Transcript Sigara Dumanından Pasif Etkilenim -sunu-, Doç. Dr. Dilek

SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİM
NEDEN ÖNEMLİDİR?
NASIL ÖNLENİR?
Doç. Dilek ASLAN
HÜTF Halk Sağlığı AD.
[email protected]
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg/200px-Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg
http://www.gasp.org.gg/clientpics/child-health.jpg
SİGARA DUMANINDAN PASİF
ETKİLENİM;
ÖNEMLİ BİR HALK SAĞLIĞI
SORUNU
DÜNYADA SEÇİLMİŞ TÜTÜN KONTROL
POLİTİKALARININ UYGULANDIĞI NÜFUS (%)
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:9.
DÜNYADA
TÜTÜN DUMANSIZ ÜLKELER
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:11.
SİGARA DUMANINDAN PASİF
ETKİLENİM (SDPE);
DÜNYADA HER YIL 600 000
KİŞİ YAŞAMINI YİTİRİYOR !!
HER ÜÇ ERİŞKİNDEN BİRİSİ
SDPE RİSKİ İLE KARŞI
KARŞIYA !!!
MPOWER 2009 Raporu
TERMİNOLOJİ
PASİF ETKİLENİM
SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİM
ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANINA MARUZ
KALMAK
İKİNCİ EL SİGARA İÇİMİ
ÜÇÜNCÜ EL ?
SİGARA DUMANI
250’sinin kanser yaptığı
bilinen/(ya da) zehirli olan
4000den den fazla sağlığa zararlı
madde içermektedir.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:18.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free
environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:19.
SİGARA DUMANI
ANA AKIM:
Mainstream Smoke: Sigarayı içen kişi tarafından
sigaradan nefes çekildikten sonra ağız ve
burundan dışarıya üflenen duman
YAN AKIM:
Sidestream Smoke: İçe çekilmeyen sigaranın
ucundan çıkan duman
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM:
ANA AKIM + YAN AKIM
SİGARA DUMANI
ANA AKIM YAN AKIMA GÖRE;
Daha yüksek ısıda oluşur
pH daha düşük
Daha az amonyak, hidrojen siyanür
Oksijen içeriği fazla
SİGARA DUMANINDAN
PASİF ETKİLENİM
Partikül gramı maruz kalımı açısından içe çekilen ana
akım sigara dumanına göre üç-dört kat daha toksiktir.
Duman nedeniyle ortamda bulunan kimyasallar sigara
içiminden haftalar ve aylar sonra da
temizlenememektedir.
Pencerelerin açık olması, havalandırma sistemlerinin
çalışması bu konuda ÇÖZÜM DEĞİLDİR.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:18.
NASIL
DEĞERLENDİRİLİR/ÖLÇÜLÜR?
1.
2.
3.
Partikül miktarı ölçülür
Belirteçler (kotinin, vb)
Beyana dayalı
PASİF ETKİLENİM BAŞLICA;
Evde
Sosyal yaşamın geçirildiği yerlerde
İşyerinde
…..
…..
PASİF ETKİLENİM AÇISINDAN
RİSK GRUPLARI;
Bebekler-çocuklar
Kadınlar/gebeler
Yaşlılar
Haklarını korumama olasılığı olan gruplar (örneğin
engelliler)
PASİF ETKİLENİM
Erişkin nüfusun 1/3’ü SDPE ile karşı
karşıyadır.
Çocukların %40’ı evlerde SDPE riski ile
karşı karşıyadır.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:21.
PASİF ETKİLENİM
SDPE riski ile karşı karşıya kalan
adolesanlar/çocuklar bu risk ile karşı
karşıya kalmayanlara göre 1-1,5 kat
daha fazla sigaraya başlamaktadırlar.
http://www.who.int/features/factfiles/tobacco/en/index.html. Erişim: 12 Mart 2010.
DSÖ BÖLGELERİNDE SDPE SIKLIĞI, 2008
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:21.
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52.
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA
Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52.
PASİF ETKİLENİM
Toplumda çalışmalar
Özel gruplarda çalışmalar
Gebelerde çalışmalar
2008 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA)
15-49 yaş evli kadınlar arasında halen sigara içme
yüzdesi 22,4’dür.
Öğrenim durumu lise ve üzerinde olanlarda: %35,1
Eğitimi olmayanlarda: %14,5
GEBELER ARASINDA %11,4
EMZİRENLER ARASINDA %16,5
24
ERİŞKİNLER

Kesin kanıt





Koroner arter hastalığı
Akciğer kanseri
Kadınlarda üreme sistemi
ile ilgili sorunlar
Düşük doğum ağırlıklı
bebek doğurma
ÇOCUKLAR





Anlamlı kanıt







İnme
Nazal sinüs kanseri
Meme kanseri
Ateroskleroz
KOAH
Astım
Erken doğum
http://tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html. Erişim : 12 Mart 2010.
Kesin kanıt



Orta kulak iltihabı
Solunum sistemi ile ilgili
öksürük, hırıltılı solunum
Yetersiz akciğer
fonksiyonları
Ani bebek ölüm sendromu
Alt solunum yolu
hastalıkları
Düşük doğum ağırlığı
Anlamlı kanıt




Lenfoma
Lösemi
Beyin tümörü
Astım
Ev ortamında sigara içildiğinde;







Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır.
Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır.
Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır.
Bebeklerde ani, kolik tarzı karın ağrısı görülme sıklığı
2 kat artmaktadır.
Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat
artmaktadır.
Çocukların ileriki yaşlarında akciğer kanseri, kronik
bronşit geçirme riski artmaktadır.
Eşi sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm
2-3 kat artmaktadır.
Orsel O. Ankara İl Tütün Kontrolü Denetim Ekipleri Eğitim Programı, Basılmamış sunum materyali. 19-20 Mart 2009, Ankara.
Boztaş, G., Aslan, D., Bilir, N. Çevresel Sigara Dumanından Etkilenim ve Çocuklar. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2006; 15 (5), 75-78.
SDPE’e atfedilen ölümler
(25 Avrupa Birliği Ülkesi, 2002)
1.
2.
3.
4.
İskemik kalp hastalığı
İnme
Akciğer kanseri
KOAH
http://tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html. Erişim : 9 Şubat 2010.
http://julia871203.files.wordpress.com/2008/12/_44084703_children1.jpg
http://www.mountpics.com/thumbnails/passive-smoking.jpg
EKONOMİK KAYIPLAR
1. SDPE korunmak; üretimi %3 artırıyor !
2. ABD için maliyet;
1. 193 milyar dolar/yıl
1. 96 milyar dolar (sağlık sorunları)
2. 97 milyar dolar (diğer kayıplar)
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:21.
EKONOMİK KAYIPLAR
Sigaraya bağlı ekonomik kayıpların %10’unun
SDPE sonucu oluştuğu bilinmektedir.
http://www.who.int/features/factfiles/tobacco/en/index.html. Erişim: 12 Mart 2010.
ÖNLEMEK
GEREKLİ !!
http://www.holgerappel.com/media/second.hand.smoking02.jpg
TKÇS Madde 8-Tütün dumanından
korunma
1.Taraflar, bilimsel kanıtların tütün dumanına maruz kalmanın ölüm, hastalık ve
sakatlıklara neden olduğunun kuşkuya yer bırakmayacak biçimde kanıtladığını
kabul ederler.
2.Her bir Taraf, kapalı iş yerlerinde, toplu taşıma araçlarında, kapalı kamu
alanlarında ve gerektiğinde, kamuya açık diğer yerlerde tütün dumanına maruz
kalmayı engellemek için, ulusal yasalarla belirlenen mevcut resmi yetki
alanlarında, etkin yasal, icrai, idari ve/veya diğer önlemleri alacak ve
uygulayacak ve bu önlemlerin, yetkisine giren diğer düzeylerde de kabulü ve
uygulanmasını etkin bir şekilde teşvik edecektir.
http://www.who.int/tobacco/research/secondhand_smoke/en/.
http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&task=view&id=107&Itemid=36.
MADDE 8’in uygulanabilmesi ile ilgili
öneriler geliştirilmiştir..
1.Yasal düzenlemeler gerekli
2. Yasal düzenlemeler basit ve uygulanabilir olmalı
3. Eylemler ve stratejiler geliştirilmeli
4. Tütün endüstrisinin taktiklerine her an yanıt
verilebilmeli, hazırlıklı olunabilmeli
5. Sivil toplum örgütlenmesi ile işbirliği kurulmalı
6. Eğitim ve danışmanlık hizmetleri süreklilik kazanmalı
7. Gerekli altyapı çalışmaları tamamlanmalı
8. İzleme süreci planlanmalı, uygulanmalı
9. Uyum düzeyinin de değerlendirmesi-izlenmesi yapılmalı
10. Ortamların TAMAMEN TÜTÜN DUMANSIZ OLMASI
sağlanmalı
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:33.
DİKKAT:
HİÇBİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ DUMANI
TEMİZLEMEYE YETMEMEKTEDİR !!!
YAPILMASI GEREKEN:
%100
DUMANSIZ ALANLAR !!!
Yasalar
Toplum desteği
Duyarlılık
Savunuculuk
Kampanyalar
DUMANSIZ ORTAM—
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE YASAL
DÜZENLEMELERLE
DESTEKLENEN BİR SÜREÇ
STK DESTEĞİ ÖNEMLİ
www.havanikoru.org
http://www.havanikoru.org.tr/iletisim.html
“Tütün irtibat merkezi telefon numaraları”
SİGARA İÇİLEN MASADA MI, YOKSA
PASİF OLARAK SİGARA
İÇİLEN MASA MI OTURMAK İSTERSİNİZ?
http://www.cartoonstock.com/newscartoons/cartoonists/mmo/lowres/mmon195l.jpg
SİGARA İÇİLEN MASADA MI, YOKSA
PASİF OLARAK SİGARA
İÇİLEN MASA MI OTURMAK İSTERSİNİZ?
http://www.cartoonstock.com/newscartoons/cartoonists/mmo/lowres/mmon195l.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg/200px-Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg/200px-Smoke-by-a-window-in-a-pub.jpg
TÜTÜN DUMANSIZ
YASALARIN
OLDUĞU/UYGULANDI
ĞI BÜTÜN
ÜLKELERDE İKRAM
SEKTÖRÜ ÜZERİNDE
“NÖTR” YA DA
“OLUMLU” ETKİLER
SAPTANMIŞTIR.
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2009: Implementing smoke-free environments.
http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/9789241563918_eng_part2.pdf. p:31.
2001 yılı teması:
“SİGARA
DUMANINDAN
PASİF
ETKİLENİMDEN
KORUNMA”
http://www.who.int/tobacco/resources/publications/wntd/2001/en/index.html
2007 yılı teması:
“SMOKE-FREE INSIDE”
“Tütün Dumansız Kapalı Ortamlar”
http://www.who.int/tobacco/resources/publications/wntd/2001/en/index.html
2010 yılı teması:
“Toplumsal Cinsiyet ve
Tütün Kullanımı”
“TÜTÜN
ENDÜSTRİSİ/PAZARI
KADINLARA
YÖNELMEKTEDİR…
SİGARASIZ/DUMANSIZ ORTAMLAR
HEDEFİ İÇİN BİRLİKTE HAREKET
EDELİM !!
[email protected]