Transcript KİMYASAL SİLAHLAR
KİMYASAL SİLAHLAR
KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİNİN TANIMI
Kimyasal savaş
maddeleri ; Kimyasal özelliği sayesinde; öldürücü, yaralayıcı ve tahriş edici etkiler gösteren, sis ve yangın meydana getiren, insan, hayvan, bitki ve metallere etkili olan, katı, sıvı, gaz veya aerosol halindeki maddelere denir.
KİMYASAL SAVAŞIN TARİHÇESİ ve ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELER
M.Ö.428 de Peleponez Muharebelerinde “PLATEA” şehrinin kuşatılmasında kükürt, zift ve odunun yanmasından çıkan zehirli gazlar kullanılmıştır.
M.S.453 senesinde bir Rum tarafından bulunan ve “RUM ATEŞİ” adı verilen kükürt, zift, tuz, gazyağı ve zeytinyağı karışımının İstanbul’u kuşatan Fatih Sultan Mehmet Ordularına karşı kullanıldığı bilinmektedir
İlk defa Bilimsel Kimyasal savaş maddesi 1854 yılında Kırım Muharebesi sırasında İngilizler tarafından hazırlanmış fakat kullanılmamıştır.
Kimyasal savaş maddelerinin bilinçli olarak yapılması ve kullanılması 19 . yüzyılın başlarında, sanayiindeki olmuştur.
gelişme kimya ile
YAKIN TARİHTE KİMYASAL SİLAH KULLANIMI
HALEPÇE KATLİAMI
Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, Halepçe Katliamı olarak da bilinir. İran –Irak Savaşı esnasında, Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı isyanı bastırma operasyonunun bir parçasıdır.
Bu operasyonda hardal ve sinir gazı başta olmak üzere birden fazla kimyasal madde karışımı kullanılmıştır.
Saldırıda 5 binden fazla insanın öldüğü, 7 binden fazla insanın da yaralandığı bilinmektedir.
Kimyasal silahların üretimi, kullanımı ve bulundurulmasını kısıtlayan uluslar arası sözleşmeler
1.
Lahey:1899 ve 1907
2.
Paris protokolu:1925
3.
Cenevre protokolu:1972
4.
ABD-SSB arasında kimyasal ve biyolojik silah imhası (1989)
5.
1993 Paris sözleşmesi
KİMYASAL AJANLARIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI Gözler------------- Solunum Yolu------------- ------------------------Cilt ---------Enjeksiyon Sindirim--------------
Solunum sistemi yoluyla alınan doz, maddenin havadaki miktarına ve kişinin kimyasal sahada kalma süresine bağlıdır.
Sıvı kimyasal savaş maddeleri cilt tarafından emilmek suretiyle ciltte tahriş ve yaralara sebep olurlar.
Düşük dozda kirlenen arazilerde fazla süre kalındığı takdirde gerek solunum gerekse cilt tarafından fazla miktarda emilme olacağından zararlara sebep olurlar.
Bazı kimyasal savaş maddeleri kalıcıdır. Bunların kalıcılığı fiziksel özelliklerine, hava şartlarına, arazinin, malzemenin ve teçhizatın tipine bağlıdır.
KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİNİ ETKİLEYEN METEOROLOJİK FAKTÖRLER 1. SICAKLIK 2. RÜZGAR 5. ARAZİ a. HIZI b. İSTİKAMETİ 4. RUTUBET VE YAĞIŞ a. ARAZİNİN ŞEKLİ b. AĞAÇLAR VE BİTKİLER c. TOPRAK
KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİ
Yakıcı Gazlar (hardal gazı) Boğucu Gazlar Sinir Gazları ( Sarin) Kan Zehirleyici Gazlar Kusturucu Gazlar Göz Yaşartıcı Gazlar Uyuşturucu Gazlar Diğer Gazlar
YAKICI GAZLAR GENEL BİLGİLER
Bu gazlara kabarcık gazları da denilmekte olup; genelde sıvı olarak kullanılırlar.
Renkleri renksizden koyu kahve rengine kadar değişen yağlı sıvılardır.
Maruziyet Yolu: Vücuda Etkisi:
Solunum yolu, cilt, gözler Vücutta temas ettigi bölgelerde ve deride yanik ve iltihaplara sebep olan gazlardır. Dokunulduğunda veya buharları ile bu sıvılar; cildi,gözleri ve solunum organlarını yakar ve derin yaralar açarlar.
Hücre DNA’sını tahrip ederek hücre faaliyetlerini durdurur. Hücre zehirleyici ve yapısını değiştirici etki gösterir. Bu gazlara maruziyette sonuçlar ölümcül olabilmektedir. Fakat bu gazin öldürücü etkisi yanında daha çok yaralama maksatlı kullanılır. Bu gazların bir kısmı kokusuz olup, diğerlerinin hardal, sarımsak, sardunya, bayır turpu kokusu vardır.
