System wspierania absorpcji środków unijnych przez BGK – stan i perspektywy Irena Herbst – Wiceprezes BGK Warszawa, luty 2006 r.

BGK – PEWNY PARTNER

Zakres prezentacji:



poręczenia z Funduszu Poręczeń Unijnych



kredyty długoterminowe z Europejskiego Banku Inwestycyjnego



kredyty z Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych



pożyczka z budżetu państwa na prefinansowanie projektów/działań



proponowana rola BGK w nowym okresie programowania

2

BGK – PEWNY PARTNER

Podstawa prawna FPU

•

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych (Dz. U. Nr 121 poz. 1262 z dnia 31maja 2004 r.)

•

Umowa pomiędzy Ministrem Finansów a BGK z dnia 21 lipca 2004 r. określająca wysokość, warunki i tryb pobierania opłaty prowizyjnej z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji ze środków FPU Fundusz nie posiada osobowości prawnej.

3

BGK – PEWNY PARTNER

Cel i efekt działania FPU

Cel działania Funduszu: zwiększenie dostępności kredytu (bankowego lub obligacyjnego) -



zwiększenie możliwości pozyskiwania środków na realizację projektów: współfinansowanych ze środków UE



realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Oczekiwany efekt działania Funduszu: większe wykorzystanie przeznaczonych dla Polski funduszy strukturalnych UE szansa dla banków na zwiększenie portfela bezpiecznych kredytów

4

BGK – PEWNY PARTNER

• • • •

Środki FPU stan Funduszu – 667 mln zł (wg. stanu na 31 grudnia 2005r.) możliwości poręczeniowe – 2 mld zł udzielenie poręczeń w 2005 r. – 90 mln zł współpraca z 31 bankami Mechanizm działania FPU FPU

gwarancja poręczenie

UE

Refundacja poniesionych wydatków

Bank kredytujący

kredyt

Klient

prowizja (poręczenie 0,5% - 1,5% gwarancja 1,0% - 2,0%)

BGK – PEWNY PARTNER

5

Zakres udzielanych poręczeń/gwarancji

•

Poręczenia i gwarancje udzielane są do wysokości: finansowanie nakładów refinansowanych ze środków UE -

do 80% kwoty kredytu do 80% wartości nominalnej emisji obligacji •

finansowanie wkładu własnego -

do 60% kwoty kredytu do 60% wartości nominalnej emisji obligacji 6

BGK – PEWNY PARTNER

Kwota gwarancji lub poręczenia

Maksymalna kwota jednostkowej gwarancji lub poręczenia nie może przekroczyć:

• dla kredytu oraz obligacji równowartości w złotych

5 mln euro Max. kredyt/obligacje prawie 15 mln euro

• dla kredytu (poręczenie w trybie portfelowym) równowartości w złotych

100 tys. euro 280 tys. euro Max. kredyt

7

BGK – PEWNY PARTNER

Promesa udzielania gwarancji/poręczenia

•

wprowadzona jako narzędzie oddziaływania na zwiększenie sprzedaży

•

udzielana do wysokości 5 mln EUR

•

ważna 6 miesięcy

•

udzielana jest po analizie formalno-prawnej i ekonomicznej wniosku o wydanie promesy wraz z załącznikami (15 dni roboczych)

•

nie dotyczy poręczeń w portfelu kredytowym

•

za wydanie promesy BGK nie pobiera prowizji BGK – PEWNY PARTNER

8

•

Projekt zmiany ustawy o FPU

Ujednolicenie do wysokości 80%.

maksymalnego poziomu poręczenia

•

Wprowadzenie nowych regwarancja.

instrumentów – gwarancja realizacji przedsięwzięcia,

•

Wprowadzenie gwarancji dobrego wykonania kontraktu portfelowym.

dostępnej w trybie

•

Podwyższenie kwoty jednostkowego poręczenia w ramach portfela do 250 tys. euro, a w przypadku JST do 5 mln euro.

•

Możliwość udzielenia poręczenia na każdym etapie realizacji i finansowania przedsięwzięcia (nie dotyczy portfela kredytowego)

•

Możliwość zabezpieczenia w ramach FPU na zasadach KFPK w przypadku braku dofinansowania ze środków UE.

