Transcript Devlet Malını Koruma ve Tasarruf Tedbirleri

DEVLET MALINI
KORUMA ve TASARRUF
TEDBİRLERİ
TEMEL KAVRAMLAR




Kamu Malları
Kamu Mallarının Özellikleri
Devletin Özel Malları
Devletin Taşınır Malları
KAMU MALLARI:
Kamu mallarının yasal bir tanımı yoktur. Nelerin
kamu malı olacağı hakkında Anayasa’da Medeni
Kanun’da ve bazı özel kanunlarda hükümler
bulunmakla birlikte bu hükümler kamu mallarını
kapsayacak şekilde değildir.
Kamu malları; sahipsiz mallar, orta malları ve
hizmet malları olmak üzere üçe ayrılır.
1-Sahipsiz Mallar:
Bu mallar, herkesin doğrudan doğruya ortak
yararlanmasına doğal nitelikleri gereği açık olan
mallardır.Bunlar, özel mülkiyete
geçirilmeye
elverişli olmayan hiç kimsenin egemenliğine
bırakılmayacak nitelikte olup, kamu hukukunun
düzenleme alanına giren mallardır.
2- Orta Mallar:
Orta mallar, devlet veya bir kamu tüzel kişisi
tarafından herkesin yada toplumun bir kesiminin
doğrudan doğruya yararlanması tahsis edilen
yerlerdir.
Bu mallar kamunun yararlanmasına sunulmuş
olup özel mülkiyete konu olamaz.
Bunlar; yollar, köprüler, meydanlar, panayır
yerleri, kıyılar, denizler, dereler vb. yerlerdir.
3- Hizmet Malları:
Hizmet malları, kamu kurumlarının özel
mülkiyetinde olan mallar olarak tanımlanabilir.
Hizmet malları hizmet gören kamu tüzel kişi adına
tabuya tescillenirler.
Bunlar; okullar, hastaneler, adliye sarayları,
kütüphaneler, cezaevleri, hükümet konaklarıdır.
Ayrıca savaş araç gereçleri gibi taşınır mallar da
hizmet malları kategorisinde yer almaktadır.
KAMU MALLARININ ÖZELLİKLERİ





Kamu malları özel mülkiyete konu olamaz .
Kamu mallarından sahipsiz ve orta mallar hiçbir
suretle tapuya tescil edilemezler.
Kamu malları kamulaştırılamazlar.
Kamu mallarından yararlanma genel olarak
ücretsizdir .
Kamu malları ayrıcalıklı korumaya tabidir.
DEVLETİN ÖZEL MALLARI
Devletin özel malları kamu hizmetinin
görülmesinde doğrudan doğruya bir rol
oynamayan, halkın yararlanmasına tahsis
edilmemiş, sadece sağladıkları gelir nedeniyle
kamu yararı sağlayan mallardır.
Bunlar, devletin iktisadi işletmeleri, haralar,
tohum üretme ıslah çiftlikleri, gelir getiren kiraya
verilen taşınmazlar, para, kıymetli kağıt iktisadi
değerlerdir.
DEVLETİN TAŞINIR MALLARI
Bir kamu hizmetiyle sıkı ilişkileri ve bağlıkları
itibariyle
taşınır
mallar
devlet
malları
kapsamındadır.
Bu çerçevede, tarihi ve kültürel değeri olan
taşınırlar ile resmi dairelerdeki masa, sandalye,
dolap, yazı ve hesap makinesi ve bilgisayar gibi
demirbaş eşya ve malzemeler de devletin taşınır
mallarındadır. Kara, deniz ve hava taşıtları,
gümrüğe terk edilmiş eşyalar da devletin taşınır
malları içinde yer almaktadır.
DEVLET MALININ KORUNMASI