Yakıcı Gazların Çeşitleri:
H:İperit (Hardal Gazı) L: Levzit HD: Artırılmış İperit HL:İperit Levzit Karışımı CX: Fosgen Oksim DP: Fenildiklorarsin ED: Etildiklorarsin MD: Metildiklorarsin
Hülya CENİK
Hülya CENİK
BOĞUCU GAZLAR: GENEL BİLGİLER
kokuları vardır.
Maruziyet Yolu: :
Çok uçucu olan bu gruptaki gazlar genellikle renksiz ve yeni biçilmiş çayır, çürümüş saman ve mısır püskülü kokusu gibi Solunum Yolu
Vücuda Etkisi:
Nefes yolları ve akciğeri tahrip etmek suretiyle solunum sistemini etkilerler.
Özellikle akciğerlerdeki hava keselerinde bulunan kılcal damarların çatlamasına neden olarak, kan sıvısının ciğerlere dolmasını ve boğulma olayını meydana getiren bir gazdır.
Tıpkı su içerisinde boğulmak gibi ölüm meydana getirirler.
Boğucu Gazların Çeşitleri: Fosgen
: Normal olarak kısa etki süreli bir kimyasal maddedir I. Dünya Savaşında geniş bir şekilde kullanılmış ve kimyasal madde ölümlerinin %80 biridir.
´ inin bu gaz nedeniyle olduğu belirlenmiştir. Üzerinde en fazla araştırma yapılan gazlardan Simgesi: CG Kimyasal İsmi: Karbonil Klorür Kokusu: Yeni biçilen taze ot veya yeşil mısır Rengi: Renksiz gazdır.
Etkilenme Hızı: 1-3 saat arasında etkisini gösterir.
.
Difosgen
: Diğer bir boğucu gazdır. Difosgen önce gözlerde hafif yaş gelmesiyle kendini belli eder. Etkileri genel olarak fosgen gibidir.
Simgesi:DP Kimyasal İsmi: Triklorometil Kloroformat Kokusu: Yeni biçilen taze ot veya yeşil mısır Rengi: Renksiz sıvı Etkilenme Hızı: 1-3 saat arasında etkisini gösterir
SİNİR GAZLARI GENEL BİLGİLER:
Vücudumuzdaki sinir sistemlerinin dengesini bozarak felç meydana getirip saf dışı eden çok zehirli bileşiklerdir. Çok küçücük bir damlası bile insanı öldürebilir. Son yıllarda kendi başına sinir birleşince tehlike yaratan çift sinir maddeleri de üretilmiştir. Sıvı ve gaz şeklinde bulunabilir ve her iki şekilde de oldukça zehirlidir. Gaz halinde genellikle kokusuz, renksiz ve tatsızdır. Sıvı halinde ise kahve rengindedirler. Bu yüzden varlığını anlamak zordur.
Maruziyet Yolu:
Solunum, enjeksiyon, deri
Vücuda etkisi:
Sinir gazları kişinin sinir sistemine doğrudan doğruya etki eder. Sinir hücrelerinin hatalı sinyal göndermelerine sebep olurlar, hayati fonksiyonları felce uğratırlar.
Sinir Gazları Çeşitleri: Tabun :
Renksizken kahverengine kadar renklenebilen bir sıvı olup, renksiz bir buhar verir.
Simgesi:GA Kimyasal İsmi:Etil N, N-dimetil Fosforo Amidosiyanidat Kokusu: Saf halde kokusuz olup, buharlaştıği anda hafif meyve kokusu salar Rengi: Buharları Renksiz Etkilenme Hızı: Çok Hızlıdır.
Fizyolojik Etkileri: Burun akması,göğüsün sıkışması, görüşün zayıflaması, nefes almada güçlük, aşırı terleme, kasların kasılması (kaslar çok fazla kasıldığı için bel ve omurga kemikleri kırılır.), kusma, gözbebeklerin küçülmesi ve görüşte bulanıklık, sendeleme, şaşkınlık, uyuşukluk, çırpınma, koma, nefesin kesilmesi ve ölümün meydana gelmesidir. Genellikle öldürücü doz alındığında, ölüm 1-10 dakika içinde meydana gelir.
Sarin
: Renksiz bir sıvi olup buharı da renksizdir. Son derece etkili ve öldürücü bir gazdır.
Renksiz ve kokusuz olup, teşhisi ve sezilmesi zordur.
