Transcript Inteligencja, talent, geniusz

Inteligencja, talent, geniusz
Rozkład wartości współczynnika inteligencji to
w przybliżeniu rozkład Gaussa- średnia 100,
wariancja 15.
 Około 2/3 osób w rozkładzie Gaussa posiada IQ w
przedziale od 85 do 115, a 1/6 osób ma IQ powyżej
115
 96% osób posiada IQ w przedziale 70-130, a 2 % ludzi
powyżej 130
 Efekt Flynna- średnia może zwiększyć się nawet o 10
pkt co pokolenie (poprawa warunków zdrowotnych,
lepsze odżywianie, bogatsze, ciekawsze środowisko,
wychowanie dzieci)
 Nagrody pieniężne i motywacja mogą wpłynąć na
wynik testu IQ, znacząco go polepszając.
 Poddano analizie dane dotyczące ponad 2000 osób
badanych, głównie w wieku od 6-18 lat. Nagrody
materialne, pieniądze poprawiły wyniki testów IQ o
około 2/3 odchylenia standardowego, o około 10 pkt
IQ.
 Efekt był największy u osób, które rozpoczynały z
niższymi wynikami. U tych osób, u których
początkowy wynik wynosił poniżej 100,
zaobserwowano poprawę o 15 pkt IQ.
Koncepcje inteligencji




Vernon- wyróżnił dwa czynniki- 1- werbalno szkolny, czynnik słowny, liczbowy,
szkolny, 2-przestrzenno manualny, w tym sprawność mechaniczna, zdolności
przestrzenne, manualne.
Koncepcja Cattella- inteligencja płynna (biologicznie zdeterminowana
podstawa sprawności wszelkich czynności intelektualnych) i skrystalizowana
(powstaje jako wynik doświadczenia i uczenia się, które nakładają się na
inteligencję płynną)
Teoria zdolności podstawowych Thurstone’a-7 podstawowych czynników:
rozumienie słów, płynność słowna, zdolności liczbowe, zdolności przestrzenne,
rozumowanie, pamięć i szybkość spostrzegania oraz nadrzędny czynnik,
nazwany zdolnością indukcji.
Teoria wielu inteligencji Gardnera- inteligencje wielorakie nie są skończone i
można je rozwijać w ciągu całego życia. Inteligencje wielorakie: inteligencja
ruchowa, inteligencja muzyczna, inteligencja językowa, inteligencja
matematyczno-logiczna, inteligencja interpersonalna, inteligencja
intrapersonalna, inteligencja przyrodnicza, inteligencja wizualno-przestrzenna
Inteligencja emocjonalna- Daniel
Goleman
Związana z inteligencją intra i intepersonalną (w
inteligencji wielorakiej). Inteligencja emocjonalna według
Golemana obejmuje:



Intrapresonalne kompetencje psychologiczne-samoświadomość,
samokontrolę, ocenę
Interpersonalne relacje społeczne-empatia, asertywność, perswazja,
przywództwo, współpraca.
zdolności adaptacjne, sumienność, motywację.
Inteligencja duchowa
 Odnosi się do zdolności integracji informacji,
wynikającej na przykład z własnego
doświadczenia i nadawania im pewnego,
ogólnego sensu.
 Jest rozumiana w różny sposób, istotny jest
meta-poziom integracji informacji racjonalnych
i emocji.
 Pojawia się późno lub wcale
Matryce progresywne Ravena
 Test matryc Ravena w wersji standardowej składa się z 5
skal A, B, C, D, E, w każdej skali znajduje się zwykle po
12 zadań, które polegają na tym, że badana osoba musi
wychwycić relacje między elementami wzoru (matrycy) i
wskazać brakujący element wzoru z podanych poniżej
matrycy.
 Raven jest krytykowany za brak danych normatywnych,
ale jest wykorzystywany w ocenie różnych umiejętności
związanych z rozwiązywaniem problemów.
 Badania z dziedziny neuronauki wskazują na konkretne
obszary kory biorące udział w wykonywaniu tych zadań,
obejmują one podobszary kory przedczołowej (PFC)
 Pamięć robocza, szybkość przetwarzania i pamięć
utajona, te procesy są uważane za główne źródła
zmienności, które stanowią indywidualne różnice w
wydajności w zadaniach poznawczych.
 Ciało modzelowate, przednia kora ciemieniowa,
bilateralna kora skroniowa, wyspa i grzbietowo-boczna
PFC- biorą udział w funkcjach takich jak: komunikacja
międzypółkulową, nawigacja przestrzenna, uwaga,
emocje, język, rozumowanie. Badania genetyczne i
eksperymenty z neuronauki poznawczej sugerują, ze te
obszary kory zapewniają strukturalna podstawę
optymalnej sprawności poznawczej i talentu
intelektualnego.
 W ciągu ostatnich 3 milionów lat miała miejsce
dwukrotna duplikacja genu SGRAP2 i jak się
okazało, miało to wpływ na migrację neuronów
i powiększenie kory mózgu.
Geniusz

