Transcript Slide 1 - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE
ULUSAL EYLEM STRATEJİSİ
ÇALIŞTAYI
08.11.2012
ANKARA
Özlem YAVUZ
Çölleşme ile Mücadele Şube Müdürü
1
ÇÖLLEŞME
BM Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’ne göre:
• Kurak, yarı kurak ve yarı nemli alanlarda iklim
değişmeleri ve insan aktiviteleri sonucunda
oluşan toprak bozulmasıdır.
ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE
I. Arazi bozulmasını önleme ve/veya azaltma,
II. Kısmen bozulmuş arazinin rehabilitasyonu,
III. Çölleşmiş arazinin geri kazanılması,
faaliyetlerini içerir.
DOĞAL NEDENLER
Toprak aşınımı
( su ve rüzgar
erozyonu, kumul
hareketleri ).
Toprak verim
kalitesinin
bozulması.
İklimsel
değişimler.
TEKNİK NEDENLER
 Orman alanlarının ve
doğal bitki örtüsünün
yok edilmesi.
 Tarım ve Orman
arazilerinin amaç dışı
kullanımı.
 Hatalı tarım
uygulamaları.
 Meraların yanlış,
düzensiz, kontrolsüz ve
ağır biçimde
otlatılmaları.
 Plansızca ve yanlış
yapılan sulamalar.
 Toprak kirlenmesi.
SOSYOEKONOMİK, YÖNETİMSEL VE
YASAL NEDENLER
Yasal
mevzuattan
kaynaklanan
sorunlar
Göç
Eğitimsizlik
ÜRETİLMEYEN KAYNAK,
BİR AVUÇ TOPRAK
DÜNYA’DA ÇÖLLEŞME
• Dünya’da her sene 6 milyon ha alan çölleşmektedir.
• Çölleşme ve kuraklık 4 milyar ha alanı ve 110 ülkede yaşayan
1,2 milyar nüfusu doğrudan tehdit etmektedir.
• FAO verilerine göre Dünya’daki orman varlığı yılda yaklaşık
7.3 milyon ha azalmaktadır.
• BM Çevre Programı UNEP’e göre; küresel düzeyde,
çölleşmeden doğrudan etkilenen bölgelerde yıllık gelir kaybı
42 milyar dolarken, çölleşme ile mücadelenin yıllık bedeli
sadece 2,4 milyar dolardır.
TÜRKİYE
Türkiye iklim, topografya ve toprak özellikleri sebebiyle çok farklı
ekosistemlere, erozyon ve sel felaketi için oldukça duyarlı bir yapıya
sahiptir.
TÜRKİYE;





uzun yıllar boyunca yanlış arazi kullanımı,
hatalı tarım uygulamaları,
mera ve orman sahalarında tahribat,
iklim ve topografik yapı,
toprakların erozyona karşı hassas olması
sebepleriyle, erozyona maruz ülkeler arasındadır.
RİO ZİRESİ - 1992
•
•
•
•
•
Ormancılık Prensipleri
Gündem 21
Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi
İklim Değişikliği Çerçeve
Sözleşmesi
13
SÖZLEŞMENİN AMACI
• Sözleşmenin amacı, etkilenen ülkelerde
sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasına
katkıda bulunmak, uluslararası işbirliği ortaklık
düzenlemeleri ile desteklenen her düzeyde
etkin eylemler yoluyla, ciddi kuraklık ve/veya
çölleşmeye maruz ülkelerde, çölleşmeyle
mücadele etmek ve kuraklığın etkilerini
hafifletmektir.
SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİ
• Kuraklık ve çölleşme ekseninde belli
bölgelere yoğunlaşmıştır.
• Sürdürülebilir arazi yönetimi üzerinde
yoğunlaşan tek uluslararası sözleşmedir.
• Çölleşme ve arazi bozulmasını hem
çevresel bir sorun hem de bir kalkınma
sorunu olarak ele alınmaktadır.
