Transcript Sigara Dumanından Pasif Etkilenim

SİGARA DUMANINDAN PASİF
ETKİLENİM
ZARARLARI..
KORUNMA..
Dilek ASLAN
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı Anabilim Dalı
[email protected]
15-16 Ocak 2011, Adana
http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://cizgigunlugu.files.wordpress.com/2008/10/sigara.jpg&imgrefurl=http://cizgigunlugu.wordpress.com/2008/10/19/sigara/&us
g=__zK_tace9QQUNkQNGIZ3NzMX9uIM=&
RAHATSIZ EDİYOR !!!
http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://cizgigunlugu.files.wordpress.com/2008/10/sigara.jpg&imgrefurl=http://cizgigunlugu.wordpress.com/2008/10/19/sigara/&us
g=__zK_tace9QQUNkQNGIZ3NzMX9uIM=&
SİGARA DUMANI:
EN ÖNEMLİ İÇ ORTAM HAVA
KALİTESİNİ
BOZAN/KİRLETEN MADDELER
ARASINDA
SİGARA DUMANI
50’sinin kanser yaptığı bilinen,
250’den fazlasının zararlı
olduğuna dair veri olan 4000’den
den fazla kimyasal madde
içermektedir.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:18.
SİGARA DUMANI
ANA AKIM:
Mainstream Smoke: Sigarayı içen kişi tarafından
sigaradan nefes çekildikten sonra ağız ve
burundan dışarıya üflenen duman
YAN AKIM:
Sidestream Smoke: İçe çekilmeyen sigaranın
ucundan çıkan duman
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM:
ANA AKIM + YAN AKIM
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free
environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:19.
Sigara dumanında kanser yapan maddeler:










Arsenik
Benzen
Berilyum (toksik metal)
1,3–butadien (sentetik kauçuk yapımında kullanılır)
Kadminyum (akü metali)
Chromium
Etilen oksit
Nikel
Polonium-210 (radyoaktif element)
Vinil klorür
Sigara dumanında kanser yapan şüpheli maddeler:



Formaldehyde
Benzo[α]pyrene
Toluen (tiner)
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Tobacco/ETS
Sigarada bulunan bazı katkı
maddeleri
Madde
 Asetaldehid; Nikotin bağımlılığını artırır
 Akotinik asit
 Benzil salisilat
 Kakao
 Ökaliptol
 Mentol
 Propilen glikol; Beyin dalgalarında değişiklik
Sigarada katkı maddeleri, SSUK, 20.10.2010. www.ssuk.org.tr
SİGARA DUMANINDAN PASİF
ETKİLENİM ÖNEMLİ BİR SORUN
“HALK SAĞLIĞI SORUNU”




14
Passive smoking (sigara dumanından pasif
etkilenim)
Involuntary smoking (istemsiz içicilik)
Secondhand smoke (ikinci el sigara dumanı)
Thirdhand smoke (üçüncü el sigara dumanı)
PASİF ETKİLENİM
NEREDE?
BAŞLICA;
Evde
Sosyal yaşamın geçirildiği kapalı
alanlarda
İhlallerin olduğu alanlarda…..
…..
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM
Sigara dumanı nedeniyle ortamda bulunan kimyasallar
sigara içiminden haftalar ve aylar sonra da
temizlenememektedir.
Pencerelerin açık olması, havalandırma sistemlerinin
çalışması bu konuda ÇÖZÜM DEĞİLDİR.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:18.
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM
Yılda 600 000’den fazla ölüm
Bütün ölümlerin %1’inden fazla
165000 ölüm çocuklar arasında
http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/publications/shsarticle2010/en/index.html
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM
-Çocukların %40’ı
-Sigara içmeyen erkeklerin %33’ü
-Sigara içmeyen kadınların %35’i risk
altında
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:21.
Mattias Öberg, Maritta S Jaakkola, Alistair Woodward, Armando Peruga, Annette Prüss-Ustün. Worldwide burden of disease from exposure to second-hand smoke: a
retrospective analysis of data from 192 countries. www.thelancet.com Published online November 26, 2010 DOI:10.1016/S0140-6736(10)61388-8 1
ALRI: Akut alt solunum yolu enf., IHD: İskemik kalp hastalığı
Afr: African Region (LMIC); Amr: Region of the Americas (LMIC); Emr: Eastern Mediterranean Region (LMIC); Eur: European Region (LMIC); Sear: South-East Asia
Region (LMIC); WPR: Western Pacific Region (LMIC); HIC: High income regions.
http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/global/globalshs2004/en/index.html
ALRI: Akut alt solunum yolu enf., IHD: İskemik kalp hastalığı
Afr: African Region (LMIC); Amr: Region of the Americas (LMIC); Emr: Eastern Mediterranean Region (LMIC); Eur: European Region (LMIC); Sear: South-East Asia
Region (LMIC); WPR: Western Pacific Region (LMIC); HIC: High income regions.
http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/global/globalshs2004/en/index.html
PASİF ETKİLENİM AÇISINDAN
RİSK GRUPLARI;
Bebekler-çocuklar
Kadınlar/gebeler
Yaşlılar
Haklarını korumama olasılığı olan gruplar (örneğin
engelliler)
PASİF ETKİLENİM
SDPE riski ile karşı karşıya kalan
adolesanlar/çocuklar bu risk ile karşı
karşıya kalmayanlara göre 1-1,5 kat
daha fazla sigaraya başlamaktadırlar.
http://www.who.int/features/factfiles/tobacco/en/index.html.
ERİŞKİNLER

