Transcript saldırgan hastada triyaj

Saldırgan/Psikiyatrik
Hastada Triyaj
Yrd. Doç. Dr. Zerrin Defne DÜNDAR
NEÜ Meram Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
 Saldırgan hasta??
 Zor hasta??
 Psikiyatrik hasta??
2
 Saldırgan hasta
 Sözel ya da fiziksel şiddet gösterme eğilimindeki
hasta
 Zor hasta
 Hekimin normal hasta-hekim ilişkisini kurmasına
engel olan hasta
 Psikiyatrik hasta
 Özgeçmişinde psikiyatrik hastalık öyküsü olan
ve/veya acil servise psikiyatrik semptomlar ile
başvuran hasta
3
4
5
6
7
8
NEDEN ACİLDE ŞİDDET?
 24 saat hizmet
 Yüksek stres düzeyi
 Uzamış bekleme süreleri
 Aynı anda bir çok hastaya hizmet verme
zorunluluğu
 İletişim problemleri
 Uyuşturucu
ilaçların/silahların temin mekanı
9
10
11
12
 Ortamda gerilimin arttığı bir zaman dilimi
 Hastanın kızgın hale gelmesi
 Otoriteye karşı çıkma
 Hastanın saldırganlaşması
13
İLK DEĞERLENDİRME
 Tahmin etme
 Potansiyel saldırgan hastayı tanıma
 Kontrol
 Hastayı, olayı, tanıyı kontrol altına alma
 Şiddetin olası organik nedenlerini tedavi etme
 Önleme
 Hastayı ve çalışanları olası zarar görmeden koruma
14
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
 Erkek cinsiyet
 Daha önce şiddet olayına karışmış
olmak
 Madde veya alkol bağımlılığı
 Etnik köken
 Şikayet/tanı
 Yaş
 Medeni durum
 Eğitim seviyesi
15
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Hastanın
 Provokatif
davranışları
 Aşırı kızgınlık hali
 Yüksek sesle veya bağırarak konuşması
 Yerinde duramaması
 Sık sık postürünü değiştirmesi
 Herhangi bir cismi yere veya duvara atması
16
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Hastanın
 Provokatif
davranışları
Ancak şiddet olayının bazen aniden ve
 Aşırı kızgınlık hali
beklenmedik bir zamanda oluşabileceği
 Yüksek sesle veya bağırarak konuşması
unutulmamalı!!
 Yerinde duramaması
 Sık sık postürünü değiştirmesi
 Herhangi bir cismi yere veya duvara atması
17
TRİYAJ ODASI
 Sessiz ve diğer hastalardan ayrı bir oda olmalı
 Odada bir güvenlik görevlisi mutlaka yer almalı
 Kapı herhangi bir şiddet olayında kaçmayı
mümkün kılmak için açık bırakılmalı
 Hasta devamlı gözetim altında tutulmalı
 Hastanın gözlerinin içine uzun süreli
bakılmamalı
 Triyaj görevlisi hasta ve kapı arasında bir yere
oturmalı
18
TRİYAJ ODASI
 Odada silah olarak kullanılabilecek kesici-delici
ve ağır cisimler olmamalı
 Triyaj görevlisine ait küpe, kolye, gözlük, kemer
ve steteskop gibi cisimlerin silah olarak
kullanıldığı unutulmamalı
 Hastaya yaklaşırken güvenli mesafe (en az bir
kol boyu) korunmalı
 Odada BEYAZ KODU aktive edecek panik butonu
olmalı
19
20
21
İLETİŞİM
 Hastayı sakinleştirmek ve kontrol altına almak
için ilk önce sözel yöntemler denenmeli
 Sakin ve saygılı bir ses tonu kullanılmalı
 Acil servise geliş nedeni öğrenilmeli
 Hastaya rahat bir yer gösterip oturmasını
söylemek, içecek veya yiyecek bir şey isteyip
istemediğini sormak??
