Transcript etilen glikol zehirlenmesi

Adli Kimya
ETİLEN GLİKOL ZEHİRLENMESİ
HAZIRLAYANLAR:
Ecem ÇETİN
Emre YURDAER
Elif YAVUZCAN
Özgün ÖZENEN
Alkol Nedir?
Alkol, tüm dünyada şiddet ve
hastalıklarla ilişkili olan,
toksikoloji laboratuarlarında
sık rastlanan bir maddedir.
Alkolün etkisini değerlendirmede, alkolün
fizyolojik fonksiyon, davranış, motorlu araç
kullanımı, işyeri ile ilişkili aktivite ve sosyal
davranışlar üzerine olan etkileri hakkında sıklıkla
sorular sorulabilmektedir.
Adli Tıp açısından önem taşıyan
alkol türü etil alkoldür. Son
yıllarda metil alkolde artan
sayıda ölümle sonuçlanabilen
entoksikasyonlara yol açması
nedeni ile özel bir önem
kazanmıştır.
Bunun dışında tıpta antiseptik solüsyon olarak
kullanılan izopropil alkol sıklıkla antifrizlerde kullanılan
etilen glikol ve diğer alkol türlerine bağlı
entoksikasyonlar kaza ya da intihar şeklinde karşımıza
çıkmaktadır.
Metil Alkol
Endüstride boya inceltici, teksir makine sıvısı,
antifriz, cam temizleyici gibi maddelerin
yapımında kullanılır.
Akut zehirlenmeler daha çok yanlışlıkla içki
olarak kullanılması sonucu oluşurken, kronik
zehirlenmeler, işyerlerinde buharının inhale
edilmesi sonucu oluşur.
Metil Alkolün Metabolizması


Ağızdan alındığında etanol gibi mide-bağırsak kanalından hızla emilir.
Gıda varlığı yokluğuna göre 30-60 dakika arası kanda en yüksek
düzeye ulaşır.
Karaciğerde ;
ADH: Alkol dehidrogenaz
FDH: Formaldehid Dehidrogenaz
F-THF-S:10-formil tetrahidrofolat sentetaz
Metanol yıkım haricinde;
 %3-5 arası solunum yoluyla akciğerlerden
 %12’si böbreklerden idrar ile formik asit şeklinde
atılır.
Yarılanma ömrü hafif zehirlenmede 14-20 saat
Tedavi edilmeyen şiddetlilerde 24-30 saattir.

Metanol toksik bir madde değildir. Toksik olan
formaldehit(33 kat) ve formik asit(6 kat)’tir.
Zehirlenme Belirtileri
Metil alkol içilmesinden 12-36 saat
sonra zehirlenme belirtileri başlar .
Metil alkol entoksikasyonunda
rastlanan başlıca semptomlar,
• baş ağrısı,
• hipotansiyon
• letarji,
• vertigo,
• kusma,
• bulanık görme veya ileri aşamada
görmede tam kayıbı
İzopropil Alkol

İsopropranol (isopropil alkol) evlerde temizlikte kullanılır.
Endüstride çözücü ve dezenfektan olarak kullanılır. (antifreeze
olarak)

Zehirlenme genellikle oral alımla olurken, az havalanan
yerlerde solunum yoluyla olabilir.

Vücutta kalış süresi etanole göre 2-4x daha fazladır. Bu
nedenle alkolle intihar vb durumlarda tercih edilmez.
Etil alkolden sonra en çok kullanılan alkol
türüdür.
 Etanoldan daha toksik olmasına karşın
metanol ve etilen glikol’den daha az
toksiktir.
 %70’lik bir isopropanolun toksik dozu 1
ml/kg, yetişkindeki letal dozu 2-4ml/kg.
0,5ml/kg dozundan bile semptomlar
ortaya çıkabilirken, totalde 1lt bile
alımında semptomların ortaya çıkmadığı
rapor edilmiştir.

