Transcript Tüketicinin Korunması ve Tüketici Haklarına İlişkin

TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE
TÜKETİCİ HAKLARINA İLİŞKİN
BİLİNÇ DÜZEYİ
Hazırlayanlar
Prof.Dr. Müberra Babaoğul
Araş.Gör. Uzm. Esna Betül Buğday
Tüketici;
“ekonomik, sosyal ve kültürel
gereksinmelerini karşılayabilmek için nihai
bir mal ve hizmeti satın alıp kullanan ya da
kendi kendine üretip kendisi kullanan ve
hiçbir mübadeleye sokmayan kişi, kurum
ve aile ”
Küreselleşmeyle birlikte;
• hızla gelişen, bilim ve teknoloji sonucu
piyasaya/tüketiciye daha önce hiç sunulmayan
mallar sunulmakta,
• sunulan mallar da eskisine göre daha
kompleks yapıda olmaktadır
• Dünya markalarının çoğalması,
• giderek yaygınlaşan elektronik ticaretin sınır
tanımaması,
• departmanlı mağazaların artması,
• mal ve hizmetlerin çeşitlenmesi,
• aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar gibi satış
tekniklerinin yaygınlaşması ile
tüketici piyasadaki mal ve hizmetlerin kalitesini,
niteliğini ve niceliğini bilemez duruma gelmiş
güçsüz duruma düşmüştür
• Artan tüketici ihtiyaçları yaşamı
karmaşık bir hale getirmiş,
• Yoğun tutundurma çabaları ihtiyaçlar
açısından öncelikleri değiştirmiş,
• Tüketim kalıpları değişerek tüketimde
dengeleri bozmuştur
Tüketici;
etki altında kalabilen,
fikir değiştiren,
sürekli tatmin arayan,
davranışları zor çözümlenebilen
bir birey haline gelmiştir.
Tüketicinin modern tüketim
bilgilerini anlamasının gerekliliği ön
plana çıkmakta,buna bağlı olarak
adil bir rekabet için tüketicinin
eğitilmesi ve korunması ihtiyacı da
artmaktadır.
Tüketicinin korunma hakkı;
“bir insan hakkı”
1- Temel gereksinimlerin giderilmesi.
2- Güvenlik ve güven duyma hakkı.
3- Mal ve hizmetlerin serbestçe seçilmesi
hakkı.
4- Bilgi edinme hakkı.
5- Eğitilme hakkı.
6- Tazmin edilme hakkı.
7- Sesini duyurma (temsil) hakkı.
8- Sağlıklı bir çerçeveye sahip olma hakkı.
Ülkemizde durum
Özellikle son 10–15 yıldır konuyla
ilgili yasal düzenlemeler
yapılmaktadır.
Ülkemizde Tüketicinin korunması;
• Mevzuatın temeli 1982 Anayasasının 172 nci
maddesi
• 1993 yılında Tüketicinin ve Rekabetin Korunması
Genel Müdürlüğü’nün kurulması
• 1995 yılında 4077 Sayılı “Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun” un çıkarılması
• Tüketici Mahkemeleri, Tüketici Sorunları Hakem
Heyetleri, Reklam Kurulu, Tüketici Konseyi gibi
yeni kurumların göreve başlaması
Tüketiciyi tek başına kanunla ve kurumlarla
korumak mümkün değildir. Bu kanunların
topluma aktarılması, toplumsal bilincin
artırılması, tüketiciye rehberlik etmesi,
tüketicilerin örgütlenerek haklarını yüksek
sesle talep etmesinin en önemli koşulu
kuşkusuz tüketici eğitimi ve
örgütlenmesidir.
Tüketici örgütü;
• Tüketicilerin haklarını korumak ve geliştirmek,
• Tüketici bilincini oluşturmak ve yerleştirmek,
• Tüketicinin kendi kendisini koruyabilmesi için
gerekli girişimlerde bulunmak,
• Yasal haklarının korunabileceği bir ortamı
hazırlamak
için kişilerin kendi rızalarıyla bir araya gelerek
oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır.