Yönetsel Koruma

Yargısal Koruma
1- YÖNETSEL KORUMA
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu’nun 48. maddesine göre, kamu idareleri
taşınır malların yönetimi, kaydı, korunması ve
kullanımından sorumlu bulunmaktadır. Taşınır
malların özelliğinden ve olağan kullanımından
kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak
belirlenen firelerden dolayı sorumluluk aranmaz .
Kullanılmak üzere taşınır malı teslim alan görevli
kişi, taşınırın korunmasından ve verilen zarardan
sorumludur.
Kamu idareleri verilen zararların sorumlularına
zararın ödettirilmesini sağlamakla yükümlüdür .
2- YARGISAL KORUMA
Devlet mallarına yönelik tehlikelerden en sık
görüleni
insan
faktöründen
kaynaklanan
elatmalardır. Bunlar, işgal bina veya benzeri inşa
etme, devlet mallarının kişisel mülkiyete
geçirilmesi şeklinde olmaktadır.
Bu gibi durumlarda, el atmanın önlenmesi
davası, tapu iptal davası, yapı ve tesisler için
yıkım davası, zarar ve ziyan için tazminat davası,
fuzuli işgal için ecri misil davası gibi yolları
kullanarak
devlet
mallarını
korumaya
çalışılmaktadır.
TASARRUF TEDBİRLERİ
Amaç :
Kıt olan kaynakların sonsuz olan ihtiyaçların
tatmininde kullanılırken israf niteliği taşıyan
harcamaların
yapılmamasına
özen
gösterilmesidir.
Her düzeyde kamu görevlisince uyulabilecek
tasarruf
önlemleri
aşağıda
başlıklarla
özetlenmiştir.
TASARRUF TEDBİRLERİ ALANLARI











İş gücüne yönelik
Finansman kaynakların kullanımına yönelik
Elektrik tüketimine yönelik
Su kullanımına yönelik
Akaryakıt kullanımına yönelik
Araç kullanımına yönelik
İlaç ve tıbbı malzeme kullanımına yönelik
Haberleşme ve elektronik sisteme yönelik
Bilgisayar sistemlerine yönelik
Kırtasiye demirbaş malzeme kullanımına
Temsil-ağırlama ve tören giderlerine yönelik
alınması gereken tedbirler olarak inceleyebiliriz
1- İşgücü Tasarrufu Konusunda Alınabilecek
Önlemler:




İhtiyaca uygun personel istidamı planlaması
yapılmalıdır.
Personel
uzmanlaşmış
olduğu
kadrolarda
istihdam edilmelidir.
İşçi personelin kendi pozisyonunda çalışması
sağlanmalıdır.
Zorunluluk olmadıkça teknik personel veya sağlık
personeli gibi nitelikli personelin idari görevlerde
bulundurulması önlenmelidir.

Personele göre iş değil, işe göre personel ilkesi
uygulanmalıdır.

Personel yetiştirilmesinde; her seviyedeki
personelin süratli ve doğru karar verme,
kendiliğinde iş görme ve yetkilerini kullanabilme
niteliği kazanmasına önem verilmedir.

Aynı iş için birden fazla kişinin görevlendirilmesi
demek
olan
mükerrer
görevlendirmelerin
önlenmesi bakımından, iş akışında veya
kamusal
yapıda
gerekli
düzenlemeler
yapılmalıdır.

Memur sayısını artırarak bir işin daha iyi
yapılmasının her zaman mümkün olmadığı ve iş
verimini düşürebileceği unutulmamalıdır.

Kurumda personel fazlası olsa dahi her memura
mutlaka iş verilmeli; mesai saatleri boş oturan
personelin
diğer
çalışanları
işlerinde
alıkoyabileceği gibi çalışma zevk ve isteklerini de
kırabileceği unutulmamalıdır.

İhtiyaç fazlası personelin kurumun diğer
birimlerine kaydırılmasının yolları aranmalıdır.

Mevcut personel ve ücret rejimi nedeniyle
dairelerin yetişmiş insan gücü sıkıntısı vardır.
Bunları aşmanın yolu memur sayısı artırmak
değil, mevcut personeli eğitmek doğru bir iş
bölümü içinde çalıştırmaktır.

Yeni kurulan birimdeki iş gücü ihtiyacının
karşılanması için öncelikle mevcut çalışanlardan
tasarruf imkanı sağlanmalıdır.

Personelin moral motivasyonunu etkileyen ancak
doğrudan görevle ilgisi olmayan sosyalekonomik ortam, aile bireylerinin hastalıkları,
diğer ailevi problemler, mesaiye gidiş gelişteki
ulaşım sorunları konularıyla ilgili olumsuz
etkenleri azaltmaya yönelik tedbirler alınmalıdır.

