Transcript GİZLİLİK

GİZLİLİK
AMAÇ:Kamu kurum ve kuruluşlarının, güvenliğini
sağlamak,yürütülen işlemlerin ve muhafaza edilen
hertürlü gizlilik dereceli bilgi,belge,evrak,dokuman
ve malzemelerin,düşman veya yetkili ve ilgili
olmayan kimseler tarafından öğrenilmesine veya
elde edilmesine engel olmaktır.
Bu hususun sağlanması için alınan bütün tertip ve
tedbirlere “Güvenlik Tedbirleri “denir.
GİZLİLİK
Casusluk-Hırsızlık veya sabotaj faaliyetlerinin
amacı:Gizlilik dereceli bilgilerin veya ilgili evrak ve
dokümanların alınması,tesis veya malzemenin
hasara uğratılmasıdır.
Casus, hırsız veya sabotörün amacına erişmek
için her türlü araca veya yola başvurabileceği
unutulmamalıdır.
Alınacak güvenlik tedbirlerinin % l00 güvenlik
sağlayacağına bel bağlamak hatadır.
GİZLİLİK
Gizliliğin önemi ve buna karşı, alınacak güvenlik
tedbirlerinin hazırlanmasında;
*Kendini casus-hırsız-sabotörün yerine
koyarak,yaklaşma yollarını ve uygulayacağı metotları
düşünerek gerekli karşı tedbir,tertip ve düzenin alınması
en geçerli yoldur.
*gizlilik dereceli,bilgi,evrak,doküman ve malzemenin
yetkisi ve ilgisi olmayanlara verilmesi,söylenmesi ve
gönderilmesi halinde gerekli güvenlik tertipleri en ince
teferruatına kadar hesap edilerek alınmalıdır.
Gizlilik Dereceli yazı,doküman ve malzeme
Yazılar(not,zabıt,muhtıra
,rapor v.s)tercümeler
,basılı kağıtlar,telefon telsiz görüşmeleri,resimkroki,grafik,plan,harita,fotoğraf filim
leri,fotokopiler,mikro filimler ,ses
bantları,manyetik bant,delikli kart veya
şerit,müsvetteler, sinografiler, karbon
kağıtları,daktilo şeridi,daktilo
merdaneleri,şablonlar,yanlış baskılar,kurutma
kağıtları ve mumlu kağıtlarıdır.
GİZLİLİK
GİZİLİK DERECELİ YAZI VE DÖKÜMANLARDA
OLMASI GEREKENLER ŞUNLARDIR
Her sahifeye aynı gizlilik dereceleri yazılır ve
damgalanır.
*Eklerde aynı gizlilik derecesini taşır.
*Gizlilik dereceli dokümanın alt ve üst kenar
ortasına vurulacak damganın harfleri 12 mm
büyüklüğündedir.
*KIRMIZI ıstampa ile damga vurulur.
*
GİZLİLİK
KORUYUCU GÜVENLİK
TEDBİRLERİ:
(Genel olarak aktif ve pasif olmak üzere,iki şekilde yapılır)
A-Aktif Tedbirler; Bu tedbirler;
genellikle,gerek görülen yer ve
tesisler içinde veya çevresinde alınan
tedbirler ve koruyucu gözetim
engelleridir
GİZLİLİK
B-Pasif Tedbirler;
a)Gizlilik disiplini ve sır saklama,
b)Bilgi ve doküman güvenliği
c)Muhabere ve elektronik güvenliği,
d)Sansür,
e)Gizleme ve kamuflaj
Şeklinde yapılır.
GİZLİLİK
GENEL OLARAK GİZLİLİK;
1.Sır saklamakla,
2.Hayati öneme haiz olan; a)Belgelerin, b)Evrakın
,c)Dokümanın, d)Malzemenin, e)Tesislerin,korunması
için alınacak,güvenlik tertip ve tedbirleriyle mümkün
olabilir.
3.Alınacak tertip ve tedbirler; a)Fiziki olarak alınan
güvenlik tertip ve tedbirleri, b)Personel güvenliği,
c)Bilgi,belge,evrak dokuman ve malzeme güvenliği
d)Muhabere emniyeti ile gerçekleşebilir.
