Transcript vonparni^na postapka
Doc. D-r Tatjana Zoroska Kamilovska
VONPARNI^NA POSTAPKA
1
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Predmet na vonparni~nata postapka
So zakonot za vonparni~na postapka se ureduvaat pravilata na postapkata spored koi sudovite postapuvaat i odlu~uvaat za li~nite, semejnite, imotnite i drugite pravni sostojbi i odnosi opredeleni so ZVP ili so drug zakon
Odnosot na vonparni~nata sprema parni~nata postapka
Teorija na sporot
Teorija za prevencija i represija Teorija za strankite Teorija za konstitutivna priroda na vonparni~nite akti Teorija za redovniot i vonreden pat za pravna za{tita
Poveduvawe na vonparni~nata postapka
Po predlog od ovlasteno lice ili organ opredelen so ZVP ili so drug zakon
Po slu`bena dolznost vo slu~aite koga e toa opredeleno so ZVP ili so drug zakon
2
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Subjekti vo vonparni~nata postapka
Poim za u~esnik vo vonparni~nata postapka
Lice na koe odlukata na sudot neposredno se odnesuva Lice koe svojot praven interes go ostvaruva preku barawe sudot da donese odluka Lice odnosno organ ~ie pravo na u~estvo e opredeleno so zakon
Poim za predlaga~ i protivnik na predlaga~ot vo vonparni~nata postapka
Lice odnosno organ po ~ij predlog e povedena postapkata
Lice sprema koe pravoto ili pravniot interes na predlaga~ot se ostvaruva
Priznavawe na svojstvo na u~esnik vo postapkata na formi na zdru`uvawe koi nemaat svojstvo na pravno lice
Na~in na prevzemawe na dejstvijata vo vonparni~nata postapka
Li~no, preku polnomo{nik ili zakonski zastapnik, soglasno ZPP
3
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Na~ela vo vonparni~nata postapka
Na~elo na posebna gri`na za licata koi ne se vo sostojba sami da se gri`at za svoite prava
U~estvo na centarot za socijalna rabota vo vonparni~nata postapka Istra`no na~elo
Sudot mo`e da utvrduva i fakti koi u~esnicite ne gi iznele, kako i fakti koi me|u u~esnicite ne se sporni, ako tie se va`ni za donesuvawe na odluka Na~elo na usnost i pismenost Na~elo na soslu{uvawe na u~esnicite Na~elo na javnost
Postavuvawe na privremen za stapnik na sekoj u~esnik vo postapkata koga za toa postojat uslovi predvideni so ZPP
Vo vonparni~nite raboti koi se odnesuvaat na statusni sostojbi, kako i vo drugi vonparni~ni raboti koi se odnesuvaat na prava i pravni interesi so koi u~esnicite nemo`at da raspolagaat, tie vo postapkata pred sudot ne mo`at da se odre~at od svoeto barawe, nemo`at da go priznaat baraweto na protivnikot, nitu da sklu~at sudsko poramnuvawe
4
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Odr`uvawe na ro~i{te vo vonparni~nata postapka
Povlekuvawe na predlogot za poveduvawe na vonparni~nata postapka
Nadle`nost vo vonparni~nata postapka i sostav na sudot Stvarna nadle`nost
Za postapuvawe i odlu~uvawe vo vonparni~nata postapka nadle`ni se osnovnite sudovi Postapuvawe na sudot koga ke utvrdi deka postapkata treba da se sporvede spored pravilata na parni~nata postapka Mesna nadle`nost
Ako so ZVP ne e opredeleno poinaku za re{avawe vo vonparni~nata postapka mesno nadle`en e sudot na ~ie podra~je predlaga~ot ima `iveali{te ili prestojuvali{te
Sudot po slu`bena dol`nost vnimava na svojata nadle`nost Oglasuvawe na sudot po slu`bena dol`nost za mesno nenadle`en Otstapuvawe na predmetot na mesno nadle`niot sud ako vo tekot na postapkata se izmenat okolnostite vrz koi e utvrdena mesnata nadle`nost Spogodbeno menuvawe na mesnata nadle`nost
Vo vonparni~nata postapka postapuva sudija poedinec, ako so ZVP ili so drug zakon poinaku ne e opredeleno
5
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Odr`uvawe na ro~i{te vo vonparni~nata postapka
Vo vonparni~nata postapka sudot odlu~uva so re{enie
Re{enieto mora da bide obrazlo`eno, osven vo slu~aite koga se zasnovuva vrz prethodna soglasnot na u~esnicite
@alba vo vonparni~nata postapka
@albata mo`e da se podnese vo rok od 15 dena po priemot na re{enieto, ako so ZVP ili so drug zakon poinaku ne e opredeleno Suspenzivno dejstvo na `albata Preina~uvawe i otpovikuvawe na re{enieto od strana na prvostepeniot sud ako so toa ne se zasegaat pravata na drugite lica na koi se odnesuva re{enieto Postapuvawe na vtorostepeniot sud po neavremena `alba ako so toa ne se zasegaat pravata na drugi lica, koi se zasnovani vrz ob`alenoto re{enie
