Transcript cpt prepora^uva

ANALIZA NA IZVE[TAI
NA KOMITETOT
ZA PREVENCIJA OD TORTURA, SO ASPEKT
NA PRISTAP DO BRANITEL
Dr. TRPE STOJANOVSKI
Skopje, 22.12.2014 god.
PREZENTACIJA
SODR@INA





VOVED
SORABOTKA ME\U CPT I NACIONALNITE VLASTI
MA^EWE I DRUGI FORMI NA LO[O POSTAPUVAWE
USLOVI ZA ZADR@UVAWE
GARANCII PROTIV ZLOSTAVUVAWETO NA ZADR@ANITE LICA
 ZAPOZNAVAWE
 IZVESTUVAWE ZA ZADR@UVAWETO
 PRISTAP DO BRANITEL
 PRISTAP DO LEKAR
 INFORMACII ZA PRAVATA NA ZADR@ANITE LICA
 VODEWE NA SOSLU[UVAWE
 BORBA PROTIV NEKAZNIVOST
 MATERIJALNI USLOVI
 REGISTER NA ZADR@ANI LICA
 KONTROLA
PRETHODNI ZABELE[KI
 POSETATA NA CPT NA REPUBLIKA MAKEDONIJA PO^NA VO 1998 (SLEDNI
ДЕСЕТ POSETI: JULI, 2001, OKTOMVRI, 2001, јULI, 2002, NOEMVRI, 2002,
JULI, 2004, MAJ, 2006, JULI, 2007, ЈУН 2008, СЕПТЕМВРИ 2010, НОЕМВРИ
2011, ОКТОМВРИ 2014)
 OVLASTUVAWA I NADLE@NOSTI
 POLICIJATA IMA PRAVO DA LI[I LICE OD SLOBODA, DOKOLKU SE
SOMNEVA DEKA TOA IZVR[ILO KRIVI^NO DELO
 ZADR@UVAWE DO 24 ^ASA,
 ZADR@UVAWE VO PROSTORII NAMENETI ZA TAA CEL,
 SLEDEWE NA PROCEDURITE PRI ZADR@UVAWE NA LICE,
 PRA[AWA I ZABELE[KI NA CPT:
 KOMITETOT NAGLASUVA (2007)DEKA UPORNOTO NESPROVEDUVAWE NA
PREPORAKITE OD NACIONALNITE VLASTI ]E GO PRIMORA DA SE POVIKA
NA POSTAPKATA PREDVIDENA VO ^L. 10, ST.2 OD KONVENCIJATA
 SPROVEDUVAWE NA POSTAPKI ZA KAZNIVOST NA POLICISKI SLU@BENICI
ZA LO[O POSTAPUVAWE,
 DALI VREMETO POMINATO VO PS, I ZA INFORMATIVEN RAZGOVOR,
SE ZASMETUVA VO ZADR@UVAWE
MA^EWE I DRUGI FORMI NA LO[O
POSTAPUVAWE
 INFORMACII KOI KOMITETOT GI DOBIVA PRED POSETATA





NASTANI OD PARLAMENATRNI RASPRAVI
NASTANI OD JAVNIOT @IVOT
IZVESTUVAWA OD ME\UNARODNI ORGANIZACII
@ALBI OD GRA\ANI
DOA\AWE DO SOZNANIJA PO SOPSTVENI IZVORI NA INFORMIRAWE
CPT BARA OD VLADATA DETALNI INFORMACII
CPT VO ME\UVREME SOBIRA INFORMACII I ZA DRUGI SLU^AI, NA KOI IM
PRIO\A MNOGU VNIMATELNO I DETALNO /MEDICINSKI NAODI
PRONAJDENI PREDMETI VO PS, ZA KOI NEMA DOKUMENTACIJA
/BEZBOL PALKI, METALNI PRA^KI, IMPROVIZIRANI PLASTI^NI PALKI
CPT ZAKLU^UVA DEKA LO[OTO POSTAPUVAWE SO LICATA LI[ENI OD
SLOBODA OD STRANA NA POLICIJATA VO MAKEDONIJA E RELATIVNO
ZAEDNI^KO ODNOSNO VOOBI^AENO
CPT PREPORA^UVA
OTPU[TAWE OD SLU@BATA
PROFESIONALEN TRENING I OBUKA/na site nivoa