Etil Alkol
Vücutta metabolize olabilen tek alkol türüdür.
Metil Alkol zehirlenmelerinde panzehir olarak
kullanılır.
Sanayide yaygın kullanışı vardır.
Alkollü içeceklerde bulunur.
Etil Alkolün Metabolizması
1.Basamak: Asetaldehit’e oksitlenme
Bu basamaktan 3 enzim sorumludur.
*Alkol dehidrogenez(ADH): ADH enzimi koenzim
olarak Adenindinükleotid(NAD) enzimini kullanır. Reaksiyon
sonrası etanol asetaldehite oksitlenirken NAD ise NADH’a
indirgenir. Asetaldehit’e oksitlenme aşamasının %70’i bu
enzimlerle gerçekleşir.
*Katalaz Enzimi: Bu enzim oksidasyonu hidrojen
peroksit kullanarak sağlar. Ancak karaciğer hücrelerinde
peroksit miktarının çok fazla olmaması nedeniyle
1.basamaktaki rolü %10 civarını geçmez.
*Mikrozomal Etanol Oksitleyici Sistem(MEOS): Bu
enzim sisteminin reaksiyonu NADPH’a bağlıdır. Basamaktaki
rolü de genelde %20 civarında olup nadiren %30’lara
çıkabilmektedir.
2.Basamak: Asetaldehitin oksidasyonu
*Asetaldehit Dehidrogenez(ALDH) enzimi:
Oksidasyon
sırasında NAD enzimini de kullanan bu enzim
2.basamakta en önemli rolü oynar. Ve
karaciğerde
asetaldehitin asetat’a oksitlenmesini sağlar.
3.Basamak: Asetat’ın oksidasyonu
Asetat’ın çok hızlı olarak sitrik asit devrine
girmesiyle gerçekleşir ve asetat H20 ile CO2’ye
oksitlenir. Bu hız nedeniyle metabolizmada etanolü
asetat durumundayken tespit etmek zorlaşır.
Zehirlenme Belirtileri
• Yüzde kızarma
• Kalp çarpıntısı, hızlı nefes alıp verme
• Bulanık veya çift görme
• Konuşmada ve yürümede güçlük, denge
bozukluğu
• Bulantı, kusma
• Bilinç kaybı, bilinç bulanıklığı
• Tansiyonun ve vücut sıcaklığının düşmesi
• Göz bebeklerinde genişleme, ışığa
cevapsızlık
• Vücutta morarma
• Kol ve bacaklarda katılık
Kanda Etanol Tayin Yöntemleri
1- Kimyasal Yöntemler
A. Vidmark Yöntemi
B. Conway Mikrodifüzyon Yöntemi
2- Enzimatik Yöntemler
3- Gaz Kromatografisi
4- Otomatik Yöntemler
http://www.uzmantv.com/kandaki-alkolmiktari-nasil-belirlenir
Alkol seviyesi
(mg/100 ml) Bulgular
10- 50
Düşüncede açıklık, kendine güven,
atılganlık
50- 100
Serebellar ve motor hareketlerde hafif
bozulma, fazla konuşma, gülme
100- 150
Hareketlerde uyumsuzluk, konuşma ve
yürüme bozukluğu
150- 200
Belirgin sarhoşluk, ataksiler, mide
bulantısı
200- 300
Komaya yakın tablo
300- 350
Stupor, koma
350 >
Ölüm
ETİLEN GLİKOL
Etilen glikol, dihidrik alkoller grubundan,
renksiz, kokusuz, tatlı bir maddedir.
Kaynama noktası 198 derece olan viskoz bir
yağdır. Su ve alkolde her oranda karışır.


