Transcript Akciğer grafisi dersi slaytları

Akciğer Grafisi
Değerlendirme
Posteroanterior (PA) akciğer grafisi
X-ışın tüpü
Lateral (sol yan) akciğer grafisi
X-ışın tüpü
• Sol yan akciğer grafisinde x-ışınları sağ taraftan
girip sol taraftan çıkar.
• Kalbin yaklaşık 2/3’ü orta hattın solunda yer alır
• ApikolordotikApikal ve orta lob
• EkspirasyonPnömotoraks
• LateralPleural efüzyon,Pnömotoraks
Akciğer grafilerinin değerlendirilmesi
1. İLK OLARAK hastanın adı, soyadı kontrol edilmelidir.
2. Filmler çekim tarihlerine göre sıralanmalıdır.
3. Filmlerin UYGUN TEKNİK ile çekilmiş olmaları
gerekmektedir.
4. Hastaların yaşı, cinsiyeti ve hikayesinin bilinmesi filmlerin
doğru olarak değerlendirilmesine yardımcı olur.
Projeksiyon (AP/PA)
• Projeksiyonun bilinmesi özellikle kalp ve
mediastinum boyutları açısından önemlidir
• AP:
– kalp ve mediasten daha geniş
– diyafragmalar daha yukarda
– kostofrenik sinüsler daha künt görülebilir.
Pozisyon
• Ayakta-yatarak
• Acil servislerde, yataklı servislerde veya
yoğun bakımlarda
• Olası problemler:
– kardiomegali
– mediasten geniş
– optimum film kalitesinden uzaklaşılması (yetersiz
insp.)
Penetrasyon
• Penetrasyonu fazla grafiler patolojik
dansiteleri maskeleyebilir
• Penetrasyonu yetersiz grafiler diffüz dansite
artışı izlenimi yaratırlar
Penetrasyon
• Vertebra detayı SEÇİLMEMELİ
• Kalbin arkasındaki damarlar
GÖRÜLEBİLMELİ
• AC periferinde damar görülecek
• Vertebra alta doğru koyulaşacak
• Sternum seçilecek
Rotasyon
• Klavikülanın medial uçlarının vertebra
spinöz proseslerine uzaklığı
• Rotasyon varlığında;
– mediasten ve kalbin görünümü değişir
– hemitorakslardan kasete yakın olanı daha
lüsen,uzak olanı daha opak görünür.
İnspirasyon
• Yeterli inspiryumda arkada 8-10. kotlar ve
önde 5-6. kotlar diafragma kubbesinin
üzerinde bulunmalı
• Yetersiz insp.;
– diffüz pulmoner hastalığı taklit eder.
– diyafragmalar, kalp ve mediyasteni
komprese edecek şekilde yükselir
– kalp ve mediasten gölgelerini genişletir.
Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi
Simetri: T3’ün spinöz çıkıntısı sternoklaviküler eklemlere eşit
mesafede olmalı
Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi
Alt lobların büyük damarları ve torakal vertebralar kalp arkasında
görülebilmeli (x-ışın dozunun az olmadığının göstergesi)
Sağ skapula
medial
kenarı
akciğer
alanı içinde
yer alıyor
Skapulalar akciğer alanı dışında olmalı
İnspirasyon derecesi
• Ön 6.kot
• Arka 9.kot
• Bazı durumlarda inspiryum
grafisine ilave olarak ekspiryum
sonu grafi de çekilebilir
İnspiryum grafisi sonrası ekspiryum fazında
da grafi çekilmesi gereken durumlar:
• Hava hapsi
• Pnömotoraks (az miktarda olan
pnömotoraksı göstermek için)
Kalbin ağırlığı nedeniyle sol diafragma sağ diafragmadan daha
aşağıda yer alır
Yan akciğer grafisinde normal
anatomi
Arkus aorta
Sol pulmoner
arter
Sağ pulmoner
arter
Sağ üst
lob
bronşu
Sol üst lob
bronşu
Sol pulmoner arter
Sağ pulmoner arter
Sol pulmoner arter
Sağ üst
lob
bronşu
Sağ üst
lob
bronşu
Sol üst lob
bronşu
Sol üst lob
bronşu
Sol üst lob bronşu sol pulmoner arter gölgesi altında yer alır
Arkus aorta
Arkus aorta, sağ
ve sol pulmoner
artere ait
opasiteler
dışında
inferiyor
pulmoner
venler de yan
grafide opasite
oluşturur
Sol pulmoner
arter
Sağ pulmoner
arter
İNFERİYOR
PULMONER
VENLER
Yan akciğer grafisi: trakea lümeni
Skapulalar
(siyah ve
yeşil oklar)
Yan grafide sağ ve sol
diafragma ayırımı nasıl
yapılır?
