Transcript Elazığ Madencilik Sektör Sunumu

ELAZIĞ
YERALTI KAYNAKLARI
SEKTÖRÜ
Eylül 2014
Global Madencilik Trendleri
Türkiye Madencilik Sektörü
Elazığ ve Madencilik
1800’lü yıllarda Avrupa’nın yönlendirdiği madencilik sektöründe,
günümüzde doğal kaynak zengini ülkeler ön plana çıkmaktadırlar.
(*) Madencilik: Tüm ülkelerdeki
tüm safhalardaki tüm metalleri
içermektedir.
Dünya Madenciliği
İçi Pay (%)
70
Avrupa
60
50
40
30
Şili+Brezilya+Peru
G.Afrika+Zambiya+Kongo
20
ABD
Avusturalya ve Kanada
10
0
Rusya+BDT
Çin
1850
1870
(*) Raw Materials Group - Stockholm
1890
1910
1930
1950
1970
1990
2009
Gelişmiş ülkelerin maden üretimi konusunda etkinlikleri giderek
daha azalmaktadır.
Son yıllarda; Güney Amerika, Afrika
ve Asya’nın bazı bölgelerinde yapılan
önemli yatırımların gelecek 10 yıl
içinde
artarak
devam
etmesi
beklenmektedir.
Bunun
temel
sebepleri;
• Avrupa ve ABD’de kolay ulaşılabilir
maden yataklarının tükenmesi,
• Teknolojik gelişmelerin, az gelişmiş
ülkelerde
önceden
ulaşılması
ekonomik
olmayan
maden
yataklarına
ulaşım
imkanı
sağlaması,
• Temel olarak petrol taşımak için
üretilen büyük boyutlu gemilerin
demir cevheri, kömür ve boksit gibi
madenler
taşımak
amacıyla
kullanılmaları (ticaret imkanı)
(*) World Mining Data 2014
2012 (Mineral yakıtlar hariç)
Global Maden Üretim
Değerinden Alınan Paylar
Avrupa
12,0%
3,5%
8,7%
ABD
5,8%
4,0%
G. Afrika
Brezilya
4,4%
Şili
3,9%
Avusturalya Kanada
1990-2000 yılları arasındaki stabil dönemden sonra madencilik
sektörü global olarak önemli büyüme yaşamıştır.
Milyar USD
Global Sektör Cirosu
Global Sektör EBİTDA
‘90
(*) McKinsey Basic Materials Institute
‘12
Bakır, kömür ve demir (mineral yakıtlar dışında kalan) madenleri,
üretilen global değerde en yüksek paya sahip madenlerdir.
Kritik Ürünlerde 2003-2012 Yılları Değişimleri
Milyar USD
(*) PWC: Mine a confidence crisis
Altın
Demir
Bakır
Kömür
Fiyat
+%372
+%302
+%384
+%273
Üretim Miktarı
+%4
+%168
+%25
+%48
Madencilik sektöründe diğer kritik konular.
• 20 yy başlarında yeraltı madenciliği yaygınken, günümüzde
açık maden ocakları ağırlık kazanmıştır. (Grafikte yeşil
kısımlar açık maden ocaklarının payını göstermektedir.)
• Madencilik ekipmanlarında yaşanan gelişimler, faaliyetlerin daha etkin yapılmasına
olanak sağlamaktadır. Sondaj kapasitesi (metre/saat) 1960’da 40, 1980’de 160, 2000’de
260 ve 2007’de 400 olmuştur. (Kaynak: Atlas Copco)
• Cevher dereceleri düşmektedir. 1998-2000 yılları arasında; Bakır %0,8’den %0,7’ye,
Nikel %1,22’den %1,18’e, Kurşun %3,7’den %2,5’e ve Çinko % 6’dan %5,2’ye düşmüştür.
• Bölgelere göre proje yatırımları gelişmekte olan
ülkelere kaymaktadır.
(*) Raw Materials Group
Yatırım (milyar USD)
Pay
G. Amerika
192
%28
K. Amerika
126
%18
Okyanusya
113
%17
Afrika
99
%15
Avrupa
75
%11
Asya
73
%11
Global Madencilik Trendleri
Türkiye Madencilik Sektörü
Elazığ ve Madencilik
Türkiye, üretilen maden değeri açısında (mineral yakıtlar dışarıda
bırakıldığında) ilk 20 ülke arasında yer almaktadır.
(*) World Mining Congresses – World Mining Data (2012 verileri)
Mineral yakıtlar dışında kalan alanların tümünde Türkiye önemli
oyuncudur.
