Transcript Instrumenty pozadotacyjne

Zarządzanie instrumentami pozadotacyjnymi
UE – doświadczenia BGK
Łódź, 24 maja 2012
Zakres prezentacji





Bank Gospodarstwa Krajowego
Instrumenty pozadotacyjne – wprowadzenie
Doświadczenia grupy BGK w obsłudze instrumentów pozadotacyjnych:
– inicjatywa JEREMIE
– projekt w ramach PO RPW
– inicjatywa JESSICA
– kredyt technologiczny
– Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A.
– pilotaż finansowania ekonomii społecznej
Projekt rozporządzenia „ogólnego” – wybrane elementy dotyczące
instrumentów zwrotnych
Podsumowanie – wnioski
Zakres prezentacji
1
Bank Gospodarstwa Krajowego
• Bank Gospodarstwa Krajowego, utworzony
w 1924 r., jest jedynym polskim bankiem
państwowym
• Misją BGK jest sprawna i efektywna
realizacja działalności zleconej przez
Państwo, uzupełniona przez rozwój
atrakcyjnej oferty działalności własnej dla
wybranych segmentów rynku
• BGK, jako państwowa instytucja finansowa
o dużej wiarygodności, specjalizuje się w
obsłudze sektora finansów publicznych
• Bank wspiera państwowe programy
społeczno-gospodarcze oraz samorządowe
programy rozwoju regionalnego
• Kluczowe obszary działalności Banku:
- wspieranie programów rządowych
- obsługa jednostek budżetu centralnego
- obsługa jednostek samorządu terytorialnego
Misja i zadania BGK
2
Instrumenty pozadotacyjne - wprowadzenie
Podstawowe instrumenty inżynierii finansowej (IIF) –
instrumenty zwrotne:

Pożyczka

Poręczenie

Wejście kapitałowe (equity)
Inne instrumenty pozadotacyjne:

