KURUMLAR VERGİSİ

Mehmet Altındağ; YMM 06 mart 2012-Konya

1

KURUMLAR VERGİSİ



Giriş



Kurumlar vergisi mükelleflerinin 2009 yılında elde ettikleri



kurum kazancının tespiti,



muafiyet ve istisnalar,



verginin hesaplanması ve



beyanına ilişkin konular bu sunumun konusunu oluşturmaktadır.

2

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar Vergisinin Konusu



Kurumlar vergisi; sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıklarının safi kazançları üzerinden alınır.



Kuruml kazancı GVK

’

da yer alan gelir unsurlarından oluşur. Bunlar;



Ticari kazanç,



Zirai Kazanç,



Ücretler



Serbest Meslek Kazancı,



Gayri Menkul Sermaye İradı,



Menkul Sermaye İradı,



Diğer kazanç ve iratlar.

3

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar Vergisi Mükellefleri ve Mükellefiyet Çeşitleri



Tam mükellefiyet



Dar Mükellefiyet;



Kurumlar vergisi mükellefleri



Sermaye Şirketleri ,



Kooperatifler,



İktisadi Kamu Kuruluşları,



Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler,



İş Ortaklıkları.

4

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar Vergisi Mükellefleri ve Mükellefiyet Çeşitleri



Tam mükellefiyet ve dar mükellefiyet ayrımı, kurumun kanuni veya iş merkezinin Türkiye

’

de bulunup bulunmadığına göre yapılmaktadır.



Kanuni veya iş merkezleri Türkiye

’

de bulunan kurumlar

“

tam mükellef

”

sayılır ve gerek Türkiye

’

de gerekse yabancı ülkelerde elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.



Kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye

’

de bulunmayanlar

“

dar mükellef

”

sayılır ve yalnız Türkiye

’

de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.

5

KURUMLAR VERGİSİ



Kurum kazancının tespiti



Mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır.



Safi kurum kazancı ise GVK

’

nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit edilir.



Kurumların elde ettikleri kazanç ve iratlar, GVK

“

kurum kazancı

”

sayılır.

’

nun 2 nci maddesinde sayılan gelir unsurlarından hangisine girerse girsin ayrım yapılmaksızın bir bütün halinde



Bu kazanç, ticari kazanç niteliği taşıdığından elde etmede tahakkuk esası geçerlidir.



Kurum kazançları sadece gerçek usulde tespit edilir ve vergilendirme dönemi hesap dönemidir.

6

KURUMLAR VERGİSİ



Muafiyetler



Muafiyet, vergiye tâbi olan gerçek veya tüzel kişilerin, kanunla vergi dışı kalmasını ifade eder.



Muafiyet geçici veya devamlı olabilir.



Vergiden muaf kurumlar, muafiyetleri sırasında mükellefiyet tesis ettirmez ve beyanname vermezler.



Bir kurumun kurumlar vergisinden muaf olması bildirim, defter tasdiki, defter tutma ve benzeri diğer ödev ve yükümlülüklerine tesir etmez.



Muaf kurumlar KVK md.4

’

te yer almaktadır.

7

KURUMLAR VERGİSİ



İstisnalar



Kurumlar Vergisi Kanununda Yer Alan İstisnalar



İştirak kazançları istisnası



Yurt dışı iştirak kazançları istisnası



Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak hisselerini elden çıkarmalarına ilişkin istisna



Emisyon primi kazancı istisnası



Türkiye

’

de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna



Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası



Bankalara veya TMSF

’

ye borçlu durumda olan kurumlar ile bankalara tanınan istisna

8

KURUMLAR VERGİSİ



İstisnalar



Kurumlar Vergisi Kanununda Yer Alan İstisnalar



Yurt dışı şube kazançları



Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlarda istisna



Eğitim tesisleri ile rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna



Risturn istisnası

9

KURUMLAR VERGİSİ



İstisnalar



Diğer kanunlarda yer alan istisnalar



Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilecek kazançlara ilişkin istisna



Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yer alan istisna



Serbest bölgelerde uygulanan kurumlar vergisi istisnası



5811 Sayılı Kanun Kapsamında Yurt Dışında Elde Edilen Bazı Kazançlara İlişkin İstisna



5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinde Kazanç İstisnası



Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara isabet eden giderlerin diğer kazançlardan indirilememesi

10

KURUMLAR VERGİSİ



İstisnalar



İstisnalarla ilgili bazı önemli hususlar



Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin ödemelerin kurum kazancından gider olarak indirilmesi kabul edilmez.



