Transcript Medikal Eğitim - Q1/2010 - Muğla İl Sağlık Müdürlüğü

İnvazif Pnömokokal Hastalıklar ve
Aşı ile Korunma
Prof. Dr. Serhat Ünal
Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi
Erişkinlerde Aşıyla Korunabilir
Hastalıklar
“Her yıl çocuklardan yüzlerce kez fazla sayıda
erişkin, aşıyla önlenebilir hastalıklar nedeniyle
hayatını kaybediyor!”
Hastaneye yatış verileri
114,000 kişi Influenza sebebiyle
15,000 kişi Hepatitler sebebiyle
Yılda 40,000’den fazla ölüm:
20-40,000 kişi pnömoni ve influenza nedeniyle
5,000 kişi hepatit B nedeniyle
Erişkin bağışıklama kapsamı genel olarak düşük.
Strengthening Adult Immunization: A Call to Action, Partnership for Prevention, 2005
Aşı İle Önlenebilen Hastalıklar (US)
No 1 ölüm nedeni (1989 – 1998)
Hastalık
Vaka
Ölüm
Influenza
(milyon)
> 500,000
Pneumococcal
(milyon)
~ 120,000
Hepatit A
282,650
1013
Hepatit B
146,644
9694
Kızamık
60,189
132
Kabakulak
24,075
7
Kızamıkçık
4412
21
53,634
65
486
77
Boğmaca
Tetanoz
% 90 yaşlılarda
MMWR 200, 48 (RR-53); Thompson et al., JAMA 2003, 289: 179
Feikin et al., Am J Public Health 2000, 90: 223-229
Pnömoni
Streptococcus pneumoniae
Tüm dünyada çocuklar
ve erişkinler için en
önemli bakteriyel
patojenlerden biri
Üst solunum yollarında
kolonize olur ve değişik tipte
infeksiyonlara neden olabilir
Küçük çocuklarda en
sık enfeksiyon
etkenlerinin arasında
1. Otitis media ve sinüzit
gibi üst solunum yolu infeksiyonları
2. Pnömoni ve diğer alt
solunum yolu infeksiyonları
3. Dissemine invaziv
infeksiyonlar (bakteremi,
menenjit)
Özellikle altta yatan
hastalığı olan yaşlılarda
çok sık enfeksiyon ve
ölüm nedeni
Streptococcus pneumoniae (ABD)
7.000.000 otitis media olgusu/yıl
500.000 pnömoni olgusu yıl
50.000 bakteremi olgusu/yıl
3.000 menenjit olgusu/yıl
MMWR 1997, vol 46, No:RR-8
Neden İnvaziv Pnömokokal Hastalığa karşı
korunmalıyız?
İnvaziv pnömokokal hastalıklar son derece ciddi olup, ölüme yol
açabilmektedir:
Pnömokokal pnömoniye yakalanan her 20 erişkinden 1’i ölmektedir.
Bakteremiye yakalanan her 10 erişkinden 2’si ölmektedir.
Menenjite yakalanan her 10 erişkinden 3’ü ölmektedir.
ABD’de her yıl tahmini olarak 40,000 ölüme neden olmaktadır.
Sekonder pnömokokal pnömoni:
ABD’de bir grip mevsiminde meydana gelen ölümlerin % 50’sinden
sorumludur.
Pandemilerde ise görülen ağır hastalık ve ölümlerin çoğunluğundan
sorumludur.
1
İnvaziv pnömokokal hastalıklar öldürücüdür.
Centers for Disease Control and Prevention. Prevention of pneumococcal disease. Recommendations of the Advisory
Committee on Immunization (ACIP). Morbidity and Mortality Weekly Report, 1997, 46(RR–8):1–21.
American Diabetes Association. Flu & Pneumonia shots. [Online] 2007; [1 page] Available from:
URL http://diabetes.org/gestational-diabetes/flu-pneumonia-shots.jsp
Neden İnvaziv Pnömokokal Hastalığa karşı
korunmalıyız?
