Transcript Koszty procedur medycznych

Ekonomika zdrowia - koszty procedur
medycznych
Dr Joanna Jasińska
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Rachunek kosztów to proces identyfikowania,
gromadzenia, przetwarzania, prezentowania,
interpretowania danych o kosztach.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Rachunki kosztów:
 rachunek kosztów rzeczywistych,
 rachunek kosztów normalnych,
 rachunek kosztów postulowanych
 rachunek kosztów
 częściowy rachunek kosztów.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
System rachunku kosztów powinien obejmować
następujące poziomy:
 Zarządzania podmiotem
 Zarządzania komórkami organizacyjnymi
 Nabywców
 Kontrolerów i audytorów
 Analityków działalności systemowej
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Szczegółowe cele rachunku kosztów:
zależą głównie od stopnia centralizacji systemu opieki
zdrowotnej, systemu finansowania i innych czynników
(np. uwarunkowań prawnych).
Cele rachunku kosztów:
 sprawozdawczego: ustalenie kosztów, w tym kosztów
przypadających na jednostkę produktu dla wyceny
zapasów i ustalenia wyniku finansowego.
 dla potrzeb zarządzania: ustalanie kosztów dla
podejmowania decyzji, dla planowania i kontroli.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Klasyfikacje kosztów:
 koszty w układzie rodzajowym
 koszty bieżące i inwestycyjne
 Koszty produkcyjne i nieprodukcyjne
 koszty bezpośrednie i pośrednie
 Koszty stałe i zmienne
 Koszty indywidualne i wspólne
 Koszty globalne
 Koszty przeciętne
 Koszty marginalne
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Typy opieki
Przyp.chor.
Klasyfikacja usług szpitalnych
Op.ambulat.
-
Produkty
Op. Zamkn.
-
Op. Dzienna
-
Specjalności i technologie medyczne
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Obiekty kosztów.
Definiuje się je jako przedmiot odniesienia kosztów,
grupowania i kalkulacji kosztów. Obiektem kosztów może
być: ☺produkt, ☺ odbiorca produktów (płatnik),
☺ program zdrowotny, ☺ jednostka organizacyjna itd.
Informacje o obiektach kosztów określa się poprzez
gromadzenie danych o zasobach, przyporządkowanie
ich do obiektów kosztów oraz identyfikację powiązań
między obiektami kosztów.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Przykłady obiektów kosztów:

finalne usługi medyczne





łóżko
wypisany pacjent
osobodzień
wizyta ambulatoryjna
pozostałe usługi medyczne




badanie laboratoryjne
test diagnostyczny
pacjent
zabieg
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
W celu określenia bezpośredniej relacji kosztów i
obiektów, obiekty kosztów powinny być tak
wyodrębnione aby pozwalały bezpośrednio przypisać w
maksymalnym stopniu wszystkie koszty podmiotu oraz
odzwierciedlenie powiązań między obiektami kosztów.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Wielkościami umożliwiającymi przypisanie kosztów do
obiektów kosztów są nośniki kosztów. Służą one za
klucze rozliczeniowe kosztów i umożliwiają określenie
przyczyny powstawania kosztów oraz pośrednie
przypisanie kosztów między obiektami.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Ośrodki kosztów
Zasady identyfikacji :




użyteczność dla zarządzających i oceniających działalność
ośrodki kosztów powinny charakteryzować się
jednorodnością poszczególnych produktów lub usług
wyodrębnienie ośrodków kosztów powinno być zrozumiałe i
jasne dla pracowników
klasyfikacja ośrodków kosztów powinna umożliwiać
gromadzenie informacji dla potrzeb zarządzania podmiotami,
upraszczając proces gromadzenia danych
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Ośrodki kosztów cd.
 O.k. powinny być dostosowane do struktury organizacyjnej i
działalności podmiotu; jeśli struktura organizacyjna
odzwierciedla komórki organizacyjne, w których realizowane
są różne funkcje to może okazać się, że w ramach danej
części organizacyjnej zajdzie konieczność stworzenia kilku
ośrodków kosztów
 liczba o.k. uzależniona od potrzeb ale i możliwości szpitala
(dostępny czas, nakłady)
 O.k. powinny uwzględniać finalne i pośrednie ośrodki
kosztów (ośrodki działalności podstawowej, pomocniczej,
zarządu?)
 finalne o.k. mają charakter medyczny; pośrednie o.k.mogą
mieć charakter medyczny zaopatrując pacjentów w sposób
bezpośredni (pracownia radiologiczna, sala operacyjna) lub
pośredni (bank krwi). Ośrodki pośrednie niemedyczne, zwane
także administracyjnymi, działają na rzecz całego podmiotu
(utrzymanie czystości).
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Procedura identyfikacji ośrodków kosztów:
 podział ośrodków kosztów na typy (finalne, pośrednie oraz o
charakterze niemedycznym?)
 sporządzenie listy ośrodków zgodnie z potrzebami
zarządzania podmiotem (obowiązujące zasady
rachunkowości, struktura organizacyjna podmiotu,
dostosowanie danych o nakładach, kosztach i efektach);
konieczne uwzględnienie finalnych i pośrednich ośrodków
kosztów
 umożliwienie porównań między szpitalami lub innymi
podmiotami
 opracowanie zasad uwzględniania różnic między szpitalami
 opracowanie wykazu ośrodków kosztów na bazie
reprezentatywnej grupy szpitali
 możliwość dostosowania do zmian organizacyjnych w
podmiotach
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Kalkulacja kosztów
Cel:
ustalenie kosztu obiektu kalkulacji (produktu jednostkowego)
Zasady:
 uwzględnienie wszystkich elementów kosztów
 precyzyjne przypisanie kosztów do ośrodków kosztów; jak
największa liczba elementów kosztów powinna być
bezpośrednio przypisana do ośrodków kosztów
 alokacja kosztów pośrednich powinna jak najbardziej
odzwierciedlać związek z działalnością ośrodków kosztów,
którym są one przypisywane
 koszty przypisane do danej usługi nie powinny być
przypisane innej usłudze (unikanie podwójnego liczenia
kosztów)
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Kalkulacja doliczeniowa
Materiały bezpośrednie
Płace bezpośrednie
Obiekt kosztów
(produkt, zlecenie)
Materiały pośrednie
Obiekt kosztów
(komórka organizacyjna)
Płace pośrednie
Pozostałe koszty
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Materiały bezpośrednie
Płace bezpośrednie
Koszty pośrednie
Pracownia diagnostyczna
Oddział szpitalny
Obiekt kosztów (przyp.chorob.)
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Zstępująca alokacja kosztów






