Transcript e.coli 0157:h7 zehirlenmesi

E. COLİ O157:H7 GIDA
ZEHİRLENMELERİ
Yunus KILIÇOĞLU
Veteriner Hekim
GİRİŞ:




İlk kez 1895 Alman
pediartrist Dr.T.Escherich :
Bakterium coli commune
En önemli fırsatçı
patojenlerden
Doğumdan birkaç saatbirkaç gün içinde
gastrointestinal kanala
Normal flora üyesi E. coli,
barsaklarda patojen
mikroorganizmaların
kolonize olmalarını önler
GENEL ÖZELLİKLERİ:





Gram negatif, Enterobacteriaceae
Escherichia genusuna bağlı, fakültatif
anaerob
Peritrik flagellaları ile hareketli,
hareketsiz suşlar da var
Sporsuz, çubuk
K.hidrat asit-gaz oluşumu, Katalaz,
İndol-MR (+), Üre, H2S,VP, Sitrat,
Oksidaz (-)
ENTEROTOKSİNLERİNE
GÖRE:





ETEC
(Enterotoksijenik
E.coli),
EPEC
(Enteropatojenik
E.coli),
EIEC (Enteroinvasiv
E.coli),
EHEC
(Enterohemorajik
E.coli)
EaggEC
(Enteroaggregative)
KLASİFİKASYON:






Domain: Bakteri
Filum:
Proteobakterilerden
Sınıf:
Gammproteobacteria
Order:
Enterobacteriales
Aile:
Enterobacteriaceae
Cins: Escherichia
Tür: E. coli
E. COLİ O157:H7





Ölümle sonuçlanan çoğu
gıda enfeksiyonlarından
sorumlu
1982 yılında ilk kez ABD’de
identifiye
MİD çok düşük (10-200
kob/gr., bazen tek bir hücre)
Virülensi çok yüksek (stx1-2,
aderenz sağlayan
intimin,enterohemolizin)
Başta asit çoğu intrinsik ve
ekstrinsik faktörlere dirençli
E. COLİ O157:H7

3 temel özelliği:

Sorbitolü fermente
etmemesi
4-methyl
umbelliferone
glukuronide’i (MUG)
hidrolize eden βglukuronidase yok
44-45°C’lerde zayıf
gelişmesi








Isıya duyarlı
Korunma: termal
inaktivasyon
72 °C’de 15 saniye
pastörizasyon 10.000
adet/ml. düzeyinde
inaktive
-20°C’de donmuş
kıymalarda canlı
Optimum üreme ısısı
37°C (7°C - 50°C)
pH 4.0-9.0 aralığında
üreyebilir (fermente
sucuk-elma suyu)
E. COLİ O157:H7




Yapılan çalışmalar; -80 ve -20°C’lerde
dondurulmuş kıymalarda, 9 ay gelişimini
sürdürebildiği
5 ve 23°C’lerde pH 5.0’de depolanmış
ketçap, 23°C’de daha kısa 5°C’de daha
uzun canlı
Klorlanmış içme suyunda 5°C’de 70 gün
canlı
Antibiyotiklere duyarlı bazı
çalışmalarda çoklu direnç
(sufaksazol, tetrasiklin,
streptomisin, nalidiksik asit,
kloramfenikol, oksitetrasiklin
trimetophrim)
EPİDEMİYOLOJİ :





Yapılan taramalar:
Süt sığırlarının %
3.2’si, besi sığırlarının
% 1.6’sı E.coli
O157:H7 içerdiği
Sığır dışkısında
5°C’de 70 güne kadar
canlı
Verotoksin üretme
kapasitesi var
Dışkının yanı sıra su
ve yemlerden de
izolasyon






İnsana geçiş:
Direkt hayvanla temas,
İndirekt olarak dışkı ve
atıklarla kontamine gıda,
içmesuyu tüketilmesi
Halka açık yüzme
havuzu, göller
Çiğ ya da yetersiz
pişirilmiş gıdalara temas
eden araçlar, eller
(çapraz kontaminasyon)
Kişiden kişiye temas,
asemptomatik taşıyıcı
(oral-fekal)
EPİDEMİYOLOJİ :