Ülkemizde durum;
• örgütlenme bilincinin oldukça zayıf olması
• finansal zorluklar
• yasal kısıtlamalar nedeniyle,
tüm çabalara karşın;
yeterince etkili değiller
Tüketicinin ihtiyacı;
• Eğitim
• Örgütlenme
• Bilgilendirilme
Tüketicinin korunması gibi
kapsamlı bir konunun eğitimden
ayrı ele alınması düşünülemez.
Tüketicinin eğitimi;
“bireyin
ekonomik faaliyetlerini
yönlendirme, ihtiyaçlarını karşılama
ve pazarı etkileme gücünü artırmayı
hedef alan eğitim ve bilgilendirme
yatırımı”
Ülkemizde tüketicilerin eğitim ve
bilinç düzeyi ???
Yapılan araştırmalar ülkemizde
tüketicilerin çoğunun sahip olduğu
hakların farkında olmadığını ve bilinç
düzeylerinin çok düşük olduğunu
göstermektedir.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının katkıları ile
Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı (TÜKÇEV)
ve Hacettepe Üniversitesi Tüketici Pazar Araştırma - Danışma - Test ve Eğitim
Merkezi (TÜPADEM) ortak çalışması
olarak 2008 yılında yürütülen “Tüketicinin
Korunması ve Tüketici Haklarına İlişkin
Bilinç Düzeyi Araştırması” sonuçları da
tüketicilerin bilgi ve bilinç düzeylerinin
yükseltilmesi için çaba sarf edilmesi
gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Araştırma kapsamında;
tüketicilerin alışveriş davranışları,
tercih ettikleri satış kanalları,
tüketiciyi koruma amaçlı kuruluşların
bilinirliği,
4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkındaki Kanunun bilinirliği,
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti
ile ilgili bilgi düzeyi ve tüketici haklarına
verilen önem gibi konular sorgulanmıştır.
ARAŞTIRMA BULGULARI
Tüketicilerin tüketici hakları ile ilgili
bilgi düzeylerini ölçümlemek amacıyla 9
kriter sorgulanmaktadır ve bu kriterlere
uygun
olarak
verilen
cevaplar
puanlanarak tüketiciler kategorilere
ayrılmaktadır.
Toplam 9 kritere verilen cevaplardan
alınan en düşük puan 0, en yüksek puan
ise 90’ dır. Tüketicilerin aldıkları
puanların ortalamaları 46,3’ dür.
Düşük
Bilinçli
Tüketici;
22,4
Yüksek
Bilinçli
Tüketici;
23,2
Orta Bilinçli
Tüketici;
54,3
Tüketicilerin Bilinç Düzeylerine Göre Tüketici Hakları
İle İlgili Bilgi Düzeyleri
Yüksek Bilinçli Tüketici
ALO 175 Tüketic i danışma hattının
numarasını %24,2'si doğru
bilmektedir
Ülkemizde tüketic inin korunması
ile ilgili ayrı bir yasanın
olduğundan %97,3'ü haberdardır
Tüketic inin korunması ile ilgili
yasanın uygulanmasından hangi
bakanlığın sorumlu olduğunu
olduğunu %57,6'sı bilmektedir
Ayıplı mal/hizmet satın aldığı
durumda tüketic i haklarından
yararlanabilmek iç in belirli bir süre
iç erisinde satıc ı firmaya haber
verme zorunluluğu olduğunu
%97,3'ü bilmektedir
Ayıplı mal ile karşılaşma durumu
hakkında doğru c evap verme
oranı %87,5'tir
Orta Bilinçli Tüketici
ALO 175 Tüketic i danışma hattının
numarasını %3,3'ü doğru
