Transcript ภาพนิ่ง 1

บทที่ 6
การบริหารสิ นค้ าคงเหลือ
ความสาคัญในการบริหารสิ นค้ าคงเหลือ
สิ นค้ าคงเหลือ (Inventory) เป็ นสิ นทรัพย์ หมุนเวียนอย่ าง
หนึ่งที่มีไว้ เพื่อการผลิต การจาหน่ ายและสร้ างผลกาไรให้ กับ
ธุรกิจ ดังนั้นจึงจาเป็ นต้ องใช้ หลักการบริ หารสิ นค้ าคงเหลือ
อย่ างระมัดระวังอย่ างมีประสิ ทธิภาพ
ชนิดของสิ นค้ าคงเหลือ
1. วัตถุดบิ (Raw materials)
คือวัตถุเบื้องต้นที่ธุรกิจนำมำเป็ นปัจจัยในกำรผลิตสิ นค้ำ
2. สิ นค้ าระหว่ างผลิตหรืองานระหว่ างทา (Work in Process)
เป็ นสิ น ค้ำ ที่ อ ยู่ร ะหว่ำ งกระบวนกำรผลิ ต ยัง ไม่ เ สร็ จ เป็ นสิ น ค้ำ
สำเร็ จรู ป
3. สิ นค้ าสาเร็จรูป (Finished Goods)
เป็ นสิ นค้ำที่ผลิตสำเร็ จเรี ยบร้อยแล้ว พร้อมที่จะจำหน่ำยได้ทนั ที
รายจ่ ายในการมีสินค้ าคงเหลือ
1. ต้ นทุนสิ นค้ า (Cost of Inventory)
หมายถึงเงินทีจ่ ่ ายเป็ นค่ าสิ นค้ าทีซ่ ื้อหรือได้ รับเข้ ามา
2. ค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษา (Carrying Cost)
หมายถึงค่ าใช้ จ่ายทีจ่ ่ ายเป็ นค่ าดูแลรักษาสิ นค้ าทีม่ ีอยู่ในธุรกิจนั้นถ้ ามีสินค้ า
มากเกินความจาเป็ นก็จะเสี ยค่ าใช้ จ่ายประเภทนีม้ ากตามไปด้ วย
3. ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อ (Ordering Cost)
หมายถึงค่ าใช้ จ่ายทีเ่ กิดจากการสั่ งซื้อสิ นค้ าคงคลังนั้นซึ่งค่าใช้ จ่ายประเภท
นีจ้ ะประหยัดได้ เมื่อทาการซื้อน้ อยครั้ง หรือไม่ บ่อยครั้ง
ความสั มพันธ์ ของปริมาณสิ นค้ ากับค่ าสั่ งซื้อ และค่ าเก็บรักษาสิ นค้ า
ค่ าใช้ จ่าย (บาท)
ค่ าเก็บรักษา CC
ค่ าใช้ จ่ายรวม TC
ค่ าสั่ งซื้อ OC
ปริมาณสิ นค้ า (Q)
ปัจจัยที่กาหนดจานวนสิ นค้ าคงเหลือ
1. ระดับของยอดขาย
โดยพิจารณาจากข้ อมูลการขายในอดีตในแต่ ละช่ วง ว่ าเพิม่ หรือลดอย่ างไร
เพือ่ นามาใช้ กาหนดขนาดของสิ นค้าคงเหลือ
2. ระยะเวลาในการสั่ งซื้อสิ นค้ าและเทคนิคในการผลิต
หาข้ อมูลเกีย่ วกับการสั่ งซื้อสิ นค้ าต้ องใช้ เวลากีว่ นั จึงจะได้ รับสิ นค้ าทีส่ ั่ งซื้อ
ไป เพือ่ สารองสิ นค้ าไว้ ขายในช่ วงทีส่ ิ นค้ าใหม่ ยงั มาไม่ ถึง รวมถึงข้ อมูลระยะเวลา
ในการผลิตเพราะสิ นค้ าบางชนิดต้ องใช้ เทคนิคและกระบวนการผลิตทีต่ ้ องใช้ เวลา
ในการผลิตมาก
3. ลักษณะของสิ นค้ า
มีส่วนในการกาหนดปริมาณสิ นค้ าด้ วย เพราะสิ นค้ าบางชนิดเน่ าเสี ยง่ าย
ล้าสมัยง่ าย จึงไม่ ควรสั่ งซื้อไว้ มาก เนื่องจากกระบวนการซับซ้ อน เป็ นต้ น
ประโยชน์ ในการบริหารสิ นค้ าคงเหลือ
1. ช่ วยให้ มปี ระสิ ทธิภาพในการผลิต และประหยัดต้ นทุน
2. ช่ วยลดต้ นทุนในการบริหารสิ นค้ าคงคลังอย่ างมีประสิ ทธิภาพ
2.1 ต้ นทุนในตัวสิ นค้ า
2.2 ต้ นทุนในการซื้อและค่ าขนส่ ง
2.3 ต้ นทุนในการเก็บรักษา
3. เพือ่ สนองความต้ องการการผลิตและลูกค้ า
หลักการบริหารสิ นค้ าคงเหลือ (Inventory Management)
