Transcript Małe gospodarstwo w nowej Wspólnej Polityce Rolnej
„ Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszar ó w Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.
” Projekt opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt wsp ó łfinansowany ze środk ó w Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszar ó w Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszar ó w Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Małe gospodarstwo w nowej Wspólnej Polityce Rolnej
prof. dr hab. Wiesław Musiał Uniwersytet Rolniczy w Krakowie IRWiR PAN Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy 4 l i p c a 2 0 1 4 r K r a k ó w
1
I. Wprowadzenie
Nadal trwają przygotowania do wdrażania nowej projekcji WPR 2014-2020 Opóźnienie przygotowań jest niezaprzeczalne. Ciągle trwają prace studialne i dyskusje Nowa WPR miała w założeniu być przełomowa, bardziej adekwatna innowacyjna Czy będzie?
2
Małe gospodarstwa, nadzieje i problemy Co to są te małe gospodarstwa
Pomiar poprzez standardową produkcję (SO) (kategoria FADN) Gospodarstwa bardzo małe (kat. 1-3) średnia wartość produkcji do 8 tys. € SO (ok. 33 tys. zł) Gospodarstwa małe (kat 4 i 5) do 25 tys. € SO (ok. 104 tys. zł.) 3
Pomiar ze względu na osiągany poziom dochodu rolniczego na 1 AWU (jednostkę pracy) i na gospodarstwo
dysparytetowa, parytetowa, ponadparytetowa.
Pomiar ze względu na możliwości rozwoju majątku produkcyjnego tj.
o reprodukcji zawężonej (degresywne), reprodukcji prostej, reprodukcji rozszerzonej (rozwojowe).
4
Minimalne górne progi kwalifikujące gospodarstwa do grupy gospodarstw nietowarowych – drobnych w badaniach prowadzonych w ramach FADN w wybranych krajach UE [w Euro] Państwo Bułgaria Grecja Hiszpania Polska Włochy Czechy Dania Słowacja Niemcy Francja Wielka Brytania Wielkości progowe 2 000 4 000 4 000 4 000 4 000 8 000 15 000 15 000 25 000 25 000 25 000
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Commission Regulation (EC) No 1291/2009 of 18 December 2008 5
Udział małych gospodarstw ≤ 5ha w wybranych zasobach oraz w wytwarzanej SO [w %] w krajach Unii Europejskiej (27-15-12) Udział w: Ogólnej liczbie gospodarstw EU - 27 EU - 15 EU – 12 Posiadaniu użytków rolnych Pogłowiu zwierząt gospodarskich Zatrudnieniu 69 7 18 53 4 15 81 15 33 Wytwarzanym SO 44 18 31 16 57 28 Źródło: Farm Structure Survey, Eurostat, Brussels 2010.
6
Udział gospodarstw o produkcji standardowej (SO) do 4 tys. Euro na poziomie NUTS 2 [w %] Źródło: Farm Structure Survey, Eurostat, Brussels 2010.
7
Udział użytków rolnych w gospodarstwach do 5 ha na poziomie NUTS 2 [w %] Źródło: Farm Structure Survey, Eurostat, Brussels 2010.
8
Także dla potrzeb nowej WPR 2014-2020 nie udało się wypracować wspólnej definicji (czy określenia) małych gospodarstw.
do 5 ha (dość często) do 15 (dla przedsiębiorczości) do 6 ha w płatnościach bezpośrednich do 6 tys. € SO do 10 ha (dywersyfikacja upraw) 9
Małe gospodarstwa w dokumentach nowej WPR
Specjalne odniesienia do gospodarstw małych w nowej WPR Dla nowych PROW zidentyfikowano 12 potrzeb odnoszących się do gospodarstw małych 10
Można tu odnieść następujące potrzeby
Potrzeby Reorientacja małych gospodarstw w kierunku rolniczym lub pozarolniczym Zapewnienie trwałości rolnictwa w warunkach zmian klimatycznych Poprawa zbytu produktów rolnych i wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym Poprawa jakości produktów rolnych i żywnościowych Odtworzenie i zachowanie różnorodności biologicznej Promowanie zrównoważonych metod gospodarowania Tworzenie możliwości zatrudniania poza rolnictwem bez zmian miejsca zamieszkania
11
Wsparcie małych gospodarstw w II filarze WPR 1. Poddziałanie: Wsparcie dla nowych uczestników systemu jakości
wsparcie w formie refundacji do 2000 € / rok / gospodarstwo preferuje dla gospodarstw do 5 ha 12
2. Poddziałanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej
wielkość ekonomiczna gospodarstwa do 15 tys. € (SO 60 tys. zł.) premie do 100 tys. zł.