1
Demir ve Demir
Alaşım Metaller
G. Afrika
81
Paslanmaz
Metaller
Çin
93
Çin
25
Çin
2
Çin
Avusturalya 53
G. Afrika
16
3
Avusturalya 70
Şili
Avusturalya 15
….
7
Türkiye
….
9
….
22
23
….
79
43
Kıymetli
Metaller
Endüstriyel
Maddeler
20
Mineral
Yakıtlar
Çin
644
Kanada 8,5
Rusya
528
Rusya
ABD
500
8,5
24
Türkiye 2,5
Türkiye
Türkiye
57
(*) World Mining Congresses – World Mining Data (2012 verileri)
1,7
2,2
Türkiye 3,7
Türkiye endüstriyel maddelerde daha fazla madende üst sıralardadır,
metallerde krom dışında çok ön plana çıkan maden yoktur.
TR Demir ve Demir
Sıra Alaşım Metaller
Boron
Perlite
Magnesite
Chromium
Feldspar
Lignite
Baryte
Bentonite
Diatomite
Graphite
Gypsum
Antimony
Kaolin
Zinc
Lead
Bauxite
Manganese
Silver
Coking Coal
Salt
Fluorspar
Gold
Copper
Demir
Nickel
Talc
Steam Coal
Phosphate
Sulfur
Aluminum
Oil
Natural Gas
1
1
2
3
3
3
4
4
5
5
6
7
10
12
13
14
16
16
17
18
19
21
22
23
23
25
28
33
35
41
57
67
Paslanmaz
Metaller
Endüstriyel Kıymetli Mineral
Maddeler Metaller Yakıtlar

























(*) World Mining Congresses – World Mining Data (2012 verileri)







PAY
LİDER (PAYI)
46%
32%
10%
17%
14%
7%
8%
6%
4%
3%
5%
2%
3%
2%
1%
0,6%
0,2%
0,8%
0,1%
1,1%
0,1%
1,1%
0,6%
0,2%
0,2%
0,2%
0,0%
0,01%
0,2%
0,1%
0,1%
0,0%
Çin (%65)
G. Afrika (%40)
Almanya (%21)
Almanya (%18)
Çin (%42)
ABD (%29)
ABD (%42)
Çin (%69)
Çin (%24)
Çin (%79)
ABD (%17)
Çin (%37)
Çin (%49)
Avusturalya (%29)
G. Afrika (%21)
Meksika (%21)
Çin (%52)
Çin (%25)
Çin (%57)
Çin (%15)
Şili (%32)
Çin (%30)
Filipinler (%16)
Çin (%29)
Çin (%51)
Çin (%41)
Çin (%15)
Çin (%42)
S.Arabistan (%14)
ABD (%20)
Önde gelen bir ülke olmasına rağmen, madencilik sektörünün,
Türkiye toplam GSYH içindeki payı ancak %1,5 düzeyindedir.
milyar TL
25
21
22
19
20
• 1998-08 döneminde
yıllık %33 ciro artışı
• Bu sayede GSYH içi
pay %1’den %1,5
seviyelerine gelmiş
• 2008-13 döneminde
yıllık ciro büyümesi
%10 ile sınırlı
16
15
13
14
11
9
10
8
6
5
0
5
3
1,4% 1,5% 1,4% 1,5% 1,5% 1,4%
1,3%
1,2%
1,2%
1,0% 0,9% 1,0% 1,0% 0,9% 1,0% 1,1%
1
98
99
00
01
02
03
04
GSYH İçi Pay
05
06
07
08
09
Madencilik Sektörü Ciro
10
11
12
13
Madenlerin kişi başı tüketimleri açısından değerlendirildiğinde,
Türkiye gelişmekte olan ülkelerden uzaktadır.
Gelişmiş Ülkeler
Gelişmekte Olan Ülkeler
Çin, Hindistan, Orta Doğu
ve Diğer Asya Ülkeleri
Türkiye
(*) TBMM Çalışma Komisyonu Raporu 2010
Alüminyum
17,8
3,1
Bakır
10,3
2,5
Kurşun
4,4
1
Çelik
438,4
128,4
0,7
0,3
0,2
9,3
0,3
3,7
0,9
188,8
Madencilik sektörü ihracatı, maden ithalatının (Petrol ve doğalgaz
dışı) ancak %55-60’lık kısmını karşılayabilmektedir.
milyar TL
8
7
6
5
4
İthalat
3
2
İhracat
1
0
96
97
98
99
48% 50% 51%
00
01
03
57% 55%
56%
83%
94%
(*) MTA
02
04
05
06
07
08
09
10
52%
62%
58%
61%
65%
11
12
57% 59%
60%
69%
İhracat / İthalat
Tüm maden dış ticaretini yönlendiren ürün sayısı 5’dir.