bilmektedir
Ülkemizde tüketic inin korunması
ile ilgili ayrı bir yasanın
olduğundan %40,4'ü haberdardır
Tüketic inin korunması ile ilgili
yasanın uygulanmasından hangi
bakanlığın sorumlu olduğunu
olduğunu %15,7'si bilmektedir
Ayıplı mal/hizmet satın aldığı
durumda tüketic i haklarından
yararlanabilmek iç in belirli bir süre
iç erisinde satıc ı firmaya haber
verme zorunluluğu olduğunu
%65,5'i bilmektedir
Ayıplı mal ile karşılaşma durumu
hakkında doğru c evap verme
oranı %91,6'dır
Düşük Bilinçli Tüketici
ALO 175 Tüketic i danışma hattının
numarasını %0,6'sı doğru
bilmektedir
Ülkemizde tüketic inin korunması
ile ilgili ayrı bir yasanın
olduğundan %5,7'si haberdardır
Tüketic inin korunması ile ilgili
yasanın uygulanmasından hangi
bakanlığın sorumlu olduğunu
olduğunu hiç biri bilmemektedir
Ayıplı mal/hizmet satın aldığı
durumda tüketic i haklarından
yararlanabilmek iç in belirli bir süre
iç erisinde satıc ı firmaya haber
verme zorunluluğu olduğunu
%14,2'si bilmektedir
Ayıplı mal ile karşılaşma durumu
hakkında doğru c evap verme
oranı %93,6'dır
Kapıdan satışlarda tüketic ilerin
almış oldukları malı 7 gün
iç erisinde neden belirtmeden iade
etme hakkını %29,7'si bilmektedir.
Kapıdan satışlarda tüketic ilerin
almış oldukları malı 7 gün
iç erisinde neden belirtmeden iade
etme hakkını %9,4'ü bilmektedir.
Kapıdan satışlarda tüketic ilerin
almış oldukları malı 7 gün
iç erisinde neden belirtmeden iade
etme hakkını hiç biri bilmemektedir.
Taksitli satışlarla ilgili doğru c evap
verme oranı %78'dir
Satın alınan sanayi mallarında
azami garanti süresini bilenlerin
oranı %33'dür
Garanti süresi iç erisindeki arızalar
iç in azami tamir süresini %18,7'si
bilmektedir
Taksitli satışlarla ilgili doğru c evap
verme oranı %71,6'dır
Satın alınan sanayi mallarında
azami garanti süresini bilenlerin
oranı %40,4'dür
Garanti süresi iç erisindeki arızalar
iç in azami tamir süresini %9,4'ü
bilmektedir
Taksitli satışlarla ilgili doğru c evap
verme oranı %69,1'dir
Satın alınan sanayi mallarında
azami garanti süresini bilenlerin
oranı %10,8'dir
Garanti süresi iç erisindeki arızalar
iç in azami tamir süresini hiç biri
bilmektedir
Tüketiciyi Koruma Amaçlı Kamu Kuruluşlarının
Tanınma Durumu
31,4
33
72,4
77,3
25,6
39,6
12,9
30,1
21,8
5,6
Tüketici
Mahkemeleri
İlk Hatırlanan
Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı
Spontan Hatırlanan
14,4
9,7
11,8
1,4
8,8
4,2
Tüketici ve
Rekabetin
Korunması Genel
Müdürlüğü
Hakem Heyetleri
Yardımlı Hatırlanan
Hiç Duymayanlar
Tüketici Hakları Denilince Akla Gelen İlk İfade
Tüketici Haklarının Korunması
Tüketiciyi Haklarını Koruyan Kanun ve
Kurallar
Tüketici Haklarını Koruyan Kurumlar ve
Dernekler
Memnun Kalınmayan Ürünü Geri İade
Etme Hakkı
Müşteri Memmuniyeti
3,3
Bilinçli Tüketici
3,3
22,6
14
8
4,8