Riskli gıdalar:
Hayvansal gıdalar;
Yetersiz pişirilmiş hamburger
Soğuk sandviçler, hot dogs
Rosto, kurutulmuş kürlenmiş
salam, kurutulmuş fermente
sucuk
Çiğ sütten yapılan peynirler,
yoğurt
Pastörize olmamış meyve suları
(elma, portakal)
Çiğ meyve ve sebzeler (marul)
Mayonez, pişmiş mısır
EPİDEMİYOLOJİ :







Bazı salgınlar:
En büyük salgın 1996’da
Japonya’da
Okul yemeğine katılan
beyaz turp filizlerinden 9451
adet enfeksiyon vakası
12 çocuk ölümü
1991 Massachusetts’de
Pastörize edilmemiş taze
sıkılmış elma suyu, elmalar
yerden fekal kontaminasyon
18 kişi etkilenmiş, 4 çocukta
HUS’un geliştiği



Bazı salgınlar:
1991,
Missouri’de
kaynak
sularının
dezenfekte
edilmemesi
243 kişi
etkilenmiş ve 4
kişi ölmüş
EPİDEMİYOLOJİ :







Bazı salgınlar:
İngiltere’de aynı anda 8
farklı kasaba
16 diyare vakası
11’i 10 yaş ve altında
5 tanesinde HUS’un
şekillenmiş
Yerel bir imalathanede
pastörize sütten
çocuklar için üretilen
tatlandırılmış yoğurt




Bazı salgınlar:
İngiltere’de
1992-1994 arası
olgu sayısı 273
1996’da 660
olgu bildirilmiş
1995 ABD’de
25.000 olgu ve
251 ölüm rapor
edilmiş
Son yıllarda ABD
‘de yıllık
ortalama 75.000
EPİDEMİYOLOJİ :







Türkiye’de:
Gıda tarama çalışmalarında E.coli O157:H7
serotipine çok fazla rastlanmamış olması:
Analiz yönteminde mi eksiklik var ?
Son yıllarda daha hassas analiz yöntemleri
Kıyma-karkas ve sütten izolasyon
Ör: 2005’te Kafkas Vet. Fak. 126 kıyma
örneğinde % 0.79
2007’de Afyon Vet. Fak. çiğ sütte % 3
peynirde % 1 E.coli O157:H7 izolasyon
PATOGENEZ :

Virülens faktörler;
kapsül, fimbria,
endotoksin, ekzotoksin
(stx1-stx2), endothel
hücrelere adhezyon

Stx primer hedefi:
Vasküler endotheliyal
hücreler
Kolonda aktif toksinler,
endotelial hücrelere
bağlanarak Hemorajik
kolitis (HC)
Akut, önce sulu 1-3
gün içinde kanlı diyare


A- Etkenin istilası ve adezyonu,
B- Toksin salgılanması sonucu hücreler
arası bariyerin yıkımlanması,
C- Yıkımlanma sonucu daha fazla
kolonizasyon,
D- Emilimin bozulması, hemorajik kolitis
PATOGENEZ :




Shigella dysanteria tip I toksinine
benzeyen (Shiga like toxin - SLT stx), verotoxin (VT1-VT2-VT3)
üretimi
Toksinlerin reseptörü Gb3
(glikolipid); böbrek epitel
hücrelerinde
Sonuç: Hemolitik üremik sendrom
Böbrek yetmezliği,
trombositopeni, hemolitik anemi
Bazı glomerül
kapillerlerinde eritrosit
ve trombüs birikimi
Tubuler hücre nekrozu,
trombüs ve vakouler
dejenerasyon
Arterioller ve glomerül
kapillerlerinde eritrosit
birikimi, yaygın eritrosit
infiltrasyonu
SEMPTOMLAR :








Hemorajik kolitis:
Neden sitotoksin, küçük çocuklar, yaşlılar ve immun
sistemi zayıf insanlar duyarlı
Aniden kramplı karın ağrıları, mide bulantısı
24 saat içinde başta sulu sonraları yoğun kanlı diyare
2-9 gün, ya çok düşük ateş var yada şiddetli ateş yok
(tipik özellik)
Günde yirmi kezden fazla ağrılı, az miktarda ve
çoğunlukla kanlı diyare, ağır olgu: yalnızca kan
6-10 gün içerisinde iyileşme olmazsa “Hemolitik
üremik sendrom” (HUS)
(10 yaşın altındaki çocuk hastaların yaklaşık %10’u)
SEMPTOMLAR :