IPH/ 100.000 kişi
Risk grubu kişilerde, sağlıklı kişilere oranla invaziv pnömokokal
hastalıklar daha sık ve ciddi bir tabloyla görülür.
Diyabetikler IPD açısından yaklaşık 6 kat daha yüksek risk altındadır.
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Diyabet
18-34
Sağlıklı
35-49
50-64
65-79
80
Yaş, Yıl
2
Risk grubu kişiler invaziv pnömokokal
hastalıklar açısından yüksek risk altındadır.
Moe H Kyaw. The Influence of Chronic Illnesses on the Incidence of Invasive
Pneumococcal Disease in Adults. JID 2005;192:377-86
CDC. Recommendations of the ACIP. Prevention of pneumococcal disease. MMWR 1997; 46 (N° RR-8): 1-24
Diyabetik Olmakla Artan IPD Riski:
2005 yılında Journal of Infectious Diseases
dergisinde yayınlanan, Kyaw ve arkadaşlarının
gerçekleştirdiği bir çalışmada:
18 yaş üstü sağlıklı ve risk grubu yaklaşık 15 milyon
erişkinde invaziv pnömokokal hastalık insidansına
bakılmıştır.
Sonuçlar yaş, ırk ve altta yatan hastalığa göre
düzeltilmiş sonuçlardır
Moe H Kyaw. The Influence of Chronic Illnesses on the Incidence of Invasive
Pneumococcal Disease in Adults. JID 2005;192:377-86
Diyabetik Olmakla Artan IPD Riski:
Sağlıklı kişilerde invaziv pnömokokal hastalık (IPD) insidansı:
8.8/100.000 kişi
Diyabetik erişkinlerde IPD insidansı:
51.4 /100.000 kişi (6 kat daha fazla)
Diyabetiklerdeki IPD riski yaşla birlikte artmaktadır:
65-79 yaş arasında 61.5 vaka/ 100.000 kişi
80 yaş üzerinde 133.8 vaka / 100.000 kişi
Birden fazla komorbiditenin bir arada olduğu erişkinlerde IPD insidansı:
87.5 vaka / 100.000 kişi
İki veya daha fazla komorbiditenin bir arada olduğu erişkinlerde ise IPD
insidansı:
128.4 vaka / 100.000 kişi
Moe H Kyaw. The Influence of Chronic Illnesses on the Incidence of Invasive
Pneumococcal Disease in Adults. JID 2005;192:377-86
Risk Grupları Önemli!
Asplenizm
Orak hücreli anemi
HIV pozitif hastalar
KOAH
İleri yaş
Kronik alkolizm
Diabetes mellitus
Kronik böbrek yetmezliği
Travmatik dura defekti olan hastalar
Yaşlılık nedir?
31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla:
Türkiye nüfusu 72.561.312 kişidir.
65 yaş ve üstü kişilerin toplam nüfus içindeki payı, % 7 (5.083.414 kişi) dir.
“Yaşlılık” rölatif bir tanımdır ve aslında ülkemizdeki kronik
hastalıkların yaş dağılımına baktığımızda, 50 yaş ve üzerinde
kronik hastalıklar artmaktadır.
50 yaş ve üstü kişilerin toplamı 14.115.938 kişidir.
Tablo 1.
YAŞ
Diyabet
KOAH
Astım
KBY
KAH
Kronik Hasta Yüzdesi
≥ 50
≥ 65
%63,8
% 26,4
%76,7
%19,6
%37,5
%19,8
%54,4
%27,8
%57,2
%37,5
Neden İnvaziv Pnömokokal Hastalığa karşı
korunmalıyız?
Ülkemizde ve dünyada invaziv pnömokokal infeksiyonları tedavi
edebilmek gün geçtikçe zorlaşmaktadır:
Antibiyotik Direnci ;
Alexander Projesi
Protekt Çalışması
E-Basket Çalışması
Lokal Çalışmalar
Tüm çalışmaların ortak sonucu;
Antibiyotik direnci tüm bölgelerde
artış eğiliminde!