Mono alkollere benzer olarak 1,
2 dihalojen alkanlardan sulu
potasyum hidroksit veya alkol
metal karbonat yardımıyla
hidrolizle elde edilebilir.
Etilen glikol endüstriyel olarak
etilenden aşağıdaki metotlarla
elde edilir:
◦ Etilen, klorlu sudan geçirilir.
Meydana gelen
etilen klorohidrin sodyum
bikarbonat sulu çözeltisiyle
hidroliz edilir.
◦ Etilenoksidin soğuk,
sulandırılmış hidroklorik
asitle muamalesiyle elde edilir.
Kullanım Alanları
1. Polyester elyaf ve film imalatında
2. Otomobillerde antifriz olarak
3. Endüstriyel soğutma sistemlerinde
4. Kar eritme sistemlerinde
5. Patlayıcı madde imalatında
6. Su bazlı boyalarda donma önleyici olarak
7. Kozmetik sanayinde çözücü olarak
8.Yangın söndürücü köpük üretiminde
9.Deterjan ve pas sökücülerde kullanılır.
Gelişmiş ülkelerde etilen glikol zehirlenmesi
bildirilen zehirlenmeler arasında önemli yer
tutarken, ülkemizde ise kayıt altına alınan
zehirlenme olguları arasında çok sınırlı
sayıda yer almaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde yılda 40 ile 60
kişinin etilen glikol zehirlenmesi sonucu hayatını
kaybettiği tahmin edilmekte; etilen glikol
zehirlenmesine maruz kalanların dünya
üzerindeki mortalite oranlarının yüzde 1 ile 22
arasında değiştiği bildirilmektedir.
Etilen Glikol Nasıl Zehirler ?





Alkol dehidrogenaz tarafından
glikoaldehide metabolize edilir.
%20’si değişmeden böbrek yoluyla atılır.
Glikoaldehidten glikolik, laktik, formik
ve oksalik asitler meydana gelir.
Metabolitleri metabolik asidoz ile
böbrek, beyin, miyokard, pankreas ve
damar duvarındaki hasarlanmadan
sorumludur.
100 ml’nin üzerindeki dozları öldürücü
dozdur
Klinik Bulgular

Birinci Dönem: Alındıktan sonra ilk 12 saat
içinde görülür
◦ Bulantı, kusma, nistagmus, ataksi, derin tendon
reflekslerinde azalma, metabolik asidoz, serebral
ödem ve koma

İkinci Dönem: 12-24 saat içinde ortaya çıkar
◦ Ciddi derecede takipne, siyanoz, taşikardi ve orta
derecede hipertansiyon
◦ Kalp ve akciğerlerde Ca-oksalat kristallerinin
birikmesine bağlı olarak meydana gelir
 Üçüncü
dönem: 24-72 saat içinde
ortaya çıkar
◦ İnterstisyel nefrit ve akut tubuler nekroz
sonucu oligo-anüri ile seyreden akut
böbrek yetersizliği
Tanı
Kanda etilen glikol ve glikolik asit düzeylerinin
ölçülmesi
 İdrarda kalsiyum oksalat kristallerinin
gösterilmesi tanıyı kuvvetle destekler.

Tedavi
Fomepizole (4methylpyrazole) alkol
dehidrogenaz inhibitörüdür
ve etilen glikol
zehirlenmelerinde en önemli
tedavi ajanıdır.
 Ayrıca etilen glikol
zehirlenmelerinde damar
yoluyla piridoksin ve tiamin
verilir.
 Gerekliyse hemodiyaliz de
yapılabilir.

Vakalar
1. OLAY









Yedi buçuk yaşında erkek hasta, kaza ile yarım su bardağı antifriz
içtikten 5 saat sonra acil servise başvurdu.
Fiziki bakışında bilinç açık, ancak konuşma bozukluğu mevcuttu.
Yapılan laboratuvar incelemelerinde artmış anyon gap’li
metabolik asidoz tablosu:
pH: 7.27
HCO3: 18 mmol/L
Na: 140 meq/L
K: 4.7 meq/L
Cl: 104 meq/L saptandı.
Tedavisinde serum (3000 ml/ m2/gün ) ve bikarbonat (1
meq/kg/6 saat) ile birlikte antidot olarak 6 saat süreyle oral
etanol (Başlangıç: 5 ml/kg, idame: 0,4 ml/kg/saat) başarıyla
uygulandı.
2. OLAY




