Transcript Enfeksiyon Kontrolü

HASTANE ENFEKSİYONU
VE
ÖNLENMESİ
AMAÇ
Hastane enfeksiyonlarının kontrolu ve
önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmak
Öğrenim Hedefleri
• Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programını açıklayabilme
• Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programının işleyişini
açıklayabilme,
• Hastane enfeksiyonları ve standart önlemlerin önemini açıklayabilme,
• El hijyeni ve kişisel koruyucu ekipman kullanımının enfeksiyon
kontrolündeki önemini açıklayabilme,
• El hijyeni talimatında yer alan basamakları listeleyebilme,
• Hava yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini
açıklayabilme
• Damlacık yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini
açıklayabilme
• Temas ile bulaşan enfeksiyonlar ve uygun izolasyon önlemlerini
açıklayabilme
ENFEKSİYON KONTROL PROGRAMI VE
ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİNİN
GÖREVLERİ
Hastane Enfeksiyonu
• Sağlık hizmeti ile ilişkili enfeksiyonlardır.
• Hasta güvenliği ve sağlık çalışanları için
önemli bir tehditdir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
YATIŞ
SÜRESİNDE
UZAMA
ALTTA YATAN
HASTALIK
İNVAZİV
GİRİŞİMLER
ANTİBİYOTİKLER
…..
ÇOĞUL DİRENÇLİ
MİKROORGANİZMALAR
ENFEKSİYON KONTROL
İLKELERİNE
UYUMSUZLUK
HASTANE ENFEKSİYONLARININ KISIR DÖNGÜSÜ
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Programı
• Hastanemizde yürütülen enfeksiyon
kontrol programı 11.08.2005 tarihli 25903
sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan
“Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon
Kontrol Yönetmeliği” ne göre
hazırlanmıştır ve uygulanmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Programı
El Hijyeni
Standart Önlemler
İzolasyon Önlemleri
Eğitim
Sürveyans
Güncel kılavuzların takibi
Uygun antibiyotik kullanımı
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Programı
Programın amacı;
Enfeksiyon kontrol çalışmalarının belli
bir plan dahilinde yürütülmesi, hastane
çalışanlarının bu konuda bilgilendirilmesi
ve hastane çalışanlarına yol göstermek
amacıyla standart bir yöntem belirlemektir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Programı
Bu programın uygulanmasından tüm
hastanede , kontrolünden Enfeksiyon
Kontrol Komitesi sorumludur.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Komitesi
• Başhekim yardımcısı,
• Enfeksiyon hastalıkları ve klinik
mikrobiyoloji anabilim dalı başkanı,
• İç hastalıkları anabilim dalı temsilcisi,
• Genel cerrahi anabilim dalı temsilcisi,
• Mikrobiyoloji ve klinik mikrobiyoloji
laboratuvarı temsilcisi,
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrol
Komitesi
• Çocuk sağlığı ve hastalıkları anabilim
dalı temsilcisi,
• Hemşirelik hizmetleri yönetici,
• Enfeksiyon kontrol hekimi,
• Enfeksiyon kontrol hemşiresi,
• Eczane sorumlusu
• Hastane müdürü
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
EKK Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
• Bilimsel esaslar çerçevesinde,
kurumumuzun özelliklerine ve
şartlarına uygun bir enfeksiyon kontrol
programı belirlenerek uygulanmakta,
Yönetime ve ilgili bölümlere bu konuda
öneriler sunulmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
EKK Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
• Güncel ulusal ve uluslararası kılavuzlar
dikkate alınarak kurumumuzda
uygulanması gereken enfeksiyon
kontrol standartları yazılı hale getirilerek
bunlar gerektikçe güncellenmektedir.
• Bu standartların uygulanabilmesi için
hizmet içi eğitimler verilmekte ve
uygulamalar denetlenmektedir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
EKK Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
• Hastalar veya çalışan personel için
tehdit oluşturan bir enfeksiyon riskinin
belirlenmesi durumunda, gerekli
izolasyon tedbirlerinin alınması
sağlanmakta ve takibi yapılmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
EKK Görev, Yetki ve
Sorumlulukları
• Sterilizasyon, antisepsi ve
dezenfeksiyon işlemlerinin ilkelerini ve
dezenfektanların seçimi ile ilgili
standartlar belirlenerek, standartlara
uygun kullanımı denetlenmektedir.