Umorzenie lub spłata części kapitału kredytu/pożyczki

Umorzenie lub spłata części odsetek kredytu/pożyczki (tzw.
dofinansowanie odsetek od kredytów)
Instrumenty pozadotacyjne - wprowadzenie
3
Inicjatywa JEREMIE - cele
JEREMIE (Joint European Resources for Micro-to-Medium Enterprises
Wspólne europejskie zasoby dla MŚP)
Cel główny:
Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w dostępie do źródeł finansowania
o charakterze pozadotacyjnym.
Cele szczegółowe:
•
•
•
•
Koncentracja na MŚP, znajdujących się we wczesnej fazie rozwoju i/lub
z ograniczonym dostępem do finansowania zewnętrznego.
Dostarczenie kapitału na inwestycje podmiotom nieposiadającym odpowiednich
zabezpieczeń by otrzymać kredyty bankowe.
Identyfikacja nowych instrumentów finansowych.
Rozwój i promocja zwrotnego (pozadotacyjnego) systemu wsparcia przedsiębiorstw.
W aktach prawnych UE nie pojawia się nazwa „Inicjatywa JEREMIE” – mowa jest
o instrumentach inżynierii finansowej.
www.jeremie.com.pl
4
Mechanizm JEREMIE – przepływ środków
Instytucja Zarządzająca – Urząd Marszałkowski
Menedżer Funduszu Powierniczego JEREMIE
– Bank Gospodarstwa Krajowego
Pośrednicy Finansowi* – fundusze pożyczkowe,
poręczeniowe, banki, inne instytucje finansowe
* W ramach wynagrodzenia Pośrednicy
Finansowi mają możliwość skorzystania z
systemu zachęt do osiągania lepszych
wyników
www.jeremie.com.pl
5
Produkty oferowane Pośrednikom przez
Menedżera Funduszu Powierniczego
Aktualnie na rynku:
•
Reporęczenie na rzecz funduszy poręczeniowych w celu zabezpieczenia spłaty
zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń za zobowiązania mikro, małych
i średnich przedsiębiorców z tytułu udzielonych przez banki pożyczek lub kredytów.
Reporęczenia udzielane są na okres do 5 lat.
•
Pożyczka globalna na rzecz funduszy pożyczkowych, banków i innych instytucji
finansowych, w celu udzielania przez te podmioty pożyczek dla mikro, małych i średnich
przedsiębiorców. Pożyczka udzielana jest na okres do 5 lat.
•
Poręczenie portfelowe na rzecz banków i innych instytucji finansowych, w celu
zabezpieczenia spłaty zobowiązań wynikających z udzielonych kredytów i pożyczek dla
mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Udzielane są na okres do 5 lat.
www.jeremie.com.pl
6
JEREMIE w Polsce
Bank Gospodarstwa Krajowego wdraża inicjatywę JEREMIE na poziomie
regionalnym w 5 województwach.
Środki dostępne w ramach regionalnych programów
operacyjnych:
 Dolnośląskie
405,73 mln zł
 Łódzkie
188,63 mln zł
 Pomorskie
287,39 mln zł
 Wielkopolskie
501,30 mln zł
 Zachodniopomorskie
280,00 mln zł
Łącznie
1 663,05 mln zł
www.jeremie.com.pl
7
Etapy wdrażania JEREMIE w Polsce
Przygotowanie
dokumentacji konkursowej
Pożyczka globalna i
Reporęczenie (X.09-III.10)
Ogłoszenie
pierwszych
konkursów
(IV.10)
Pierwsze umowy
operacyjne z PF
(VII.10-IV.11)
Przygotowanie dokumentacji
konkursowej: Poręczenie Portfelowe
(IV.10-IV.11)
2008
Negocjacje IZ
RPO z EFI
2009
Ogłoszenie
konkursów
przez UM
na wybór
Menedżera
(III.09V.09)
Podpisanie 5
umów o
dofinansowanie
BGK z UM (VII.09IX.09)
2010
Ogłoszenie
kolejnych
konkursów
(V.11)
2011
Pierwsze wsparcie MŚP
(24. VIII.10-Pożyczka; 9.IX.10Reporęczenie)
www.jeremie.com.pl
8
Skala środków zainwestowanych przez BGK* (MFP)
63 64
65
60
57
55
50
47
44
45
40
33
35
30
25 25 25 25 25 26 26
24
22 22 23
25
18
20
15
15
Kwota przyznanych
środków
Pośrednikom
Finansowym
Wykorzystanie
środków (%)
1.663 mln zł
968,5 mln zł
60 %
11
8
10
5
Wartość środków
RPO wniesionych
do Funduszy
Powierniczych w
BGK
4
0
* stan na 10.05.2012 r.
IV'12
III'12
II'12
I'12
XII'11
XI'11
X'11
IX'11
VIII'11
VII'11
VI'11
V'11
IV'11
III'11
II'11
I'11
XII'10
XI'10
X'10
IX'10
VIII'10
VII'10
VI'10
0
www.jeremie.com.pl
9
L.p.
województwo
Fundusze
pożyczkowe
Fundusze
Poręczeniowe
Banki
1
Dolnośląskie
8
3
2
2
Łódzkie
8
0
3
3
Pomorskie
4
1
2
4
Wielkopolskie
10
7
1
5
Zachodniopomorskie
8
4
3
SUMA
38
15
11
Stan na dzień 10.05.2012
www.jeremie.com.pl
11
10
Skala wsparcia MŚP*
* Stan na 31.03.2012 r.
www.jeremie.com.pl
11
Jak przedsiębiorcy
skorzystali na inicjatywie JEREMIE?
w Polsce
Start’upy
Liczba wspartych przedsiębiorców (zawartych umów)
4 002
995
Liczba udzielonych Jednostkowych Pożyczek
1 795
642
Liczba udzielonych Jednostkowych Poręczeń
2 207
353
752 mln zł
135 mln zł
Wartość przekazanego wsparcia do przedsiębiorców
Udzielone wsparcie stan na dzień 31.03.2012 r.
www.jeremie.com.pl
12
Udzielone wsparcie stan na dzień 31.03.2012 r.
www.jeremie.com.pl
13
Zalety instrumentów odnawialnych zarządzanych przez Menedżera (MHF)
•
•
•
•
•
•
•
•
Możliwość wygenerowania większej skali wsparcia na każdej złotówce, dzięki
wielokrotnemu wykorzystaniu środków (rolowanie środków, zastosowanie wskaźnika
tzw. „CAP”).
Elastyczne zarządzanie środkami – przeznaczanie ich w różne instrumenty finansowe
w zależności od aktualnego zapotrzebowania rynku.
Możliwość wypracowania rozwiązań systemowych w zakresie biznesowym i prawnym
związanym z bieżącą obsługą kilku projektów.
Możliwość wykorzystania doświadczenia Menedżera we wdrażaniu projektów unijnych
związanych z instrumentami zwrotnymi - efekt synergii.
Lepsza wymiana informacji dzięki równoległej realizacji projektów w kilku regionach –
wspólna platforma wymiany informacji ze wszystkimi pośrednikami.
Mniejsze koszty zarządzania związane z obsługą projektu, dzięki obsłudze kilku
projektów równolegle.
Wypracowana
metodologia
i
stworzona
baza
procesów:
monitoringu,
sprawozdawczości projektu oraz analiz prawnych, ekonomicznych i rynkowych.
Unifikacja i rozwój „dobrych praktyk” pośredników finansowych.
www.jeremie.com.pl
14
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013
Projekt „Reporęczenia i pożyczki szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP.
Instrument wsparcia funduszy poręczeniowych
i pożyczkowych w Polsce Wschodniej”
 Cel projektu:
- Wsparcie MŚP z obszaru Polski Wschodniej, poprzez zwiększenie
dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania
 Budżet Projektu: 98,3 mln zł
 Schemat wdrażania projektu:
- Instytucja Zarządzająca PO RPW (MRR)
- Instytucja Pośrednicząca PO RPW (PARP)
- Beneficjent Projektu (BGK)
- Pośrednicy Finansowi (fundusze poręczeniowe i pożyczkowe)
- Ostateczni odbiorcy wsparcia (MŚP z Polski Wschodniej)
 Produkty finansowe w projekcie:
- Reporęczenie dla funduszy poręczeniowych na zabezpieczenie zobowiązań z tytułu
udzielonych poręczeń
- Pożyczka globalna dla Pośredników Finansowych przeznaczona na udzielanie pożyczek
dla MŚP
 Stan realizacji:
- Reporęczenie – 3 umowy na kwotę 39,9 mln PLN
- Pożyczka globalna - ogłoszony pierwszy konkurs na kwotę 50 mln PLN.
Nabór od 26 marca br., w ciągu 3 dni zgłoszono wnioski na kwotę ponad 100 mln PLN.
15
Doświadczenia BGK – inicjatywa JESSICA
Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas
(wspólne europejskie wsparcie dla zrównoważonych/trwałych inwestycji na obszarach
miejskich)
Cel: wykorzystanie środków europejskich dla wsparcia zrównoważonego rozwoju
miast, poprzez użycie zwrotnych instrumentów finansowych; inicjatywa realizowana
w 5 województwach.
Schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca RPO – Fundusz Powierniczy (EBI) –
Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (BGK/inne banki) – projekty miejskie
Instrumenty: pożyczki (jedyna obecnie stosowana forma wsparcia) oraz potencjalnie
gwarancje (brak zainteresowania Zarządów Województw) i wejścia kapitałowe
(brak przepisów dotyczących pomocy publicznej)
Inicjatywa JESSICA
16
Doświadczenia BGK – inicjatywa JESSICA
Rola BGK:
 BGK pełni funkcję Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich w dwóch
województwach: wielkopolskim (alokacja ok. 300 mln zł) i pomorskim (w
miastach na prawach powiatu, alokacja ok. 160 mln zł), zarządzając
kwotą ok. 460 mln zł
 W woj. pomorskim BGK pełni funkcję FROM wspólnie z partnerem – Agencją
Rozwoju Pomorza S.A. (spółka , której 100% akcjonariuszem jest Województwo
Pomorskie)
Inicjatywa JESSICA
17
Harmonogram wdrażania inicjatywy JESSICA
w województwie wielkopolskim
04.2009
Podpisanie umowy o
finansowanie Funduszu
Powierniczego pomiędzy
Zarządem Województwa
Wielkopolskiego i EBI
10.2008
Podpisanie listu
intencyjnego pomiędzy
Zarządem Województwa
Wielkopolskiego i EBI
2008
07.2010
Ogłoszenie wyników
przez EBI,
rozpoczęcie
negocjacji pomiędzy
EBI i BGK
03.2010
Ogłoszenie
przez EBI
konkursu na
wybór FROM
2009
07.2011
Podpisanie
pierwszej umowy
inwestycyjnej z
podmiotem
publicznym
12.2010
Wpływ
pierwszych
wniosków o
pożyczki
2010
09.2010
Podpisanie umowy
operacyjnej
pomiędzy EBI i
BGK
2011
05.2011
Podpisanie pierwszej
umowy inwestycyjnej
(inwestor prywatny)
10.2010
Otwarcie przez BGK naboru
wniosków o pożyczki
Inicjatywa JESSICA
18
Doświadczenia BGK – Kredyt Technologiczny
Cel: wsparcie inwestycji w zakresie wdrażania nowych technologii
poprzez udzielenie mikroprzedsiębiorcom, małym i średnim
przedsiębiorcom kredytu technologicznego z możliwością jego
częściowej spłaty ze środków Funduszu Kredytu Technologicznego
w formie premii technologicznej
Podstawa formalna: ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych
formach wspierania działalności innowacyjnej, Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 (działanie 4.3 Kredyt
technologiczny); instrument funkcjonuje w formie państwowego
funduszu celowego o nazwie Fundusz Kredytu Technologicznego
Schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca PO IG (MRR) –
Instytucja Pośrednicząca (MG) – Instytucja Wdrażająca (BGK)
– MŚP za pośrednictwem banków komercyjnych
Kredyt Technologiczny
19
Kredyt Technologiczny – opis instrumentu
 Beneficjenci: sektor MŚP
 Kredyt technologiczny udzielany jest przez banki kredytujące współpracujące
z BGK
 Wysokość kredytu technologicznego: nieograniczona
 Brak minimalnej kwoty inwestycji, kwota maksymalna: 50 mln euro
 Częściowa spłata kredytu w formie premii technologicznej, maksymalnie 4 mln zł
 Wkład własny przedsiębiorcy: minimum 25% wydatków kwalifikowanych
 Alokacja na lata 2007-2013: 336 mln euro
 Przedmiotem inwestycji technologicznej musi być wdrożenie własnej lub nabytej
nowej technologii, w postaci prawa własności przemysłowej, usługi badawczorozwojowej lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, umożliwiającej
wytwarzanie nowych bądź znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług,
która nie jest stosowana na świecie dłużej niż 5 lat
Kredyt Technologiczny
20
Kredyt Technologiczny – dynamika wpływu
Wartość wniosków:
wniosków
ok. 1,6 mld zł
Liczba wniosków
Nowelizacja ustawy o
niektórych formach
wspierania działalności
innowacyjnej
Kredyt Technologiczny
21
Krajowy Fundusz Kapitałowy
− Pierwszy polski fundusz inwestujący w fundusze VC
− Misja: wspieranie rozwoju MŚP poprzez wypełnianie
luki kapitałowej – inwestycje poniżej 1,5 mln euro
− Zorientowanie funduszy portfelowych na wczesny etap
rozwoju (etap zalążkowy, start-up i wczesnego wzrostu)
− Wsparcie kapitałowe i know-how dla funduszy VC
− Kapitały ogółem 884 mln (kwota własna, dotacje
rządowe, POIG, dot. rządu Szwajcarii)
www.kfk.org.pl
22
Finansowanie przedsiębiorstw
ekonomii społecznej – pilotaż
Cele:


Zapewnienie podmiotom ekonomii społecznej (PES) dostępu do kapitału
niezbędnego do rozwijania prowadzonej przez nie działalności
Przetestowanie zwrotnych mechanizmów finansowych w ramach Europejskiego
Funduszu Społecznego
Instrumenty:
 Preferencyjne pożyczki (na 60 miesięcy, do 6 miesięcy karencji, oprocentowanie
na poziomie połowy redyskonta weksli – obecnie 2,375%)
 Bezpłatne doradztwo świadczone na rzecz PES, którym udzielono pożyczek
Rola BGK: Beneficjent Systemowy, który wybierze pięciu pośredników finansowych
(regionalne i lokalne fundusze pożyczkowe, banki – w tym banki spółdzielcze)
udzielających wsparcia na rzecz PES (pożyczki i doradztwo)
Przewidywany termin ogłoszenia przetargu na wybór PF: II kwartał br.
Kryteria wyboru PF: formalne (uprawnienia, sytuacja finansowa, doświadczenie,
potencjał itp.) oraz jakościowe (w tym cenowe i pozacenowe)
Budżet projektu: 30 mln zł
Finansowanie przedsiębiorstw ekonomii społecznej – pilotaż
23
Projekt rozporządzenia „ogólnego” dotyczącego
polityki spójności UE po 2013 r.
– wybrane elementy