Simgesi: GB Kimyasal Ismi: Izopropilmetil Fosdonofloridat Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı:Çok Hızlıdır Fizyolojik Etkileri: Tabun ile aynıdır.
Soman
: Özelikleri diğer sinir gazları gibi olup, meyva kokulu; yabancı maddeler ile karıştırıldığında ise, kafur kokuludur.
Simgesi: GD V Maddeleri: Bu sıvılar kalıcı sinir maddeleridir. Renksiz ve kokusuz olup, çabuk buharlaşmazlar ve donmazlar. Bu nedenle etkileri günlerce sürebilir. Bitkiler tarafından da emilebilirler. Çıplak tenden emildiğinde, diğer sinir gazları ile aynı etkileri gösterirler. Bu maddeler kirletilmiş bölgeler, mayınlanmış bölgeler gibi yerlerde etkilidirler. Sarinden çok daha fazla zehirlidir.
KAN ZEHİRLEYİCİ GAZLAR GENEL BİLGİLER:
Bu gazlar renksizdirler. Bazılarında şeftali çekirdeğinin bayıltıcı kokusu veya acı badem kokusu vardır.
Bazıları burnu tahriş edebilir.
Maruziyet Yolu:
Solunum yolu
Vücuda Etkisi:
neden Oksijenin kandaki Hemoglobin maddesi ile birleşmesini önleyerek, ölüme olurlar. Çok uçucu bir gaz olduğu halde, maruz kalan insanı 15 dakikada öldürebilir
Kan Zehirleyici Gazların Çeşitleri: Hidrojen siyanür (HCN)
Simgesi: AC Kimyasal ismi: Siyanitrik asit
Siyanojen klorür (CNCl)
Simgesi: CK Kimyasal İsmi: Siyan klorür
Arsin (AsH3)
Simgesi: SA Kimyasal ismi: Arsenikli hidrojen
KUSTURUCU GAZLAR
GENEL BİLGİLER
.
Savaş gazı olarak düşünülmezlerse de, eğitimsiz kıtalara maskeyi çıkarttırmak amacıyla diğer gazlarla aynı anda veya hemen öncesinde kullanılabilirler. Kusturucu gazlar genel olarak ayaklanmaları ve kargaşalıkları bastırmada kullanıldığı gibi zehirli gazların tesirlerini bastırmak amacıyla zehirli gazlarla da beraber kullanılır.
Bu gazlar normal olarak katı halde bulunurlar, ısıtıldıklarında buharlaşır ve sonra yoğunlaşıp zehirli aerosoller oluştururlar
Maruziyet Yolu:
Solunum yolu, göz
Vücuda Etkileri:
Bu gazlar, teneffüs edildiğinde veya gözlere temas ettiği zaman geçici olarak tahriş eder.
Kapalı yerlerde atıldıklarında şiddetli hastalık veya ölüme sebebiyet verebilir.
Kusturucu Gazların Çeşitleri: Difenilklorarasin :
Simgesi: Da Kimyasal İsmi: Difenilklorarasin Kokusu: Yoktur Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı: 2-3 dakikada etkisini gösterir.
Fizyolojik Etkileri: Gözün tahrişi, burunda sıvı boşalması, hapşırma, öksürme, şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma meydana gelir.
Bütün bu etkiler 30 dakika kadar sürer ve geçer. Ortam çok yoğunsa, etkilerin devamı birkaç saat sürebilir.
Adamzit :
Simgesi: Dm Kimyasal İsmi: Difenilklaminokloroarsin veya Fenilsazinklorid Kokusu: Yoktur Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı: Difenilklorarasinden biraz daha yavaştır Fizyolojik Etkileri: Difenilklorarasin ile aynıdır etkiler 3 saat kadar sürebilir.
Difenilsiyanoarsin
Simgesi: DC Kimyasal İsmi: Difenilklaminokloroarsin veya Fenilsazinklorid Kokusu: Yoktur Rengi: Yoktur Etkilenme Hızı: Difenilklorarasinden biraz daha yavaştır Fizyolojik Etkileri: Difenilklorarasin ile aynıdır etkiler birkaç saat kadar sürebilir
KARIŞIKLIK BASTIRICI GAZLAR GENEL BİLGİLER
Göz yaşartıcı gazlar olarak da isimlendirilebilirler. Eğitimlerde ve kargaşalığın kontrolü dışında ender kullanılırlar.