3
Gün geçtikçe artan antibiyotik direnci
invaziv pnömokokal hastalıkların tedavisini güçleştirmektedir.
İnfeksiyon Dünyası 2006/3; 28-45
Protekt – Türkiye 1999-2003
30
Int - Pen
25
Res - Pen
20
18,3
14,9
15
19,4
Azitro
11,9
10
5
Azitro
Res - Pen
Int - Pen
0
2000
2001
2002
2003
Neden İnvaziv Pnömokokal Hastalığa karşı
korunmalıyız?
İnvaziv pnömokokal hastalık önemli bir halk sağlığı
sorunudur:
TÜRKİYE’DEKİ HASTANE ÖLÜMLERİ:
1. İskemik olmayan kalp hastalıkları
2. Serebrovasküler hastalıklar
3. Perinatal hastalıklar
4. İskemik Kalp hastalığı
5. Pnömoni
6. KOAH + Astım
4
İnvaziv pnömokokal hastalık önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü,Sağlık istatistikleri, 1997.
Ulusal hastalık yükü (DALY)
Erkekler
%
Kadınlar
%
İskemik kalp hst
9.5
Perinatal nedenler
8.8
Perinatal nedenler
9.1
İskemik kalp hst
7
Serebrovasküler hst
6.6
Serebrovasküler hst
5.7
ASYİ
3.7
Unipolar depresif hst
4.9
Trafik kazaları
3.7
ASYİ
4
Konjenital anomaliler
3.2
Demir eksikliği anemisi
3.7
Osteoartritler
3.1
Konjenital anomaliler
3.1
KOAH
3.0
Osteoartritler
3.0
Unipolar depresif hst
2.4
KOAH
2.6
Trakea, bronş, akc ca
2.3
Diabetes mellitus
2.1
www.hm.saglik.gov.tr
Neden İnvaziv Pnömokokal Hastalığa karşı
korunmalıyız? - Özet
1. İnvaziv pnömokokal hastalıklar öldürücüdür.
2. Geriatrik yaş grubundaki kişiler invaziv pnömokokal
hastalıklar açısından yüksek risk altındadır.
3. Gün geçtikçe artan antibiyotik direnci invaziv
pnömokokal hastalıkların tedavisini güçleştirmektedir.
4. İnvaziv pnömokokal hastalık önemli bir halk sağlığı
sorunudur.
Pnömokokkal Aşılar: Gelişmeler
1881
Pnömokok Pasteur ve Sternberg tarafından
izole edildi
1911
Bakteri aşıları için ilk klinik çalışmalar
1930
İlk polivalan aşı öldürülmüş serotiplerin
polisakkarid kapsüllerini parsiyel pürifiye edilmiş halde
içeriyordu
1940s Hexavalent polisakkarid aşılar ticari olarak elde
edilebildi
1977
14-valan aşı ABD de lisans aldı
1983
23-valan aşı ABD de lisans aldı
1990s Aynı kökten pnömokok aşıları geliştirildi
Fedson, Musher, in Vaccines, 1994
Neden pnömokok aşısı yapılmalı?
2010 SUT:
Pnömokok aşısı bedeli (polisakkarit); iki yaş üstü çocuklarda ve erişkinlerde, aspleni, dalak
disfonksiyonu, splenektomi (medikal, cerrahi ve otosplenektomi) yapılan veya planlanan
olgular, orak hücre hastalığı, çölyak sendromu, immünsupresif tedavi, radyasyon tedavisi,
organ transplantasyonu ve HIV tüm evreleri dahil tedaviye veya hastalıklara bağlı immün
yetmezlik ve immün baskılanma durumları, kronik renal hastalık ve nefrotik sendrom,
kronik kalp hastalıkları, astım dahil kronik akciğer hastalıkları, siroz dahil kronik
karaciğer hastalıkları, diabetes mellitus dahil herhangi bir kronik metabolik hastalığı,
hemoglobinopati, doğuştan ve edinilmiş kraniyal defektler ve dermal sinüsler dahil beyin
omurilik sıvısı sızıntısına sebep olan durumlarda, hastalıklarını belirten sağlık raporuna
dayanılarak tüm hekimlerce reçete edilmesi halinde 5 yılda bir ödenir. 65 yaş ve üzerindeki
kişilere rapor aranmaksızın beş yılda bir defa olmak üzere bedelleri ödenir.