VE[TINI PRI RAZGOVOR SO ZADR@ANI LICA
 CPT PODDR@UVA NACIONALNI I REGIONALNI PROEKTI (POLICIJATA I
^OVEKOVITE PRAVA 1997-2000, РЕФОРМА НА ПОЛИЦИЈАТА ВО
МАКЕДОНИЈА 2003-2007)
 CPT PREPORA^UVA NADLE@NITE INSTITUCII I LICA DA IM OBJASNAT NA
POLICAJCITE DEKA LO[OTO POSTAPUVAWE SO LICA E NEPRIFATLIVO I
DEKA ]E SE POSTAPUVA POEDINE^NO / IMPLEMENTIRAWE NA
ME\UNARODNI DOKUMENTI
 CPT BARA INFORMACII ZA KONKRETEN PERIOD
 BROJ NA PODNESENI PRETSTAVKI ZA LO[O POSTAPUVAWE NA
POLICIJATA I BROJ NA DISCIPLINSKI I/LI KRIVI^NI POSTAPKI
INICIRANI KAKO REZULTAT NA NIV / VOOBI^AENO BARAWE POSLE
SEKOJA POSETA
 BROJ NA DISCIPLINSKI / KAZNENI SANKCII PORADI LO[O
POSTAPUVAWE
GARANCII PROTIV ZLOSTAVUVA-WETO NA
ZADR@ANITE LICA
 ZAPOZNAVAWE (TRI ELEMENTI)
 PRAVO NA IZVESTUVAWE BLISKI RODNINI ILI TRETO LICE
 PRAVO NA BRANITEL
 PRAVO NA LEKARSKA POMO[
IZVESTUVAWE ZA ZADR@UVAWETO
 ZKP GO PROPI[UVA TOA PRAVO
 ZVR: AKO OKOLNOSTITE DOZVOLUVAAT, PS DA GO IZVESTI SEMEJSTVOTO NA
ZADR@ANOTO LICE VO ROK OD 3 ^ASA PO LI[UVAWETO OD SLOBODA /KRITI^KI
OSVRT ZARADI NEPRECIZNOST
 ZP: PRI POVIKUVAWE, PRIVEDUVAWE I ZADR@UVAWE, PS MORA VEDNA[ DA GO
IZVESTI LICETO NA JAZIK [TO GO RAZBIRA, ZA PRI^INITE, PRAVOTO DA SE
SOVETUVA SO BRANITEL, PRAVOTO NA BRANITEL ZA VREME NA POLICISKATA
POSTAPKA, PRAVOTO NA LEKARSKA POMO[ AKO TOA LICETO GO BARA, KAKO I ZA
PRAVOTO DA IZVESTI ^LEN OD SEMEJSTVOTO ILI BLISKO LICE
 SL. BELE[KA ZA ZADR@ANO LICE: PS DA NAVEDE DALI E/NE E IZVESTENO
SEMEJSTVOTO ILI RABOTODAVECOT NA ZADR@ANOTO LICE, KAKO I VREMETO I
MESTOTO KOGA TOA E STORENO
 KOMITETOT KONSTATIRA DEKA VO GOLEM BROJ SLU^AI SLU@BENITE BELE[KI SE
NEPOTPOLNI
 CPT PREPORA^UVA OVA PRAVO CELOSNO DA BIDE EFEKTUIRANO
 CPT E SOGLASNO DEKA E MO@EN ISKLU^OK OD OVA PRAVO, ZARADI INTERESITE
NA PRAVDATA, NO PRITOA TOA DA BIDE PISMENO DOKUMENTIRANO, I ZA TOA DA
SE BARA SOGLASNOST OD PRETPOSTAVENITE ILI OD JAVNIOT OBVINITEL
PRISTAP DO BRANITEL
 PRAVO NA BRANITEL PO SOPSTVEN IZBOR (2 ^ASA ODLAGAWE NA
DEJSTVIJATA)
 LICATA POVIKANI NA INFORMATIVEN RAZGOVOR PISMENO SE
IZVESTUVAAT ZA SVOETO PRAVO ZA BRANITEL; REAKCIJA NA CPT
DEKA OVA PRAVO NE SE KORISTI
 CPT SRETNA MNOGU LU\E KOI SE PO@ALIJA DEKA NE IM BILA
DADENA MO@NOST DA KONTAKTIRAAT SO BRANITEL
 POLICIJATA IZJAVILA DEKA NA LICATA IM BILO OVOZMO@ENO TOA