İşe yeni giren personelin iş ortamına ve düzenine
süratle uyum sağlayarak verimli olabilmesi için bir
adaptasyon programı hazırlanmalı veya rehber
kişiler görevlendirilmelidir.
2- Finansman Kaynak Kullanımında
Uygulanacak Tasarruf Tedbirleri :



Kamu kaynaklarının israf edilmeden, en verimli
bir şekilde kullanılması esas olmalıdır.
Tahsis edilen ödenekler tahsis amacı dışında
kullanılmamalıdır.
Yıl içinde ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlar,
bütçeyle verilen ödenek tavırları aşılmadan
giderilmeye çalışılmalıdır.

Görev
mahalli
dışına
yapılan
resmi
seyahatlerde, mümkün olduğu ölçüde ucuz olan
taşıt araçları tercih edilmelidir.

Elektrik, su, doğalgaz ve telefon fatura bedelleri
gecikme cezasına ve ek maliyetlere yol
açmadan zamanında ödenmelidir.

Sarf malzemelerin periyodik stok kontrolleri
yapılmalı ambar ve ayniyat sorumluları
denetimsiz bırakılmamalıdır.
3- Elektrik Tüketiminde Uygulanacak
Tasarruf Tedbirleri:

Elektrik tesisatının düzenli
kontrolü sağlanmalıdır.

TSE uygun malzeme kullanılmalıdır.

Bina ve odalarda ihtiyacın ötesinde bulunan
aydınlatıcı lambalar iptal edilmelidir.

Elektrik tasarrufu için personelin bilgilendirilmesi ve
özendirilmesi gerekmektedir.
olarak
bakım
ve

Zorunlu olmadıkça ısınma ve pişirme amacıyla
elektrik kullanılmalıdır.

Yerleşim düzeni oluştururken gün ışığından en
fazla yaralanma hususu da dikkate alınmalıdır.

Lambaların ve
azaltacak
toz,
temizlenmelidir.

Aydınlatmanın verimini artırmak için tavan ve
duvarlar açık renk boya ile boyanmalıdır.
armatürlerin ışık verimini
kir
ve
boya
kalıntıları

Uzun süreli aydınlatmanın gerekli olduğu yerlerde
mutlaka elektrik tasarrufu sağlayan lambalar
kullanılmalıdır.

Özellikle işyerlerinde elektrik sobası, elektrik
ocağı
ve
elektrikli
ısıtma
cihazları
kullanılmamalıdır.

Klima cihazları ısıtma amaçlı kullanılmamalıdır.

Klima cihazlarıyla soğutulan mekanların kapı ve
pencerelerine
reklam
amaçlı
aydınlatma
yapılmamalıdır.

Elektrik kullanımıyla ilgili tasarruf önlemeleri
sürekli halle getirilmeli .sonuçlar izlenmeli ve
geliştirilmelidir.

Elektrik tasarrufu gerekçesiyle emniyet
güvenlikle ilgili tedbirler alınmalıdır.

Çalışma saatlerinden sonra, unutulan veya açık
bırakılan
lambaların
kontrol
edilerek
söndürülmesi hususunda nöbetçi personel
sorumlu kılınmalı ve takibe alınmalıdır.
ve
4- Su Kullanımında Uygulanacak Tasarruf
Tedbirleri:

Su dağıtım ve iletim tesisatında kullanılan
malzeme TSE damgalı olmalıdır.

Su şebekesi devamlı gözetim altında tutulmalı,
su sızdıran bozuk musluk ve rezervuarlarda
mutlaka tamir edilmelidir.

Çeşme sayısı ihtiyacı karşılayacak
asgari düzeyde tutulmalıdır.
şekilde

Bahçe veya çim sulama işleri mümkünse kuyu
suları ile karşılanmalı yoksa sulama işleri
güneşin batışından sonra yapılmalıdır.

Çalışma saatlerinden sonra, unutulan veya açık
bırakılan ve su israfına neden olan muslukların
kontrol edilerek kapatılması hususunda nöbetçi
personel sorumlu kılınmalı ve takibe alınmalıdır.

Suyun tasarruflu kullanımı konusunda çalışanlar
bilinçlendirilmeli, personel özendirilmeli ve
bilgilendirilmelidir.
5- Akaryakıt Kullanımında Uygulanacak
Tasarruf Önlemleri:

Kaloriferle ısıtılan merkezlerde akaryakıt
kullanımında , akaryakıt alım yönetmeliğine
uygun olarak alınmalıdır.

Isı kaybının önlemesi bakımından, pencere ve
kapı kenarlarının sünger vb. malzemeyle
kaplanmalıdır.

Isı kaybını önlemek için bütün kalorifer ve buhar
borularının izolesi yapılmalıdır.

