puanlarla gerçek puanları
arasındaki korelasyonun karesidir
•Ölçümlere, ölçmeye konu olmayan faktörlerin karışması güvenirliği azaltır
•Sistematik hatalar geçerliliği, tesadüfi hatalar güvenirliği azaltır.
•Örneğin yanlış hazırlandığı için cetvelin 20 cm yerine 19 santim ölçmesigeçerliliği düşürür
•Örneğin 20 cm’lik bir cetvelin dikkatsizlik sonucu 19, 18, 21 cm ölçmesigüvenirliği düşürür
TESTİN GÜVENİRLİĞİNİ TAHMİN
YÖNTEMLERİ
GÜVENİRLİK
Testin Tekrarı
Puanlayıcı Güvenirliği
Eşdeğer Formlar
Testi Yarılama
İç Tutarlılık
Cronbach Alpha
KR-20 ve KR-21
GÜVENİRLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
•Testin uzunluğu
•Test maddelerinin ifadesi
•Testin açıklaması
•Grubun homojenliği
•Testin güçlüğü
•Testin süresi
•Puanlamadaki objektiflik
•Ölçmenin yapılış şartları
•Güvenirliği hesaplama yöntemleri
GEÇERLİLİK
• Ölçülmek istenen değişkenin amaca uygun olarak ölçülebilmesi
•Hiç bir ölçme aracının geçerliliği tam değildir
•Testin en önemli özelliği geçerliliğidir
•Test puanlarıyla kıriterler takımı arasındaki ilişki katsayısına geçerlilik
katsayısı denir. -1 ile +1 arasında değişir
•Geçerliliği; güvenirlikle ilgili tüm faktörler etkiler
•Yanlılık etkiler
TESTİN GEÇERLİLİĞİNİ TAHMİN
YÖNTEMLERİ
GEÇERLİLİK
Kapsam Geçerl.
Yapı Geçerliliği
Kıriter Geçerliliği
Yordama
Görünüş Geçerl.
Uyum
ÖLÇMEDE KULLANIŞLILIK
•Ölçme ekonomik olmalı
•Hazırlama ve değerlendirme süresi normal olmalı (Test
ve kompozisyon sınavları hazırlık ve değerlendirme
aşamaları ters süre alan sınavlardır)
•Uygulama süresi uygun olmalı
•Puanlama kolay olmalı...
GÜVENİRLİĞİ ARTIRMA YOLLARI
1. Soru sayısı az olmayacak
2. Sorular açık, anlaşılır ve kesin cevaplı olacak.
3. Sınav süresi, bilen bütün öğrencilerin bütün soruları
cevaplandırmalarına yetecek.
4. Bir soru, sınava katılanların en az yarısı tarafından
doğru olarak cevaplandırılacak.
5. Puanlama objektif olacak. Çeşitli uzmanlar aynı
cevaplara aynı puanı verecek.
6. Ölçme hataları yapılmayacak.
GEÇERLİLİĞİ ARTIRMA YOLLARI
1. Her soru bir hedef davranışı ölçmelidir.
2. Her soru, bilenlerin doğru cevaplandırabileceği,
bilmeyenlerin ise doğru cevaplandıramayacağı nitelikte
olmalıdır.
3. Sınav, hem kapsayıcı hem dengeli (her hedefi temsil
edebilen) bir tarzda olmalıdır.
4. Sınav, güvenilir olmalıdır. Güvenirlik yoksa geçerlik
de yoktur.
5. Soruların zorluğu iyi ayarlanmalı, bütün öğrencilere
hitap etmelidir.
SORULAR
1. Bir ölçme aracının en önemli özelliği hangisidir?
a) geçerliliği
b) güvenirliği
c) kapsamlılığı
d) ayırt ediciliği
e) objektifliği
SORULAR
2) Bir ölçme değerlendirme uzmanı, geçerlilik ve
güvenirlik arasındaki ilişkiyi: “mahkemede her
sorulduğunda tanığın aynı cevabı vermesi, onun
doğru söylediği anlamına gelmez”.şeklindeki bir
örnekle açıklamıştır. Bu örnekte uzman neyi
vurgulamaktadır?
a) geçerlilik için güvenirliğin şart olduğu
b) güvenirliğin geçerliliğe göre daha önemli olduğu
c) geçerliliğin güvenirliğe göre daha önemli olduğu
d) geçerlilik için güvenirliğin gerekli fakat yeterli bir şart
olmadığı
e) hem geçerliliğin hem de güvenirliliğin şart olduğu
SORULAR
3) Sürenin testin geçerliliğine etkisine ilişkin olarak
aşağıda verilenlerden hangisi ya da hangileri
doğrudur?