Kesin kanıt





Koroner arter hastalığı
Akciğer kanseri
Kadınlarda üreme sistemi
ile ilgili sorunlar
Düşük doğum ağırlıklı
bebek doğurma
ÇOCUKLAR

Kesin kanıt




Anlamlı kanıt









İnme
Nazal sinüs kanseri
Meme kanseri
Ateroskleroz
KOAH
Astım
Erken doğum
http://tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html, 2009.
http://www.tobaccoatlas.org/downloads/TA3-sp.pdf. 2010

Orta kulak iltihabı
Solunum sistemi ile ilgili
öksürük, hırıltılı solunum
Yetersiz akciğer işlevleri
Ani bebek ölüm sendromu
Alt solunum yolu
hastalıkları
Düşük doğum ağırlığı
Anlamlı kanıt




Lenfoma
Lösemi
Beyin tümörü
Astım (2010 yılında
listeye girdi)
http://www.rcplondon.ac.uk/professional-Issues/Public-Health/Documents/Preface-to-passive-smoking-and-children-March-2010.pdf
DSÖ BÖLGELERİNDE SDPE SIKLIĞI, 2008
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:21.
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52.
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52.
ÜÇÜNCÜ EL SİGARA DUMANI
ÜÇÜNCÜ EL SİGARA DUMANI

Sigara dumanında yer alan zararlı maddelerin
sigara içilen ortamın havasında ve yüzeylerde
uzun süre kaldığını ve bu nedenle de kapalı
ortamlarda hiçbir şekilde sigara içilmemesi
gereğinin anlaşılması için önemlidir.
Becquemin MH, Bertholon JF, Attoui M, et al. Re´tention dans les voies ae´riennes des particules nanome´triques de l’ae´rosol de la fume´e de cigarette au cours du tabagisme passif. Rev Mal Respir 2010.
Becquemin MH, Bertholon JF, Bentayeb M, et al. Third-hand smoking: indoor measurements of concentration and sizes of cigarette smoke particles after resuspensionTobacco Control 2010;19:347e348.





