Transcript iş hukuku seminer 2 - İstanbul Üniversitesi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa
yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli
olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi
nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince
çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı
yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan
bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır [Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (SSGSSK) m.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
Sosyal Güvenlik Kurumunca bir olayın iş kazası olup
olmadığının değerlendirilebilmesi için öncelikle iş kazası
geçiren kişinin;
• Sigortalı olması,
• Sigortalının kazaya uğraması,
• Sigortalının uğradığı kaza sonucu bedensel veya ruhsal bir
zarara uğraması,
• Kaza ile sigortalının uğradığı zarar arasında nedensellik
(illiyet) bağının
bulunması gerekmektedir.
Bu hal ve durumlardan bir tanesinin bulunmaması halinde,
ortaya çıkan herhangi bir durumun iş kazası olarak
nitelenmesine imkan bulunmamaktadır.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
Aşağıda yer alan durumlar iş kazasına örnek olarak
gösterilebilir:
• İşçinin işyeri sınırları içinde avluda yürürken düşmesi,
• Bahçedeki bir köpeğin ısırması,
• Organize sanayi bölgesinde kurulu bir işyerinde çalışan
sigortalının ikamet ettiği semte işverenince sağlanan araçla
gidip gelmesi sırasında kaza geçirmesi,
• Otobüs, kamyon, taksi, at arabası, sandal gibi taşıtlarda
çalışan sigortalılar, işleri dolayısıyla bu araçlarla çalışan
kimselerin bu araçlarda geçirdikleri kazalar,
• Taksicinin taksisinde müşterisi tarafından yaralanması (Kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışanlar)
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
Aşağıda yer alan durumların Kurumca iş kazası olarak kabul
edilmesi gerekmektedir:
• Bir inşaat işyerinde çalışan sigortalının işyerine ait
yemekhane olarak kullanılan barakada öğle yemeği için
bulunduğu sırada çıkan fırtına sebebiyle yemekhanenin
çatısının çökmesi sonucu, enkaz altında kalması,
• Bir otel sahibi sigortalının ya da otelin yemekhanesinde
çalışan sigortalının serinlemek amacıyla girdiği otelin
havuzunda boğulması,
• Sigortalının,
işyeri
yatakhanesinde
yattığı
sırada
yatakhanede bulunan sobadan zehirlenmesi
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
İş kazasının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının;
• SSGSSK m. 4(a) kapsamında bulunan sigortalılar
bakımından; bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili
kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan
sonraki üç işgünü içinde,
• SSGSSK m. 4(b) kapsamında bulunan sigortalı bakımından;
kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının
bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü
içinde,
iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan ya da
taahhütlü posta ile Kuruma bildirilmesi zorunludur.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
İŞ KAZASI
İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan
haklar şunlardır (SSGSSK m. 16):
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici
iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen
sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme
ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için
cenaze ödeneği verilmesi.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Son 12 Ay İçerisinde İstihdam Edilenlerden İş Kazası Geçirenler, 2007 - 2013
(Bin kişi, 15+
yaş)
Son 12 ay içerisinde istihdam
edilenler
Son 12 ay içerisinde iş kazası
geçirenler
Sayı
Sayı
Oran
2007
2013
2007
2013
2007
2013
Toplam
24470
30614
725
706
3,0
2,3
Erkek
17419
20428
632
576
3,6
2,8
Kadın
7051
10187
93
131
1,3
1,3
7
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Sektörel olarak
Madencilik ve Taş Ocakçılığı Sektörü
İş Kazası geçirenlerin
oranı
% 10,40
Elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon Sektörü
% 5,2
İnşaat Sektörü
% 4,3
8
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
VAZİFE MALÜLLÜĞÜ
SSGSSK m. 4-c kapsamındaki sigortalılar (memur ve
sözleşmeli personel) için; çalışma gücünün en az % 60’ını
veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte
kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit
edilen sigortalı, malül sayılır. (SSGSSK m. 25)
Söz konusu malüllük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları
sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri
herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu
işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla
bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe
gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana
gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malüllüğü denir.
(SSGSSK m.47)
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
VAZİFE MALÜLLÜĞÜ
Vazife malullükleri;
a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan,
b) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,
c) Yasak fiilleri yapmaktan,
d) İntihara teşebbüsten,
e) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına
menfaat sağlama veya zarar verme amacından,
doğmuş olursa bunlara uğrayanlar hakkında vazife
malûllüğü hükümleri uygulanmaz.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ
VAZİFE MALÜLLÜĞÜ
Kamu idareleri vazife malûllüğüne sebep olan olayı, o yer
yetkili kolluk kuvvetlerine veya kendi mevzuatına göre
yetkili mercilere derhal, Kuruma (SGK) da en geç onbeş
iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür. Kuruma bildirim, aynı
süre içerisinde sigortalılar veya hak sahiplerince de
yapılabilir.
Vazife malüllüğü sonucu sağlanan haklar şunlardır:
• Vazife malullüğü aylığı,
• Vazife malullüğüne bağlı nedenlerden dolayı ölen
sigortalının hak sahiplerine aylık,
• Cenaze ve evlenme ödeneği.