GİZLİLİK
1-STANDART FİZİKİ GÜVENLİK TEDBİRLERİ
a)Çevre engelleri tesis etme,
b)Koruyucu aydınlatma,
c)Muhabere ve alarım sistemleri kurmak,
d)Kimlik tespiti ve kontrol (Personel-araç-paket)
e)Nöbet işleri,
Bu güvenlik tedbirleri genellikle,çok önemli tesis ve malzemenin
çevresinde alınmak suretiyle sağlanır,(malzemenin kapalı veya kilitli yere
konulması,etrafının tel örgü veya duvarla çevrilmesi,mahfuz bir yere
konması,nöbetçi kulübesi tesis edilmesi suretiyle temin edilebilir)
Bu gibi yerlere yetkisi ve ilgisi olmayanların girmesi
Ancak özel müsaade ile olabilir.
GİZLİLİK
KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA GÜVENLİK
GİRİŞLERDE:
a) Daimi giriş kartları, b)Geçi,ci giriş kartları,c)Ziyaretçi giriş
kartlarıyla yapılır.
DAİRE İÇİNDE: Geçici ve ziyaretçi kartı ile girenlerin ilgili
yerler gitmelerinin sağlanması ve bunların gizlilik dereceli veya
girilmesi müsaadeye tabi yerlere girmelerinin önlenmesiyle temin
edilebilir
2-PERSONEL GÜVENLİĞİ: a) Personel seçimi, b)Güvenlik
soruşturması, c)Güvenlik belgesi verilmesi, d)Güvenlik öğretimi,
devamlı kontrol,
şeklinde özetlenebilir.
GİZLİLİK
Personel güvenliği hususunda üzerinde hassasiyetle
durulması gereken konular şöyle açıklığa kavuşturulabilir.
1-Personel atamadan önce güvenlik soruşturması yaptırılır.
2-Zaman zaman gerek duyulan personelin güvenliği,
yeniden gözden geçirilmelidir. 3- Ayrıca;
a)Gi,zlilik dereceli bilgilerin bilinmesini gerekli kılan
görevler ile,
b)Gizlilik dereceli yerlerde çalışacak personel ve
buralarda görev
yapacak;(bekçi,nöbetçi,kapıcı,hademe,haberci,telefoncusantralci, şöför,çaycı gibi yardımcı personel çok dikkatli
seçilmelidir.
GİZLİLİK
4-Bu gibi personele,kurumlarınca “GÜVENLİK BELGESİ”
düzenlenir.güvenlik belgesi olmayanlar,gizlilik dereceli yerlere
giremez ve buralarda görev yapamazlar.
5-Gizlilik dereceli büro-tesis ve buna benzer yerlerde
çalıştırılacak personelin bilhassa, sağlam karakterli,eline ve diline
sahip,her hususta güvenilir kişiler olmasına özen gösterilir.
6-Bu gibi görevlerde çalışan personelin kör,sağır ve dilsiz,
başka bir deyişle ketum olması gereklidir ve zaruridir.
7-Gereksiz,yersiz ve zamansız söylenecek bir sözün ve bir
davranışın,çok önemli bir tesisin yok olmasına,bir muharebenin
kaybedilmesine,bir milletin mahvolmasına sebep olacağını unutma
8-Bu hususlar,yetkililerce, personele öğretilmeli ve takip
edilmelidir.
GİZLİLİK
3-Bilgi,Evrak,Belge,Doküman ve Malzeme
güvenliği;
Bu konudaki güvenliğin amacı kamu
kurum ve kuruluşlarında yürütülen
işlemlerin,muhafaza edilen her türlü gizlilik
dereceli bilgi,belge,evrak,doküman ve
malzemenin düşman veya yetkili ve ilgili
olmayan kimseler tarafından öğrenilmesine
ve elde edilmesine engel olmaktır.
GİZLİLİK
GİZLİLİK DERECELERİ
Milli ve Nato olmak üzere 2 bölümde mütaala edilebilir
Milli Gizlilik Dereceleri .............Nato Gizlilik Dereceleri.
