Transcript Doc. Dr. Kuzey AYDINURAZ-Kimyasal Kaza ve Saldırılarda

Kimyasal Kaza ve Saldırılarda Sahada Farkındalık
ve
Yaralanma Çeşitleri
Kitle İmha Silahları ve Kimyasal Tehlikeler Paneli
Acil ve Afet Tıbbı Derneği
Doç.Dr. Kuzey Aydınuraz
Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Anabilim Dalı
22.09.2012
Ankara
Hangisi daha tehlikeli
Tyrannosaurus Rex ??
Homo Sapiens ??
İlk Katil
Teknoloji Ne İçin?
Yaşatmak?
Yoketmek?
Kimyasal savaş teknolojisi zaman çizelgesi
Ajanlar
Yayılım
1900'ler
Klorin
Chloropicrin
Fosgen
Hardal gazı
Rüzgarla
1910'lar
Levzit
Kimyasal kaplı mermiler
Gaz maskesi
Reçine kaplı giysiler
Projectiles w/ central bursters
CC-2 clothing
1920'ler
1930'lar
G-serisi sinir ajanları
1940'lar
Korunma
Teşhis
Koku
Blister agent detectors
Renk değiştiren kâğıt
Uçaktan atılan bombalar
Füze başlıkları
Spray tanks
Koruyucu kremler (hardal)
Collective protection
Gaz maskesi / Whetlerite
Aerodinamik
Gas mask w/ water supply
Sinir gazı alarmı
Binary munitions
Geliştirilmiş gaz maskeleri
(korunma, uyum, konfor)
Lazerli algılama
1950'ler
1960'lar
V-serisi sinir ajanları
1970'ler
1980'ler
1990'lar
Novichok sinir ajanları
Bhopal, Hindistan
3 Aralık 1984
Union Carbide India Limited
Metil isosiyanat-pestisid
2259 ani ölüm
3787 toplam ölüm
İlk iki hafta içinde toplam 8000 ölüm
1952- Londra, İngiltere, Smog felaketi
1976- Seveso, İtalya, Dioksin felaketi
2000 – Baie Mare, Romanya, Siyanid felaketi
Bombalama stratejileri
27 Temmuz 2008
Güngören, İstanbul
2 ardışık patlama
17 ölü, 154 yaralı
Kanlı Cuma
Belfast, İrlanda
21 Temmuz 1972
8 dakikada 22 bomba
9 ölü, 130 yaralı
Bir hayat kurtarmak için
kendi hayatlarını tehlikeye
atanlar
“Experiences with Emergency Medical Services Survey”
NAEMT
(National Association of Emergeny Medical Technicans )
• 1356 hastane öncesi acil tıp çalışanı üzerinde Haziran
- Temmuz 2005’te yapılan bu çalışmaya göre:
• Acil Tıp Çalışanlarından her beş kişiden dördü
meslekleri nedeniyle zarar görmüştür
–
–
–
–
%52’si bir hasta tarafından saldırıya uğramış
%50’si infeksiyöz hastalığa maruz kalmış
%47’si görev sırasında sırtı ile ilgili problem yaşamış
%21’si hastadan hastalık almış.
http://www.naemt.org/forTheMedia/HarrisSurvey05.htm
• Ankete katılanlardan sadece %21’i kişisel
güvenliğini öncelikli problem olarak görmüştür
– Acil tıp çalışanlarının pratik ve teorik eğitimi
– Hasta bakımının kalitesi
– Acil tıbba daha çok kaynak ayırılması
http://www.naemt.org/forTheMedia/HarrisSurvey05.htm
• Bu işi yaparken sizin için en önemli olan şey nedir?