 Ancak hastaya sıcak içecekler verilmemelidir
22
 Sözel yöntemlerin yetmediği durumlarda hasta,
fiziksel yöntemler ve ilaçlar ile kontrol altına
alınmalı
23
24
HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
 Olası organik nedenleri açısından dikkatlice
değerlendirilmeli
 40 yaşın üzerinde ilk defa psikiyatrik
semptomlar sergileyen hastalar/yaşlı hastalar
 Altta yatan sebep muhtemelen organiktir
 Madde ve alkol bağımlılığı öyküsü
 Aşırı alım veya yoksunluk sendromu
25
ORGANİK NEDENLER
Klinik özellikler
Deliryum
Demans
Psikiyatrik Nedenler
Başlangıç
Akut
İlerleyici
İlerleyici
Başlangıç yaşı
Herhangi bir yaş
>50 yaş
<40 yaş
Uyanıklık
Alert
Normal
Normal/Alert
Oryantasyon
Bozulmuş
Normal
Normal
Halusinasyon
Yaygın (görsel,
işitsel veya taktil)
Görülmez
Semptom sıklığı
Stabil
Vital bulgular
Fluaktasyon
gösterir
Anormal olabilir
Şizofrenide işitsel,
diğer durumlarda
nadiren
Stabil
Normal
Normal
Psikiyatrik öykü
Yok
Yok
Var
26
ZOR HASTA
Hekimin normal hasta-hekim ilişkisini kurmasına
engel olan hasta
Hasta açısından
Problem ortaya net olarak konulamaz
Yanlış teşhis alabilir
Erken taburcu olabilir
27
ZOR HASTA
Hekim açısından
 Başarısızlık hissi
 Korku
 Negatif kişilik oluşması
 Şikayetler/Davalar
 Tükenmişlik sendromu
28
GENEL STRATEJİLER
 Destekçi olun
 Konuşmayı siz yönlendirin
 Kuralları belirleyin
 Tepkilerinizi paylaşın
 Konuşmayı hedefe yönlendirin
 Takım çalışmasını deneyin
 Gerekiyorsa bir süreliğine ortamdan uzaklaşın
29
NEGATİF DUYGULARLA BAŞETME
 Duygusal mesafenizi koruyun
 Alternatif duygular geliştirmeye çalışın
 Hastanın davranışını semptom olarak görün
 Akıl karışması belirtilerini iyi gözlemleyin
 Organik neden varsa uygun tedavi verin
 Negatif reaksiyonları kişiselleştirmeyin
30
PSİKİYATRİK HASTA
Kendisi/aile bireyi/ambulans/kolluk kuvvetleri
Psikotik atak
Depresif atak
Panik atak
İntihara veya cinayete teşebbüs
Anksiyete
İlaçlara/uyuşturuculara
bağlı tablolar
Konversif bozukluk
31
Görünüş
 Hasta dağınık/derbeder/düzenli
mi görünüyor?
 Mevsime uygun giysiler giymiş mi?
 Beslenme yetersizliği düşündürecek
bulgu var
mı?
 Görünen yaralanması/kendine zarar verme
bulgusu var mı?
 Postürü ve yüz ifadesi nasıl?
32
Duygu durum
 Hasta durgun/ağlamaklı/kederli/
stresli
görünüyor mu?
 Duyguları ve yüz ifadesi hızlıca değişiyor mu?
 Duyguları ve yüz ifadesi bahsedilen
durumla
uyuşuyor mu?
 Aşırı hareketli/mutlu mu görünüyor?
33
Davranış
 Hasta huzursuz/ajite/hiperventile
görünüyor
mu?
 Hasta etrafıyla ilgili mi?
 Tepkileri kızgın/düşmanca/kooperasyonu
kısıtlı/şüpheci/savunmacı/korku dolu mu?
 Olmayan sesler duyuyor
mu? Olmayan kişiler
görüyor mu?
34
Konuşma
 Konuşma içeriği duruma uygun mu?
 Konuşma sesi bağırarak/fısıldayarak/normal
 Konuşması öfke/korku/endişe
mi?
yansıtıyor mu?
 Konuşması muhtemel işitsel halusinasyonlarla
kesiliyor mu?
 Hasta nerede ve hangi günde olduğunu
biliyor
mu?
35
Örnek sorular
 Bu durum
seni strese sokuyor olmalı. Bana neler
olduğunu anlatabilir misin?
 Çok endişeli olduğunu
görüyorum. Kendini
güvende hissediyor musun?
 Çok kızgın olduğunu
görüyorum. Bana neden
kızgın olduğunu söyleyebilir misin?
 Herhangi bir ilaç kullanıyor musun?
 Her şey için kendini ümitsiz mi hissediyorsun?
36
Örnek sorular
 Birileri sana bu davranışları yapmanı mı
söylüyor?
 Kendine ya da başkasına zarar vereceğini
düşünüyor musun?
 Bunu ne sıklıkla düşünüyorsun?
 Kendine ya da başkasına zarar vermek için bir
planın var mı?
37
ESI’ye GÖRE DEĞERLENDİRME
38

Psikiyatrik hastalık öyküsü olan hastalar, hayat
kurtarıcı herhangi bir müdahaleye ihtiyaç var ise
ESI Sınıf 1
39
ESI Sınıf 1'e girmeyen hastalarda ikinci cevap
verilmesi gereken soru
“Hasta bekleyebilir mi?”
Yüksek riskli bir durum var mı?
Hasta konfüze/letarjik/dezoryante mi?
Hasta şiddetli ağrı çekiyor mu/ağır stres altında
mı?
Herhangi biri varsa ESI Sınıf 2
40
YÜKSEK RİSKLİ/AĞIR STRESLİ
 İntihar düşüncesi olan
 Cinayet işleme düşüncesi olan
 Psikotik/manik atakta olan
 Saldırgan davranış gösteren
 Acil servisten kaçma riski olan
 Cinsel saldırıya uğramış olan
 Triyaj alanında davranışsal patlamalar yaşayan
 Ev içi şiddet mağduru olan
 Akut yas veren olay yaşamış olan
41
 ESI Sınıf 2'ye girmeyen hastalar gerekli
kaynaklar ve vital bulgular göz önüne alınarak
ileri değerlendirmeye alınır
 Bu değerlendirme süreci diğer hasta gruplarıyla
aynı şekilde yürütülür
42