0,9
1,7
1,2
0,4
0,4
1,5
4,8
Taş Kömürü
(*) MTA
İthalat İhracat
Demir
Diğer
Memer
Bakır
Krom
Diğer
• Toplam ithalatın %70’i kömür,
%17’si demirdir.
• Toplam
ihracatın
%42’si
mermer, %11’i bakır ve %10’u
kromdur.
• İhracatın %45’i Çin’e, %7’si
ABD’ye yapılmaktadır.
• İthalatın %47’si Çin ve
Rusya’dan karşılanmaktadır.
Türkiye mermer üretimi son 10 yıl içinde her yıl %15 düzeyinde
büyümüştür.
mio m3
7
6
Mermer ve Doğaltaş
Üretim Rakamları
5
4
4
4
3
3
3
2
1
3
2
1
1
03
04
2
2
0
05
06
Mermer
(*) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
07
08
09
10
11
12
Mermet+Traverten+Oniks
• Farklı kaynaklara göre Türkiye’nin dünya
doğal taş rezervinin yaklaşık %33 - %40’lık
kısmına sahip olduğu belirtilmektedir.
Türkiye'de yapılan araştırmalarda, 650'ye
varan renk ve dokuda mermer çeşidinin
bulunduğu belirlenmiştir.
• Türkiye'de üretilen ve uluslararası
piyasada en tanınmış mermer çeşitleri,
Süpren, Elazığ Vişne, Akşehir Siyah,
Manyas Beyaz, Bilecik Bej, Kaplan Postu,
Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak,
Gemlik Diyabaz ve Afyon Şeker'dir.
İhracatın çok ağırlıkta olduğu mermer sektöründe, ham mermer
satışları tonaj içinde payını artırmaktadır.
2,0
1,8
1,6
1,4
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0
Satış Fiyatı
(USD/ton)
İhracat Değeri
(milyar USD)
0,8
600,0
0,7
0,7
0,6
500,0
400,0
0,4
06
0,5
300,0
07
08
09
Ham Mermer
10
11
12
13
İşlenmiş Mermer
100,0
8,0
7,0
6,0
5,0
0,0
Ham Mermer
İhracat Miktarı
(mio ton)
1,3
1,4
1,6
4,0
3,0
2,0
1,0
200,0
0,8
1,2
1,4
1,6
06
07
4,9
5,2
5,7
11
12
13
06
09
Ham Mermer
10
07
11
12
13
• Son yıllarda ham mermer fiyatları artış
göstermiştir. 2006 yılında 5,0 olan
İşlenmiş/Ham fiyat oranı 2013 yılında 2,5
olmuştur.
0,0
08
İşlenmiş Mermer
İşlenmiş Mermer
(*) Değerlendirme sadece mermer verileri ile yapılmıştır. Diğer doğaltaşlar, traverten, granit, vb. dahil edilmemiştir.
Türkiye, global ölçekte etkili olduğu diğer bir maden olan kromda
global üretim içi payını artırmaktadır.
08
09
10
11
12
6
• Krom yoğunlukla
(%90+) çelik sanayinde
kullanılmakta olup,
ikamesi olmayan bir
madendir. Krom bazlı
kimyasallarda
(korozyon kontrolü,
boyama, ağaç
endüstrisi) ve
refraktör hammaddesi
olarak da
kullanılmaktadır.
5
4
3
2
1
0
G. Afrika
(*) xxxxx
Kazakistan
Türkiye
Hindistan
Diğer
Krom değer zincirinden daha çok pay alma imkanı olduğu çeşitli
kaynaklarca belirtilmektedir.
2,5 ton
Krom
madeni
4 ton
Paslanmaz
çelik
1 ton
Ferrokrom
220 USD/ton (*)
1.300 USD/ton (*)
İhracat Değerleri
(mio USD)
476 468
419
450
272
63
Krom Cevheri
(*) 2013 ihracat değerlerine göre hesaplanmıştır. - İMMİB
93
111 113 135
Ferrokrom
Mevcut maden ruhsatların dağılımında, II. ve IV. Grup madenlerin
ağırlığı yüksektir.
Arama
İşletme
İşletme İzni Olanlar
2011'de Faaliyette Olanlar
2012'de Faaliyette Olanlar
I (a) Kum ve çakıl.