Genellikle bu ayrımı
yapmak çok önemli
değildir.
Kalp solda olduğundan
yan grafide sol
diafragmanın ön kısımı
çoğunlukla silinir . Sağ
diafragma ise arkadan
öne doğru rahatça
görülebilir. Mide fundus
gazı sol diafragma altında
yer alır (mide fundus gazı
situs inversus totalis
anomalisinde sağ
diafragma altındadır).
Mide
fundus gazı
Sol diafragma
Sağ diafragma
Vena kava inferiyor arka duvarı
Hiluslar
• Radyolojik olarak hilusları esas olarak
pulmoner arterler oluşturur ve süperiyor
pulmoner venlerde bu opasitelere katkıda
bulunur
Sol pulmoner arter daha yukarıda olduğundan sol hilus daha
yukarıda yer alır. Sağ hilusun sol hilusdan daha yukarıda oluşu
patolojiktir
Hiluslar
Normal Anatomi
• Sol hilus yaklaşık olarak sağ hilustan 25
mm daha yukarda yer alır
• Hilusların dansitesi aynı olmalı
• Hilusların dış konturu konkav veya düz
olmalıdır
normal
patolojik
Konveks dış kenar
Sarkoidoz: Hiler lenfadenopatiler.
Dansiteleri aynı ancak konveks dış
kenar
Normal grafi
Birinci kostlara ait kosto-kondral birleşim yeri kalsifiye
olabilir ve nodül gibi görünüm oluşturabilir
Arka aksiller çizgiler
Ön aksiller çizgiler
meme
meme
Arka aksiller ve ön aksiller çizgiler
Radyolojik Anatomi ve Radyolojik
Değerlendirme
• Sistematik değerlendirme
– AC grafisindeki tüm oluşumların
değerlendirilmesi
– Dıştan içe/içten dışa
1. Halka: göğüs duvarı yumuşak
dokuları ve ABDOMEN
1. Halka:
• Alt boyun bölgesi, omuzlar ve göğüs duvarının
yumuşak dokuları değerlendirilmeli
• Erkeklerde pektoral kaslar ve kadınlarda meme
gölgeleri, zayıf dansiteli bir infiltrasyon izlenimi
verebilir
• Diyafragma altı alanlar İNTRAPERİTONEAL HAVA
açısından
değerlendirilmelidir.
– Pnömoperitonium
– subdiafragmatik abse,
– karaciğer apsesi
– Chiliaditi sendromunu düşündürür.
2. Halka: kemikler, diyafram
2. Halka:
• Kırıklar, primer veya metastatik lezyonlar,
osteomiyelitler …
• Kemik yapılar akciğer lezyonlarını taklit edebilirler (1.
kosta ossifikasyonları)
• İki diyafragma arasındaki yükseklik farkı 3 cm’yi
geçmemelidir.
• Diyafragma konturunun seçilememesi en sık olarak
– plevral sıvı ve
– alt lobların bazal segmentlerinde konsolidasyon düşündürür.
2. Halka:
• Kostofrenik sinüsler:
– Normalde derin ve belirgindirler;
• amfizem,
• plevral efüzyon,
• plevral yapışıklıklar
• parankimal infiltrasyon ve
• kitle durumlarında küntleşir ve silinirler.
