Transcript Slayt Başlığı Yok

LAKSATİF
ve
PURGATİF İLAÇLAR
Doç. Dr. Şahin YILDIRIM
Barsaklarda bir günde meydana gelen
elektrolit ve su hareketinin boyutları
Laksatif ve Purgatif İlaçlar
Laksatifler:
 Feçesin yumuşamasını sağlayarak
defekasyonu kolaylaştırır.

Purgatifler (katartikler):
 Feçesin sulu hale gelmesini ve istem
dışı olarak atılmasını sağlar.

Etki Mekanizmaları
– Fiziksel etki


Sıvı vazelin
Kitle oluşturan ilaçlar
– Farmakolojik etki
Farmakolojik Etki Mekanizmaları
+
+

Na , K ’a-bağımlı ATPaz’ın inhibisyonu

Adenilil siklaz’ın aktivasyonu

Sitoplazma membranında harabiyet

Prostaglandinlerin sentez ve salıverilmesinde artma

VIP salınımında artma

NO sentezinde artma

PAF sentezinde artma
Laksatif ve Purgatif İlaçlar
Laksatif ve Purgatif İlaçlar
1. Yumuşatıcı laksatifler
 2. Kitle oluşturan laksatifler
 3. Osmotik laksatif-purgatifler
 4. Stimülan laksatif- purgatifler
 5. Su

Yumuşatıcı Laksatifler

1. LUBRİKANLAR

2. NEMLENDİRİCİLER
Yumuşatıcı Laksatifler
LUBRİKANLAR

1. Sıvı vazelin

2. Gliserin

3. Sıvı bitkisel yağlar
Yumuşatıcı Laksatifler
NEMLENDİRİCİLER

1. Dioktil sodyum sülfosuksinat
(dokuzat sodyum)

2. Dioktil potasyum sulfosuksinat
(dokuzat potasyum)
Kitle oluşturan laksatifler

1. Metilselüloz, sodyum karboksimetilselüloz

2. Psylium tohumları ve saflaştırılmış kolloidi

3. Kalsiyum polikarbofil

4. Agar

5. Kepek
Osmotik laksatif-purgatifler

1. Tuzlu laksatifler





Magnezyum sülfat
Magnezyum sitrat
Magnezyum hidroksit
Sodyum fosfat
2. Sindirilmeyen şekerler




Sorbitol
Mannitol
Laktuloz
Gliserin
Stimülan (irritan)
laksatif- purgatifler

1. Difenilmetan deriveleri
– Bisakodil
– Fenolftalein

2. Antrakinon türevi glikozidler
3. Hint yağı (Rinoleik asid)
 4. Laktuloz

Stimülan laksatif- Purgatifler
ANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER

1. Senozid A, Senozid B, Senokot

2. Kazantrol

3. Aloin

4. Rubarb bitkisi

5. Dantron
Stimülan laksatif- Purgatifler
ANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER

AGLİKON (etkin kısımları)

EMODİN (aktif metabolit)
Stimülan laksatif- Purgatifler
ANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER

Etki mekanizması:
– Kolonda peristaltik hareketleri stimüle edilmesi
– Epitel hücrelerinin Na+, K+-ATPaz’ın inhibisyonu.
– NO üretiminin artması.
Laksatif ve Purgatiflerin
Klinik Kullanımı
• Alışkanlıklar değiştirilmeli
• Kısıtlı bir süre kullanım
• Suistimal edilebilirler
• Sabah aç karnına (laksatif)
Gece yatarken (purgatif)
• Apandisit
Bağırsaklarda iltihabi durum
İleus
TEK DOZ
KONTRENDİKE
Laksatif ve Purgatif İlaçların
Klinik Kullanımları

1. Kronik Konstipasyon hali
 2. Gebelik ve doğum sonunda oluşan konstipasyon
 3. İlaçlara bağlı kostipasyon
 4. Radyodiyagnostik incelemeler
 5. Hemoroid, anal fissür vb. ağrılı defekasyonlar
 6. Hastanın ıkınmasının sakıncalı olduğu durumlar
 7. İlaç ve besin zehirlenmesi
 8. Feçesin labr. incelemesi
 9. Antihelmintik tedavi sırasında
Laksatif ve Purgatif İlaçların
Yan Etkileri







1. Su ve elektrolit imbalansı
2. Enteropatiler
3. Bazı durumlarda barsak perforasyonu
4. Uterus motilitesinde artma
5. Emziren anneler kullanırsa bebekte ishal
6. Laksatif bağımlılığı
7. Katartik sendrom