Transcript MED__ve_VET__ENT_2__Myiasis_Diptera


Muscidae, Glossinidae, Calliphoridae, Sarcophagidae, Oestridae, Hypodermatidae,
Gasterophilidae, Cuterebridae, Hippoboscidae, Braulidae
Muscidae
Musca, Stomoxys, Haemaobia, Fannia, Hydrotea soyları
Musca domestica
 Karasinek, ev sineği
 6-8 mm, gri-siyah, thprax dorsalinde 4 adet koyu bant vardır.
 Yalayıcı emici tip ağız organeli
 En yaygın ve sağlık açısından önemli, sinantropik




Dişiler yumurtalarını dışkı,organik madde ve çöplerin üzerine bırakır.
24 saat içinde çıkan larvalar uzun iğ biçiminde olup, 4-8 günlük gelişme
döneminden sonra pupa oluşur.
2 hafta sonra erişkin sinekler oluşur. Uygun koşullarda gelişme süres 10 gün
kadardır. Yılda 8-10 nesil oluşur.






Üreme yeri ve beslenme durumuna göre patojen etkenleri taşır (vücut ve tükrük bezi ile).
Amip ve Giardia kistlerini mekanik-protozoon
Antrax, mastitis ve konjunctivitis, kolera, tifo, tüberküloz-bakteri
Habronema musca ve Habronema megastoma-helmint
Çeşitli viruslar
Biyolojik ve mekanik mücadele
o
o
o
o
o
o
Stomoxys calcitrans (ahır sinekleri)
Ağız organelleri sert ve sokucu emici, baldırsokan
Ev sineği baş aşağı dururken bu tür baş yukarı durur.
Biyolojileri karasineklere benzer ancak dişiler kan emdikten sonra yumurtlar.
İnsan ve hayvanlardan kan emerek irritasyon ve huzursuzluk
Trypanosoma, antrax, Habronema microstoma

Haematobia irritans, boynuz sinekleri

Stomoxyslerden sadece palpleri uzundur.
Koyun ve sığırların boynuzlarında, sırt ve omuzlarında rastlanılır.
Kan emme (anemi, irritasyon, sekonder enfeksiyon)
Trypanasoma evansi (surra)-protozoon
Habronema majus, Stephanofilaria stilesi-helmint




Fannia cinsi

Fannia canicularis, Fannia scalaris (Ürogenital
myiasis)-dış idrar yolları

Diptera takımındaki bazı sinek larvalarının dokularda, doğal boşluklarda
parazitlenmesi ve çeşitli bozukluklar oluşturması olayına myiasis (miyaz=sinek
hastalığı) adı verilir.
A- Larvaların gelişme yerlerine ve canlıya
alınma durumlarına göre (3 çeşiti vardır)
sınıflandırma
1. Zorunlu myiasis
Larvaları yalnız canlı doku ve organlarda gelişen dipterlerin yaptığı myiasis yada
bir başka ifadeyle sinek bir canlının organ ve dokularında larva dönemini
muhakkak geçirmek zorunda kalıyorsa.
Oestridae-Oestrus sp.-koyunların burun boşluğunda
Hypodermatidae-Hypoderma sp.-Sığırların sırt derisi altında
Gasterophilidae-Gasterophilus sp.-Tektırnaklıların midesinde

Yumurtalarını hayvan kadavraları yanında bozulmaya başlamış olan etler
üzerine bırakan dipterlerden ileri gelen myiasis, yani sinek canlı hayvan ve
insanların organ ve dokularında gelişmesini tamamlayabileceği gibi
kokuşmakta olan organik maddelerde de tamamlayabilirse veya biyolojileri
gereği myiasis yapmak zorunda değilse.

Calliphoridae, Sarcophagidae aileleri
Calliphora sp., Lucilia sp., Sarcophaga



Bazı Diptera türlerinin yumurta veya
larvalarının dikkatsizlik sonucu tesadüfen
besinlerle alınması sonucu veya kirli sonda
vb. aletlerin kullanılmasıyla idrar yollarına
larvaların girmesi sonucu meydana gelen
myiasis.
Muscina sp. türlerinin larvaları-İntestinal
myiasis (Muscina stabulans)
Fannia sp. türlerinin larvaları-Ürogenital
myiasis (Fannia canicularis, Fannia
scalaris) İstemli de olabilir.
1. Spesifik Türler
Larvaları yalnız canlı konakçıda gelişir. Yani zorunlu myiasis etkenleridirler.
Hypoderma sp., Gasterophilus sp., Oestrus ovis, Cochlyomyia hominivorax,
Chrysomya bezziana, Wohlfahrtia magnifica, Auomeromyia sp.
2. Yarı-spesifik Türler
Larvaları dışkı, çürümekte olan gıdalar, organik maddeler, kadavralarda gelişir.
Erişkinler yumurta ve larvaları canlı konakçıyada bırakabilir. Fakültatif myiasis
etkenleridirler.
Calliphora sp., Sarcophaga sp., Lucilia sp.
Larvaların geliştikleri yerlere göre sınıflandırılırlar.
Derialtında-Cuticol myiasis
Midede-Gastricol myiasis
Burun boşluğunda-cavicol myiasis
Gözde-Ophtalmoyiasis
İdrar yolları-üriner myiasis





