Transcript Semenarstvo 2012 Pavlov

SEMENARSKA ASOCIJACIJA SRBIJE
Semenarstvo – Gde smo i kako dalje
dr Milovan Pavlov
Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Slobodana Bajića 1, 11185 Zemun
Polje, Srbija
Beograd, 19. novembar 2012. godine
Srbija ima povoljne klimatske
uslove za proizvodnju
kukuruza, suncokreta, soje i
strnih žita
• zemljište (90% u Vojvodini
najbolja zemljišta – razni
podtipovi, varijeteti i forme
černozema, aluvijuma i dr.)
• suma efektivnih temperatura
(1550-1660˚C, FAO 100-800,
bezmrazni period 170-180 dana)
• padavine (kritičan period sredina
jula – polovina avgusta)
• u sistemima za navodnjavanje
Semenarski sistem u Srbiji obuhvata:
proizvođači
semenske kuće
- proizvode seme
- kreatori (vlasnici)
hibrida i sorti
- sistemi za
navodnjavanje
- ovladali
tehnologijom
proizvodnje
aprobatori
- državne ustanove
doradni centri
- dorađuju seme
• Laboratorije za ispitivanje kvaliteta semena (članovi
ISTA)
– Jugoinspekt – Topčider, Beograd
– NLIS, Novi Sad
– Laboratorija za ispitivanje semena, INZP, Beograd
• Obučavanje semenara
–
–
–
–
magistrature i doktorske studije
specijalizacije
studijski boravci u SAD i drugim zemljama
posete vodećim doradnim centrima
Potrebne količine semena u Srbiji
• kukuruz: 1.200.000 ha x 2,4 sj = 2.880.000 sj
x 30 €/sj = 86.400.000 €
• suncokret: 200.000 ha x 80 €/ha = 16.000.000 €
• soja: 160.000 ha x 80 €/ha =12.800.000 €
• pšenica: 600.000 ha x 300 kg = 180.000 t
90.000 t x 0,45 €/kg = 40.500.000 €
90.000 t x 0,25 €/kg = 22.500.000 €
Ukupna vrednost – 178.200.000 €
Površine pod glavnim semenskim
usevima u Srbiji
godina (ha)
biljna
vrsta
2007
2008
2009
2010
2011
prosek
pšenica
25.728
22.451
28.697
20.775
18.870
23.304
kukuruz
9.434
12.699
11.508
8.094
5.897
9.526
soja
7.762
8.920
8.692
7.939
7.566
8.176
suncokret
1.357
1.291
944
1.019
1.390
1.200
Proizvodnja i izvoz semena hibrida kukuruza (SFRJ)
ZP
hibridi
NS
hibridi
BC
hibridi
godina
Proizvodnja
(ha)
Proizvodnja
(t)
1981
28.468
60.000
23.403
1.850
3.175
1982
28.128
70.516
18.078
938
1983
26.460
86.269
16.013
1984
21.089
69.767
1985
22.934
1986
OS
hibridi
Izvoz (t)
Ukupan izvoz
tona
000 USD
864
29.292
41.041
5.056
1.179
25.241
36.601
1.009
6.673
1.639
25.334
35.796
12.222
1.000
6.479
2.898
22.599
32.019
52.584
13.689
750
6.985
2.525
23.949
32.271
32.950
49.880
6.882
740
5.151
1.560
14.335
20.200
1987
28.067
87.071
8.455
1.010
4.178
1.100
14.743
20.777
1988
23.632
61.963
9.795
-
3.089
400
13.284
18.580
1989
23.840
46.355
6.462
1.180
5.676
850
14.168
20.074
1990
22.940
44.243
4.379
355
1.357
-
6.091
8.760
prosek
25.851
62.865
11.938
982
4.782
1.446
18.904
26.612
ukupno
266.119
Rekordna površina - 35.304 ha (1976. godine)
Rekordna proizvodnja - 95.571 t (1977. godine)
Površine pod semenskim kukuruzom
u Srbiji
godina
površina
(ha)
prinos (t)
2001
9.607
2.116
2002
11.045
2.015
2003
6.226
1.626
2004
9.216
2.838
2005
10.981
2.870
2006
9.930
2.597
2007
9.434
1.676
2008
12.699
2.281
2009
11.508
2.577
2010
8.094
2.615
2011
5.897
3.048
prosek
9.512
2.387
Kontrola proizvodnje u polju
•
•
•
•
uklanjanje atipičnih biljaka
uklanjanje metlica – početak-kraj
uklanjanje linije oca posle polinacije
izdavanje aprobacionih uverenja
SUPERKONTROLA
- zapisnici o stanju
useva i preporuke
Doradni centri
•
•
•
•
berba – mehanizovana
komušači
ublaživači pada klipa i zrna
kontrola procesa sušenja:
indirektno → direktno
(zavisi od hibrida i vlažnosti)
Modernizacija doradnih centara
• prijemni koševi
• transport klipa
• krunjači – prilagođeni da što manje lome
zrno
• kofičasti elevatori za zrno
• selektor
• gravitacioni sto
• oslobađanje od carine na uvoz mašina za
modernizaciju centara
Zaprašivači
• šaržni zaprašivači – za tretman semena
fungicidima i insekticidima
• uvoz semena tretiranog insekticidima koji
su registrovani u Srbiji
Automatizacija dorade
• automatizacija svih
procesa od prijema
do finalnog
pakovanja
Kontrola kvaliteta semena
•
•
•
•
•
•
•
Na samom usipnom košu pri prijemu klipa
Posle krunjenja→grubog čišćenja
Čistoća (~100%)
Elektroforeza – genetička čistoća (>97%)
Biotest
Posle kalibrisanja
Posle pakovanja
Privatizacija poljoprivrednih preduzeća:
• proizvođači
–
–
–
–
–
smanjenje veličine parcela
teže do izolacija
malo radne snage
slaba kontrola – mnogo radnika
loša radna snaga
• doradni centri
– malo radnika
– stalna kontrola
– uslovi za čuvanje zaliha
Kontrola doradnih centara od strane ministarstva
(pšenica, soja)
– uslovi za registraciju
– nedovoljna opremljenost opremom i kadrovima
Usaglašavanje zakonske regulative sa EU
• neophodnost formiranja Institucije koja će biti
u službi semenarstva, a koja bi objedinila
proces priznavanja, proizvodnje, kontrole,
dorade semena, postkontrole i zaštitu
Perspektiva semenarstva u Srbiji
• Stvaranje sorata i hibrida
• Kvalitetna proizvodnja semena
–
–
–
–
Genetička čistoća semena
Kontrola useva u toku vegetacije
Blagovremeno ubiranje i transport
Kvalitetna dorada (sušenje,
dorada, skladištenje)
– Kontrola kvaliteta semena po
međunarodnim standardima
Promet semena
– Savremeni marketing i komercijala
semenarstva
– Usavršavanje kadrova u vodećim
svetskim centrima