Becquemin ve arkadaşları SDPE konusunda yapılmış bir çalışma
sonuçlarına göre partiküllerin %75’inin kapalı alanda asılı kaldıklarını ve
yarılanma ömürlerinin 25 °C’de 18 dakika olduğu bulunmuştur.
Bu bilgi üzerine aynı araştırmacılar 30 dakika içinde 10 sigaranın
içildiği mobilyalı bir ortamı havalandırmadan kapalı şekilde tuttuklarını,
bir gün sonra kapalı ortamdaki eşyaları üzerindeki tozun silkme ya da
çırpma yolu ile yer değiştirmesini sağladıklarını ifade etmişlerdir.
Bir ölçüm aracı ile 0,28 ve 10μm büyüklüğünde ve yerden 60 cm.
yukarıdaki hava içinde partikül konsantrasyonunu ölçmüşlerdir…
Becquemin MH, Bertholon JF, Attoui M, et al. Re´tention dans les voies ae´riennes des particules nanome´triques de l’ae´rosol de la fume´e de cigarette au cours du
tabagisme passif. Rev Mal Respir 2010. doi:10.1016/j.rmr.2010.03.01.
Becquemin MH, Bertholon JF, Bentayeb M, et al. Third-hand smoking: indoor measurements of concentration and sizes of cigarette smoke particles after
resuspensionTobacco Control 2010;19:347e348. doi:10.1136/tc.2009.034694.

SDPE (birinci gün kapalı ortamda sigara içiminden önce ve sonra
değerlendirilmesinin yanı sıra dört saat sonra değerlendirmesi) ve
üçüncü el sigara dumanı konsantrasyonu (24 saat sonra kapalı
ortamdaki partikülleri hareketlendirmeden önce ve
hareketlendirdikten sonra) değerlendirmelerini tamamlamışlardır.







0,18 μm, 1.31.106.ml-1 ve 15.4mg.m-3 sigara içiminden hemen sonra
0,30 μm, 0.98.104.ml-1 ve 0.62mg.m-3 sigara içiminden 4 saat sonra
0,07 μm, 1.66.102.ml-1 ve 0.05mg.m-3 sigara içiminden 1 gün sonra
0,15 μm, 0.92.104.ml-1 ve 0.50mg.m-3 partikülleri
hareketlendirdikten bir gün sonra
Bu çalışma sonrasında yazarlar sigara dumanının kapalı ortamda
uzun süre asılı kaldıklarını gösterdiğini ortaya koyduklarını ifade
etmişlerdir…
Becquemin MH, Bertholon JF, Attoui M, et al. Re´tention dans les voies ae´riennes des particules nanome´triques de l’ae´rosol de la fume´e de cigarette au cours du
tabagisme passif. Rev Mal Respir 2010. doi:10.1016/j.rmr.2010.03.01.
Becquemin MH, Bertholon JF, Bentayeb M, et al. Third-hand smoking: indoor measurements of concentration and sizes of cigarette smoke particles after
resuspensionTobacco Control 2010;19:347e348. doi:10.1136/tc.2009.034694.
SİGARA DUMANI--ARAÇLAR

Sigara içmeyen bireylerin sattığı 20 otomobil ile
sigara içen bireylerin sattığı 87 otomobilin incelendiği
bir çalışmada;,



İçinde sigara içilen araçların iç ortamlarında nikotin miktarı
diğerlerine göre oldukça yüksek bulunmuştur.
Araç içinde sigara içiminin yasaklanmasından sonra yapılan
değerlendirmede, sigara içen şoförler bu yasağa uyduğu
takdirde araç içinde nikotin miktarında azalma meydana
gelmiş, ancak yüzeydeki pasif etkilenimi gösteren maddelerde
değişiklik olmamıştır.
Şoförün araç içinde sigara içme sıklığı yüksek ise araç içindeki
etkilenimi gösteren maddelerin düzeyi de yüksek bulunmuştur.
Matt GE, Quintana PJ, Hovell MF, Chatfield D, Ma DS, Romero R, Uribe A. Residual tobacco smoke pollution in used cars for sale: air, dust, and surfaces. Nicotine Tob Res.
2008 Sep;10(9):1467-75
http://julia871203.files.wordpress.com/2008/12/_44084703_children1.jpg
http://www.mountpics.com/thumbnails/passive-smoking.jpg
NASIL ÖLÇELİM?
Farkı ölçüm-değerlendirme
yöntemleri..