– PA akciğer grafisinde 150-250 ml'den az serbest plevral
sıvı saptanamaz
• Kardiyofrenik sinüsler:
– plevral efüzyon, parankimal infiltrasyon durumlarında
küntleşir ve silinirler
3. HALKA
3. HALKA
• Mediasten: kabaca klavikulaların medial
uçlarından aşağıya doğru çekilen çizgilerin
arasında kalan boşluk
• Yatarak çekilen filmlerde, AP filmlerde
dikkat
4. Halka: parankim
yukardan aşağıya
1
Tek taraflı hiperlüsent akciğer (opere meme ca), hiatal herni (kalb arkasında
herniye mideye ait hava sıvı seviyesi, kırmızı oklar), her iki omuz ekleminde
dejeneratif değişiklikler ve sol humerusta eski kırık
2
Mediastinal kitle: Tiroid bezi
3
Milier patern.
Milier patern yapan hastalıklardan bazıları: miler TB, sarkoidoz,
metastazlar, viral pnömoniler, silikozis…
4
İdyopatik pulmoner fibrozis: Her iki akciğer hacminde azalma ve
yaygın retiküler dansiteler
5
Pnömoperitonyum.
Solda mide fundus
gazı ile diafragma altı
serbest hava
karıştırılmamalıdır.
mide
6
Sağ paratrakeal
lenfadenopati
Hiler lenfadenopatiler
Tanı: sarkoidoz
7
Sol apikal nodül: Kist hidatik
Birçok benign ve malign hastalık nodül görünümü oluşturabilir
9
İyileşmekte olan sağ klaviküla kırığı. Açılı
olarak kaynamakta (kötü kaynama).
10
Solda (kaynamamış) eski klaviküla kırığı
Siyah çizgiler sol klaviküla parçalarını göstermektedir
11
Yeni travma sonrası solda yaygın kosta kırıkları, iki taraflı plevral sıvı
(muhtemel hemotoraks), solda cilt altı amfizemi. Yaygın kosta kırıkları
yelken göğüse neden olabilir.
13
Pnömotoraks
hidrotoraks
Sol hidropnömotoraks
15
15
Sol akciğerde hacim kaybı ve yaygın kistik bronşektazi.
Çizgiler kesitlerin geçtiği düzeyi göstermektedir
16
Opere akciğer kanseri. Sağ pnömonektomi.
Bu görünüm sağ akciğer atelektazisi ile de karışabilir.
Hikaye ayırıcı tanıda yardımcıdır.
17
Opere kolon kanseri. Sağ hidropnömotoraks ve her iki
akciğerde metastatik nodüller.
20
Sağ akciğer alt lobda konsolidasyon. Klinik tanı pnömoni
Konsolidasyon malignasiler de dahil olmak üzere birçok durumda görülebilir.
21
Konsolidasyon: Sol akciğer üst lob pnömonisi. Siluet işareti vardır (sol kalb kenarı
silinmiş). Sağda yer alan grafi başka bir hastaya ait olup sol kalp kenarının
görünümünü karşılaştırmak için konulmuştur.
24
Pnömotoraks
24
Akciğer Grafisi Bulguları ve İlgili
olası Yaralanmalar
Akciğer Grafisi Bulguları ve İlgili
olası Yaralanmalar (Devam)
GÖĞÜS TRAVMASINDA DİREK AKCİĞER GRAFİSİNDEN SONRA
İLERİ
RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME YAPILMASI GEREKEN DURUMLAR
•
•
•
•
•
Geniş hemotoraks,
Birinci ve ikinci kot kırıkları,
Sternum kırığı,
Klavikulanın posterior kırıklı çıkığı,
Ezici göğüs yaralanması ile birlikte multipl kot
kırıkları,
• Brakial pleksus yaralanması,
• Üst ekstremitelerde nabız ya da tansiyonun
yokluğu ya da azlığı,
• Sistolik üfürüm
TEŞEKKÜRLER