1
Sağlık Bakanlığı, DSÖ önerileri paralelinde risk
gruplarında polisakkarit pnömokok aşılaması
önerilmektedir.
Risk Grupları Önemli!
Asplenizm
Orak hücreli anemi
HIV pozitif hastalar
KOAH
İleri yaş
Kronik alkolizm
Diabetes mellitus
Kronik böbrek yetmezliği
Travmatik dura defekti olan hastalar
Neden pnömokok aşısı yapılmalı?
ACIP Polisakkarit Pnömokok Aşılaması Önerileri :
≥65 yaşındaki erişkinler
Kronik hastalığı olan kişiler
Kronik kardiyovasküler, pulmoner ve karaciğer hastalığı, diabetes mellitus, alkolizm, serebrospinal sıvı
sızıntısı
Fiziksel veya fonksiyonel asplenisi olan 2 – 64 yaş arasındaki kişiler
HIV enfeksiyonu, lösemi, lenfoma, Hodgkin hastalığı, multipl miyelom, yaygın malignite, kronik böbrek
yetersizliği veya nefrotik sendromu olanları da içeren, ≥2 yaşındaki immünkompromize kişiler;
immünsüpresif kemoterapi (kortikosteroidler dahil) alanlar ve bir organ veya kemik iliği transplantı olmuş
kişiler.
Özel çevrelerde veya sosyal ortamlarda yaşayan 2 – 64 yaşındaki kişiler
YENİ ENDİKASYONLAR (23. EKİM. 2008):
SİGARA İÇENLER (zatürreden 4 kat daha fazla etkileniyorlar)
ASTIM HASTALARI
3
ACIP tarafından risk gruplarında ve sigara içenlerde
pnömokok aşılaması önerilmektedir.
CDC. Recommendations of the ACIP. Prevention of pneumococcal disease. MMWR 1997; 46 (N° RR-8): 1-24
Neden pnömokok aşısı yapılmalı?
Tüm diyabetli bireylerde;
İnfluenza ve özellikle pnömoni infeksiyonlarına bağlı komplikasyon riski ve
mortalite yüksektir.
En az diğer kronik hastalıkları olan hastalar kadar pnömokok infeksiyonlarına
yatkındırlar.
Diyabetli bireyler de toplumsal tüm koruma ve eradikasyon programlarına dahil
edilmelidir.
Tüm diyabetli bireylerin Polisakkarit Pnömokok Aşısı ile aşılanmaları gereklidir.
4
ADA ve TEMD (2009) tarafından tüm
diyabetiklere Pnömokok Aşısı Önerilmektedir.
American Diabetes Association Position Statement. Diabetes Care
2003;26:Supplement S126-128
DİABETES MELLİTUS VE KOMPLİKASYONLARININ TANI, TEDAVİ VE İZLEM KILAVUZU (2009) Yenilenmiş 4. Baskı. Sayfa: 149.
[http://www.turkendokrin.org/grup/ Diyabet. pdf ]
Neden pnömokok aşısı yapılmalı?
Türkiye’de Risk Gruplarında Aşılama Oranları
Hedef Aşılama Oranı yok!
TIHUD
Ege Bölgesi
Çalışma Grubu
Türkiye’de
Risk
grubu
Hastalard
aki
Aşılama
Oranları
ABD’de Risk Gruplarında Aşılama Oranları
70
60
% 54
% 60
50
% 0 – 2.2
40
pnömokok aşılama
oranı
30
% 36
% 30
20
10
0
1994
1
4
1995
2
1999
3
Ülkemizdeki risk grubu hastalarda aşılama
oranları, gelişmiş ülkelerdeki ile
karşılaştırıldığında hala çok düşüktür.