Re{avawe na prethodni pra{awa
Vonparni~niot sud mo`e sam da go re{i prethodnoto pra{awe ako so ZVP ili so drug zakon poinaku ne e opredeleno Re{enieto na sudot po prethodnoto pra{awe ima pravno dejstvo samo vo vonparni~nata postapka vo koja toa pra{awe e re{eno
6
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Re{avawe na prethodni pra{awa
Ako me|u u~esnicite se sporni fakti od koi zavisi postoeweto na nekoe pravo ili praven odnos, sudot so re{enie }e gi upati u~esnicite vo opredelen rok, ne podolg od 30 dena od denot na dostvuvaweto na re{enieto da povedat parnica, odnosno upravna postapka za utvrduvawe na toa pravo ili praven odnos Sudot }e go upati da povede parnica, odnosno upravna postapka, onoj u~esnik ~ie pravo go smeta pomalku verojatno, ako so ZVP ili so drug zakon poinaku ne e opredeleno Ako u~esnikot povede parni~na, odnosno upravna postapka vo opredeleniot rok, prekinot na postapkata trae dodeka parni~nata odnosno upravnata postapka pravosilno ne zavr{i
Dejstvo na pravosilnoto re{enie doneseno vo vonparni~nata postapka
Re{enieto gi obvrzuva site lica {to u~estvuvale vo postapkata vo koja re{enieto e doneseno, ako so ZVP ili so drug zakon ne im e obezbedeno pravoto da povedat parni~na postapka
Prethodno polo`uvawe na iznos potreben za namiruvawe na tro{ocite za izveduvawe na dokazi
Tro{oci vo vonparni~nata postapka
Tro{ocite na postapkata pa|aat na tovar na u~esnikot vo ~ij interes e povedena postapkata, ako so ZVP ili so drug zakon poinaku ne e opredeleno
7
VONPARNI^NA POSTAPKA Op{ti odredbi
Primena na Zakonot za parni~nata postapka
Ako so ZVP poinaku ne e opredeleno, vo vonparni~nata postapka soobrazno }e se primenuvaat odredbite na ZPP
Postapuvawe na sudot po podneseniot predlog za povtoruvawe na postapkata
Po predlogot za povtoruvawe na postapkata prethodno }e se postapki kako po nenavremeno podnesena `alba. Dokolku vtorostepeniot sud najde deka uslovite za postapuvanje kako po nenavremena `alba ne postojat, }e go vrati predmetot na prvostepeniot sud zaradi postapuvawe po predlogot za povtoruvawe na postapkata Protiv re{enieto so koe postapkata pravosilno e zavr{ena, predlog za povtoruvawe na postapkata ne mo`e da se podnese ako na u~esnikot mu e priznato pravo svoeto barawe za koe so re{enieto e odlu~eno da go ostvaruva vo parni~na, odnosno vo upravna postapka
8
VONPARNI^NA POSTAPKA Posebni postapki
Vidovi na vonparni~ni postapki
Vo zavisnost od toa po ~ija inicijativa se poveduva vonparni~nata postapka
Oficijalni vonparni~ni postapki
Vonparni~ni postapki koi se poveduvaat po predlog
Vo zavisnost od toa dali odnosot za koe e povedena postapkata e sporen ili ne
Nesporni Sporni (kontenciozni)
Vo zavisnost od brojot na stranite vo postapkata
Ednostrani Dvostrani
9
VONPARNI^NA POSTAPKA Posebni postapki
Postapki za ureduvawe na li~ni sostojbi
Odzemawe na delovna sposobnost i vra}awe na delovnata sposobnost Zadr`uvawe vo javna ustanova za lekuvawe na du{evni bolesti Proglasuvawe na is~eznato lice za umreno i doka`uvawe na smrt
Postapki za ureduvawe na semejni odnosi
Davawe dozvola za sklu~uvawe na brak Odzemawe na vr{ewe na roditelski prava, opredeluvawe roditelite da imaat polo`ba na staratel i vra}awe na roditelskite prava Prodol`uvawe na roditelskite prava i dol`nostite po polnoletstvoto
10
VONPARNI^NA POSTAPKA Posebni postapki
Postapki za ureduvawe na imotni odnosi
Raspravawe na ostavina Ureduvawe na na~inot na upravuvawe i koristewe na zaedni~ki predmeti Ureduvawe na odnosite me|u eta`nite sopstvenici Delba na zaedni~ki predmet ili imot Ureduvawe na me|i Opredeluvawe na nadomestok za eksproprirana nedvi`nost
Postapki za pravna va`nost na ispravi, ~uvawe na ispravi vo sudot i za sudski depozit
Sostavuvawe na sudski testament Poni{tuvawe na ispravi ^uvawe na ispravi Sudski depozit
11
VONPARNI^NA POSTAPKA Posebni postapki
Nasoki vo izu~uvaweto na materijajata koja se odnesuva na posebnite vonparni~ni postapki
Predmet na oddelnite vonparni~ni postapki Nadle`nost na sudot vo oddelnite vonparni~ni postapki Poveduvawe na oddelnite vonparni~ni postapki Specificni procesni dejstva koi se prevzemaat vo oddelnite vonparni~ni postapki Pravna priroda na re{enijata doneseni vo oddelnite vonparni~ni postapki
12