ความสาคัญในการบริหารสิ นค้ าคงเหลือ ให้ มีเพียงพอกับความต้ องการของ
ลูกค้ าให้ พอดีไม่ ให้ มสี ิ นค้ าคงเหลือมากและไม่ ให้ เกิดสิ นค้ าขาดมือหรือไม่ พอขาย
โดยใช้ หลักการบริหารสิ นค้าคงคลังดังนี้
1. หาปริมาณการสั่ งซื้อทีป่ ระหยัดรายจ่ ายทีส่ ุ ด
(Economic Order Quantity, E.O.Q, Q*)
2. หาจุดเริ่มสั่ งซื้อสิ นค้ าใหม่ (Re-order Point)
3. หาระดับสิ นค้ าคงคลังที่เหมาะสม (Stock Level)
ปริมาณการสั่ งซื้อทีป่ ระหยัดรายจ่ ายทีส่ ุ ด
(Economic Order Quantity, E.O.Q, Q*)
หมายถึงปริ มาณสั่ งซื้ อต่ อครั้ งที่มีค่าใช้ จ่ ายรวม คือ
ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อกับค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษารวมแล้ วตา่ ทีส่ ุ ด
กาหนดให้
E.O.Q หรือ Q*
O
C
S
= ปริมาณการสั่ งซื้อทีป่ ระหยัดทีส่ ุ ด
= Ordering Cost ค่าใช้ จ่ายในการสั่งซื้อต่ อครั้ง
= Carrying Cost ค่าใช้ จ่ายในการเก็บรักษาสินค้าต่อหน่ วย
= ปริมาณสินค้าทั้งหมดทีจ่ ะใช้ ในช่ วงเวลาหนึ่ง
การคานวณ
1. หาปริมาณสั่ งซื้อทีป่ ระหยัดรายจ่ ายทีส่ ุ ด (Economic Order Quantity)
สู ตรการคานวณปริมาณการซื้อสิ นค้ าทีป่ ระหยัดรายจ่ ายทีส่ ุ ด
E.O.Q หรือ Q* =
2S O
C
การคานวณ (ต่ อ)
2. หาจานวนครั้งในการสั่ งซื้อสิ นค้ าในแต่ ละงวด
จานวนครั้งทีซ่ ื้อ = ปริมาณสินค้าที่ต้องใช้ ในงวด
ปริมาณทีซ่ ื้อแต่ ละครั้ง
=
S
Q
การคานวณ (ต่ อ)
3. หาค่ าใช้ จ่ายในการสั่งซื้อรวม (Ordering Cost)
Ordering Cost = จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อ X ค่ าสั่ งซื้อต่ อครั้ง
=
S

Q
=
S
Q
การคานวณ (ต่ อ)
4.หาค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษารวม (Carrying Cost)
Carrying Cost = สินค้าคงคลังถัวเฉลีย่ X ค่าเก็บรักษาต่ อหน่ วย
2
=
QXC
2
=
QC
2
การคานวณ (ต่ อ)
5.หาค่ าใช้ จ่ายรวม (Total Cost)
Total Cost = ค่าใช้ จ่ายในการสั่งซื้อรวม + ค่าใช้ จ่ายในการเก็บรักษารวม
=
OC + CC
=
S
Q
+
QC
2
*
สรุป ทีม่ าของสูตร Q
ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อ = ค่ าใช้ จ่ายในการจัดเก็บ
OC =
S
Q
2SO
2 S
C
=
=
=
CC
QC
2
2
QC
2
Q
*
สรุป ทีม่ าของสูตร Q
ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อ = ค่ าใช้ จ่ายในการจัดเก็บ
2S O
C
=
*
Q
ตัวอย่ างที่ 1
บริษัทสี ฟ้าจากัด ต้ องการสั่ งซื้อสิ นค้ ามาจาหน่ ายได้ ประมาณยอดขาย
สิ นค้ าในช่ วง 1 ปี จะขายได้ 1,000 หน่ วย โดยมีต้นทุนสิ นค้ าหน่ วยละ 15
บาท ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อครั้ง 30 บาท ค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรั กษาหน่ วยละ
10% ของราคาต้ นทุนสิ นค้ า
ต้ องการหา
1. ปริมาณการสั่ งซื้อทีป่ ระหยัดรายจ่ ายทีส่ ุ ด
2. จานวนครั้งในการสั่ งซื้อ
3. ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อ