I) zamanın az olması, test kapsamının daralmasına
yol açtığı için geçerliliği düşürür
II) zamanın fazla olması, doğru cevapların silinip
yanlış cevaplanmasına yol açtığı için geçerliliği
düşürür
III) zaman, sorunun güçlüğüne göre ayarlanırsa
geçerliliği yükseltir
a) I
b) II
c) I – II
d) I – III
e) I – II – III
SORULAR
4. Testin maliyeti daha çok hangi özelliğini etkiler?
a) objektiflik
b) güvenirlik
c) kullanışlılık
d) ayırt edicilik
e) tutarlılık
SORULAR
5) Testi uygulayan kişi, sık sık öğrencilerin soruları
ile karşı karşıya geliyorsa, testin hangi özelliğinin
düşük olduğu söylenebilir?
a) objektiflik
b) güvenirlik
c) kullanışlılık
d) ayırt edicilik
e) tutarlılık
SORULAR
6) Güvenirlik hesaplama yöntemlerinden hangisi; “(I) iki
uygulama arasında geçen sürenin, ölçülen değişkene
ait gerçek puanlarda bir değişikliğe yol açmaması, (II)
birinci uygulamanın ikinci uygulamayı etkilememesi”
koşullarına bağlıdır?
a) testi yarılama
b)KR20
c) KR21
d) Alpha
e) Test tekrar test
SORULAR
7) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) madde varyanslarının büyük olması güvenirliği
düşürür
b) cevaplama süresinin kısa olması hatayı artıracağı için
güvenirliği düşürür
c) sorularda yoruma açık ifadelerin kullanılması bilen
öğrencileri yanıltacağı için güvenirliği düşürür
d) soruların bilenle bilmeyeni ayırt edici nitelikte olması
öğrencileri farklılaştıracağı için güvenirliği düşürür
e) puanlamanın puanlayıcıya göre değişmesi, tutarsızlık
yaratacağı için güvenirliği düşürür
SORULAR
8) Bir tarih öğretmeni hazırladığı başarı testinin
geçerliliğini, aynı konuda hazırlanmış bir standart
test yardımıyla kanıtlamak istiyor. Buna göre
özellikle hangisine dikkat etmesi gerekir?
a) testlerdeki soru sayılarının eşit olmasına
b) testlerdeki soruların güçlük düzeylerinin eşit
olmasına
c) standart testin geçerliliğinin kanıtlanmış olmasına
d) öğretmenin hazırladığı testin güçlük düzeyinin
yüksek olmasına
e) standart testin çok kolay sorulardan oluşmasına
SORULAR
9) Güvenirlik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
a) güvenirlik bir ölçme aracının sonuçlarıyla
ilgilidir
b) güvenirlik geçerlilik için gereklidir
c) güvenirlik bir ölçeğin tutarlılığını gösterir
d) güvenirlik bir aracın her ölçmede birbirine
yakın sonuçlar vermesidir
e) güvenirliği yüksek olan her ölçme aracı aynı
zamanda geçerlidir
SORULAR
10) Bir matematik öğretmeni hazırladığı testi,
okulundaki ölçme değerlendirme uzmanına
inceleterek, görüşünü almak ister. Uzman,
incelemeleri sonucunda: “bu test, dersin amacına
uygun olarak hazırlanmamış” ifadesinde bulunur.