Buradaki giderler, kazanç istisnası dışındaki istisnalar için geçerlidir. Bu tür giderler istisna kazanç tutarını etkilemeyen giderlerdir;



Örneğin emisyon kazancı elde edilmesi için yapılan giderler, gayrimenkul ve iştirak hissesi satış kazancı istisnasından yararlanmaya ilişkin olarak yapılan giderler v.b.

11

KURUMLAR VERGİSİ



İstisnalar



İstisnalarla ilgili bazı önemli hususlar



Mahsup önceliği bulunan kurumlar vergisi istisnaları

(Bunlar ilgili yıl kazancının yeterli olmaması halinde sonraki yıllara devredilebilirler. Bu istisnaların, ilgili dönem kurum kazancının yetersiz olması veya zarar olması nedeniyle yararlanılamayan kısmı geçmiş yıl zararları olarak devredilir ve izleyen yıllarda yararlanılır. Bu gruba giren istisnalar kazanç istisnalarıdır)



Kurum kazancının yeterli olması durumunda uygulanacak indirim ve istisnalar

•

Risturn istisnası

•

Bağış ve yardımlar

•

Sponsorluk harcamaları

•

Yatırım indirimi

•

Diğer indirimler

12

KURUMLAR VERGİSİ



Kurum kazancının tespitinde indirilecek giderler



GVK

’

ya göre indirilecek giderler



Genel Giderler



Personelle İlgili Giderler



Seyahat ve İkamet Giderleri



Taşıt Giderleri



Ayni Vergi, Resim ve Harçlar



Amortismanlar



İşveren Sendikalarına Ödenen Aidatlar



Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları



Gıda Bankacılığı Yapan Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağışlar

13

KURUMLAR VERGİSİ



Kurum kazancının tespitinde indirilecek giderler



KVK

’

ya göre indirilecek giderler



Menkul Kıymet İhraç Giderleri



Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri



Genel Kurul Toplantıları, Birleşme, Fesih ve Tasfiye Giderleri



Sigorta Teknik Karşılıkları



Eshamlı Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı



Katılım Bankalarınca Katılım Hesabı Karşılığında Ödenen Kâr Payları



Temettü İkramiyesi (ücret sayılanlar)

14

KURUMLAR VERGİSİ



Diğer indirimler



Ar-Ge İndirimi



Sponsorluk Harcamaları



Bağış ve Yardımlar kurumlar vergisi matrahının tespitinde; KV beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla ve sırasıyla kurum kazancından indirilebilecektir.



Diğer indirimler, esasen kazancın bulunması halinde beyanname üzerinden indirim konusu yapılan ve kazancın yetersiz olması nedeniyle de sonraki yıllara devredilemeyen(Ar-Ge hariç) indirimlerdir.

15

KURUMLAR VERGİSİ



Bağış ve yardımlar indirimler



Kazancın %5

’

i ile sınırlı bağış ve yardımlar



[Ticari bilânço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)] ( 1 Seri no.lu KVK G.T).



Matrahtan indirilmesi için bağış ve yardımın;



Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapılması,



Makbuz karşılığı olması,



Karşılıksız yapılması,



Sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi



Beyannamede ayrıca gösterilmesi gerekir.



İndirilemeyen kısım diğer yıla nakledilemez.