Mieckowski TA. et al. Vaccine 20 (2002);1383-1392.
2010
4
Neden pnömokok aşısı yapılmalı?- Özet
1. Sağlık Bakanlığı, DSÖ önerileri paralelinde risk gruplarında
pnömokok aşılaması önerilmektedir.
2. Sağlık Bakanlığı Ulusal Pandemi Planında pandemiler sırasında
ya da pandemiler arası dönemde risk gruplarında pnömokok
aşılaması önermektedir.
3. ACIP tarafından risk gruplarında ve sigara içenlerde pnömokok
aşılaması önerilmektedir.
4. ADA ve TEMD tarafından tüm diyabetiklere Pnömokok Aşısı
Önerilmektedir.
5. Ülkemizdeki risk grubu hastalarda aşılama oranları, gelişmiş
ülkelerdeki ile karşılaştırıldığında hala çok düşüktür.
Pnömokok Aşıları
PPV23 (Pneumo-23®, Sanofi-Pasteur Co)
1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14,
15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, ve 33F
PCV7 (Prevnar®, Pfizer İlaçları)
4, 6B, 9V, 14,18C, 19F, 23F
PCV9
Ek olarak 1 ve 5
PCV11
Ek olarak 3 ve 7
Pnömokokkal Aşılar:
Antijen Kompozisyonu
23-valan pnömokok aşısı 23 S. Pneumoniae serotipinden
ele edilmiş pürifiye kapsüler polisakkarid içermektedir.
1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F,
18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F
Bu serotipler invaziv pnömokokkal enfeksiyonlarının % 8590’ından sorumludur.
Aşı antimikrobiyal rezistans geliştiren serotiplerin çoğunu içerir
Bazı serotiplerle çapraz koruma görülür. Örneğin, 6B
serotipine karşı gelişmiş olan antikor aşıda bulunmayan 6A
serotipine karşı koruyuculuk sağlar.
1 CDC, MMWR, 1989
2 Fedson, Musher, in Vaccines, 1994
3 Geslin et al., Méd Mal Infect, 1992
Kapsama
PPA 23 erişkinlerdeki en fazla serotip kapsamına sahip aşıdır.
PPA23, erişkinlerdeki infeksiyonlarının % 78’ini kapsar (18-49 yaş)
PKA13 % 53’ünü kapsar.
MMWR / September 3, 2010 / Vol. 59 / No. 34
Neden polisakkarit pnömokok aşısı?
100
Klinik etkinliği %
90
80
84
70
60
75
73
65
Koroner
vasküler
hastalık
Kronik
pulmoner
hastalık
77
69
50
40
30
20
10
0
Bağışıklığı yeterli,
Kişi ≥ 65 yaş
Diabetes
mellitus
Anatomik
aspleni
Konjestif kalp
yetersizliği
Yaşlılarda ve risk altındaki diğer hastalarda invaziv pnömokok enfeksiyonlarını azaltmadaki aşı etkinliği.
ABD’de 1978 ile 1992 arasında yürütülen çalışma. Beş yaş üzerindeki 2.837 hasta için indirekt kohort analizi.
1
Yüksek klinik etkinliğe sahiptir.
Pneumo 23 Core Data Sheet (2007).
Butler JC et al. Pneumococcal Polysaccharide vaccine efficacy. An evaluation of current recommendations.
JAMA 1993; vol 270, No 15, 1826-1831
KOAH hastalarında aşılamanın etkileri:
Sebebi bilinmeyen ve pnömokokal pnömoni
riskinde, aşılı hastalarda % 20 azalma (2006
çalışması).
Aşılı hastalarda pnömokok pnömonisine bağlı
hastaneye yatışlarda % 20 azalma (2007
çalışması).
Clinical efficacy of anti-pneumococcal vaccination in patients with COPD.
Perez and J Lima et al. Thorax 2006;61;189-195.