Hemolitik üremik sendrom:
Olguların %85-95’inin sebebi E.coli O157:H7
3 karateristik özelliği:
Hemolitik anemi, trombositopeni ve akut böbrek
yetmezliği
Oligüri, anüri, ödem, nöbet
Cilt döküntüleri, artralji ve hiperbilurubinemi
Daha çok çocuklar, az olarak yaşlılar
Kuvvetli kronik böbrek yetmezliği:
ömür boyu diyaliz cihazına bağımlı kalabilir
SEMPTOMLAR :








Hemolitik üremik sendrom:
Trombotik trombositopenik purpura
TTP’da ateş ve beyinde hasara sebep olan
semptomlar
Daha çok yetişkinlerde
HUS’un FATURASI :
Hastaların çoğu destek tedavisi ile iyileşir
Etkilenen çocukların % 3-5’inde ölüm
% 12-30’unda böbrek yetmezliği
Hipertansiyon veya merkezi sinir sistemi
bozukluğu gibi sekeller
TEŞHİS :









Klinik Teşhis:
Semptomlar değerlendirilir
Kesin tanı lab. muayeneleri
Kültür:
Hem hasta örneklerinden,
hem de şüpheli gıdalardan
Selektif zenginleştirme
Modifiye EC Broth (mEC)
Modifiye Triptic Soy Broth
(mTSB)
Lauryl Sulfate Broth (LST)
TEŞHİS :







Selektif katı besiyerleri
Sorbitol Mc-Conkey Agar
Sefiksim-tellürit ile
desteklenmiş CT-SMAC
Agar
Florocult E.coli O157:H7
Agar
Florocult HC Agar
18-24 saat zenginleştirici
besi ortamında inkübe
0,1 ml. selektif katı
besiyerine
İndol pozitif E coli O157:H7 kolonisi
TEŞHİS :







Koloni morf., Gram boyama
Katalaz (+), oksidaz (-)
İndol (+), sitrat (-),
Laktoz ve mannit
fermentasyonu (+),
Voges-Proskauer reaks. (-)
= E.coli
Sorbitol ve Floresan negatif
koloniler (florocult besi yeri)
E.coli O157 serotipi olabilir
Latex test ile kontrol pozitif
sonuç sadece E.coli O157
H7 için H7 antiserumu ile
test
TEŞHİS :

İmmunomanyetik
seperasyon (IMS)

PCR
rfbO157 (O157
lipopolisakkarit), fliC
(H7 flagella)
İntimin,
enterohemolysin,
verotoksin 1-2,
Stx1, Stx2 ‘yi
kodlayan genler


TEDAVİ:









Henüz spesifik bir tedavi planlaması yok
EHEC ishaline uygun bir tedavi geliştirilememiş
Antibiyotik faydasız, barsak mikroflorasını bozar,
komplikasyonu artırabilir, sakıncalı
Antidiyareller barsak hareketini durdurur, toksin
emilimi artar, sakıncalı
Böbrekler üzerindeki dehidrasyon stresini kaldırmak
Oral ve intavenöz rehidrasyon destek tedavisi
Plasma-immunglobulin transfüzyonu
Devamlı müşahede (kan basıncı-böbrek fonksiyonu)
Kan takviyesi ve steroidler
KORUNMA:







Tarımsal üretimden, işleme
ve hazırlama prosesleri
kontrol (çiftlikten-çatala)
Hijyenik kesim
Deri yüzme ve iç organ
çıkarma (kritik noktalar)
Karkas dekontaminasyon
işlemleri
Et ısısı kesim sonrası hızla
7ºC’nin altına
Sağım hijyeni sütün ısısı
hızla 5 ºC’nin altına
Personel eğitimi
KORUNMA:





Özellikle çocuklara el
yıkama alışkanlığı
En etkili metod ısıtma
(pişirme merkez sıcaklık
70ºC veya pastörizasyon)
Pastörize edilmemiş süt
ürünleri meyve suları
Yetersiz pişirilmiş kıyma,
et ürünleri hamburger
tüketilmemeli
Meyve ve sebzeler iyice
yıkanmalıdır
KORUNMA:





Klorlanmamış sular
içilmemeli
Gıda işlemelerindeki
ekipmanların yüzey
temizliğinde kullanılmamalı
İşlem görmemiş havuz
veya göl suları patojen
riski
GMP (Good manufacturing
practice) ve HACCP
(Hazard Analysis and
Critical Control Point)
Aşı yok, çalışmaları devam
ediyor
TEŞEKKÜR EDERİM…