Za geniusza jest uważana osoba posiadająca ponadprzeciętne wyjątkowe
zdolności intelektualne. Często określa się próg genialności, czyli
najmniejsza wartość IQ, dzięki której osobę ją posiadającą można zaliczyć
do miana geniusza.
Historiometria
 Historiometia jest historycznym
studium ludzkiego postępu oraz
indywidualnych cech osobistych,
używając statystyki do analizy (w
odniesieniu do geniuszy, ich
wypowiedzi, zachowania i odkryć)
 Pojęcie stworzone przez Francisa
Galtona, który zajmował się pojęciem
„genialności”
 Proponowano aby uznać osoby z IQ powyżej
180 za genialne
 Powyżej IQ 120 niknie korelacja między
sukcesami a wynikami testów na inteligencje.
Czyli potrzebne jest jakieś minimum, ale
bardzo wysoki poziom inteligencji nie
gwarantuje sukcesu.
Cudownym dzieckiem nazywa się dziecko, zazwyczaj poniżej
15 roku życia, które opanowało co najmniej jedną trudną
umiejętność na poziomie dorosłego profesjonalisty
Przykładami cudownych dzieci byli za młodu:
 Wolfgang Amadeusz Mozart w muzyce,
 Carl Friedrich Gauss w matematyce,
 Pablo Picasso w sztukach plastycznych.
Zespól Savanta jest rzadkim, ale wyjątkowym
stanem, w którym osoby z poważnym
upośledzeniem umysłowym, włączając
zaburzenia autystyczne, mają pewne genialne
umiejętności, które stanowią niezwykły
kontrast do ogólnej niepełnosprawności
 Thomas Fuller. Thomas zapytany o liczbę sekund, które przeżył
człowiek w ciągu 70 lat, 17 dni i 12 godzin, w ciągu 90 sekund podał
poprawną odpowiedź ( 2 210 500 800s), uwzględniając w wyliczeniach
siedemnaście lat przestępnych
 Stephen Wiltshire. Najbardziej ceniony jest za swoją niebywałą pamięć
fotograficzną (ejdetyczną). Narysował całą panoramę Londynu po
jednym przelocie helikopterem, zachowując takie szczegóły jak liczba
okien w każdym z budynków. Narysował również panoramę Rzymu po
zaledwie 45 minutowym locie, Tokio, Frankfurtu, i Hongkongu. We
wszystkich tych rysunkach dokładnie odwzorował liczbę kolumn, okien
i ulic, mimo iż widział je tylko raz podczas krótkiej podróży
 80% wśród najbardziej uznanych pisarzy cierpi
z powodu pewnych zaburzeń emocjonalnych i
zaburzeń nastroju, poeci często z powodu
cyklofrenii (Andreasen 2005).
 Badania nad dziedzicznością choroby
umysłowej i kreatywności
 Podział krewnych literatów na 3 grupy: osoby nie
twórcze, umiarkowanie kreatywne i bardzo kreatywne.
 Osoby umiarkowanie kreatywne to te, które zajmowały
się zajęciami dość kreatywnymi, np. dziennikarstwo,
nauczanie muzyki czy tańca
 Osoby bardzo kreatywne-duże osiągnięcia twórcze np.
Pisanie powieści, artysta koncertowy, czy ktoś
wnoszący wkład naukowy(wynalazek)
 30 pisarzy maiło łącznie 116 krewnych, a grupa
kontrolna 121. Wśród rodziny pisarzy 32 (28%) osoby
były kreatywnych, wśród grupy kontrolnej, 16
krewnych było kreatywnych(13%)
 Krewni pisarzy mieli również wyższy wskaźnik
zaburzeń nastroju niż w przypadku krewnych z grupy
kontrolnej.
 Zaburzenia nastroju i kreatywność przekazywane w
rodzinie.
 Wytrwałość w dążeniu do celów jest jedną z
podstaw sukcesu. Powtarzanie pomyłek oraz
upór, związane jest z mutacją A1 receptorów
dopaminowych D2, co wpływa na interakcje
przyśrodkowej kory przedczołowej (pMFC) z
hipokampem (Ullsperger, Klein, 2007, 2008)
Kreatywność
 Jest to zdolność do tworzenia nowych,
ciekawych rozwiązań
 Wymaga wiedzy oraz czynnego, aktywnego
szukania skojarzeń, które mogą powstać w
oparciu o tą wiedzę.
Inteligencja a kreatywność
 Inteligencja nie wymaga tworzenia nowych
ścieżek, ale wymaga istnienia ścieżek
skojarzeń.
 Kreatywność zaś wymaga tworzenia nowych
skojarzeń( za co jest odpowiedzialna w głównej
mierze prawa półkula).
 Sieć neuronowa, nauczona pewnych regularności dla
prostych elementów, na przykład liter, fonemów w
języku- otrzymujemy przestrzeń, w której zachodzą
procesy torowania
 Procesy te mogą tak pobudzić fragmenty reprezentacji,
że prze ich przypadkowe połączenia (w wyniku
fluktuacji czy też przechodzenia fal EEG) zaczęła działać
wyobraźnia, wskutek czego pojawiły się mocnej
zsynchronizowane fragmenty.
 Następnie dochodzi do filtracji tych pobudzeń dzięki
skojarzeniom (fonologicznym, semantycznym i
emocjonalnym
Kreatywność =nauczone sieci+ wyobraźnia (fluktuacje)+ filtrowanie
(skojarzenia, emocje)