Kapalı ortamda partikül miktarının
ölçülmesi (CO, solunabilir partikül, vb)
Kişilerin izlenmesi
Biyolojik belirteçler (en sık kotinin
değerlendirmesi; kan-tükürük-idrar-saç)
Araştırmalar.. Veri toplama formları
Örneğin;

31 ülkede yapılmış bir çalışmada sigara
içilen evlerde sigara içilmeyen evlere göre
nikotin miktarı 17 kat daha fazla
bulunmuştur.
http://www.uptodate.com/online/content/abstract.do?topicKey=pri_pulm%2F5545&refNum=20
ÖNLEMEK
GEREKLİ !!
http://www.holgerappel.com/media/second.hand.smoking02.jpg
Tütünle Mücadele
1. BAŞLATMA
2. BIRAKTIR
3. SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİMDEN KORU
Tütünle Mücadele
BAŞLATMA
BIRAKTIR
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİMDEN
KORU
SDPE’den korunma açısından “güvenli” bir
sınır yok !!
%100 dumansız ortam (hava) sağlanmalı !!
DİKKAT:
HAVALANDIRMALAR ORTAMDAKİ
DUMANIN (ZARARLI MADDELERİN)
GİDERİLMESİ İÇİN YETERLİ DEĞİL !!!
DİKKAT:
HİÇBİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ DUMANI
TEMİZLEMEYE YETMEMEKTEDİR !!!
YAPILMASI GEREKEN:
%100
DUMANSIZ ALANLAR !!!
ÖNLEME STRATEJİLERİ




Eğitim
Düzenlemeler
Kapsamlı yasaklar
Hukuksal süreç
http://www.uptodate.com/online/content/topic.do?topicKey=pedipulm/7400&selectedTitle=3%7E71&source=search_result
TKÇS Madde 8-Tütün dumanından
korunma
1.Taraflar, bilimsel kanıtların tütün dumanına maruz kalmanın ölüm, hastalık ve
sakatlıklara neden olduğunun kuşkuya yer bırakmayacak biçimde kanıtladığını
kabul ederler.
2.Her bir Taraf, kapalı iş yerlerinde, toplu taşıma araçlarında, kapalı kamu
alanlarında ve gerektiğinde, kamuya açık diğer yerlerde tütün dumanına maruz
kalmayı engellemek için, ulusal yasalarla belirlenen mevcut resmi yetki
alanlarında, etkin yasal, icrai, idari ve/veya diğer önlemleri alacak ve
uygulayacak ve bu önlemlerin, yetkisine giren diğer düzeylerde de kabulü ve
uygulanmasını etkin bir şekilde teşvik edecektir.
http://www.who.int/tobacco/research/secondhand_smoke/en/. Erişim tarihi: 14 Nisan 2009.
http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&task=view&id=107&Itemid=36. Erişim tarihi: 14 Nisan 2009.
DUMANSIZ ORTAM—
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE YASAL
DÜZENLEMELERLE
DESTEKLENEN BİR SÜREÇ
ULUSLARARASI DÜZEYDE
“DUMANSIZ ORTAM” İÇİN ADIM
ATMIŞ ÜLKE ÖRNEKLERİ GÜN
GEÇTİKÇE ARTMAKTADIR !!
ULUSLARARASI YÖNLENDİRME
DOKUMANLARI
….
….
M-POWER
M-POWER (KUVVET)
M-Monitor, tobacco use and prevention policies
Tütün kullanımını ve önleme politikalarını izlenmesi
P -Protect people from tobacco smoke
Bireylerin sigara dumanından pasif etkilenimlerinin
önlenmesi
O-Offer help to quit tobacco use
Sigarayı bırakmak isteyenlere yardım edilmesi
W-Warn about dangers of tobacco
Bireylerin sigaranın zararları konusunda uyarılması
E-Enforce bans on tobacco advertising,promotion and sponsorship
Tütün reklamı, tanıtımı ve sponsorluğu ile ilgili
yasakların uygulanması
R-Raise taxes on tobacco
Tütüne uygulanan vergi miktarını artırılması
TÜRKİYE 19 TEMMUZ 2009’DAN BU
YANA
TÜTÜN DUMANSIZ
http://www.ssuk.org.tr/images/afis_foto_karikatur/31_mayis.jpg.
YARARLI BAZI WEB
SİTELERİ
www.ssuk.org.tr
www.havanikoru.org
www.hasuder.org.tr
www.who.int
http://www.tobaccoatlas.org
[email protected]