ośrodki kosztów są dostawcami usług i jednocześnie odbiorcami
usług innych ośrodków
finalne o.k. są odbiorcami usług pozostałych o.k., które dostarczają
produkty jednemu lub więcej ośrodków finalnych
proces alokacji kosztów rozpoczyna się od tzw. pośrednich o.k.
finalne o.k. nie dokonują alokacji kosztów między sobą
alokacja kosztów między o.k. odbywa się w oparciu o nośniki kosztów
wybrane nośniki kosztów powinny odzwierciedlać zakres pośrednich
usług z jakich korzystają o.k. Wybór nośników ma spełniać dwa
kryteria: uwzględniać bezpośrednie zapotrzebowanie na usługi innych
ośrodków; opierać się o precyzyjnie mierzalne nośniki
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Rachunek kosztów działań
ABC to metoda pomiaru kosztów polegająca na
powiązaniu zasobów z działaniami. Polega on na
przypisaniu kosztów do produktu na podstawie zużycia
zasobów w trakcie różnych działań
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
ZASOBY
DZIAŁANIE A
DZIAŁANIE B
DZIAŁANIE C
PRODUKT X
PRODUKT Y
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Etapy ABC:
 Analiza działań i czynników powstawania kosztów działań
 Działanie powinno być jednorodnym ośrodkiem kosztów. Jego
wyodrębnienie powinno być na tyle szczegółowe aby pozwoliło na
ustalenie powiązania kosztów z produktami.
 Określenie kosztów działań na podstawie zużycia zasobów,
 Koszty działań powinny być ustalone na podstawie kosztów robocizny
bezpośredniej i kosztów pośrednich poszczególnych działań przypisanych
produktowi.
 Wybór nośnika kosztów i kalkulacja kosztu na jednostkę nośnika,
 Nośnik kosztów działań opisuje podstawowy czynnik powstawania
kosztów działania.
 Przypisanie kosztów działań do produktów.
 Koszty działań przyporządkowane zostają do produktów danego typu.
Koszt jednostkowy ustalany jest jako wartość przeciętna wynikająca z
relacji kosztów danego typu produktów i liczby produktów.
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Kalkulacja w ABC
Zasoby proste
przyporządkowanie
Zasoby złożone
Nośniki kosztów zasobów
Działania 1,2,3….
Nośniki kosztów działań
Produkty A,B,C …..
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
ABC – objaśnienia pojęć:
a) Zasób – czynnik ekonomiczny zużywany w ramach
działań, w celu wytworzenia produktu
b) Nośniki kosztów zasobów – miernik wykorzystania
zasobów podczas działań
c) Nośniki kosztów działań – opisują relacje między
działaniem a innymi obiektami np. produktami
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Obiektowy rachunek kosztów - rozwinięta wersja ABC
 Wszystkie przedmioty odniesienia kosztów jako obiekty
kosztów
 Elastyczność powiązań między obiektami
 Informacja o kosztach odnosi się do obiektów
podlegających zarządzaniu
 Obiektem kosztów może być dowolny obiekt
zarządzania: produkt,zasoby,działania (np.dostawcy,
klienci,kom.org.,funkcje)
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
PROBLEMY DO DYSKUSJI:
 porównywalność klasyfikacji kosztów wg kryteriów
podziału; wybór metod podziału kosztów na stałe i
zmienne, bezpośrednie i pośrednie……………
 zasady ustalania obiektów kosztów
 kryteria i klasyfikacja ośrodków kosztów
 wybór metody kalkulacji kosztu jednostkowego
 Cel ustalania kosztów procedur ?????
 Produkt???????????
KOSZTY PROCEDUR MEDYCZNYCH
Literatura:
Getzen T.E.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2011.
Indulski J.A.,,Matulewicz M.,Bryła M.: Ekonomika zdrowia a problem efektywności
ochrony zdrowia. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2008.
Rój J., Sobiech J.: Zarządzanie finansami szpitala. Wolters Kluwer, Dom
Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.
Rydlewska- Liszkowska I.: Ekonomika zdrowia. Wybrane zagadnienia podstawowe.
W: Ekonomika i zarządzanie w opiece zdrowotnej, Nosko J.[red.]. Instytut
Medycyny Pracy, Łódź 2009.