Güvenli Alışveriş
2,8
Tüketim
2,8
Defolu veya Bozuk Ürün
Kalite
Tüketici Hakkı Diye Bir Şey Yok /
Milleti Kandırmak
İnsan Hakları
Tüketici
2
1,9
1,9
1,7
1,5
Evrensel 8 Temel Tüketici Hakkı’nın
Bilinme Durumu
Evet
biliyorum;
2,8
Hayır
bilmiyoru
m; 97,2
Tüketicinin Korunması İle İlgili
Ayrı Bir Yasanın Olduğunu
Bilme Durumu
Hayır
bilmiyoru
m;
54,2
Evet
biliyorum
; 45,8
Tüketicinin Korunması İle İlgili Yasanın
Uygulamasından Sorumlu
Bakanlığın Bilinme Durumu
Yanlış
biliyor;
7,5
Doğru
biliyor;
28,4
Hayır
bilmiyor;
64,1
Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı
İçişleri Bakanlığı
79,1
7,8
Çalışma ve sosyal
Güvenlik Bakanlığı
7
Adalet Bakanlığı
1,6
Devlet Bakanlığı
1,6
Maliye Bakanlığı
1,6
Sağlık Bakanlığı
0,8
Tarım Bakanlığı
0,8
Ayıplı Mallar İle Karşılaşıldığında Tüketicilerin
Yasal Hakları
İle İlgili Bilgi Düzeyi
Haklarını
bilenler; 91,1
Haklarını
bilmeyenler;
8,9
Ayıplı Mal/Hizmet ile İlgili 4077 Sayılı TKHK Yer
Alan “Tüketicilerin
Seçimlik Hakları” İle İlgili Bilgi Düzeyleri
Ayıplı mal ya da hizmette tüketici söz konusu malın
ayıbının neden olduğu değer kaybının bedelden
indirimini isteyebilir
79,5
Tüketici ayıplı malın sebep olduğu her türlü maddi,
manevi hasarların/Zararların tazminini(karşılanmasını)
isteyebilir
20,5
88,6
11,4
Ayıplı mallarda tüketici söz konusu malın ücretsiz
tamirini isteyebilir
94,5
5,5
Ayıplı mallarda tüketici söz konusu malı satıcı firmaya
ödediği bedelin iadesini isteyebilir
94,5
5,5
Ayıplı mallarda tüketici söz konusu malı satıcı firmaya
geri vererek değiştirilmesini isteyebilir
98,3
DOĞRU
YANLIŞ
1,7
Hakem Heyetlerine Başvurma Usulü ile
İlgili Bilgi Düzeyi
Hayır
bilmiyor;
70,2
Evet
biliyor;
29,8
Hakem Heyetlerinin Nerede
Görev Yaptığını Bilme Durumu
Yanlış biliyor;
26,4
Doğru biliyor;
73,6
Ülkemizde Tüketici Haklarının Korunduğunu
Düşünüyor musunuz?
Hayır ;
42,1
Evet ;
57,9
Tüketici Haklarının Korunmamasının
Nedenleri
Tüketiciyi koruyan yasaların ve
kurumların yetersiz olması
30
Tüketici haklarını koruyan
mercilerden haberdar olunmaması
29,1
Tüketici haklarının ciddiye
alınmaması
İnsanlarda tüketici hakları bilinci
oluşmaması
24,5
13,3
Tüketici Haklarını Daha İyi Öğrenmek Adına
Herhangi Bir Eğitim Verilmesi Gerektiğini
Düşünüyor musunuz?
Evet ;
67,7
Hayır ;
32,3
Verilmesi Gereken Eğitim
Nasıl Olmalı
İnsanları bilinçlendiren eğitimler
verilmeli
30,3
TV'de program yayınlanmalı
27,1
Tüketici haklarımızı arayacağımız
başvuru mercileri ile ilgili bilgi
10
Reklamlar verilsin
8,7
Seminerler verilmeli
7,9
Okullarda ders olarak verilmeli
6,4
Broşürler dağıtılsın
5,6
Belediye ve muhtarlıklar bilgi
verebilir
0,9
Çeşitli etkinlikler yapılsın
0,9
Haberler hazırlansın
0,8
Her semte tüketiciler derneği
açılsın
0,6
Özetle;
• Tüketicilerin % 37,8’ i yasal haklarından haberdar
değildir.