• Kurumumuzun ihtiyaçlarına ve
şartlarına uygun bir sürveyans programı
geliştirilerek ve çalışmaların sürekliliği
sağlanmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sürveyans
Kapsamlı sürveyans,
•Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD (Yoğun
Bakım ve Yenidoğan Yoğun Bakım
Üniteleri, Hematoloji, KİT, Genel Pediatri),
•İç Hastalıkları AD ( KİT, Yoğun Bakım,
Hematoloji, Nefroloji)
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sürveyans
Kapsamlı sürveyans,
•Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ
•Göğüs Hastalıkları AD YBÜ,
•Nöroloji AD YBÜ,
•K.D.C AD.,
•Göğüs Cerrahisi AD
•Tülay Aktaş Medikal Onkoloji Hastanesi
kliniklerinde;
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sürveyans
İnvaziv Araç İlişkili Sürveyans,
•Çocuk Sağlığı Yoğun Bakım ve
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde,
• Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ,
•Göğüs Hastalıkları AD YBÜ,
• Nöroloji AD YBÜ‘nde
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sürveyans
Ameliyat tipine özgü cerrahi alan
sürveyansı,
•Göğüs Cerrahisi AD
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sürveyans
• Toplanan verilerin kayıtları düzenli
olarak Sağlık Bakanlığı UHESA ( Ulusal
Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı)
veri sistemine girilmektedir.
• Sürveyans sonuçları üç ayda bir
hastane yönetimine ve ilgili birimlere
bildirilmektedir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
HASTANE ENFEKSİYONLARININ
ÖNLENMESİ
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
HASTANE
ENFEKSİYONU TANIMI
Hastaneye yattıktan 48 saat sonra veya
taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içinde
gelişen enfeksiyonlar Hastane Enfeksiyonu
olarak kabul edilir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ENFEKSİYON ZİNCİRİ
Etken
Duyarlı konak
Giriş kapısı
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Kaynak
Çıkış kapısı
Bulaş yolu
HASTANE
ENFEKSİYONLARININ
ÖNLENMESİ
• Standart önlemler
• Bulaşma yoluna yönelik önlemler
– Temas önlemleri
– Damlacık önlemleri
– Hava yolu önlemleri
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
STANDART ÖNLEMLER
Hastanedeki tüm hastalara tanısına ve
enfeksiyonu olup olmadığına
bakılmaksızın uygulanması gereken
önlemlerdir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
STANDART ÖNLEMLER
• Kan ve tüm vücut sıvıları, sekresyonlara,
• Bütünlüğü bozulmuş deriye,
• Mukoz membranlara temas riski
olduğunda, standart önlemlere
uyulmalıdır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
STANDART ÖNLEMLER
•
•
•
•
•
•
•
•
El hijyeni
Eldiven giyme
Maske-gözlük (gerektiğinde)
Koruyucu önlük (gerektiğinde)
Tıbbi atık yönetimi
Sağlık personelinin korunması
Çevresel kontrol
Sterilizasyon ve dezenfeksiyon
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
El hijyeni hastane enfeksiyonlarını
önlemede tek başına en etkili ve
önemli yöntemdir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
EL HİJYENİ
• Ellerde gözle görülür kirlenme
varlığında;
Su ve sabun ile el yıkama
• Ellerde gözle görülür kirlenme
yoksa;
Alkol bazlı el antiseptikleri ile el
ovalama
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
El Hijyeninde 5 Endikasyon
Aseptik
işlemlerden
önce
el hijyeni sağla
Hastaya
dokundukta
n
sonra
elhijyeni
sağla
Hastaya
dokunmadan
önce el hijyeni
sağla
Vücut
sıvılarıyla
temas
sonrasında
el hijyeni
sağla
Hasta ve
çevresine
dokunduktan
sonra el
hijyeni
sağla
ETKİLİ EL YIKAMA
BASAMAKLARI
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Eller su ile ıslatılır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Sıvı sabun alınır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Eller köpürtülür
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Her iki el sırtı ovuşturulur
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Parmak araları ovalanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Her iki el parmak uçları ovalanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Baş parmak ovalanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Bilekler ovalanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Eller durulanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Eller kurulanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Kâğıt havlu çöp kutusuna atılır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ALKOL BAZLI
EL ANTİSEPTİĞİ
• Eldiven giymeden önce uygulanan alkol
bazlı el antiseptiğinin tam olarak kurumuş
olmasına dikkat edilmeli!
• Tam kuruma sağlanana kadar eller
ovalanmaya devam edilmeli
• Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
3-5 ml el antiseptiği alınır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Avuç içi ve el sırtı ovalanır
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Baş parmaklar ovalanır ve ellerin
15-20 saniye kuruması beklenir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ELDİVEN KULLANIMI
•Personelden hastaya,
•Hastadan personele veya
•Bir hastadan diğer bir hastaya
Enfeksiyon bulaş riskini azaltan önemli
bir bariyerdir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ELDİVEN NE ZAMAN
GİYİLİR?
