ISTRAŽIVAČKO RAZVOJNI CENTAR PDS INSTITUT “TAMIŠ˝ PANČEVO -----------------------------------------------------------------------------------------------------

ORGANSKO SEME – PROIZVODNJA I SERTIFIKACIJA

VLADAN UGRENOVIĆ, VLADIMIR FILIPOVIĆ, BOGDAN JOVANOVIĆ III seminar savetodavaca AP Vojvodine, “Vrdnik” 2009

MATERIJAL ZA REPRODUKCIJU (SEME, SADNICE) U ORGANSKOJ BILJNOJ PROIZVODNJI MORA BITI PROIZVEDEN METODAMA ORGANSKE PROIZVODNJE NIJE DOZVOLJENA UPOTREBA: - SEMENA GM BILJAKA - HEMIJSKI TRETIRANOG KONVENCIONALNOG . .

SEMENA NIJE POŽELJNA UPOTREBA SEMENA HIBRIDA (inbriding kao nasilni oblik samooplodnje stranooplodnih biljaka dovodi do homozigotnosti i uniformnosti)

SEMENARSTVO U ORGANSKOJ BILJNOJ PROIZVODNJI

EU direktive 834/2007 & 889/2008

KOMPETENTNI ORGAN ZA ORGANSKU POLJOPRIVREDNU PROIZVODNJU

PET ČLANOVA EKSPERT ZA SEMENARSTVO

U REPUBLICI SRBIJI PITANJE VEZANO ZA PROIZVODNJU ORGANSKOG SEMENA REGULISANO JE: ZAKONOM O SEMENU 45/2006.) („SI. glasnik RS“, br. I PRATEĆIM PRAVILNICIMA ZAKONOM O ORGANSKOJ PROIZVODNJI I ORGANSKIM PROIZVODIMA (˝Sl. glasnik RS˝, br. 62/2006.) I PRATEĆIM PRAVILNICIMA PROIZVODNJA ORGANSKOG SEMENA PODLEŽE DVOSTRUKOJ STRUČNOJ KONTROLI I IZDAVANJU DVA SERTIFIKATA

UVERENJE O PRIZNAVANJU SEMENSKOG USEVA

IZDAJE MINISTARSTVO POLJOPRIVREDE

SERTIFIKAT

O ORGANSKOJ PROIZVODNJI

I ZDAJE OVLAŠĆENA KONTROLNA ORGANIZACIJA

DO 2009. GODINE U SRBIJI NIJE BILO PROIZVODNJE SERTIFIKOVANOG ORGANSKOG SEMENA ------------------------------------------------------------------------------ PROIZVOĐAČI SU KORISTILI KONVENCIONALNO HEMIJSKI NETRETIRANO SEME SEME IZ LOKALNIH POPULACIJA

LOKALNE POPULACIJE IMAJU VISOK NIVO PRILAGOĐENOSTI NA POSTOJEĆE USLOVE SPOLJNE SREDINE I NA TEHNOLOGIJU GAJENJA U ORGANSKOJ PROIZVODNJI (rezultat spontanog odabira) ORGANSKO OPLEMENJIVANJENIJE (in situ) SORTE NAMENJENE ORGANSKOJ PROIZVODNJI NE TREBA DA BUDU UNIFORMNE (nije u skladu sa DUS-om) SARADNIČKI PROJEKTI – OPLEMENJIVAČI I ORGANSKI FARMERI

PRAVILNIK O ORGANSKOJ BILJNOJ PROIZVODNJI („SI. glasnik RS“, br. 51/2002.) NALAŽE UPOTREBU SEMENA PROIZVEDENOG METODAMA ORGANSKE PROIZVODNJE – SA SERTIFIKATOM NESTAŠICU ORGANSKOG SEMENA KONSTATUJE MINISTARSTVO NADLEŽNO ZA POSLOVE POLJOPRIVREDE U SLUČAJU NESTAŠICE MOŽE DA ODOBRI PREKO OVLAŠĆENIH KONTROLNIH ORGANIZACIJA UPOTREBU HEMIJSKI NETRETIRANOG KONVENCIONALNOG SEMENA I SEMENA IZ LOKALNIH POPULACIJA

PROIZODNJA U 2009. GODINI ---------------------------------------------------------- INSTITUT ZA RATARSTVO I POVRTARSTVO NOVI SAD SPELTA PŠENICA

(Triticum Spelta L.)

SORTA: NIRVANA INSTITUT “TAMIŠ” PANČEVO SOJA

(Glicine max L.)

SORTA: DOMAĆA CRNA DUKAT GALEB

Pravilnik o pakovanju, skladištenju i prevozu organskih proizvoda (˝Sl. glasnik RS˝, br. 96/2006)

DORADA ORGANSKOG SEMENA ---------------------------------------------------------------- PREDMET KONTROLE U PROCESU SERTIFIKACIJE PROIZVODNJE ORGANSKOG SEMENA JE I DORADA SEMENA POSTOJEĆI OBJEKTI ZA DORADU SEMENA OZNAČENI SU U KATASTRU KAO ZAGAĐIVAČI ŽIVOTNE SREDINE

DORADA SEMENA SOJE PROIZVEDENE PO METODAMA ORGANSKE PROIZVODNJE NA DEMO-POLJU INSTITUTA “TAMIŠ” IZVRŠENA JE U DORADNOM CENTRU PP “BORAC” DOO ŠURJAN

SPELTA PŠENICA – PLEVIČASTA FORMA PŠENICE LJUŠTENJE I SEPARISANJE ORGANSKOG SEMENA U BAČKOM GRADIŠTU NA GAZDINSTVU JEFTIĆ

OGLEDNO POLJE INSTITUTA “TAMIŠ”, DEMO-POLJE PO METODAMA ORGANSKE PROIZVODNJE ZASNIVANJE SEMENSKE PROIZVODNJE SPELTA PŠENICE - SORTA NIRVANA

TRETIRANJE SEMENA PRIPRAVCIMA NA FARMI ATANACKOVIĆ

ORGANSKA BILJNA PROIZVODNJA SPECIFIČNA JE PO STRUKTURI U PITANJU SU ČESTO MALE POVRŠINE POSTOJI POTREBA ZA ŠIROKIM PLODOREDOM SA VEĆIM BROJEM BILJNIH VRSTA POTREBNO JE PAŽLJIVO PLANIRANJE SEMENSKE PROIZVODNJE MOGUĆA JE HIPERPRODUKCIJA ILI NESTAŠICA SEMENA POTREBNO JE OBEZBEDITI ŠIROK ASORTIMAN SEMENA RALIČITIH BILJNIH VRSTA

NACIONALNI REGISTAR SEMENA IZ ORGANSKE PROIZVODNJE

Hvala na pažnji!!!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Stručno lice zaduženo za kontakt:

Vladan Ugrenović dipl. inž

, PDS Institut ˝Tamiš˝, Novoseljanski put 33, 26000 Pančevo, Srbija, telefon: +38113313092, fax: +38113520991; mob: +381648814412, e-mail: [email protected]

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------