4. ค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษา
5. ค่ าใช้ จ่ายรวม
1. หาปริมาณการสั่ งซื้อที่ประหยัดรายจ่ ายที่สุด
E.O.Q. หรือ Q*
=
=
=
=
=
2S O
C
2 x 1,000x 30
10% 15
60,000
1.5
40,000
200 หน่ วย
2. หาจานวนครั้งที่สั่งซื้อในงวดนั้น
จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อ = ปริมาณสินค้าที่ต้องใช้ ในงวด
ปริมาณทีซ่ ื้อแต่ ละครั้ง
=
S
Q
=
1,000
=
5 ครั้ง หรือ 72 วันซื้อ 1 ครั้ง
200
3. หาค่ าใช้ จ่ายในการสั่งซื้อรวม (Ordering Cost)
Ordering Cost
= จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อ Xค่ าสั่ งซื้อต่ อครั้ง
=
S
Q
=
1,000 x 30
200
= 5 X 30 =
150 บาท
4.หาค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษารวม (Carrying Cost)
Carrying Cost
=
สิ นค้ าคงคลังถัวเฉลีย่ X ค่ าเก็บรักษาต่ อหน่ วย
2
= QC
2
=
Q
 10 %(15)
2
=
150 บาท
=
200
 1.5
2
5.หาค่ าใช้ จ่ายรวม (Total Cost)
Total Cost = ค่าใช้ จ่ายในการสั่งซื้อรวม + ค่าใช้ จ่ายในการเก็บรักษารวม
=
OC + CC
=
=
=
S
Q
+
QC
2
150 (จากข้ อ 3) + 150 (จากข้ อ 4)
300 บาท
แบบฝึ กหัด
ท้ ายบทที่ 6
ข้ อ 6
บริษัท ดาวใต้ จากัด ขายสบู่ได้ เดือนละ 10,000 ก้อน เสี ยค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อ
ครั้งละ 200 บาท ค่ าใช้ จ่ายในการเก็บรักษาก้อนละ 0.10 บาท
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 10,000 ก้ อน 5,000 ก้ อน 2,500
ก้ อน และ 2,000 ก้ อน ให้ คานวณหา
จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
จานวนสบู่โดยเฉลีย่
ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
ค่ าใช้ จ่ายรวมในการสั่ งซื้อ
2. บริษทั ควรสั่ งซื้อสบู่ครั้งละกีก่ ้ อนจึงจะทาให้ ค่าใช้ จ่ายรวมในการ
สั่ งซื้อตา่ ทีส่ ุ ด
ข้ อ 6 (ต่ อ)
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 10,000 ก้ อน ให้ คานวณหา
# จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
= S  Q = 10,000  10,000 = 1 ครั้ง
# ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
= OC = (S  Q)O = 1 ครั้ง @ 200 = 200 บาท
# จานวนสบู่โดยเฉลีย่
= Q  2 = 10,000  2 = 5,000 ก้ อน
# ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
= CC = (Q  2)C = 5,000 X 0.1 = 500 บาท
# ค่ าใช้ จ่ายรวม
= OC + CC = 200 + 500 = 700 บาท
ข้ อ 6 (ต่ อ)
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 5,000 ก้ อน ให้ คานวณหา
# จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
= S  Q = 10,000  5,000 = 2 ครั้ง
# ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
= OC = (S  Q)O = 2 ครั้ง @ 200 = 400 บาท
# จานวนสบู่โดยเฉลีย่
= Q  2 = 5,000  2 = 2,500 ก้ อน
# ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
= CC = (Q  2)C = 2,500 X 0.1 = 250 บาท