50 yaşında erkek
Bilinci kapalı ve taşikardi var.
pH :7,28
Anyon gap = 30 mEq/L
Metobolik asidozlu bir olguda artmış anyon gap etilen
glikol ve metanol zehirlenmesini dusundurur.
 Ancak idrarda kalsiyum oksalat kristellerinin
görülmesi etilen glikol zehirlenmesi icin belirleyicidir.
(Metobolik asidozdan etilen glikol’un oksalik asit ve
glikolik asit metabolitleri sorumludur.)

3. OLAY
49 yaşında bir erkek hasta
Bilincinin kapanması, tüm vücudunda olan kasılmalar,
derin ve sık nefes alıp verme yakınmaları ile acil servise
getirildi.
 Hastanın hikayesinden kamyon şoförü olduğu ve iki
yıldan bu tarafa psikiyatri kliniğince verilen melleril adlı
bir ilacı kullandığı, herhangi bir şikayeti yokken öğle
saatlerinde yaklaşık 1 litre kadar antifriz içtiği öğrenildi.
 Fizik muayenesinde; genel durum bozuk, bilinç kapalı,
ağrılı uyaranlara yanıt vermiyor, arteriyel kan basıncı
120/75 mmHg, kalp tepe atımı 120/dk ritmik, ateş
36.2C
 Hasta başvurduğunda saptanan laboratuvar bulguları;
Hemoglobin 12gr/dl, lökosit 14000/1, potasyumu 6.5
mEq/l, sodyumu 138 mEq/l, kalsiyumu 8.5 Kan gazlarının
analizinde pH 6.9, serum HCO3 6mEq/l olarak ölçüldü.


Hastanın idrar sedimentinde kalsiyumoksalat
kristalleri ve 3-4 lokosit vardı.
•Hastanın antifriz içme bulgusu, tipik klinik ve
laboratuar bulguları nedeniyle hastada EG
zehirlenmesi düşünüldü.
•Hastaya açığı hesaplanarak hemen sodyumbikarbonat
infüzyonuna başlandı.
•Hasta bikarbonatlı hemodiyalize alındı.
•
4. OLAY
Mark Jensen, 48 yaşında, 1998 yılının Aralık ayında, 40
yaşındaki eşine etilen glikol içirerek, 1. dereceden
cinayetle 2002 yılında ömür boyu hapse mahkum
edilmiştir.
Hakimler Mark Jensen’ın evlilik dışı ilişki yaşadığını ve
karısından kurtulmak için zehirlemeye çalıştığını
düşünürken; Mark Jensen’ın avukatı karısının bu
ilişkiden haberdar olduğunu bu nedenle intihar etmek
için içtiğini savunmuştur.
5. OLAY
7 Temmuz 1989 günü, Patty Starling üç aylık oğlu Roger’ı
nefes almada sorun ve kontrolsüz bir şekilde kusma nedeniyle
acil servise götürdü.
Çocuğa etilen glikol zehirlenmesi teşhisi konuldu
Çocuğun güvenliğinden endişe duyan doktoru, Roger’ı geçici bir
süreliğine koruyucu aileye verdi. Doktor ve çocuğun ailesi düzenli
olarak çocuğu ziyarete gidiyordu. Bu ziyaretlerin birinde, Roger kısa
bir süre sonra çok kötüleşti ve öldü. Bayan Starling
birinci derece cinayetten suçlandı. İki farklı laboratuardan
alınan test sonuçları gösterdi ki Bayan Starling ziyaretlerden birinde
etilen glikol içeren bir biberon sütü çocuğa vermiş. Bayan Starling
bütün suçlamaları reddetmesine rağmen müebbet hapse mahkum
edilmiştir.