Çok Gizli
Nato Kozmik Çok Gizli
Gizli
Nato Gizli
Özel
Nato Özel
Hizmete Özel
Nato Hizmete Özel
(Natorestricted)Tasnif Dışı
Nato
Tasnif dışı
(Nato Unclassıfıed)
Gizlilik derecesinde amaç, gizlilik dereceli her türlü bilgi belge
,evrak,doküman ve malzemenin güvenlik bakımından gizliliğin
GİZLİLİK
GİZLİLİK DERECELİ VE KONTROLLÜ EVRAKA
YAPILACAK İŞLEMLER VE UYGULANACAK ESASLAR
Her evrak genel olarak;
a)Senetsiz el değiştirecek evrak,
b)Senetle el değiştirecek evrak.
Olmak üzere 2 grupta toplanır.
Senetsiz el değiştirecek evrak;a)Kontrolsüz,b)Kontrollü
Kontrolsüz Evrak:Gizli ve özel gizlilik derecesine haiz
evraktır.Bunlar senetle teslim alınır ve senetle teslim edilirler.
Kontrollü Evrak :ÇOK GİZLİ Gizlilik dereceli evrak ve mesajlardır.
1-Nato Devletleriyle yazışmalarda gizlilik dereceleri yukarıda
karşılığı gösterilen terimler kullanılarak yapılır.
2-Gizlilik derecesi teşıyan,NATO dokümanlarının
Türkçeleştirilmiş metinleri,Türk makamları arasındaki
yazışmalarda,gizlilik dereceleri Türkçe olarak yazılır.
3-Bütün gizlilik dereceleri büyük harfle yazılır.
4-Evraka kapsadığı bilgilerin gerektirdiği en küçük gizlilik
derecesi verilmelidir.Sorumluluk, çıkaran makama aittir.
5-G.D’li bütün yazılar zaman zamangözden geçirilerek
değerlendirilmeli,özellikle kontrollü dökümanlara ayrı ayrı
önem verilerek en geç 2 yılda bir gözden geçirilmelidir.
GİZLİLİK
6-G.D’nin indirilip-yükseltilmesi yazıyı yazan makamlarca
yapıldığı gibi,alan makamlarca bu konuda teklif yapılabilir.
7-Evrak ve belgeler,taşıdığı G.D’ne göre işleme tabi tutulur.
8-Evrak G.D’igöz önüne alınarak,usulüne göre imhaları ya.
9-G.D’li ve bilhassa kontrollü yazılarda kullanılan
müsveddeler,karbon kağ,v.b.muhakkak imha edilmelidir.
10-G.D’li evrak, çöpe bütün olarak atılmamalı,okunmayacak
derecede çok ufak parçalara ayrılmalı,(hamur hale getirilir)
11-Kontrollü evrak ve Belgeler;izinsiz olarak tercüme,teksir
edilemez ve fotokopileri çekilemez.
12-Bu tür evrak uygun yerde muhafaza edilir.
EVRAK
a)Çok Gizli Evrak:Mahfuz odalar,kasa,çelik masa veya
diğer tipte,çelik dolaplar içinde muhafaza edilir.Gerek
mahfuz oda,gerekse dolap ve masaların 3 kombineli kilitle
mücehhez olması şarttır.
b)Gizli Evrak:Gizli evrak çelik dolaplarda muhafaza
edilir.
Gizlilik dereceli evrak ve dökümanlar uygun vasıta ile
gönderilir.
b)Gizli ve özel evrak; 1- Özel kurye veya PTT ile
taahhütlü olarak,
2-Yurtdışına ancak kurye ile
gönderilir.
GİZLİLİK
a)Çok Gizli (Kontrollü Evrak)
1-Torba veya çanta gibi kilitli muhafaza içinde ve”çok
gizli”gizlilik dereceli güvenlik belgesi olan özel kurye ile,
2-Yurtdışı kurye ile,
3-Yalnız “Çok Gizli” bürolar arasında,
4-İç içe 2 zarf kullanılarak,
5-PTT ile gönderilmesi zorunlu ise,yazı uygun şekilde
kripto edilerek (şifrelenerek) gönderilir.
GİZLİLİK
MUHABERE GÜVENLİK TERTİP VE TEDBİRLERİ
Güvenlik Tedbirleri: a) Maddi, b)Gönderme, c)Şifreleme,
Olmak üzere 3 grupta toplanır.