PRAVO, NO SAMITE SE OTKA@ALE
 CPT PREPORA^UVA PREZEMAWE MERKI DA SE OSIGURA DEKA
PRAVOTO ZA PRISTAP DO BRANITEL CELOSNO SE OSTVARUVA
 ZAKONSKI SOVETNICI ZA ONIE KOI NE SE VO MO@NOST DA PLATAT
ZA PRAVNITE USLUGI
PRISTAP DO LEKAR
 PRISTAP DO LEKAR PO SOPSTVEN IZBOR
 PRETHODNATA REGULATIVA NEMA[E ODREDBI KOI GO REGULIRAAT
PRISTAPOT DO LEKAR VO POLICISKATA POSTAPKA? ZP GO PROPI[UVA
TOA PRAVO, SO OGRANI^UVAWE
 PREGLEDOT NA ZADR@ANOTO LICE NE SE EVIDENTIRA VO
NEGOVOTO DOSIE/ KONSTATACIJA POSLE PRVATA POSETA
PRISTAP DO LEKAR
 CPT PREPORA^UVA GARANTIRAWE NA PRAVOTO NA LICETO VO
POLICISKA POSTAPKA DA IMA PRISTAP DO LEKAR, VKLU^UVAJ]I LEKAR
PO SOPSTVEN IZBOR
 CPT: SITE MEDICINSKI PREGLEDI TREBA DA SE PRAVAT NADVOR OD
DOSLUHOT I OD VIDIKOT NA POLICISKITE SLU@BENICI, osven ako doktorot
bara prisustvo na policiski slu`benik,
 REZULTATOT OD SEKOJ PREGLED, I SEKOJA IZJAVA OD PRIVEDENOTO
LICE I ZAKLU^OCITE NA DOKTOROT, TREBA DA SE ZABELE@AT OD
DOKTOROT I DA BIDAT DOSTAPNI NA PRITVORENOTO LICE I NA
NEGOVIOT BRANITEL
INFORMACII ZA PRAVATA
 ZADR@ANITE LICA TREBA VEDNA[ DA BIDAT INFORMIRANI ZA
SVOITE PRAVA NA RAZBIRLIV NA^IN
 OVIE INFORMACII MORA DA BIDAT PRENESENI NA JAZIK RAZBIRLIV
NA LICETO
 CPT PREPORA^UVA NA PO^ETOKOT NA SITE ZADR@ANI LICA DA IM
SE DADE OBRAZEC VO KOJ NA JASEN NA^IN SE NAVEDENI OVIE
PRAVA. OBRAZECOT TREBA DA BIDE SEOPFATEN, A LICETO NA KOE
SE ODNESUVA TREBA DA BIDE PRA[ANO ZA DA POTVRDI DALI E
INFORMIRANO ZA SVOITE PRAVA
VODEWE NA SOSLU[UVAWE
 CPT: JASNI PRAVILA ZA NA^INOT NA KOJ POLICIJATA GO VODI INTERVJUTO.
TIE PRAVILA I NASOKI ]E OVOZMO@AT DA SE PRIMENAT LEKCIITE NAU^ENI
ZA VREME NA POLICISKATA OBUKA, A OSOBENO:
 CELOSNO INFORMIRAWE ZA IDENTITETOT NA LICATA KOI
PRISUSTVUVALE NA INTERVJUTO
 PAUZITE ME\U INTERVJUTO I NIVNA SODR@INA
 MESTO KADE MO@E DA SE ODVIVA INTERVJUIRAWE
 DALI ZADR@ANOTO LICE TREBA DA STOI DODEKA SE SOSLU[UVA
 NA^INOT NA POSTAVUVAWE PRA[AWA NA LICE KOE E POD DEJSTVO NA
DROGA, ALKOHOL, LEKOVI ILI KOE E VO [OK
 VODEWE DOSIE ZA VREMETO KOGA INTERVJUTO PO^NALO ODNOSNO
ZAVR[ILO, ZA PRISUTNITE LICA, I ZA SITE BARAWA [TO GI POSTAVILO
ZADR@ANOTO LICE
 PREDMET NA POSEBNI GARANCII ]E BIDAT MLADITE, ILI MENTALNO
HENDIKEPIRANITE LICA. KAKO?