–
–
–
–
Yardım gereksinimi olan insanlara yardım edebilmek (%87)
Topluma yararlı olabilmek ( % 63)
Çok farklı koşullarda çalışabilme yeteneği ( % 62)
Tıbbi bir işte çalışma isteği (%62)
• Acil tıp çalışanlarının eğitiminin yeterli olduğunu
düşünenler ( %62)
• Terör saldırısı ya da doğal afet için hazır olduklarını
düşünenler ( % 44)
http://www.naemt.org/forTheMedia/HarrisSurvey05.htm
Dikkat!!
Küçük boyutta bir patlama
Kirli Bomba
Tuzak
Dikkat !!
Şüpheli Durum
Şüpheli kişi
Şüpheli aktivite
Şüpheli araç
Şüpheli cihaz
Şüpheli Kişi-Şüpheli Davranış
“Tanınmayan”
• Bina veya lobide uzun süre kalan kişi
• Bina içinde amaçsız gezinen kişi
• Bir şey gizlemek için uygunsuz giyinmiş kişi
• Büyük sırt çantası ya da bavulla binaya giren kişi
• Tanıtım kartı olmayan kişi
• Binada ya da o çevrede neden bulunduğunu anlamlı bir nedenle
açıklayamayan kişi
Şüpheli Kişi-Şüpheli Davranış
“Tanınmayan”
• Belli bir yer ya da bina hakkında soru soran kişi
• Uyarıldıklarında olay çıkaran kişiler
• Önemli kişilerin arabaları, park yerleri, çalışma saatlerini soran kişi
• Belli bir kişiye paket vermek için ısrar eden kişi
• Binanın resmini, videosunu çeken ya da binanın içini ya da dışını
resimleyen kişi
• İnşaat işçisi, gazeteci, teknisyen, güvenlik görevlisi olduğunu söyleyerek
binaya belli bir bölgeye girmeye çalışan ancak bunu kanıtlayamayan kişi
Şüpheli cihaz ya da araç
• Asansör, lobi, tuvalet, merdiven boşluğunda bulunan ve sahibi olmayan sırt
çantası, kutu, konteyner ya da bagaj
• Üzerinden tel, anten çıkan; pil bulunan, zaman ayarlayıcı farkedilen
patlayıcı !!!
• Eğitimsiz personel tarafından kesinlikle incelenmemelidir
• Alan boşaltılıp bomba imha ekibi çağırılmalıdır
• Olmaması gereken yerde bulunan araç
• Çok yüklü, ya da altından sıvı sızan araç
• Plakası olmayan, terk edilmiş gibi duran araç
Ne yapmalı?
• Durum çok tehlikeli ise ya da olay çok büyük ise, alanı boşaltmak, personeli
geri çekmek, girişleri kapatarak olayın sonlanmasını beklemek
• Kanıtları ipuçlarını olay yerini korumaya çalışmak
İlk anda dikkat çekenler
•
Çok sayıda hastada akut ve hızlı bir şekilde benzer semptomların ortaya
çıkması
•
Nemli cilt ve pinpoint pupil
•
Herhangi bir travma izi olmaksızın kitle ölümleri
•
Beklenmeyen, bilgilendirilme olmayan ve özellikle gece yapılan gaz
uygulamaları
•
Bırakılmış kokusuz gaz sprey kutuları
•
Çok sayıda ölmüş hayvan, balık ya da kuşlar
•
Böceklerin yokolması
•
Koku!!!