kwota ta musi wynikać z biznesplanu 13
3. Poddziałanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw
Gospodarstwo do 6 tys. € SO (24 tys. zł. SO) (wielkość tu jest negocjowana z KE !) Premia na restrukturyzacje gospodarstw do 60000 zł. (wg potrzeb wynikających z biznesplanem) 14
Pomoc jest alternatywna w stosunku do następujących działalności ułatwienie startu młodym rolnikom modernizacja gospodarstw rolnych różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej 15
4. Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa
dotyczy małych gospodarstw wg ustaleń dla I filaru wymagane trwałe przekazania gospodarstwa rolnik musi kwalifikować się do systemu małych gospodarstw Płatności 120% rocznej płatności z systemu dla małych gospodarstw tj. do 6 000 zł 16
5. Tworzenie grup i organizacji producenta w sektorze rolnym i leśnym
Ryczałt od wartości przychodów netto ze sprzedaży Pomoc przyznawana jest na 5 lat i wynosi 1 rok 10 % 2 rok 8 % 3 rok 6 % 4 rok 5 % 5 rok 4 % Maksymalnie 100 000 €/rocznie 17
6. Rolnictwo zrównoważone
Wymogi: racjonalne nawożenie zmianowanej Płatności 400 zł/ha
7. Ochrona gleb i wód
Wymogi: stosowanie międzyplonów ozimych lub ścierniskowych pasy ochronne użytków zielonych Płatności od 450 zł/ha do 543 zł/ha 18
8. Rolnictwo ekologiczne
Wspierane jest w ramach 12 pakietów (operacji) Degresja płatności następuje od 50 ha Stawski płatności są od 660 zł/ha do 1501 zł/ha
9. Płatności na obszarach ONW
ONW górskie 450 zł/ha ONW specyficzne 264 zł/ha
!
19
Wsparcie w ramach I filara
W Polsce obowiązywał będzie system SAPS tj. system uproszczony
Nowy system płatności bezpośrednich od 2015 r.
Elementy obowiązkowe w UE Jednolita płatność obszarowa Płatność za zazielenienie Płatność dla młodych rolników Elementy dobrowolne Płatność dla małych gospodarstw Płatność związana z produkcją Przejściowe wsparcie krajowe Płatności dodatkowe
20
I. Elementy obowiązkowe w systemie
1. Jednolita płatność obszarowa ok. 110 €/ha (440 zł.) 2. Płatności za zazielenienie (greening) Wymogi: dywersyfikacja upraw utrzymanie TUZ utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA) 21
Małe gospodarstwa będą zwolnione z zazielenienia
do 10 ha z dywersyfikacji upraw (zróżnicowanie) 10-30 ha – 2 uprawy > 30 ha – 3 uprawy 22
3. Płatności dla młodych rolników
do 5 lat od założenia gospodarstw do 40 lat rolnik (przed złożeniem wniosku) Płatności w wysokości 25% średniej krajowej I filara tj. ok. 62 €/ha 23
II. Elementy dobrowolne w systemie 1. Płatności dla małych gospodarstw
Rolnik otrzyma równowartość sumy wszystkich płatności, które uzyskał by w systemie standardowym tj. do 1250 €
2. Płatności związane z produkcją (15% rocznej koperty)
Sektory wsparcia bydło owce kozy 24
buraki cukrowe ziemniaki skrobiowe owoce miękkie rośliny wysokobiałkowe rośliny włókniste Przykład wsparcia: bydło od 3-50 sztuk po 139 €/sztukę kozy 3-5 sztuk po 110 €/sztukę owce od 10 sztuk po 30 €/sztukę 25
3. Płatności dodatkowe (nie dla najmniejszych gospodarstw) dla gospodarstw do 30 ha
W przedziale: 5-10 ha 20 €/ha 10-30 ha 80 €/ha Jest także propozycja by objąć zaproszeniem gospodarstwa od 3 ha 26
Podsumowanie
Po raz pierwszy w historii WPR znalazły się specjalne, preferencyjne odniesienia do gospodarstw drobnych Dotyczą one zarówno I jak i II filaru Nadal brak jest ostatecznych rozwiązań jakie to będzie wsparcie Ubolewamy nad brakiem elementów regionalizujących WPR Jak tą nową politykę (WPR) odbiorą rolnicy prowadzący małe gospodarstwa ?
27
28