Brak ograniczeń dotyczących zakresu wykorzystania instrumentów
finansowych

Wdrażanie:
– Na poziomie UE – zakładane przez Komisję Europejską preferencje
dotyczące m.in. współfinansowania
– Standardowe warunki określone w akcie delegowanym KE
– Istniejące instrumenty

Powierzenie zarządzania:
– Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu
– Instytucji finansowej (wybranej zgodnie z przepisami krajowymi)
– Podmiotowi publicznemu lub prywatnemu (wybranemu zgodnie
z przepisami krajowymi – akt delegowany KE)
Projekt rozporządzenia „ogólnego”
24
Podsumowanie – wnioski

Długi czas niezbędny dla uruchomienia instrumentów
pozadotacyjnych

Konieczność wcześniejszego zweryfikowania popytu (luka
finansowa)

Korzyści z wydzielenia w ramach programu operacyjnego
priorytetu obejmującego instrumenty zwrotne

Ryzyko luk prawnych – poziom UE i krajowy

Potrzeba akcji informacyjnej dla beneficjentów / inwestorów

Korzyści umocowania instrumentów w prawie krajowym
Podsumowanie - wnioski
25
Kontakt:
 Marek Szczepański [email protected]
 Departament Programów Europejskich [email protected]
(JESSICA, FKT, ekonomia społeczna)
 Wojciech Marcinkiewicz [email protected]
 Departament Instrumentów Inżynierii Finansowej,
[email protected] (JEREMIE, PO RPW)
26