Maddi Güvenlik Tertip ve tedbirleri;
1. Emin yerde bulundurma,
2.Nöbetçilerle koruma,
3.Kontrol ve depolama,
4.İmha yolu ile koruma
GİZLİLİK
MUHABERE GÜVENLİK TERTİP VE TEDBİRLERİ
b.Gönderme güvenlik Tertip ve tedbirleri:
1-Kodlama 2-Emin Kurye, 3-İç içe zarflama,
c.Şifre Güvenlik Tertip ve Tedbirleri:
1.Açık ve kapalı metin aynı yerde bulundurulmaz.
2.Şifrelenmiş metin açık olarak gönderilmez,
3.Şifre malzemesinin imhası yakılarak yapılır.
GİZLİLİK
MUHABERE GÜVENLİK TERTİP VE TEDBİRLERİ
TELEFON VE TELEKX GÖRÜŞMELERİ;
1.Çok gizli ve G.D’li konular,telefonla konuşulmaz.
2.G.D’li her konuda,hariçten telefonla sorulan
sorulara cevap verilmez ve soran şahsın hüvviyetinin
tespitine çalışılır,şüpheli hallerde durum ilgi.bildirilir.
3.Her telefon cihazı üzerine”BU TELEFONLA GİZLİLİK DERECELİ
KONULAR KONUŞULMAZ”yazılı bir etiket yapıştırılır.
4.Telexle gönderilecek bilgiler,mutlaka
kriptolanmalıdır.(şifrelendirilmelidir)
GİZLİLİK
SONUÇ OLARAK;
Gizlilik dereceli bilgi,belge,evrak,doküman ve malzemenin
yetkisi ve ilgisi olmayanlar tarafından bilinmemesi ve
alınmaması için;
1-Konuşmalara dikkat etmek,
2-Muhafazalarını gerektiği şekilde yapmak,
3.Gönderme emniyetine önem vermek,.gerekmektedir.
Yapılan yazışmalarda ve yazılarda,tercüme ve teksir
işlerinde gizliliğe dikkat etmek şarttır ve elzemdir.
“SER VER, SIR VERME”
GİZLİLİK
GÜVENLİK İÇİN ALINAN TERTİP VE TEDBİRLERLE
BÜTÜN YAZIŞMALARDA KULLANILAN TERİMLER:
ARŞİV:
a)Kurumların,gerçek yada tüzel kişilerin faaliyetleri
sonucu meydana gelen ve bu amaçla saklanan
dokümantasyon.
b)Söz konusu dokümantasyona bakan kurum,
c)Bunları barındıran yerler.
ATAMOL:
NATO çerçevesinde karşılıklı gönderilen sınırlı bilgiler.
GİZLİLİK
COSMIC(Kozmik):
NATO içinde gizli yazışmalarda dikkat çekmek üzere
kullanılan bir güvenlik işaretidir.Bu şekilde işaretti olan yazılar özel
usullere tabi tutulur.
COSMIC ÇOK GİZLİ:
İzinsiz olarak açıklandığı taktirde Kuzey Atlantik
Antlaşması(NATO) Devletlerine hayati bakımdan zararları
dokunabilecek dokuman malzemelerdir.
ÇOK GİZLİ:
İzinsiz olarak açıklandığı taktirde milletimize,müttefiklerimize
hayati bakımdan son derece zarar verecek olan,güvenlik
bakımından son derece önemli bilgi,evrak ve malzeme çok gizli
olarak tasnif edilir
GİZLİLİK
ÇELİK KASA:
Yangın,kaza,tahrip,hırsızlık v.b. Olaylara karşı azami
emniyet ve dayanaklığı olan,belirli ağırlıkta,asgari çift kilitli,
veya üç kombinalı kilit veya şifreli kilit tertibatına sahip
yekpare(kapı hariç) madeni dolaptır.
DOKUMAN:
Mesajlar dışında kalan her türlü yazılı,basılı yada teksir
edilmiş etütler,raporlar,mumlu kağıtlar,haritalar fotoğraflar
filimler ve risale’lere dokuman denir.
EVRAK:
Dokuman ve mesajlardır.
GİZLİLİK
GEREÇ:
Mesajları ,dokümanları yapılmış veya yapılmakta olan
donatım, makine ve silahlar gibi maddeleri içine alan genel bir
terimdir.