16

KURUMLAR VERGİSİ



Bağış ve yardımlar indirimler



Eğitim ve sağlık tesislerine ilişkin bağış ve yardımlar



Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar



Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar



Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Bağış ve Yardımlar



İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına yapılan Bağış ve Yardımlar ile Sponsorluk harcamaları



Kurumlar tarafından yapılan sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar, harcamanın veya bağış ve yardımın yapıldığı tarihte kayıtlarda gider olarak dikkate alındığından, söz konusu harcamalar ile bağış ve yardımların kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması ve kurum kazancının yeterli olması halinde, DİĞER İNDİRİMLER bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahından indirilmesi gerekmektedir.

17

KURUMLAR VERGİSİ



İndirimi kabul edilmeyen ödemeler



Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler



Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler



Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar



Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler



Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları ile vergi cezaları ve gecikme zamları



Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar



Bazı taşıtlara ilişkin giderler ve amortismanlar



Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan tazminat giderleri

18

KURUMLAR VERGİSİ



İndirimi kabul edilmeyen ödemeler



Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar



Bazı ürünlere ait ilan ve reklâm giderleri



Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri



Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler



Dar Mükellef Kurumlara Özgü İndirilemeyecek Giderler

19

KURUMLAR VERGİSİ



İndirimi kabul edilmeyen diğre giderler ödemeler



Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine ödenen kâr payları,



Ticari işletmelerde çalınma, kaybolma, dolandırıcılık v.b. nedenlerle doğan zararlar,



Kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmayan giderler,



Belgelendirilmeyen veya bir başka kişi veya kurum adına düzenlenmiş belgelere dayanan harcamalar,



Ödenmeyen sigorta primleri,



Kanunla belirtilen kurum ve kuruluşlar dışındaki kurum ve kuruluşlara veya siyasi partilere yapılan bağışlar,



Dönemsellik ilkesinin bir sonucu olarak cari yıl dışındaki dönemlere ait giderler,

20

KURUMLAR VERGİSİ



İndirimi kabul edilmeyen diğre giderler ödemeler



Mükerrer kaydedilen giderler ,



İstisna kazançlara ait giderler,



VUK hükümlerine uygun olmayan kıdem tazminatı karşılığı, menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı gibi karşılıklar,



Vadeli çekler için hesaplanan reeskontlar ile mevcut borç senetlerini reeskonta tâbi tutmayıp, alacak senetlerini reeskonta tâbi tutan kurumların hesapladıkları reeskontlar,



Bazı ürünlere ait ilan ve reklâm giderleri

21

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması



"Tek Düzen Hesap Planı" na göre tespit edilen ticari kâr ile vergi mevzuatına göre tespit edilen kârın farklıdır.



Vergiye matrah olacak kâr (mali kâr) mali tablolar dışında hesaplanır.



KV mükellefleri gelir tablosunda yer alan "Dönem Karı veya Zararı"nı Ticari Bilanço Karı veya Zararı olarak KV Beyannamesinin ilgili satırına

(29. veya 30. satır)

aktaracak ve KKEG ile KV

’

den istisna edilen kazanç ve iratları beyanname üzerinde gösterilecektir

(Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No: 4).



KV mükellefleri ticari kârdan mali kâra geçişlerinde aşağıdaki sırayı izlemek suretiyle KV matrahına ulaşabilirler.

22

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması KURUM KAZANCI (Ticari Bilanço Karı/Zararı) EMİSYON PRİMİ (+) KKEG (+) ÖNCEKİ YIL AYRILAN FİN. FONU (+) (4369 sayılı Kanun ile 01.01.1999 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırıldı. Eski teşvik belgeleri için uygulanabilir) ZARAR OLSA DAHİ İNDİRİLECEK İSTİSNA ve İNDİRİMLER (-) (690-Dönem Kârı veya Zararı Hesabının bakiyesi) (Emisyon Primleri Gelir Tablosunda yer almadığından) (520 Hisse Senedi İhraç Primleri Hesabının bakiyesi) (Ticari kârın saptanmasında gider kaydedilen, ancak vergi kanunlarına göre gider yazılması kabul edilmeyen giderler ile yapılan bağış ve yardımların tamamı.) (Bir önceki yıl kurum kazancından finansman fonu olarak ayrılan tutar.) (Beyannamenin 33-47. satırlarında yer alan istisna ve indirimler)