• Kan ve vücut sıvıları, sekresyonlar,
mukoz membranlar, bütünlüğü
bozulmuş deri ve kontamine olmuş
eşya ve çevre yüzeylerine temasta,
• İnvaziv girişimlerde
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
• Hastadan hastaya geçişte eldiven
değiştirilmeli.
• Aynı hastada kontamine vücut
alanından temiz alana geçişte
eldivenler değiştirilmeli.
• Sağlık personelinin ellerinde kesik,
çizik ve çatlakların olması durumunda
eldiven giyilmeli.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
DİKKAT EDİLMESİ
GEREKENLER
• Eldiven üzerine el antiseptiği
uygulanmamalı veya eldivenli eller
yıkanmamalıdır
• Eldiven kullanımı öncesinde ve
sonrasında el hijyeni
sağlanmalıdır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
MASKE,
YÜZ-GÖZ KORUYUCU
VE ÖNLÜK KULLANIMI
İşlemler sırasında kan ve vücut sıvıları,
salgılar, çıkartılar ile kirlenme
olasılığında kullanılmalıdır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ÇEVRESEL KONTROL
Hastane ortamından kaynaklanabilecek
enfeksiyonları önlemek amacıyla, hastane
birimleri arasında risk sınıflamasına uygun
temizlik / dezenfeksiyon protokolleri
oluşturulmalıdır.
Kirli çamaşırlar çevreyi kontamine etmeden
torbalarına konularak çamaşırhaneye transferi
sağlanmalıdır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
ATIK GÜVENLİĞİ
• Tıbbi atıklar, tıbbi atıkların kontrolü
yönetmeliğine uygun olarak kaynağında
diğer atıklardan ayrı olarak toplanmalı,
biriktirilmeli, taşınmalıdır.
• Hastanemizde tıbbi atıkların kontrolü
Çevre Yönetim Birimi tarafından
yapılmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
SAĞLIK PERSONELİNİN
KORUNMASI
• Sağlık çalışanlarının hastane
enfeksiyonlarından korunabilmesi için,
mikroorganizmaların bulaş yolları ve genel
enfeksiyon kontrol önlemleri konusunda ,
• Kan ve kanla temas sonrası alınacak
önlemler konusunda bilgilendirilmelidir.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
SAĞLIK PERSONELİNİN
KORUNMASI
• Hastanemizde riskli delici-kesici alet
yaralanmalarından sonra takip ve kontrolu
Çalışan Sağlığı Ve Güvenliği Birimi
(ÇASAGÜB) tarafından yapılmaktadır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
STERİLİZASYON VE
DEZENFEKSİYON
Hastane genelinde kullanılan tıbbi ve cerrahi
aletler için standart dezenfeksiyon ve
sterilizasyon yöntemleri oluşturulmalıdır.
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
İZOLASYON
Hastanede yatan ve bulaşıcı hastalık
tanısı /şüphesi olan hastalar, standart
önlemlere ek olarak uygun izolasyon
kategorisine göre izole edilmelidir.
•Temas izolasyonu
•Damlacık izolasyonu
•Solunum izolasyonu
HASTANE ENFEKSİYONU
VE ÖNLENMESİ
Temas izolasyonu
Standart önlemlere ek
olarak;
• Odaya her giriş çıkışta el hijyeni
sağlanır
• Odaya girmeden önce temiz
önlük giyilir, odadan çıkmadan
önlük çıkarılır ve ayrı kirli
torbasına konulur.
• Odaya her girişte temiz steril
olmayan eldiven giyilir, odadan
ayrılmadan önce eldiven
çıkarılır.
• Hasta gerekmedikçe oda dışına
çıkarılmaz, hastanın transferi
gerekli ise ilgili birim
bilgilendirilir, bulaş ya da
kontaminasyonu önleyecek
önlemler alınır.
• Hastaya kullanılan malzemeler
hastaya özel olur.
Odaya girmeden önce
hemşire/hekimden bilgi alınız.
KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI
GİYME SIRASI;
1-ÖNLÜK
2- MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN
ÇIKARMA SIRASI;
1- ELDİVEN
3- ÖNLÜK
Standart Önlemler ve İzolasyon
2- GÖZLÜK-YÜZ KORUYUCU
4- MASKE
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Temas İzolasyonu
UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
Epidemiyolojik önem taşıyan dirençli bakteriler
MRSA
VRE
Acinetobacter (kolistine dirençli)
Pseudomonas aeruginosa (kolistine dirençli)
E. coli ve Klebsıella (karbapeneme dirençli)
Viral hemorajik enfeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo)
İnfluenza, PIV (Parainfluenza Virus), RSV (Respiratuvar sinsitiyal virus), enteroviral
enfeksiyonlar
C. difficile, Enterohemorajik E. coli, Salmonella, Shigella, Rotavirüs
Hepatıt A
Kutanoz difteri, İmpetigo, Bit , Zoster, Uyuz
Dissemine veya immünsuprese konakçıda Herpes simpleks virus
Standart Önlemler ve İzolasyon
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Damlacık/temas izolasyonu
Standart önlemlere ek
olarak;
• Odaya girmeden önce ve
sonra el hijyeni sağlanır.