TARAFLARDAN BEKLENTİLER
•
•
•
•
•
•
Sürdürülebilir kalkınma
Sinerji oluşturulması
Uluslararası işbirliği
Bölgesel Eylem Programların hazırlanması
Yerelleşme
Katılımcılık
TARAFLARDAN BEKLENTİLER
• Ulusal Eylem Programların hazırlanması ve
Uygulanması
• COP toplantılarında alınan kararların
uygulanması
• Gelişmekte olan ülkelere yardım
• On yıllık stratejik plan
10 YILLIK STRATEJİK PLAN
Neden gerek duyuldu:
Geçmiş uygulamanın zayıflığı, zayıf bilimsel faaliyetler,
yetersiz mali destek, ilgili kurum ve kuruluşlarda
bilinç eksikliği, yetersiz kurumsal yapılanma,
sürdürülebilir kalkınma zirvesi sonrası gelişmeler,
iklim değişikliğinin etkilerinin giderek daha fazla
hissedilmesi, GEF gibi yeni finans mekanizmaları
• Bu stratejik plan, Sözleşmenin temel
zorluklarına dikkat çekmek, güçlerinden
istifade etmek, finansman çevresinden ve yeni
politikalar sayesinde ortaya çıkan fırsatları
kapmak ve bütün BMÇMS paydaşları için
yeniden canlandırılmış ortak bir görüş
yaratmak için eşsiz bir fırsat sağlamaktadır.
STRATEJİK HEDEFLER
• Çölleşmeden etkilenen toplulukların yaşam şartlarını
iyileştirmek,
• Çölleşmeden etkilenen ekosistemlerin şartlarını
iyileştirmek,
• Sözleşmenin etkin şekilde uygulanmasıyla global
faydalar elde etmek,
• Ulusal ve uluslar arası aktörler arasında etkin
ortaklıklar tesis ederek sözleşmenin uygulanmasının
destekleyici kaynakları seferber etmek.
OPERASYONEL HEDEFLER
•
•
•
•
•
Bilinç yaratma, destek sağlama ve eğitim,
Politika çerçevesi,
Bilim, teknoloji ve bilgi,
Kapasite geliştirme,
Finansman ve teknoloji transferi,
Arazi Rehabilitasyonu/ Çölleşme İle Mücadele ve Ormancılık
Konulu Bölgesel İşbirliği Projesi (23 ülke) (TİKA)
2009 yılında Amasya’da “Havza Rehabilitasyonu Teknikleri” gerçekleştirilmiştir.
2010 yılında Denizli’de “Ağaçlandırma, Erozyon Kontrolü ve Bozulmuş Olan
Orman Alanların Rehabilitasyonu Teknikleri” konulu eğitim programları başarılı
bir şekilde düzenlenmiştir.
31 Ekim – 4 Kasım 2011 tarihleri arasında “Tohum ve Fidanlık Üretim
Tekniklerinin Geliştirilmesi” eğitimi Eskişehir ve Manisa’da yapılmıştır
2011 “Tohum ve Fidanlık Üretim Tekniklerinin Geliştirilmesi”
eğitimi
2012 yılında Ankara ve Konya’da “Çölleşme İle Mücadelede STK’ların
Rolü” konulu çalıştay düzenlenmiştir.
2012 “Çölleşme İle Mücadelede STK’ların Rolü” konulu
çalıştay/Bildiri Metni
Afrika’da Bulunan En Az Gelişmiş Ülkelerin
Çölleşme Arazi Bozulması ve Kuraklıkla (ÇABUK)
Mücadele Kapasitelerinin Geliştirilmesi Projesi
•
•
Projenin Amacı
Afrika’da Çölleşme /Arazi bozulumu
ile mücadele ve ormanların
sürdürülebilir yönetimi amaçlı olarak,
kurak alan ağaçlandırmaları, erozyon
kontrolü, bozuk ormanlık alanların
rehabilitasyonu, fidanlık tekniklerinin
geliştirilmesi, katılımcı ve entegre
havza yönetimi, sivil toplum örgütleri
ve halkın katılımı, arazi
rehabilitasyonu konusunda eğitim ve
uzman değişimi yoluyla teknik iş
birliğinin geliştirilmesi ve bu ülkelerin
kapasitesinin artırılması,
29
Uygulanacak Ülkeler
•
Bu proje ile Afrika da (Ekvator Ginesi,
Lesotho, Gine, Senegal, Moritanya,
Angola, Benin, Komor Adaları,
Gambiya, Togo, Zambiya, Uganda,
Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan,
Yemen, Sao Tame ve Principe, Mali,
Burkina Faso, Çad, Ruanda, Tanzanya
Birleşik Cumhuriyeti, Malavi,
Mozambik, Eritre, Nijer, Gine-Bissau,
Burundi, Sierra Leone, Kongo
Demokratik Cumhuriyeti, Etiyopya,
Cibuti, Liberya, K. Somali) yer alan En
Az Gelişmiş ülkelerin uzmanlarına
ülkemizin sahip olduğu bu
deneyimlerin paylaşılması
amaçlanmaktadır.
30
ÇABUK – Nijer
• ÇABUK-Nijer Projesi ile
dünyanın en fakir
ülkelerinden birisi olan
Nijer’de “Nijer-Türkiye
Dostluk Ormanı” tesis
edilmiştir.