Kalp Hastaları ve aşılama:
4995 risk grubu hastada 2008’de yapılan
çalışmada:
Polisakkarit pnömokok aşısı
uygulandıktan 2 yıl sonra miyokard
infarktüsü riskinde % 50’den fazla
azalma tespit edilmiştir.
Benzer sonuçlar influenza aşılaması için
daha önceki yıllarda bulunmuştur.
Lamontagne et al. CMAJ 2008; 179 (8):773-7.
Yaşlılık ve aşılamanın etkileri:
2010 yılında yapılan randomize plasebo
kontrollü çalışmada:
N=1006 yaşlı
Pnömokok pnömoniyi azalttığı ve bu nedenie
olacak ölümleri engellediği gösterilmiştir.
Pnömokokal pnömoni % 63.8 azaldı.
Pnömoni nedeniyle ölüm riski % 66 azaldı.
Maruyama T et al. Efficacy of 23-valent pneumococcal vaccine in preventing pneumonia and improving survival in nursing home residents:
double blind, randomised and placebo controlled trial. BMJ 2010; 340: c1004; doi 10.1136/bmj.c1004; published ahead of print
Neden polisakkarit pnömokok aşısı?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından GÜVENLİ kabul
edilmektedir:
Hemen ortaya çıkan şiddetli reaksiyonlar
Potansiyel uzun dönemli advers sonuçlar
Yan etki olarak en çok lokal aşı yeri reaksiyonları gelişmekte
(lokal ağrı, kızarıklık ve şişlik) ve bu yan etkiler ilk 48 saat
içinde müdahale gerektirmeden iyileşmektedir.
2
1983’ten bu yana kullanılmaktadır ve yüksek
güvenilirlik profiline sahiptir.
Pneumo 23 Core Data Sheet (2007).
WHO position paper on 23-valent pneumococcal polysaccharide vaccine. Wkly
Epidemiol Rec 2008 Oct 17;83(42):373-84.]
Neden polisakkarit pnömokok aşısı?
Ülkemizdeki risk grubu hastalarda ve 65 yaş üzerinde rutin
PPV aşılaması maliyet etkin bulunmuştur.
RİSK GRUBU HASTALARIN % 40’NIN
RUTİN AŞILANMASI İLE:
41 MİLYON TL
65 YAŞ VE ÜZERİNDEKİ KİŞİLERİN % 60’NIN RUTİN AŞILANMASI İLE:
81 MİLYON TL
TASARRUF SAĞLANIR.
3
Türkiye’deki risk grubu hastalarda ve yaşlılarda rutin
PPV uygulaması maliyet etkindir.
Cost of pneumococcal infections and cost-effectiveness analysis of pneumococcal polysaccharide vaccination in Turkey" presented
recently at the ISPOR 14th Annual International Meeting in Orlando (May 16-20, 2009).
Neden polisakkarit pnömokok aşısı? Özet
1. Yüksek klinik etkinliğe sahiptir.
2. 1983’ten bu yana kullanılmaktadır ve yüksek
güvenilirlik profiline sahiptir.
3. Türkiye’deki risk grubu hastalarda ve yaşlılarda
rutin PPV uygulaması maliyet etkindir.
Yeni CDC-ACIP PPA 23 Aşısı önerileri:
ABD’de İPH erişkinlerdeki en önemli hastalık ve ölüm
nedenidir (çocuklarda PKA7 rutin kullanımına
rağmen)
IPH ölümlerinin yaklaşık % 84’ü erişkinlerde
görülmektedir.
Erişkinlerin PPA23 ile direkt korunması gerekir.
IPH oranları altta yatan hastalığı olan kişilerde
giderek artmaktadır (çocuklarda PKA7 rutin
kullanımına rağmen)
Erişkinlerin PPA23 ile direkt korunması gerekir.