Myiasise neden olan sineklerin ağız organelleri rudimenterdir. Beslenemezler. Bu
yüzden ömürleri kısadır. Dişiler 20 gün, erkekler ise birkaç saat birkaç gün yaşarlar.
Larva dönemindeki aldıkları gıdalarla pupa erişkin dönemini geçirirler. Erkekler
çiftleştikten dişiler ise yumurta bıraktıktan sonra ölürler.
Antenleri kısa üç parçalı olup, üçüncü segmentin üzerinde arista bulunur.
Halk arasında İVİZ adı verilir.
Larvaların ön uçları sivri, arka uçları küttür. Vücutları 12 segmentten oluşur. Baş
kısmı bitişiktir. Larvaların arka uçlarında bulunan stigmalar tür ayrımında
önemlidir.
Yumurta-Larva-Pupa-Erişkin

Larvaları kokuşmakta olan yara, ülserlerde veya leş ve et artıklarında gelişir.
Fakültatif myiasis, deri myiasisi
Larvalarına koyunlar başta olmak üzere hayvanlar ve insanlarda
Erişkinler metalik renkte (mavi, yeşil, bakır)

Calliphora, Callitroga, Lucilia, Chrysomyia, Cochliomyia, Phormia



Calliphora cinsi (Mavi et sinekleri)
Calliphora erythrocephala, Yurdumuzda en yaygın olan tür
Yumurtalarını kadavra, et ve açıktaki yaralara bırakır. (Deri myiasisi)




Metalik yeşil sinekler
Lucilia sericata (Türkiye’de), L. cuprina
Yumurtalarını insan ve hayvanlardaki
yaralara, kokuşmakta olan et ve kadavralara
bırakır. Larvalar deri myiasisine neden olur.
Ayrıca erişkin sinekler sık lüleli koyunların
ıslanmış ve ishal ile kokan yapağılarına
yumurta bırakırlar. Yumurtadan çıkan
larvalar konak derisini delerek deri altı ve
kaslara kadar gidebilir.
Larvalar;
%10’luk formol içerisine alınır
%20’lik KOH içinde tutularak
şeffaf hale getirilir.
Postoperatif meme yarasında Lucilia
sericata larvaları
Lucilia sericata L3 larvaları
Lucilia sericata L3 posterior stigması
Lucilia sericata L3
cephalopharyngeal skeleton
Lucilia sericata L3 anterior spiracle

Mavimtrak-yeşilimsi sinekler, Tropik bölgelerde

Cochlyomyia hominivorax (Yeni Dünya vida kurdu sineği)

Larvalar insan ve hayvanlarda deri myiasisine neden olur.
Chrysomyia cinsi
Metalik yeşil
C. bezziana (Eski Dünya vida kurdu sineği)
Larvalar insan ve hayvanlarda deri myiasisine neden olur.
Phormia cinsi
Mavi-yeşilimtrak
Koyun yapağılarına yumurta bırakırlar. Larvalar deri myiasisine neden olurlar.
Lucilia ve Phormia koyun-yara-Primer myiasis
etkenleri
Calliphora ve Chrysomyia – Seconder myiasis
etkenleri



Gri ve boz renkli, thorax ve abdomende
dama tahtası yada uzunlamasına çizgi
Larvipar, Larvaları yara, ülser, etlere veya
kokuşan organik maddelere bırakırlar.
Fakültatif myiasis

S. haemorrhoidalis, S. carnaria, S. dux

Larvipar, Larvalarını genellikle kadavralar ile süt ürünlerine bırakırlar.
Fakültatif myiasis

Wohlfahrtia
W. magnifica, W. vigil
Larvaları insan ve hayvan kadavraları ile doğal boşluklarda gelişimini tamamlar.
Obligat myiasis, yara myiasisi
Fig. 1. Otomyiasis in a child with chronic otitis media (A). Third-stage (L3) larvae of
Wohlfahrtia magnifica (B). Posterior spiracle of W. magnifica in L3 larvae (C).
Cephalopharyngeal skeleton of W. magnifica in L3 larvae (D).




Enfeste bölgenin üzerindeki kıllar temizlenir
Larvalar uzaklaştırılır.
Yara üzerine insektisitlerle pansuman edilir.
Kontrol amacıyla yazın insectisit banyosu yapılır.
Yara myiasisinde tedavi
Ergin sineklerle mücadele (Cobalt 60 ile sterilize, C. hominivorax)
Canlı hayvan üzerindeki larvaların yok edilmesi
1- larvalar toplanır
2- Yara antiseptikle temizlenir
3- Sekonder enf. İçin antibiyotik
İnsectisitlerle yara üzerinde tedavi