• Tüketicilerin %84,8’ i ayıplı mal veya hizmetle
karşılaştığında çözüm için başvuracağı yerleri
bilmemektedir.
• Tüketicilerin %2,8’ i “Evrensel 8 Temel Tüketici
Hakkı’ nı bildiklerini belirtmişlerdir.
• Tüketicilerin % 77,3’ ü Tüketici Sorunları Hakem
Heyetleri’ ni hiç duymamıştır.
• Tüketicilerin %75,8’ i tüketiciyi koruma amaçlı sivil
toplum kuruluşlarını bilmemektedir.
• Tüketicilerin %90,4’ ü “Alo Tüketici
Danışma Hattı” telefon numarasını
bilmemektedir.
• Tüketicilerin 54,2 si 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanun’ u
bilmemektedir.
• Tüketicilerin %42,1’ i haklarının
korunmadığını düşünmektedir.
• Tüketicilerin sadece % 0,5’ i tüketici
örgütlerine üyedir.
Sonuç olarak;
Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun çıkışından
bugüne kadar geçen sürede Türk
tüketicisi “beklenen ve olması
gereken” bilgi ve bilinç düzeyine
ulaşamamıştır.
“Tüketici eğitimi”
Bilgilendirme ve eğitim çabaları
ile toplum bireylerine “daha iyi bir
tüketici” olma yollarının
öğretilmesiyle tüketici bilinç
düzeyinin artırılması yönünde daha
iyi sonuçlar alınacaktır.
Tüketicinin bilgilendirilmesinde ve
eğitiminde;
devlete,
üniversitelere,
özel kuruluşlara
ve tüketici örgütlerine
önemli görevler düşmektedir.
“uyumlu bir iş birliğinin yaratılması”
“bilimsel çalışmaların desteklenmesi”
Altıok tarafından Haziran ayında
tamamlanan çalışmada “ilköğretim
programlarının bilinçli tüketici
davranışlarını kazandırma
düzeyi” incelenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre;
Yeni müfredat programında ;
• yasal hakları koruyan kuruluşlara ve
işlevlerine, tüketici sorumluluklarına ilişkin
sadece bir hedef yer almaktadır.
• Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a,
ilişkin bir hedef bulunmamaktadır.
• Kapıdan satışlara, patent ve telif hakkına
ilişkin bir hedef bulunmamaktadır.
• Çevre bilincine yönelik doğrudan bir hedef
bulunmamaktadır.
Bir sonraki tabloda ülkemizde ve AB
ülkelerinde verilmekte olan tüketici eğitimi
konularına ilişkin hedefler karşılaştırmalı
olarak verilmektedir. Kırmızı olarak belirtilen
maddeler AB ülkelerinin eğitim
programlarında bulunan;diğerleri Türkiye’de
ilköğretim programlarında bulunan hedefleri
ifade etmektedir.