B-NICE
Biological
Nuclear
Incendiary
Chemical
Explosive
BİYOLOJİK
TERÖR SALDIRISI
NÜKLEER
KUNDAKLAMA
KİMYASAL
PATLAMA
B-NICE
Biological
Nuclear
Incendiary
Chemical
Explosive
BİYOLOJİK
TERÖR SALDIRISI
NÜKLEER
KUNDAKLAMA
KİMYASAL
PATLAYICI
YÜKSEK ETKİLİ
DÜŞÜK ETKİLİ
KİRLİ BOMBA
Blast yaralanmalar
• Primer yaralanma
– Blast dalgası: Yüksek basınç
• Sekonder yaralanma
– Uçan parçalar: Şarapnel yaralanmaları
• Tersiyer yaralanma
– Blast rüzgarı
• Kuaterner yaralanma
– Diğer vektörler → ısı
Primer yaralanmalar
•
•
•
•
•
•
Blast akciğer
Travmatik beyin hasarı
Kulak zarı yaralanması
Orta kulak hasarı
Abdominal kanama
Abdominal organ perforasyonu
American Journal of Surgery, 190: 945-950
Takipne
Siyanoz
Hipoksi
Apne
Wheezing
Hemoptizi
Öksürük
Dispne
CHEST, December 1999; 116(6): 1683-1688
Blast yaralanmada abdomen
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Karın ağrısı
Testiküler ağrı
Tenesmus
Rektal kanama
Solid organ laserasyonu
Rebound hassasiyet
Müsküler defans
Susuzluk hissi
Bulantı- kusma
25
Sekonder yaralanmalar
• Kafa, boyun, toraks, abdomen ve ekstremite
travmaları
• Kırıklar
• Travmatik amputasyonlar
• Yumuşak doku yaralanmaları
American Journal of Roentgenology 2006; 187:609-616
Tersiyer yaralanmalar
– Kafa yaralanmaları
– Kemik kırıkları
Kuaterner yaralanmalar
–
–
–
–
–
–
–
–
Yanıklar
Astım
KOAH
Diğer solumun sıkıntıları
Anjina pectoris
Hiperglisemi
Hipertansiyon
Ezilmeler
Kombine yaralanmalar
• Kombine yaralanmalar, özellikle blast ve yanık hasarı
ile blast ve ezilme yaralanmaları patlamalar sonrası
sık görülürken kimyasal saldırıda patlayıcı etkisi ile
gelişen ek yaralanmalar da durumun yönetilmesini
oldukça zorlaştıran durumlardır.
• Özellikle kapalı alandaki olaylarda kombine
yaralanmalar daha sıktır.
• İlk tedavi seçenekleri genellikle birbiriyle çeliştiği için
volüm fazlası yaratmaksızın yapılacak sıvı
resusitasyonu ilk tedavi için uygundur.
National Planning Scenarios:
April 2005
Executive Summaries
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Contents
Introduction...................................................................................................................... ii
Scenario 1: Nuclear Detonation – 10-Kiloton Improvised Nuclear Device ......................1-1
Scenario 2: Biological Attack – Aerosol Anthrax ..............................................................2-1
Scenario 3: Biological Disease Outbreak – Pandemic Influenza.......................................3-1
Scenario 4: Biological Attack – Plague .......................................................................4-1
Scenario 5: Chemical Attack – Blister Agent ............................................................. .5-1
Scenario 6: Chemical Attack – Toxic Industrial Chemicals….........................................6-1
Scenario 7: Chemical Attack – Nerve Agent.............................................................. .7-1
Scenario 8: Chemical Attack – Chlorine Tank Explosion .......................................... ..8-1
Scenario 9: Natural Disaster – Major Earthquake ............................................................9-1
Scenario 10: Natural Disaster – Major Hurricane.............................................................10-1
Scenario 11: Radiological Attack – Radiological Dispersal Devices..................................11-1
Scenario 12: Explosives Attack – Bombing Using Improvised Explosive Devices..............12-1
Scenario 13: Biological Attack – Food Contamination ......................................................13-1
Scenario 14: Biological Attack – Foreign Animal Disease (Foot and Mouth Disease) ...... 14-1
Scenario 15: Cyber Attack .................................................................................................15-1
Mil Med. 2003 May;168(5):351-4.
Operation Castle Cascade: managing multiple casualties from a simulated
chemical weapons attack.
Siegel D, Younggren BN, Ness B, Kvool V.
•
•
•
•
•
Dimetil sülfat içeren bomba
50 yaralı
Önce triaj
Ardından dekontaminasyon
Tekrar triaj