9

FUNDUSZ ROZWOJU INWESTYCJI KOMUNALNYCH

Przeznaczony

dla gmin i ich związków

na finansowanie kosztów przygotowania projektów w zakresie inwestycji komunalnych, przewidzianych do współfinansowania z funduszy UE, w szczególności: • kosztów opracowania studium wykonalności projektu, • analizy kosztów i korzyści oraz pozostałej dokumentacji projektowej, • ekspertyz, studiów niezbędnych do przygotowania realizacji inwestycji.

Oprocentowanie kredytu:

0,5 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP (

obecnie 2,25 %

)

BGK – PEWNY PARTNER

Liczba wniosków i umów kredytowych w ramach FRiK (wg stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.) Od początku działalności w 2005 r.

Liczba wniosków kredytowych Wartość wniosków kredytowych Liczba zawartych umów kredytowych Wartość zawartych umów kredytowych Kwota wypłat z tytułu umów kredytowych

171 20 803 800 zł 163 18 085 490 zł 15 005 340 zł 88 11 084 750 zł 85 10 206 970 zł 9 642 090 zł BGK – PEWNY PARTNER

11

KREDYTY DŁUGOTERMINOWE Z EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO

Finansowanie przedsięwzięć samorządów terytorialnych o charakterze infrastrukturalnym z następujących sektorów: • • Infrastruktura wodna i wodno-kanalizacyjna Infrastruktura transportowa • • • • Infrastruktura sektora produkcyjnego Ochrona środowiska naturalnego Infrastruktura sektora opieki zdrowotnej i edukacji Inne nietypowe projekty związane z infrastrukturą Linie kredytowe EBI:

40 mln EUR

z 2001 r. (wykorzystana)

100 mln EUR

z lutego 2006 r.

Oprocentowanie kredytu

jest zmienne i obejmuje: – zmienną stawkę bazową, ustalaną przez EBI co trzy miesiące (aktualnie dla okresu od 15 grudnia 2005 r. do 14 marca 2006 r.

PLN – 4,43%, EUR – 2,44% ) – stałą marżę BGK (min. 0,6% - PLN i 0,55% - EUR) 12

KREDYTY Z EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO Przeznaczenie kredytu

 Przedsięwzięcia wspierane pomocowych UE - do 90% środkami programów kosztów inwestycji (razem  ze środkami UE) Przedsięwzięcia realizowane w ramach regionalnych programów rozwoju - do 50% kosztów inwestycji  Możliwość refinansowania poniesionych kosztów

Waluta kredytu

 EUR lub PLN

Okres kredytowania

 Maksymalnie do 2021 r. z kredytu – do 2008 r.

możliwą karencją w spłacie 13

BGK – PEWNY PARTNER

Projekty i umowy kredytowe (wg stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.)

Liczba projektów zatwierdzonych przez EBI Wartość projektów zatwierdzonych przez EBI Liczba zawartych umów kredytowych Wartość zawartych umów kredytowych

166 71 280 000 EUR 112 65 000 000 EUR

14

BGK – PEWNY PARTNER

POŻYCZKA NA PREFINANSOWANIE PROJEKTÓW Prefinansowanie -

strukturalnych UE. pożyczka o charakterze „kredytu pomostowego”, udzielona ze środków budżetu państwa na realizację projektów współfinansowanych z funduszy

Kwota prefinansowania -

spłatę pożyczki budżetowej.

nie wyższa niż dofinansowanie UE w projekt. Dofinansowanie będzie przekazywane przez UE na zasadzie refundacji poniesionych wydatków. Wkład UE stanowi

Prefinansowanie skierowane jest do Jednostek Sektora Finansów Publicznych (art. 5 ustawy o finansach publicznych).