23

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması İştirak Kazançları (K.V.K. md. 5/1-a) Yurtdışı İştirak Kazançları(K.V.K. md. 5/1-b) Tam Mükellef Anonim Şirketlerin Yurtdışı İştirak Hisseleri Satış Kazançları (K.V.K. md. 5/1-c) Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. md. 5/1-ç) Y. Fon ve Ort. Portföy İşl.Kazancı (K.V.K. md. 5/1-d) Taşınmaz ve İşt. His. ile Kurucu Sen., İnt. Sen. ve R.Hakları Stş.Kazancı (K.V.K.md. 5/1-e) Bankl.Veya TMSF'ye Borçlu Durumda Olan Kurumların Taş. ve İşt.His ile Kur.Sen.,İnt.Sen.Ve R.Hakları Sat.Kaz. (K.V.K.md.5/1-f) Yurtdışı Şube Kazançları (K.V.K. md.5/1-g) Yurtdışı İnşaat ve Onarma İşlerinden Sağlanan Kazançlar (K.V.K. md. 5/1-h) Eğ. Öğ. Kur. İle Rehabilitasyon Mrkz. Kazançları (K.V.K. md. 5/1-ı) Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar Türk Ulusl. Gemi Sic. Kay. Gemi İşl. Ve Devr. Sağlanan Kazançlar 5811 s. Kanun Kapsamındaki Yurtdışı İstisna Kazançlar

24

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması Bu indirim ve istisnaların nelerden oluştuğunu açıklayan bir yazı beyannameye ayrıca eklenecektir.

Diğer İndirimler ve İstisnalar

    

Safi kârdan personele temettü ikramiyesi Mali açıdan gerekli olmayan gelir tahakkukları Verilen vadeli çekler reeskont faiz gelirleri Önceki dönemlere ilişkin olarak bu dönem ödenen SSK primleri.

Toplu sözleşme farkları

Not:Bu indirim ve istisnaların indirilmesi sonucunda mali kâr negatif olursa, bu tutar gelecek yıla GEÇMİŞ YIL ZARARI olarak devreder. Pozitif olursa zarar mahsubuna esas alınan tutar olur.

GEÇMİŞ YIL ZARARLARI (-) (5 Yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yıl mali zararları) (2006-2010 yılları zararları)

25

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması KAZANCIN BULUNMASI HALİNDE İNDİRİLECEK İSTİSNA ve İNDİRİMLER (-) Risturnlar (K.V.K. md. 5/1-i) (Yukarıdaki istisnaların uygulanması sonucunda kazancın kalması halinde uygulanacak, beyannamenin 56-66. satırlarında yer alan istisna ve indirimler) (Kooperatiflerde söz konusudur.) AR-GE İndirimi (K.V.K. md. 10/1-a) AR-GE İndirimi (5746 s. Kanun md.3) Sponsorluk Harcamaları (K.V.K. md. 10/1-b Bağış ve Yardımlar (K.V.K. md. 10/1-c) Eğitim ve Sağ. Tes. İle Yurt İnş. İlişkin Bağış ve Yard. (K.V.K. md. 10/1-ç) Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yard. (K.V.K. md. 10/1-d) B.K.K. Uyarınca Başbakanlık Aracılığıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar (K.V.K. md. 10/1-e) Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar (K.V.K. md. 10/1-f) İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına Yapılan Bağış ve Yardımlar İle Sponsorluk Harcamaları

26

KURUMLAR VERGİSİ



Kurumlar vergisinin hesaplanması Diğer İndirimler -Yatırım İndirimi (GVK Md. 19) DÖNEM SAFİ KURUM KAZANCI (KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI)

(24.04.2003 tarihinden sonraki harcamalar ile yeni düzenlemeyi tercih edenler) (Bu matrah üzerinden % 20 oranında vergi hesaplanır.)

27

KURUMLAR VERGİSİ

TEŞEKKÜR EDERİZ.

28