Buna göre, testin kesin olarak hangi özelliği
taşımadığı anlaşılır?
a) objektiflik
b) güvenilirlik
c) geçerlilik
d) kullanışlılık
e) örnekleyicilik
SORULAR
11) Testin maliyeti daha çok hangi özelliğini etkiler?
a) objektiflik
b) güvenirlik
c) kullanışlılık
d) ayırt edicilik
e) tutarlılık
SORULAR
12) . Bir öğretmen yıl sonu sınavında, dersin içerdiği
on üniteden yalnızca 4’üne yönelik soru
sormuştur. Bu durum özellikle, öğretmenin hangi
geçerlilik türünü dikkate almadığını gösterir?
a) kapsam geçerliliğini
b) yapı geçerliliğini
c) yordama geçerliliğini
d) uyum geçerliliğini
e) görünüş geçerliliğini
SORULAR
13) Bir sorunun bütün öğrenciler tarafından aynı
şekilde anlaşılmaması, ölçeğin en çok hangi
özelliğini etkiler?
a) kullanışlılık
b) geçerlilik
c) güvenirlik
d) objektiflik
e) ayırt edicilik
SORULAR
14) Bir öğretmen hazırladığı testi, daha önceden
aynı davranışları ölçmek için hazırlanmış ve
geçerli olduğu bilinen bir testle karşılaştırarak
aralarındaki korelasyonu hesaplamıştır.
Öğretmenin faaliyeti hangi geçerlilik türü ile
ilişkilidir?
a) kapsam geçerliliği
b) yapı geçerliliği
c) yordama geçerliliği
d) uyum geçerliliği
SORULAR
15) Aşağıdakilerden hangisi testin güvenirliğini
tahmin yöntemleri içerisinde yer almaz?
a) testin tekrarı
b) eşdeğer (paralel) formlar
c) testi yarılama
d) Cronbach alfa katsayısı
e) faktör analizi
SORULAR
16) . “Geliştirilen bir test, ölçülmek istenen alanın iyi
bir örneklemi olmalıdır” ifadesiyle kastedilen
nedir?
a) kapsam geçerliliği
b) yordama geçerliliği
c) benzer ölçekler geçerliliği
d) yapı geçerliliği
e) görünüş geçerliliği
SORULAR
17) Testin kapsam geçerliliğini belirlemek amacıyla
öğretmen belirtke tablosu hazırlarken,
aşağıdakilerden hangisini kriter olarak alması
yanıltıcı olur?
a) ders kitaplarında konuya ayrılan sayfa sayısı
b) yardımcı kitaplarda konuya ayrılan sayfa sayısı
c) konunun öğretimine ayrılan zaman
d) eğitim programındaki hedefler
e) öğrencilerin görüşleri
SORULAR
18) Bir öğretmen hazırladığı testi, daha önceden
aynı davranışları ölçmek için hazırlanmış ve
geçerli olduğu bilinen bir testle karşılaştırarak
aralarındaki korelasyonu hesaplamıştır.
Öğretmenin faaliyeti hangi geçerlilik türü ile
ilişkilidir?
a) kapsam geçerliliği
b) yapı geçerliliği
c) yordama geçerliliği
d) uyum geçerliliği
SORULAR
19) Seçmeli maddelerden oluşan bir testte, içerik
aynı kalmak koşuluyla, öğretmenin seçenek
sayısını azaltarak beşten dörde indirmesi, testin
niteliğini nasıl etkiler?
a) maddeler kolaylaşacağı için testin güvenirliği
düşer
b) maddeler kolaylaşacağı için testin geçerliliği
artar
c) şans başarısı artacağı için testin güvenirliği
artar
d) şans başarısı artacağı için testin güvenirliği
azalır
e) içerik değişmediği için testin niteliği de
değişmez
SORULAR
20) Bir öğrenci “sınav bir gün sonra olsaydı daha
başarılı olurdum” ifadesinde bulunmaktadır. Bu
durum aşağıdakilerden hangisini kesin olarak
gösterir?
a) ölçülen değişkene ait bilgi ve becerilerin kısa
sürede değişebileceğini
b) öğretmenin uygun zamanda sınav yapmadığını
c) sınavın zor bir sınav olduğunu
d) sınavın objektif olmadığını
e) öğrencinin çalışmak için yeterli zaman
bulamadığını
SORULAR
21) İki testin eşdeğer olabilmesi için hangi özelliği
taşıması gerekir?
a) madde sayılarının aynı olması
b) ölçülen davranışların aynı olması
c) maddelerin güçlük düzeylerinin benzer olması
d) soru türünün benzer olması
e) yukarıdakilerin hepsi