BORBA PROTIV NEKAZNIVOST
•
•
•
•
CPT SO ZAGRI@ENOST ZABELE@UVA DEKA NACIONALNITE VLASTI NE
PREZELE POTREBNI AKTIVNOSTI ZA LO[O POSTAPUVAWE I
NEKAZNIVOST, OD PRETHODNITE IZVE[TAI (TEORIJA NA SKR[ENI
PROZORI). TOA E NEDOPUSTLIVO.
KRAJOT NA EDNA PRAKTIKA, SO SVOEVOLNOST VO ODNESUVAWETO NA
POLICISKITE SLU@BENICI, BARA ENERGI^NA AKCIJA. PRVIOT ^EKOR
PO^NUVA SO SOODVETNA ISTRAGA NA NAODITE.
FAKTOT [TO ZA ZADR@UVAWE NA LICE SE KORISTAT PROSTORII KOI NE
SE NAMENETI ZA TAA CEL E KR[EWE NA ZAKONOT.
SE ^INI DEKA BORBATA PROTIV NEKAZNIVOSTA E OSTAVENA NA NVO I
NA NARODNIOT PRAVOBRANITEL, A NE NA MAVR I JO
MATERIJALNI USLOVI
 STANDARDI NA PROSTORIITE
 ^ISTI, RAZUMNA GOLEMINA, SOODVETNO OSVETLUVAWE (PS
TETOVO), VENTILACIJA, DU[EK, POKRIVKA, USLOVI ZA LI^NA
HIGIENA (PS GOSTIVAR, A POTOA BITOLA, TETOVO, KUMANOVO,
PRILEP)
 VODA ZA PIEWE, OBROK, FIZI^KI VE@BI
 KOMITETOT NAGLASUVA DEKA ZADR@UVAWE NA LICE VO TEMNA
PROSTORIJA ZA KOLKU I DA E DOLG PERIOD E NEPRIFATLIVO
 I POSLE ЕДИНАЕСЕТ ПОСЕТИ, MALKU E NAPRAVENO ZA
PODOBRUVAWE NA USLOVITE NA POLICISKITE STANICI
(KONSTATACII UTVRDENI I VO 2002, 2006)
 KOMITETOT BARA BUXETSKI SREDSTVA DA BIDAT NAMENETI ZA HRANA
ZA ONIE KOI NE SE VO MO@NOST DA PLATAT ZA NEA, A SE ZADR@ANI VO
POLICIJA
REGISTER NA ZADR@ANI LICA
 CPT SMETA DEKA GARANCIITE PONUDENI NA
PRIVEDENITE/ZADR@ANITE LICA TREBA DA BIDAT OBEDINETI VO
EDINSTVENO DOSIE, KOE ]E SODR@I:
 VREME I PRI^INI ZA PRIVEDUVAWE
 KOGA LICETO E INFORMIRANO ZA PRAVATA
 ZNACI ZA POVREDI
 MENTALNI NARU[UVAWA
 KONTAKT SO I/ILI POSETA OD RODNINA, ADVOKAT, LEKAR ILI
KONZULAREN SLU@BENIK
 KOGA MU E PONUDENA HRANA
 KOGA E ISPRA[UVANO
 KOGA E IZVEDENO PRED SUD
 KOGA E OSLOBODENO
 KOGA E POSETENO/ PREGLEDANO/SNIMENO I SL.
NEZAVISNA KONTROLA
 SISTEMOT NA KONTROLA E MNOGU ZNA^AEN INSTRUMENT VO
PREVENCIJA NA TORTURA I VO OSTVARUVAWE ZADOVOLITELNI
USLOVI PRI ZADR@UVAWE
 RAZVIVAWE SISTEM NA NEZAVISNO, NADVORE[NO TELO ZA
KONTROLA
 KONTROLITE TREBA DA BIDAT POSTOJANI I NENAJAVENI, A OVIE
LICA DA BIDAT OVLASTENI DA RAZGOVARAAT NASAMO SO
ZADR@ANITE LICA