MMWR / September 3, 2010 / Vol. 59 / No. 34
İnfluenza ve Pnömokok Aşılamasının Ek Yararları
Aşılama
Hospitalizasyon
(Pnömoni nedeniyle)
% Azalma
Ölüm
(Tüm nedenler)
% Azalma
Influenza (sadece)
52
70
Pnömokok (sadece)
27
34
Pnömokok+Influenza
63
81
Nichol K.L. Vaccine 1999;17:S91-S93. N= 1898
Aşılama: Hasta Davranışı ve Sağlık Personeli
Önerisinin Önemi
Hasta
Davranışı
Doktor
Önerisi
Aşılanan
%
Pozitif
Negatif
Evet
Evet
84
63
Pozitif
Hayır
7
Adapted from MMWR 1988;37:657.
Denizli 65 Yaş ve Üstü Aşılama
Projesi Sonuçları, 2011
Sağlık Bakanlığı
Denizli İl Sağlık Müdürlüğü
Denizli Aile Hekimleri Derneği
Türk İç Hastalıkları Uzm. Der.
Projenin Amacı
1. 65 yaş üzerinde ciddi tehlikeler oluşturabilecek olan
pnömokok hastalığına karşı yapılan aşılama
çalışmalarının ve oranlarının tespit edilmesi,
2. Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına proje
kapsamında yapılacak eğitim toplantısı ile toplumun
bilinçlendirilmesinin
sağlanarak
İl
düzeyinde
pnömokok aşılama oranlarının arttırılması,
3. Oluşturulacak modelin ülkemiz için örnek teşkil
etmesi,
Proje Hedefi
1. Denizli ilinde, 65 yaş üstü kişilerin mevcut
pnömokok aşılama oranlarının %60’a çıkartarak bu
gruptaki duyarlılığı arttırmak,
2. Denizli ili sonuçlarını kullanarak toplumsal duyarlılığı
ve aşılama oranlarını arttırmak.
Yöntem
Araştırmada Öngörülen Kişiler ve Yaş Aralığı
Araştırmaya 65 yaş üzeri tüm kişiler alınır.
Denizli ilinde Aile Hekimliği Sistemine kayıtlı
olmaları gerekmektedir.
Araştırmaya Dahil Olma Kriterleri
Denizli Aile Hekimliği Sistemine kayıtlı olmaları
gerekmektedir.
Araştırmaya döneminde 65 yaş üzeri olması
gerekmektedir.
Denizli ilinde ikamet ediyor olmak.
Plan
 Prof.Dr. Serhat ÜNAL’ın 65 yaş üzeri kişilerdeki pnömokok
aşılama projesi detayları için İl Sağlık Müdürlüğü ile görüşmesi,
Mart 2011.
 Aile hekimlerine yönelik eğitim toplantısının yapılması Mart
2011.
 Aile hekimlerine 65 yaş üzeri için 6 ay süre içinde %60
aşılama hedefinin verilmesi, Mart 2011.
 Aile hekimlerinden hazırlanacak formlarla mevcut aşılama
oranlarının alınması Nisan 2011.
 Proje sonunda bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi
Ağustos 2011.
 Proje çıktılarının Sağlık Bakanlığı’na gönderilmesi.
• Ulusal Aşı Sempozyumunda bilgilerin ve sonuçların
sunulması.