15

BGK – PEWNY PARTNER

Oprocentowanie pożyczki z budżetu państwa

Oprocentowanie oparte jest na stawce bazowej, wyliczanej na podstawie stopy rentowności 52 - tygodniowych bonów skarbowych z ostatniego przetargu przeprowadzonego w miesiącu poprzedzającym dany kwartał kalendarzowy, dla każdej transzy pożyczki wypłacanej w tym kwartale. Stopa ta wg ostatniego przetargu w I kwartale 2006 r. wynosi:

4,322%

Oprocentowanie ustalone dla transz pożyczki wypłaconych w danym kwartale, jest stałe przez cały okres utrzymywania się zadłużenia z tytułu danej transzy. 16

BGK – PEWNY PARTNER

Pożyczka z budżetu państwa na prefinansowanie projektów/działań (wg stanu na dzień 31 stycznia 2006 r.) SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

37 wniosków na kwotę 95 mln zł 26 umów 56 388 803 zł

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

1247 wniosków na kwotę 5,52 mld zł 1167 umów na kwotę 5 205 472 899,79 zł

SPO Transport

20 wniosków na kwotę 859 mln zł 20 umów 858 921 975 zł

SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich

64 wniosków na kwotę 17 mln zł 2 umowy 830 376 zł 17

BGK – PEWNY PARTNER

Proponowana rola BGK w systemie wdrażania funduszy strukturalnych – nowy okres programowania (lata 2007 – 2013)

BGK – PEWNY PARTNER

18

Przyjęte założenia



środki pomocy bezzwrotnej UE pozostaną poza budżetem państwa, tak jak dotychczas;



BGK będzie prowadził rachunki, na których będą gromadzone środki przekazywane przez Komisję Europejską;



system wdrażania zostanie zdecentralizowany, m.in. poprzez uruchomienie 16 RPO;



środki zaliczki posłużą do dokonywania płatności;

19

BGK – PEWNY PARTNER

Zarys systemu (1)



wszystkie środki pomocy bezzwrotnej UE wpływają i są gromadzone na prowadzonym w BGK tzw. rachunku skonsolidowanym;



liczba dalszych poziomów rachunków zależy od ostatecznie przyjętego kształtu instytucjonalnego systemu wdrażania;

20

BGK – PEWNY PARTNER

Zarys systemu (2)



środki uruchamiane są w momencie zgłoszenia się beneficjenta do BGK z fakturą do zapłaty – z rachunku skonsolidowanego, poprzez kolejne poziomy rachunków (utworzonych tylko do celów księgowych) przekazywane są na rachunek dostawcy/wykonawcy;



poprzez otwarty w BGK rachunek projektu, uruchamiane są wszelkie płatności – także ze środków własnych i/lub dotacji budżetu państwa;

21

BGK – PEWNY PARTNER

Zarys systemu (3)



niezwłocznie po dokonaniu płatności beneficjent jest zobowiązany do złożenia wniosku płaniczego; pozytywna weryfikacja wniosku przez właściwą instytucję uprawnia do dokonania kolejnej płatności;



płatność końcowa dokonywana jest po uzyskaniu przez BGK od właściwej instytucji informacji o pozytywnej weryfikacji dokonanych wydatków i ew. o kwotach, które należy potrącić jako niekwalifikowalne;

22

BGK – PEWNY PARTNER

Zarys systemu (4)



środki przekazywane przez KE jako refundacja wpływają na rachunek skonsolidowany, księgowane są na rzecz odpowiedniego funduszu, programu, projektu;



BGK zarządza rachunkiem skonsolidowanym w celu zachowania płynności w całym systemie;

23

BGK – PEWNY PARTNER

Podstawowe zalety proponowanego systemu



uproszczenie przepływów finansowych;



zapewnienie finansowania pomostowego, w miejsce likwidowanego prefinansowania;



efektywne zarządzanie środkami UE, zwiększające absorpcję

24

BGK – PEWNY PARTNER

Projektowany schemat przepływów finansowych 2007-2013 Komisja Europejska

rach. w BGK, właściciel – instytucja certyfikująca, wewnętrzny podział na konta PO i RPO z limitem na poziomie alokacji

rachunek skonsolidowany przewalutowanie

rach. w BGK dla każdego PO, RPO, właściciel – IZ, do celów księgowych rach. beneficjentów, z limitem w wys.

przyznanego dofinansowania rach. wykonawców

BGK – PEWNY PARTNER

25

Dziękuję za uwagę

BGK – PEWNY PARTNER

26