I (b) Çimento, seramik girdileri
II (a): Kayaçlar
II (b) :Doğaltaşlar
III: Tuzlar
IV. :Diğer tüm madenler
V. : Değerli taşlar
VI.: Radyoaktif maddeler
(*) MİGEM
I (a)
57
I (b)
925
II (a) II (b)
338 1.845
4.431 3.751
III
19
52
IV
7.704
4.153
V
40
9
VI
38
4
53
592
2.705 2.499
46
3.035
5
1
380
357
1.642 1.450
1.720 1.352
33
35
1.798
1.877
2
-
-
Global Madencilik Trendleri
Türkiye Madencilik Sektörü
Elazığ ve Madencilik
0
Antalya
Bursa
Muğla
Denizli
Konya
Kayseri
Balıkesir
Adana
Mersin
Afyonkarahisar
Elazığ
Eskişehir
Kütahya
Zonguldak
Kocaeli
Sakarya
Diyarbakır
Burdur
Edirne
Manisa
Tekirdağ
Sivas
Hatay
Aydın
Bilecik
Erzurum
Çanakkale
Gaziantep
Malatya
Kahramanmaraş
Nevşehir
Trabzon
Kastamonu
Van
Osmaniye
Şanlıurfa
Şırnak
Samsun
Niğde
Adıyaman
Yozgat
Isparta
Tokat
Çorum
Giresun
Karaman
Ordu
Kırklareli
Mardin
Çankırı
Amasya
Gümüşhane
Erzincan
Aksaray
Uşak
Hakkari
Bolu
Kırşehir
Bitlis
Rize
Batman
Düzce
Muş
Sinop
Kırıkkale
Siirt
Yalova
Karabük
Bingöl
Bayburt
Ağrı
Artvin
Tunceli
Bartın
Kars
Iğdır
Ardahan
Kilis
Elazığ’da faaliyet gösteren Madencilik ve Taşocağı firmaları sayı
ve toplam işletme sayısı içi yoğunluk anlamında ön sıralardadırlar.
İşletme Sayısı
(*) TUİK
(*) İstanbul, Ankara ve İzmir, madencilik
şirketlerinin merkezlerini içerdikleri için
değerlendirme dışında tutulmuşlardır.
Toplam
İşletme
Sayısı
İçi Pay
250
1,0%
Madencilik ve Taşocakçılığı İşletme Sayısı
200
150
100
50
0,9%
Toplam İşletme Sayısı İçi Pay
0,8%
0,7%
0,6%
121
0,5%
0,4%
0,3%
0,2%
0,1%
0,0%
Elazığ ili toplam ihracatının tamamına yakını madencilik sektörü
kaynaklıdır.
Mio USD
236
250
Elazığ Madencilik Sektörü İhracat Değeri
200
132
150
100
58
50
18
33
50
27
40
28
28
10
11
12
70,4%
75,0%
11
0
04
05
06
07
68,6%
86,2%
08
71,4%
82,0%
09
66,2%
75,5%
85,3%
Elazığ ili İhracat Değeri içinde
Madencilik Sektörü Payı
(*) TİM
13
14 (7 Ay)
92,3%
91,4%
Türkiye maden ve metal ihracatında 2006 yılından sonra
gerilemeye başlayan Elazığ, 2011 sonrası tekrar atılıma geçmiştir.
5
Elazığ
Madencilik
Sektörü
İhracatının
Türkiye
Madencilik
İhracatı içi
Sırası
7
11
10
10
18
20
21
22
26
’04 ’05 ‘06 ’07 ’08 ’09 ‘10 ‘11
6%
Afyon
6%
5%
5%
5%
5%
5%
4%
2%
2%
Elazığ
(*) TİM
‘12 ‘13
4%
4%
3%
4%
2%
1%
0%
1%
1%
1%
Toplam Türkiye
Madencilik İhracatı
İçi Pay
Elazığ maden çeşitliliğine sahip bir ildir, hacim olarak Krom ve
Bakır, tanınırlık olarak mermer ön plana çıkan 3 madendir.
Krom
28,8%
Bakır
Wolfram
0,35%
Mermer
0,29%
Demir
0,11%
Manganez
0,06%
Altın
0,01%
Fluorit
0,02%
90
77
9,5%
48
8
Dünya'da Üretim ve
Ticareti Yapılan
Maden Sayısı
(*) MTA
Türkiye'de Varlığı
Saptanan Madenler
MTA Tarafından Elazığ İlinde Ekonomik
Rezerv Miktarı
Olarak Bulunan
Belirtilen Madenler
Madenler
• Krom rezervi literatürde %45
seviyesinde geçmekle birlikte, MTA
raporlarında 7 mio ton / 26 mio ton
olarak tanımlıdır.
• Memer rezervi literatürde %8
seviyesinde geçmekle birlikte, MTA
raporlarında 15 mio / 5.100 mio m3
olarak tanımlıdır.