Beslenme
-Öğrenci yararlı ve zararlı
besin maddelerini
birbirinden ayırt etmeyi
öğrenir
-Genetiği değiştirilmiş,
ekolojik,diyet,
zenginleştirilmiş besin
maddeleri içeren ürünleri
bilir
-Dengeli beslenme
kurallarını öğrenir
-Gıda maddeleri
üzerindeki etiket bilgilerini
anlamaya çalışır
-Gıda maddelerini satın
alma, tüketme ve
muhafaza etme
yöntemlerini öğrenir
-Kahvaltının önemini bilir
ve okul performansını
etkileyeceğini düşünür
Ev Kazaları ve İlk
Yardım
-Ev kazaları ve önleme
yollarını öğrenir
-Evlerindeki risk
faktörlerine karşı
hassasiyet kazanır
-İlk yardım yolları ve
bağlantı kurmayı öğrenir
Ekonomik
Kavramlar
-Ürünlerin farklı
pazarlama
yollarını öğrenir
-Ticari
yöntemlerin
tüketime olan
etkisini gözlemler
-Farklı ödeme
yöntemlerini
öğrenir (Kredi
kartı-çek vb)
-Rasyonel tüketim
alışkanlıklarını ve
tutumları öğrenir
-Ailede sabit
giderleri oluşturan
hizmetleri öğrenir
Çevre
-Çevreye daha
duyarlı olur
-Çevresel
problemleri
önlemede atıkları
ayırmanın önemini
fark eder
-Farklı atıkların
nerelerde
depolanacağını ve
hangi ürünlerin geri
dönüşümle
kazanıldığını
öğrenir
-Satın aldığı ürünün
çevreye olan
negatif ya da
pozitif etkilerini
düşünür
Sağlık
-Piercing, dövme
kullanırken
karşılaşabileceği
riskleri bilir
-Piercing ve dövme ne
tür merkezlerde
güvenle yapılır öğrenir
-Beslenme
problemleri ve
hastalıklarına karşı
seçimlerinde daha
hassas davranır
-İnceltici olduğu iddia
edilen, gençler
açısından kullanımı
sakıncalı diyet
ürünlerine karşı bilinçli
davranır
-
Oyuncaklar
-İlgilere ve yaşa göre farklı
oyuncak grupları olduğunu
öğrenir
-Oyuncaklarla ilgili temel
güvenlik kurallarının
önemini bilir
-Avrupa ülkelerinde
oynanan oyun ve
oyuncakları bilir
-Kırılan ya da bozulan
oyuncaklarını tamir etmeyi
ya da yardım kuruluşlarına
bağışlamasının doğru
olacağını bilir
-Oyuncak satın alırken
etiketini dikkatlice
incelemenin önemini
kavrar
-
Konut
-Ev satın alırken
dikkat edilecek
unsurları öğrenir
-Ev satın alma ve
kiralamada
vatandaşlık
haklarını öğrenir
-Emlak ofislerinin
işlevlerini öğrenir
Enerji Kaynakları
-Enerji
kaynaklarının
kullanımında
duyarlı hareket
eder
-Enerji tasarrufunu
öğrenir
Reklamlar
-Reklamların amacını
öğrenir
-Reklamların
daha
çok çocuk ve genç
tüketicileri
etkileme
amaçlı yapıldığını bilir
-Reklamları
yorumlayabilir
-Reklam türlerini ve
özelliklerini bilir
-
Tüketici
Hakları
ve
Davranışları
-Temel ev ekonomisi
kurallarını bilir
-Tüketici olarak haklarını
ve sorumluluklarını bilir ve
ona göre hareket eder
-Giysilerin ve ürünlerin
üzerindeki bilgilendirme
etiketlerinde yer alan
sembolleri bilir ve satın
alma sırasında dikkat eder
Türkiye’de ilköğretim programlarında bulunan,
AB programında bulunmayan hedefler ise;
İstek ve İhtiyaçlar
-İstek ve ihtiyaçlarını ayırt eder
-İhtiyaçlarından hareket ederek insanların temel
ihtiyaçları hakkında çıkarımlarda bulunur.