Kalorifer paketlerinin önleri açık tutulmalı, ahşap
ya da madeni süslerle kapatılmamalıdır.

Kaloriferci olarak görev yapan personel mutlaka
bu konuda eğitim almış ve uzmanlaşmış
olmalıdır.
6- Araç Kullanımına ilişkin Tasarruf
Tedbirleri :

Ulaştırma
hizmetlerinde
sağlanmalıdır.

Kamu hizmet aracı özel amaçla kullanılmamalıdır.

Hizmet araçları için en kısa ve en uzun güzergah
seçilmeli az sayıda personel için uzak semtlere
araç tahsis edilmemelidir.

Kamu araçları kaza yaptığı durumlarda, araç
sürücüsü kusurlu ise meydana gelen maddi zararın
sürücüye mal edilmesi sağlanmalıdır.
merkezi
kontrol
7- İlaç ve Tıbbı Malzeme Tüketimiyle İlgili
Tasarruf Önlemleri :

İlaç sarf malzemesi ve tıbbi cihaz fiyatlarının
değişken olması nedeniyle, münferit alımlar yerine
merkezi alımlara öncelik verilmelidir.

Tıbbı cihaz alımlarında iyi bir teknik ve idari
şartname ile alıma gidilmelidir.

Bilindiği gibi personelin yada yakınlarının
hastalanması nedeniyle kullanılan ilaç ve diğer
tedavi malzemesi faturalarının büyük bir kısmı
devlet tarafından ödenmektedir. Bu alandaki
gereksiz tüketim önlenmelidir.
8- Haberleşme ve Elektronik Sistemlerine
ilişkin Tasarruf Önlemleri :

Şehir içi, şehirler arası ve yurtdışı telefon
görüşmelerinde kimlerin yetkili olduğuna ilişkin
kriterler konulmalı ve bu kriterlere uyulması
sağlanmalıdır.

Cep telefonu görüşmelerinin ödenmesinde,
belirlenmiş limitlere mutlaka uyulmalıdır. Aşan
kısımların bizzat kullanıcı tarafından ödenmesi
sağlanmalıdır.

Telefonların ticari aramalara
kapatılması sağlanmalıdır.

Cep telefonlarının tahsis edilen
tarafından kullanılması sağlanmalıdır.

Kurumlarda çalışan personel için uygun yerlerde
yeterli miktarda ankesörlü telefon bulundurulmalıdır.

Faks cihazları fotokopi amacıyla yada özel amaçlar
için kullanılmamalıdır.

Teyidi zorunlu olmayan fakslar ayrıca postayla
gönderilmemeli,
böylece
posta
ve
kağıt
giderlerinden tasarruf sağlanmalıdır.
(
900
hatlar)
makamlar
9- Bilgisayar Sistemlerine İlişkin Tasarruf
Tedbirleri:

Yeni alınacak her türlü bilgisayar ve
donanımlarının mevcut sistemle uyumlu olması
gerekmektedir.

Bilgisayar alımları tek merkezde yapılmalıdır.

İnternet bağlantısı bulunan kuruluşlar, telefon ya
da faks aracılığıyla yürüttükleri her türlü bilgi alış
verişlerini internet üzerinde gerçekleştirmeye
çalışmalıdırlar.
10- Kırtasiye ve Demirbaş Malzeme
Kullanımına ilişkin Tasarruf Önlemleri:

İnternet bağlantısı bulunan kurumlar Resmi
gazeteye internet üzerinden erişmeli Resmi Gazete
abone sayısı azaltılmalıdır.

Fotokopi makinelerinin
kullanılmamalıdır.

Atık kağıtlar toplanarak değerlendirilmeli ve bu
amaçla özel torbalar ve kutular kullanılmalıdır.
kağıtları
özel
amaçlı
11- Temsil –Ağırlama ve Tören
Giderlerine İlişkin Tasarruf önlemleri:

Yabancı konukların ağırlanmasında, yatak ve
yemek bedelleri dışında kalan kişisel harcamaları
için ödeme yapılmamalıdır.

Çeşitli törenlerde kullanılan çelenkler taze çiçekler
yerine tekrar kullanım imkanı bulunan yapay
malzemelerden yaptırılmalıdır.

Resmi yemek ve davetlerde israf ve lüksten
kaçınılmalı, sade ve nezih bir ikram ortamı
sağlanmalıdır.
TEŞEKKÜRLER...