Maruziyet Yolu:
Gözler ve cilt Vücuda etkileri neden olurlar. : Bu maddeler göz yaşı akmasına ve cildin tahrişine
Karışıklık Bastırıcı Gazların Çeşitleri: Kloroasetofenon :
Hoş kokulu bir göz yaşı olup, elma çiçeği gibi kokar, anında tesir eder, gözlerden yaş getirir, üst solunum yollarını ve cildi de güneş yanığı gibi etkiler. Mide bulantısı da yapabilir. Kısa etkilidir Simgesi: CN
CNC:
Kimyasal ismi yoktur, kloroasetofenon'un kloroform içindeki çözeltisidir. Simgesi: CNC Kokusu: Kloroform Etkilenme hızı: Kloroasetofenon aynı
CNS:
Kimyasal ismi yoktur. Kloroasetofenon, kloropikrin ve kloroform karışımıdır. Simgesi: CNS Kokusu: Sinek kağıdı gibi kokar.
Etkilenme hızı: Çok hızlı Fizyolojik etkileri: Kloroasetofenon ve boğucu gazların etkilerine benzer.Özellikle akciğerlerde, haftalarca sürebilir.
CNB:
Kimyasal ismi yoktur Kloroasetofenon ve benzin ve Karbontetraklorür'deki çözeltisidir. Etkileri kısa olup, anidir. Kloroasetofenona benzer Simgesi: CNB Kokusu: benzin gibi kokar
.
BBC:
Kurşun hariç, madenlere karşı aşındırıcı etkilidir. Demir ile tepkimesinde patlayabilir. CNB'den daha az tesirlidir Simgesi: BBC Kimyasal ismi: Brombenzil siyanür Kokusu: biberimsi bir koku Etkilenme Hızı: Ani etkilli
CS:
Biber Gazı Simgesi: CS Kimyasal İsmi: o-Klorobenzalmalononitril Kokusu: biber gibi kokar Etkilenme : Çok hızlı Fizyolojik etkileri: Burun akması ,hapşırma, öksürme ve gözlerden yaş getirir fakat etkileri 5-10 dakika sürer. Bu nedenle eğitim amaçlı kullanılır.
UYUŞTURUCU GAZLAR GENEL BİLGİLER
Uyuşturucu gazlar, geçici olarak fizyolojik ve zihinsel etkiler veya her iki etkiyi birden meydana getirerek personeli aldığı görevi yapamayacak hale getiren kimyasal savaş maddeleridir.
Maruziyet Yolu:
Solunum yolu
Vücuda etkileri:
Bu maddelerden bir kısmı felç, körlük ve sağırlık gibi geçici fiziksel etki gösterirler. Bir kısmı ise yine geçici olarak akıl hastalıklarına neden olur. Bu uyuşturucular, sürekli kayıp oluşturmazlar, sadece geçici etki gösterirler.
Uyuşturucu Gazların Çeşitleri Kuinuklidinil benzilat:
Simgesi: BZ Rengi ve Kokusu: Atılışta hafif bir duman gösterirse de, renksiz ve kokusuzdur Fizyolojik Etkileri: Alışılmış normal faaliyetler sürdürülemez Kuru ciltte kızarıklar Kalp çarpıntısı Baş ağrısı ve dönmesi Şaşırma ve korkma hissi duyma Uyuşma Vücüt ısısının yükselmesi
DİĞER GAZLAR BİTKİLERE, TESİS VE MALZEMEYE ETKİLİ OLAN KİMYASAL SAVAŞ MADDELERİ 1.Kimyasal Antiplant maddeler ( Bitkilere Karşı)
Bitkilere karşı kullanılan kimyasal savaş maddelerine HERBİSİTLER denir.
Herbisitler, kimyasal bir takım bileşikler olup, bitkilere etki ederler . Bitkilerin gelişmelerini geciktirir, durdurur, hızlandırır, kurutur veya sarartarak yapraklarını dökebilirler.
Herbisitlerin insanlara, hayvanlara karşı zehirliliği azdır. Deriyi hafif tahriş eder. Fakat tarım ürünlerini ve ormanları mahvederler.
Herbisitler Amerikalılar tarafından Vietnam da kullanılmıştır.
2. Kimyasal Antimateryal Maddeler (tesis ve
malzemeye etkili):
Tesis, teçhizat ve malzemeyi tahrip etmek amacıyla kullanılan, kimyasal savaş maddesidir.
3. Sis ve Yangın Maddeleri: Sisler:
Tarihin eski çağlarında bile insanlar dumanın gizleyici özelliğinden istifade etmişlerdir. Çeşitli yöntemlerle meydana getirdikleri dumanla düşmanlarını yanıltmışlardır.
Yangın Maddeleri:
Ateş tarihin başlangıcından beri savaşlarda kullanıla gelmektedir. Muharebede kullanılışı asırlar boyunca karabarut ile yapılmıştır.
Zehirleyicilerin kıyaslanması
VX Sarin Mustard Hydrogen Cyanide Phosgene Cyanogen Chloride Chlorine 0 100 200 300 400 500 600