# ค่ าใช้ จ่ายรวม
= OC + CC = 400 + 250 = 650 บาท
ข้ อ 6 (ต่ อ)
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 2,500 ก้ อน ให้ คานวณหา
# จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
= S  Q = 10,000  2,500 = 4 ครั้ง
# ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
= OC = (S  Q)O = 4 ครั้ง @ 200 = 800 บาท
# จานวนสบู่โดยเฉลีย่
= Q  2 = 2,500  2 = 1,250 ก้ อน
# ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
= CC = (Q  2)C = 1,250 X 0.1 = 125 บาท
# ค่ าใช้ จ่ายรวม
= OC + CC = 800 + 125 = 925 บาท
ข้ อ 6 (ต่ อ)
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 2,000 ก้ อน ให้ คานวณหา
# จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
= S  Q = 10,000  2,000 = 5 ครั้ง
# ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
= OC = (S  Q)O = 5 ครั้ง @ 200 = 1,000 บาท
# จานวนสบู่โดยเฉลีย่
= Q  2 = 2,000  2 = 1,000 ก้ อน
# ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
= CC = (Q  2)C = 1,000 X 0.1 = 100 บาท
# ค่ าใช้ จ่ายรวม
= OC + CC = 1,000 + 100 = 1,100 บาท
ข้ อ 6 (ต่ อ)
สรุปค่ าใช้ จ่ายรวมในการซื้อแต่ ละครั้ง
ซื้อครั้งละ 10,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
700 บาท
ซื้อครั้งละ 5,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
650 บาท
ซื้อครั้งละ 2,500 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
925 บาท
ซื้อครั้งละ 2,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
1,100 บาท
ข้
อ
6
บริษทั ควรสั่ งซื้อสบู่ครั้งละกีก่ ้ อนจึงจะทาให้ ค่าใช้ จ่ายรวมในการสั่ งซื้อ
ตา่ ทีส่ ุ ด
E.O.Q. หรือ Q*
=
=
=
2S O
C
2 x 10,000x 200
0.1
4,000,000
0.1
=
40,000,000
=
6,325 หน่ วย
ข้ อ 6 (ต่ อ)
1. ในกรณีทบี่ ริษทั สั่ งซื้อสบู่ครั้งละ 6,325 ก้ อน (Q*) ให้ คานวณหา
# จานวนครั้งทีส่ ั่ งซื้อสบู่
= S  Q* = 10,000  6,325 = 1.58 ครั้ง
# ค่ าใช้ จ่ายในการสั่ งซื้อต่ อเดือน
= OC = (S  Q*)O = 1.58 ครั้ง @ 200 = 316 บาท
# จานวนสบู่โดยเฉลีย่
= Q*  2 = 6,325  2 = 3,162.50 ก้ อน
# ค่ าใช้ จ่ายในเก็บรักษาต่ อเดือน
= CC = (Q*  2)C = 3,162.50 X 0.1 = 316 บาท
# ค่ าใช้ จ่ายรวมในการสั่ งซื้อ
= OC + CC = 316 + 316 = 632 บาท
ข้ อ 6 (ต่ อ)
สรุปค่ าใช้ จ่ายรวมในการซื้อแต่ ละครั้ง
ซื้อครั้งละ 10,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
700 บาท
ซื้อครั้งละ 6,325 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
632 บาท
ซื้อครั้งละ 5,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
650 บาท
ซื้อครั้งละ 2,500 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
925 บาท
ซื้อครั้งละ 2,000 ก้อน
ค่ าใช้ จ่ายรวม =
1,100 บาท
End
บทที่ 6