31
ÇABUK – Nijer
• 3 Ağustos 2012
tarihinde yapılan
açılış törenine;
Nijer Devlet
Başkanı, Meclis
Başkanı,
Başbakanı, tüm
Bakanları, bütün
Büyükelçiler ve
halk katılmıştır.
KURAK ve YARI KURAK ALANLAR OPERASYONEL
REHBERİNİN HAZIRLANMASI
• Birleşmiş Milletler rakamlarına göre, tüm
dünyada 900 milyon hektar alanın uygun
tedbirlerle rehabilite edilmesi mümkün
görülmektedir. Bunun önemli bir kısmı da
“orman sayılan” alanlarda bulunmaktadır.
• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı tüm
dünyada geçerli olacak olan “Kurak Alan
Ormancılığı Rehberi” nin Ülkemiz ile birlikte
hazırlanmasını teklif etmiştir.
33
KURAK ALANLARDA KÜRESEL DEĞİŞİMLERE DAYANIKLI
ORMAN EKOSİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI
• 5-8 Aralık 2011 tarihlerinde Nevşehir-Ürgüp’te
‘’Kurak ve Yarı Kurak Alan Yönetimi’’ Çalıştayı
düzenlendi.
• 28-31 Mayıs 2012 tarihlerinde Konya’da
gerçekleştirilen çalıştayda, Kurak ve Yarı Kurak
Alanlar Operasyonel Rehberi Taslak olarak
hazırlanmıştır.
34
KURAK ALANLARDA KÜRESEL DEĞİŞİMLERE DAYANIKLI
ORMAN EKOSİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI
• Afrika, Orta Asya, Yakın Doğu ve
Akdeniz Bölgesindeki ülkelerden
kurak
alan
restorasyonu
konusundaki uzmanlar,
• Orman fakültelerinden,
• Araştırma enstitülerinden,
• Özel sektörden,
• STK’lardan
ve
uluslararası
kalkınma ajanslarından temsilciler
katılmıştır.
• TOPLAM: 85 katılımcı (50 dış,
35 iç)
35
KURAK ALANLARDA KÜRESEL DEĞİŞİMLERE DAYANIKLI
ORMAN EKOSİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI
• Çalıştay 10-14 Aralık 2012 tarihlerinde Senegal’de
yapılacaktır.
• Bu çalıştay; FAO, UNCCD, UNDP, Senegal’in İlgili
Bakanlığı, TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve TİKA ile
işbirliği halinde organize edilebilecektir.
• Meteoroloji, Toz Taşınımı, Çölleşme ve
Erozyonla Mücadele Çalıştayı (26-28 Kasım
2012)
36
ASYA’DA İŞBİRLİĞİ VE GÜVEN ARTIRICI
ÖNLEMLER KONFERANSI
• Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı
Önlemler Konferansı (AİGK/CICA)
süreci 1992 yılında başlatılmış
olup, ülkemiz kurucuları
içerisinde yer almaktadır. Bugün
itibariyle AİGK/CICA, 24 üye ülke,
8 gözlemci ülke ve 3 gözlemci
uluslararası kuruluş ile bölgedeki
en etkin katılımlı süreçlerden biri
haline gelmiştir.
37
AİGK/CICA ULUSLARARASI ÇÖLLEŞME İLE
MÜCADELE ARAŞTIRMA VE EĞİTİM MERKEZİ
• 2010-2014 yılları arasında Türkiye Dönem Başkanı
• 6-7 Eylül 2011 tarihinde Moğolistan’da AİGK/CICA Çölleşme ile
Mücadele 1. Uzmanlar Toplantısı
• 28-29 Şubat tarihlerinde İstanbul’da AİGK Özel Çalışma Grubu
(ÖÇG) ve Kıdemli Memurlar Komitesi (KMK) toplantısı
• 29-30 Kasım 2012 tarihinde Ankara’da AİGK Özel Çalışma
Grubu (ÖÇG) ve Kıdemli Memurlar Komitesi (KMK) toplantısı
38
• Erozyon ve Çölleşmenin İzlenmesi ve Kriter,
Gösterge, Standartlarının Belirlenmesi:
Erozyonla Mücadelenin Etkin Kılınması
• ULUSAL HAVZA YÖNETİMİ STRATEJİ BELGESİ
• EROZYONLA MÜCADELE EYLEM PLANI
• EROZYON HARİTALARI (Ulusal Havza Veri Tabanı kullanılarak)
• EROZYON İZLEME SİSTEMİ
• KONYA KAPALI HAVZASI ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA
MÜCADELE PROJESİ
39
TEŞEKKÜRLER…
40