GİZLİ:
Gerekli müsaade alınmadan açıklandığı taktirde milli
güvenliğimizi,saygınlık ve çıkarlarımızı ciddi biçimde bozacak ve
diğer yandan bir devlete geniş yararlar sağlayacak muhtevada olan
malzeme,evrak,belge ve bilgiler.
GİZLİLİK DERECESİ:
Gizlilik dereceleri belirlenecek haber,bilgi,dokuman’ın
güvenlik bakımından gizliliğinin korunması için özel gruplara
ayrılmasıdır.
GİZLİLİK
GİZLİLİK DERECELİ BİLGİLERİN MUHAFAZA YERİ:
Gizlilik dereceli mesaj,rapor,doküman,gereç ve tesislerin
bulunduğu kasa,oda,bina veya sınırlandırılmış bir yeri ifade eder.
GÜVENLİK MÜSADESİ:
Gizlilik dereceli bilgileri edinme ehliyeti ve müsaadesidir.
GÜVENLİK BELGESİ:
Gizlilik dereceli doküman ve gerece nüfuz edilebilmesi için
personele verilen veya bu gibi dokümanın ve gerecin bulunduğu
yasak bölgelere ve tesislere giriş müsaadesi hakkında yazılı
belgedir.
GİZLİLİK
HİZMETE ÖZEL:
ÇOK GİZLİ,GİZLİ veya ÖZEL olarak tasnif edilen hususlar
dışındaki konular güvenlik işlemine ihtiyaç gösteren bilgi ve
dokümanlar HİZMETE ÖZEL olarak derecelendirilir.
KİŞİYE ÖZEL:
Bir gizlilik derecesi olmayıp,evrakın gittiği yerde ve
başlangıçtaki işlemlerinde belirli şahısların (Amir yada
sadece onun yetki verdiği personel)açabileceği,bunun
dışında herhangi bir şahıs tarafından açılamayacağını ifade
eder.
KONU:
Yazının taşıdığı ana fikrin çok kısa özetidir.
GİZLİLİK
KONTROL KARTI:
Kontrollü evrakın her an kimin elinde olduğunu bilmek
amacıyla kullanılan karttır.
KONTROLLÜ DOKÜMAN:
Milli NATO Dokümanlarından ÇOK GİZLİ, COSMIC
(kozmik)TOP SECRET gizlilik derecesini taşıyan dokumanlar ile
ATOMAL ve ATOMİK dokümanlardır.
KONTROLLÜ MESAJLAR;
Çok gizli gizlilik derecesini almış olan mesajlar ile (CÜMLE DEĞİŞİMLİĞİ
YAPINIZ) ibaresini taşıyan mesajlara denir.
GİZLİLİK
KRİPTO:
Anlam ve muhtevası başkalarının anlayamayacağı şekilde
düzenlenmiş gizli haberleşmeye yarayan işaretler dizgisidir.
KURYE:
Muhtelif gizlilik derecesini ihtiva eden her evrak ve gereği bir
kurumdan diğer kuruma götürüp-getirme ve teslim etme ve teslim
alma görev ve sorumluluğunu taşıyan şahsa denir.
LAHİKA:
Evrakın ekini tamamlayıcı mahiyette olan
cetvel,yönerge,şema,kroki,v.b. gibi yazılara denir.
GİZLİLİK
MAHFUZ ODA: ( Strong-Room)Zemini,duvarları ve tavanı en
az15cm kalınlığında pencereleri 10cm den daha dar aralıklı ve
genişliğine takviyeli demir parmaklıklarla kapalı,çelik saçla
kaplanmış,kapısı üç kombine kilitli olan odalardır.
MESAJ:Açık veya kapalı olarak her türlü muhabere vasıtası
ile gönderilmek üzere hazırlanmış,kısaca ifade edilen bir fikir ve
düşüncedir.
ÖZEL:Açıklanmasında ,milletin veya bir kişinin zararına
sebep olacak GİZLİ den sonra gelen gizlilik derecesidir.
RAPORLAR:Sözle yada yazıyla gönderilen ifade,cetvel veya
grafik şeklinde olan bilgilerden teşekkül eder.
BAŞARILAR DİLERİM
Hazırlayan ve sunan:
Dursun Ali YILDIRIMLI
İlköğretim Müfettişi/ Yalova