Denizli İli 65 Yaş ve Üstü Nüfus Dağılımı
Toplam yaşlı nüfüs
:88.671
Ulaşılabilen yaşlı nüfüs :80.047
Yaşlı nüfusun %90’nına ulaşım
37%
MERKEZ
İLÇELER
63%
Denizli İli 65 Yaş ve Üstü Nüfus Dağılımı
(cinsiyete göre )
43%
57%
ERKEK
KADIN
65 Yaş Üzeri Bireylerin Dağılımı
Kronik Hastalık Durumu
49,5%
50,5%
EVET
HAYIR
1 Mart Öncesi Aşı Olma
Durumu
65 Yaş Ve Üstü Herhangi Bir Aşı Olma
Durumu
HAYIR
78%
EVET
22%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
Herhangi bir
aşılama oranı %19
Aşı Olmama Nedenleri
Sayı
17.372
YANIT YOK (AŞI OLANLAR)
0,1%
88
KONTRENDIKE
1.127
İSTEMIYOR
21,7%
1,4%
28,6%
22.843
DUYMADIM
1.562 2,0%
DOKTOR ÖNERMEDI
430
AŞININ ÖNEMINI BILMIYOR
40,6%
0,5%
32.537
DOKTOR ÖNERDI BEN YAPTIRMADIM
4.088
AŞI HAKKINDA OLUMSUZ DÜŞÜNCE
0
5,1%
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
65 Yaş Ve Üstü Tetanoz Aşılama Durumu
(Son 10 Yıl İçinde)
EVET
2,6%
HAYIR
97,4%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
Tetanoz aşı olma
oranı %2,3
65 Yaş Ve Üstü Hepatit B Aşılama
Durumu
EVET
0,3%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
Hepatit B aşılama
oranı %0,2
HAYIR
99,7%
65 Yaş Ve Üstü İnfluenza Aşılama Durumu
(Son 1 Yıl)
EVET
14,0%
HAYIR
86,0%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
influenza aşılama
oranı %12,6
65 Yaş Ve Üstü Pnömokok Aşılama
Durumu (Son 5 Yıl)
EVET
11,6%
HAYIR
88,4%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
pnömokok
aşılama oranı %10,4
1 Mart Sonrası Aşı Olma
Durumu
65 Yaş Ve Üstü Pnömokok Aşı Olma
Durumu (1 Mart Sonrası)
HAYIR
66,1%
EVET
33,9%
Denizli ili toplam yaşlı
sayısı alındığında
88.671;
pnömokok
aşılama oranı %30,6
65 Yaş ve Üstü Aşılama Oranlarında Artış*
Denizli, Haziran -Ağustos 2011
40000
35000
30000
4 KAT ARTIŞ
%45.2
25000
1 MART ÖNCESİ
1 MART SONRASI
20000
15000
10000
5000
%11.6
0
PNÖMOKOK AŞILAMASI
*Denizli ilinde ulaşılabilen nüfus baz alınarak; 80.047 yaşlı
65 Yaş Ve Üstü Aşılama Oranlarında
Artış* Denizli, Haziran -Ağustos 2011
40000
35000
30000
4 KAT ARTIŞ
%41,1
25000
1 MART ÖNCESİ
1 MART SONRASI
20000
15000
10000
5000
%10,4
0
PNÖMOKOK AŞILAMASI
1 MART SONRASI TOPLAM AŞILANAN YAŞLI NÜFÜS; 36.433
*Denizli ilinde ulaşılabilen nüfus baz alınarak; 88.671 yaşlı
Aşı Komplikasyonu Durumu
0%
Evet
Hayır
100%
80.047 65 yaş ve üstü kişide toplam 20 kişide minör bulgular
Neden % 60 Altında ?
• Araştırmanın yaz döneminde uygulanması
• Kişilerin çeşitli amaçlarla il dışına olmaları
• Kişilerin Ramazan ayı nedeniyle aşılanmayı ertelemeleri
• 65 yaş üzeri aşı olmak isteyen ancak sosyal güvencesi olmayan
kişilerin aşılanamaması
• Aşıya ulaşım konusunda yaşanan problemler.
• İl genelinde medyanın desteğinin sağlanamaması.
• Kayıt sisteminde erişkin bağışıklaması ile ilgili düzenlemenin
yapılmamış olması.
Sonuç
• Ülkemiz için örnek teşkil etmesini amaçladığımız bu proje ile
65 yaş üzerinde pnömokok aşılama oranının il genelinde 3
aylık süre içinde (Haz-Aug 2011) %11,6’dan %45,2’ye
çıkmıştır.
• Denizli ili genelinde toplam 6 aylık süre içinde pnömokok
aşılama oranının %60’a çıkması hedeflenmiştir.
• Bu proje ülkemiz için önemli bir çalışmadır. Erişkin
bağışıklamasının gündeme alınarak mevcut kısıtlılıkların
kaldırılmasına yönelik çalışmalar aşılama hızlarımızın
artmasını sağlayacaktır.