-Mevcut kaynaklarla ihtiyaçlarını ilişkilendirir
Ürün-Kalite
-Satın alacağı ürünleri belirlenen standartlara göre
değerlendirir
• Tüketici Hakları
-Tüketici olarak hakları ihlal edildiğinde yasal
yollardan haklarını arar
Telif-Patent
-Telif ve patent hakları saklı ürünlerin yasal
yollardan temin edilmesinin gerekliliğini
savunur
-Kitap, CD, kaset gibi materyalleri yasalara
uygun şekilde üreten ve satan yerlerden
almaya özen gösterir
• Vatandaşlık
-Bir soruna getirilen çözümlerin hak, sorumluluk ve
özgürlükler temelinde olması gerektiğini savunur
-Sosyal bilgilerin, Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin bir
vatandaşı olarak gelişimine katkısını fark eder
-Vatandaş olmanın getirdiği sorumlulukları fark eder
-Hakların ihlal edildiği durumlar karşısında yetkili
kurumlara başvurmanın bir vatandaşlık görevi
olduğunu bilir
-Hakları ihlal edilenlere karşı yardımcı olmanın insani
bir davranış olduğunu belirtir
Bu sonuçlara göre;
• Öğretim programına para, tasarruf, yatırım,
kalite vb. ekonomik kavramlara yönelik yeni
bilgiler eklenmeli ve hedeflerin sayısı
arttırılmalı,
• Öğretim programına “Satın Alma Bilinci” ve
“Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun”
konularına yönelik hedeflerin konulmalı,
• Konular sadece kitaptaki bilgilerle sınırlı
kalmamalı, sınıf içinde tartışılarak
pekiştirilmeli,
• Ders kitaplarında özellikle “Tüketici Sorunları
Hakem Heyetleri”nin işlevlerine yönelik
verilmekte olan bilgiler içerik yönünden
zenginleştirilmeli
• Sadece teorik bilgilerin verilmesi ile
öğrencilerde bilinç düzeyinin oluşturulması
mümkün değildir. Bu bağlamda, öğrencilerin
ilgilerini çekecek konulara ve etkinliklere yer
verilmeli,yaşayarak öğrenme deneyimi
sağlanmalı,
• Tüketici Eğitimi dersi de tıpkı Medya
Okuryazarlığı dersi gibi seçmeli olarak
müfredata konulmalı,
• Tüketicilik bilincinin öncelikle ailede
gelişmeye başladığı gerçeğinden hareketle
sadece öğrencilere değil ailelere de yönelik
örgün ve yaygın tüketici eğitimi
programlarının hazırlanmalı ve bilinç
düzeyleri yükseltilmeli
Yeni öğretim programının
uygulanması konusunda öğretmenlere
yönelik eğitici programlar hazırlanmalı
ve bu eğitim üniversitelerinilgili
bölümlerince Örn;Aile ve Tüketici
Bilimleri bölümlerince hazırlanmalı
TÜKETİCİ EĞİTİMİNİN
KAPSAMI
Bireylere tüketici olarak günlük yaşamlarında
karşılaşacakları olayların çözümünde rehberlik
edecek konular
•
•
•
•
•
•
•
Gıda ve beslenme
Alışveriş
Reklamlar
Sağlık ve güvenlik
Ekolojik tüketim
Tüketici Hakları ve tüketicinin korunması
Tüketici Örgütleri
Kullanılabilecek araçlar
•
•
•
•
•
•
•
Soru-cevap tekniği (bir örnek olay vererek)
Proje çalışmaları
Ürün test etme ve değerlendirme
Canlandırma
Oyunlar (Yaş grubuna uygun olarak)
İnternet
Görsel ve işitsel yayınlar
Uygulanan bu yöntemlerle;
• Tüketicilere hak ve sorumluluklarının tanıtılması,
öğretilmeli ve böylece bilinçlendirilerek
umursamazlıktan kurtarılmalı,
• Haklarını arama ve kullanma yolları öğretilmeli
• Ürün ve hizmet seçimi, satın alımı, kullanımı, tamiri
ve bakımı, elden çıkarma yolları gibi konularda yol
gösterici bilgiler veya bu bilgilerin nerelerden
bulunabileceği öğretilmeli ,
• Piyasa araştırması yoluyla fiyatların, markaların
karşılaştırılması öğretilmeli ve karar verme becerileri
geliştirilmeli
Devlet bir yandan tüketiciyi koruyan yasalar
oluştururken bir yandan da toplumu
ilköğretim aşamasından başlayarak bu
konuda bilgilendirmeli, eğitimini
sağlamalıdır.
Ancak bu şekilde üretici/satıcı ile tüketici
arasındaki güç dengesizliği ortadan
kaldırılabilir.
TEŞEKKÜRLER