• Hastaya 1 metreden daha
yakın temasta cerrahi maske
takılır.
• Aspirasyon, entübasyon ve
bronkoskopi ve benzeri
işlemler esnasında vücut
çıkartılarının yüze sıçrama
olasılığında yüz koruyucu,
kıyafete sıçrama olasılığında
ise önlük kullanılır.
• Odadan ayrılmadan önce
eldiven, yüz koruyucu, önlük
ve maske sırasıyla çıkarılır.
• Hasta gerekmedikçe oda
dışına çıkarılmaz, hastanın
transferi gerekli ise ilgili birim
bilgilendirilir ve hasta cerrahi
maske takarak oda dışına
çıkabilir,
• Bulaş yada kontaminasyonu
önleyecek önlemler alınır.
KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI
GİYME SIRASI;
1-ÖNLÜK
2 – MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN
ÇIKARMA SIRASI;
1- ELDİVEN
2- GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU
Odaya girmeden önce
hemşire/hekimden bilgi alınız.
3- ÖNLÜK
Standart Önlemler ve İzolasyon
4- MASKE
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Damlacık / temas izolasyonu
UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
H. influenza tip B infeksiyonu (Menenjit, Pnömoni, Epiglotit ve Sepsis)
Neisseria meningitidis infeksiyonu ( Menenjit, Pnömoni ve Sepsis)
Difteri
Mycoplasma Pneumonia
Boğmaca
Pnömonik Veba
Çocuklarda Streptokok (Grup A) Farenjit , Pnömoni , Kızıl
Adenovirus
Influenza
RSV
Kabakulak
Parvovirus B19
Kızamıkçık
Kırım-Kongo Kanamalı Ateş
Standart Önlemler ve İzolasyon
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Solunum izolasyonu
KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI
GİYME SIRASI;
Standart önlemlere ek
olarak;
• Odanın kapısı kapalı tutulur.
• Odaya girmeden önce ve sonra el
hijyeni sağlanır.
• Odaya girerken N95 maske takılır.
• Hasta gerekmedikçe odadan
çıkarılmaz.
• Hastanın transferi gerekirse ilgili
birim bilgilendirilir, bulaş ya da
kontaminasyonu önleyecek
önlemler alınır.
• Hasta gerekli durumlarda cerrahi
maske kullanarak oda dışına
çıkabilir.
1-ÖNLÜK
2 – MASKE
ÇIKARMA SIRASI;
1- ELDİVEN
3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN
2- GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU
Odaya girmeden önce
hemşire/hekimden bilgi alınız.
3- ÖNLÜK
Standart Önlemler ve İzolasyon
4- MASKE
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Solunum izolasyonu
UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR
Akciğer tüberkülozu
Kızamık
Suçiçeği
Yaygın zoster
SARS
Viral hemorajik ateş ( Ebola, Lassa, Marburg )
Standart Önlemler ve İzolasyon
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği
Eğitim Paketi
Enfeksiyon Kontrolünde
Önemli Noktalar
• El hijyeni
• Kİ- KDE önlenmesinde;
- Maksimum bariyer önlemleri alınmalı
- Gereksiz kateter çıkarılmalı
- Cilt antisepsisine dikkat edilmeli
HASTANE ENFEKSİYONLARI
TANIMI VE ÖNLENMESİ
Enfeksiyon Kontrolünde
Önemli Noktalar
• Kİ- ÜSE önlenmesinde;
- Gereksiz kateter kullanılmasından
kaçınılmalı
- Kapalı drenaj sistemi bozulmamalı
• VİP önlenmesinde;
- Hasta yarı oturur pozisyonda
(45°açıda) olmalı
- Ağız içi aspirasyonu ve trakeal
aspirasyon farklı kateter ile yapılmalı
HASTANE ENFEKSİYONLARI
TANIMI VE ÖNLENMESİ
Sonuç olarak;
• Enfeksiyon kontrolü, hasta bakımını
iyileştirme ve sağlık çalışanlarının
sağlığını korumaya odaklanmış bir kalite
iyileştirme aktivitesidir.
HASTANE ENFEKSİYONLARI
TANIMI VE ÖNLENMESİ